Pentagon olayları ‘günler önce’ kestirim edebilen yapay zekâyı deniyor

IşıkHaber

New member
David Nield

Şayet yapay zekâ (YZ) sistemlerinin ne oranda gelişmiş olduğunu merak ediyorsanız, şunu bilmeniz gerek: ABD ordusu, gelecekte daha fazla ilgi göstermeye bedel olası olayları, daha gerçekleşmesinden günler evvel belirlemekle bakılırsavli bir deher neysel bir yapay zeka ağını test ediyor.

Global Bilgi Hakimiyeti Deneyleri (GIDE) diye isimlendirilen bir dizi test, uydu imajları, istihbarat raporları, saha tespitleri, radar dataları ve daha fazlası dahil olmak üzere, epey çeşitli kaynaklardan gelen dataları bir ortaya getiriyor.

BÜYÜK BİRADER ‘GIDE’

‘Bulut bilişim’ de bu düzenekte kritik bir rol üstleniyor ve dünyanın dört bir yanından toplanan büyük data yığınlarının verimli bir biçimde işlenebilmesini ve akabinde muhtaçlık duyan askeri yetkililer ile devlet kurumlarının bunlara erişilebilmesini sağlıyor.

ABD Hava Kuvvetleri Generali Glen D. VanHerck’in geçen hafta bir basın açıklamasında lisana getirdiği üzere, “GIDE, yani Global Bilgi Hakimiyeti Deneyleri, sadece askeri başkanlar için değil hem de sivil önderler için de taktik seviyeden stratejik seviyeye varıncaya dek karar alanlarını genişletecek bu bilgi ve bilgileri kullanma formumuzda temel bir değişikliği hayata geçirme fırsatı sunuyor.”

Burada yatan temel fikir, başka ulusların hareketlerini evvelde iddia etmek; bu ise bir savaş başlamadan evvel ya da düşmanlıkların alevlenmesine fırsat bile vermeden, hazırlıkların yapılabileceği ve tedbirlerin alınabileceği manasına geliyor.

Aslında buradaki mantıksal sıçramalar sandığınız kadar büyük değil; kelam gelimi bir denizaltının limandan ayrılması için hazırlıklar yapılıyorsa, bu biçimde denize açılmaya hazırlandığı çok açıktır. Yapay zekânın tam olarak yardımcı olduğu nokta ise bütün bu ayrıntıları insan kullanıcıların yapabileceğinden epey daha hızlı halde saptamak ve bunları harmanlamak gayesiyle makine tahsilini kullanmak.

DATA SÜRECE VE PAYLAŞMA SÜRECİNİ HIZLANDIRIYOR

Bir öteki örnek, tahminen de bir askeri üssün ya da araştırma istasyonunun otoparkında bulunan otomobil sayısı olabilir. Yapay zekâ, şayet alanda artan bir hareketlilik tespit ederse, bunu sistemin başka kısımları için işaretliyor ve akabinde büyük bir data yığınının modülü olarak tahlil ediliyor.

VanHerck, “Elimizde datalar mevcut” diyor. “Bizim yaptığımız şey, bu dataları erişilebilir hale getirmek ve makine tahsili ve yapay zekânın gözlemlediği bir bulut ortamında paylaşmak. Bunu hakikaten de fazlaca hızlı bir biçimde işliyorlar ve karar vericilere iletiyorlar, ki ben buna ‘karar üstünlüğü’ ismini veriyorum.”

“Bu, bize günlerce evvelden gelişmiş bir ihtar ve reaksiyon verme yeteneği sağlıyor. Geçmişte, bir GEOINT uydu imgesi analisti görmemiş olabiliriz fakat artık bunu birkaç dakika ortasında ya da gerçek vakitli olarak yapıyoruz.”

Kolaylıkla anlaşılabileceği biçimde, ABD bu yeni YZ sistemlerinin tam manasıyla nasıl çalıştığı ya da topladıkları ayrıntıları hangi yollarla işlediği konusunda epeyce fazla bilgi paylaşmıyor; fakat sonuç prestijiyle daha kısa bir müddetde daha fazla data işleniyor. Bu üçüncü GIDE testi serisi yakın vakitte tamamlandı ve dördüncüsünün planı da yapılmış durumda.

‘AZINLIK RAPORU’NA DÖNÜŞEBİLİR Mİ?

Şu anda bu deneyler biraz -insanların çabucak hemen işlenmemiş oldukları hatalar niçiniyle tutuklandığı- ‘Azınlık Raporu’ (Minority Report) sinemasını anımsatsa da, yetkililer bunları geleceğe bakmanın yollarından çok, muhteşem süratli ve yüklü bir bilgi toplama biçimi olarak nitelendiriyor.

VanHerck, makine öğrenme sistemlerinin ürettiği bilgilere dayanarak tüm kararları hâlâ insanların verdiğinin altını çiziyor ve geliştirilmekte olan YZ’nin muhtemelen bunun tam zıddının değil, olayların hafifçeletildiği sonuçların önünü açacağını tabir ediyor.

VanHerck, “Gelecek günleri daha öncesinden görme yeteneği, bir karar verme imkânı sunuyor” diyor. “Bir harekât kumandanı olarak benim açımdan karar verme alanı, potansiyel olarak, Savunma Bakanı ve hatta Başkan’a bu imkânı tanımak için caydırıcı seçenekleri oluşturmak üzere potansiyel olarak güçlerimizi konuşlandırmak.”

Makalenin yepyenisi Science Alert sitesinde yayımlanmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)
 
Üst