JoKeR
Active member
SEYFULLAH ASLAN
Akdeniz son senelerda artan siyasî tansiyonlar niçiniyle ilgi odağı olmaya başladı. Fakat tarih boyunca Akdeniz, kıyılarında yerleşen halklar, devletler ve nihayetinde imparatorlukların çekişme alanı olmuştu. Osmanlı İmparatorluğu da Anadolu’ya hâkim olduktan daha sonra denizlerde tam hakimiyet kurmak üzere hem kıyılara yakın pozisyonlarıyla tehdit oluşturabilecek adaları birebir vakitte ticaret güzergahında bulunan adaları ele geçirmek istedi. Bu bakımdan günümüzde Ege Denizi denilen Adalar Denizi’nden Doğu Akdeniz’e açılan noktada ve Anadolu yarımadasının bir uzantısı olarak anakaraya çok yakın bir pozisyonda bulunan Rodos, Osmanlı topraklarının yanı başında bir tehdit ögesi olarak duruyordu. Gerçekten Haçlı seferleri daha sonrasında St. Jean Şövalyeleri’nin ele geçirip yerleştiği adadaki askeri varlık ve şövalyeler vakit ortasında “Rodos Şövalyeleri” olarak tanındılar ve Mısır-İstanbul ve Mısır-Anadolu içindeki deniz ticaretini denetim ve tehdit eden bir pozisyona geldiler.
TARİHİ GÖRSELLERİYLE OKUMAK
Cem Sultan’ın Anadolu’da tutunamayınca Rodos’a sığınmasıyla artan Osmanlı ilgisinde belirleyici olan Yavuz Sultan Selim’in Mısır’ın fethetmesi olmuştur. Yasal Sultan Süleyman periyodunun başlarında 1521’de Belgrad fethedildikten daha sonra 1522’de birinci gaye Rodos’tu. Nihayetinde Yasal ağır bir kuşatmanın akabinde adayı ele geçirmeyi başardı. Bu sene, Rodos’un fethinin 500. yılı olması sebebiyle yeni yayınlanan bir kitap, Rodos kuşatmasını görsel materyali bol bir metinle okura sunuyor. Sakarya Üniversitesi Tarih Kısmı öğretim üyesi M. Yaşar Ertaş’ın hazırladığı ve Timaş Yayınları’nın “Görsel Osmanlı Savaş Tarihi” serisi ortasında yayımlanan Rodos Kuşatması 1522 isimli kitap, tıpkı seride yayınlanan Uyvar, Kamaniçe ve Çehrin kuşatmalarını ele alan kitaplardan daha sonra serinin dördüncüsü olarak raflardaki yerini aldı. Tarih kitaplarının görsel gereçlerle zenginleştirilmesi metinlerin daha anlaşılır hale gelmesini sağlıyor. bu biçimdece kitaplar daha geniş bir okur kitlesinin ilgisini çekiyor. Bu bakımdan serinin danışmanı Kahraman Şakul’u tebrik etmek gerekir.
Rodos Kuşatması 1522nMehmet Yaşar ErtaşnTimaş Yayınların2022n144 sayfa
KROKİLER, HARİTALAR, RESİMLER…
Osmanlı savaş tarihinin görsel gereçle desteklenmesinden ne anlaşılması gerektiğini de söylemek lazım. Serinin öbür kitaplarında olduğu üzere bu kitapta da özel çizimler, krokiler, haritalar, fotoğraflar ve tarihi minyatürler yer alıyor. Özellikle kuşatmanın hangi taraftan yapıldığını, birliklerin konumunu, kuşatan Osmanlı kuvvetlerinin kaleye yaklaşım yollarını, savunmadakilerin önlemlerini bu türlü daha düzgün görme imkânı elde ediyoruz.
Rodos kuşatmasından evvel 16. yüzyılda Akdeniz’deki siyasi durumu ele alan müellif M. Yaşar Ertaş, Osmanlıların Rodos adasıyla ilgilenmesini ve Rodos Şövalyeleri’nin Batı dünyası için manasını dikkatle ortaya koyuyor. Mısır’ın fethinden daha sonra Osmanlıların kesin olarak Rodos’u ele geçirmek istedikleri açıktır. Yavuz Sultan Selim vaktinde yapılan donanma hazırlıkları oğlu Sultan Süleyman’ın süratlice seferi düzenleyebilmesine imkân vermiştir.
Müslümanların esir edildiği, ticaretlerinin engellenip mallarının yağmalandığı, hac yolunun güvenliğinin tehlikeye düştüğü bir ortamda, mübarek toprakların ve müslümanların koruyucusu sıfatını kullanan Osmanlılar için Rodos’un ele geçirilmesi neredeyse bir meşruiyet sıkıntısıydı. Öbür taraftan büyük ve sağlam kalesiyle meşhur Rodos adasının kuşatılması, Osmanlı denizgücünü göstermesi bakımından kayda paha bir noktaydı. Kara muharebelerinde alınan galibiyetler üzere deniz savaşlarında ve ada kuşatmalarında da kıymetli muvaffakiyetler elde etmek isteyen imparatorluk, Rodos’un bu muhkem kalesini kuşatmaya girişti.
KUŞATMA HAZIRLIKLARI
Deniz seferlerinin ve ada kuşatmalarının kendine has nitelikleri, bu seferin Osmanlı İmparatorluğu tarafınca titizlikle hazırlanmasını gerektirmiştir. Yavuz Sultan Selim devrinde tersanenin genişletilmesi çalışmaları bu seferin hazırlıklarında bir bakıma sonucunu göstermiştir. Hakikaten deniz kuşatması için kâfi sayıda geminin inşası mümkün olmuştur. Gemilerin inşa ve tamiri, mühimmat tedariği, yiyecek ve içme suyu temini üzere bir dizi teknik hazırlık haricinde deniz kuşatmasına uygun askerlerin sefere gorevlendirilmesi de gerekmekteydi. Bütün bu hazırlıklardan daha sonra Haziran 1522’de İstanbul’dan ayrılan Osmanlı donanması temmuz ortalarında Rodos adasına ulaşmış ve kuşatmanın ön hazırlıklarına başlanmıştır. Bu müddet zarfında İstanbul’dan ve Anadolu içlerinden gelip Kütahya’da toplanan askerler Muğla ve Marmaris istikametine peyderpey yürüyüş yaparak gemilerle Rodos adasına nakledilmiştir. Temmuz sonuna gerçek adadaki hazırlıklar bitince Yasal Rodos Adası’na gelmiş ve Rodos Kalesi tam olarak kuşatılmıştır.
KRİTİK BİR ADA
Bizzat Kanunî’nin yönettiği kuşatma uzun, ağır ve şiddetli geçse de Rodos kalesinin ve müdafilerinin direncini kırmayı başaran Osmanlı kuvvetleri, 20 Aralık 1522’de adadaki şövalyeleri teslime zorlamıştır. bu biçimdece Osmanlılar Akdeniz ve Anadolu güvenliği açısından kritik kıymete sahip Rodos adasını ele geçirmiştir.
Tam bu noktada, bu biçimdesine teknik bir mevzuyu okurun daha düzgün anlaması için, kuşatmaya dair ayrıntılı ayrıntıların; kale çizimlerinin, minyatürlerin, haritaların, fotoğrafların ve Osmanlı kuvvetlerinin kaleyi ele geçirmek emeliyle atak yaptıkları noktalara dair detaylı krokilerin kitapta okuru beklediğini söz edelim.
Rodos’un fethinin 500. yılı ötürüsıyla yayınlanan bu kitap hem tarihçiliğin teknik imkanlardan yararlanması bakımdan tıpkı vakitte metnin daha anlaşılır kılınması bakımından değerli bir çalışma olmuş. Öteki taraftan günümüzde Doğu Akdeniz’deki strateji savaşları niçiniyle kelam konusu coğrafyanın tarihî art planını merak eden okura dikkate bedel bir bakış açısı veriyor.
Akdeniz son senelerda artan siyasî tansiyonlar niçiniyle ilgi odağı olmaya başladı. Fakat tarih boyunca Akdeniz, kıyılarında yerleşen halklar, devletler ve nihayetinde imparatorlukların çekişme alanı olmuştu. Osmanlı İmparatorluğu da Anadolu’ya hâkim olduktan daha sonra denizlerde tam hakimiyet kurmak üzere hem kıyılara yakın pozisyonlarıyla tehdit oluşturabilecek adaları birebir vakitte ticaret güzergahında bulunan adaları ele geçirmek istedi. Bu bakımdan günümüzde Ege Denizi denilen Adalar Denizi’nden Doğu Akdeniz’e açılan noktada ve Anadolu yarımadasının bir uzantısı olarak anakaraya çok yakın bir pozisyonda bulunan Rodos, Osmanlı topraklarının yanı başında bir tehdit ögesi olarak duruyordu. Gerçekten Haçlı seferleri daha sonrasında St. Jean Şövalyeleri’nin ele geçirip yerleştiği adadaki askeri varlık ve şövalyeler vakit ortasında “Rodos Şövalyeleri” olarak tanındılar ve Mısır-İstanbul ve Mısır-Anadolu içindeki deniz ticaretini denetim ve tehdit eden bir pozisyona geldiler.
TARİHİ GÖRSELLERİYLE OKUMAK
Cem Sultan’ın Anadolu’da tutunamayınca Rodos’a sığınmasıyla artan Osmanlı ilgisinde belirleyici olan Yavuz Sultan Selim’in Mısır’ın fethetmesi olmuştur. Yasal Sultan Süleyman periyodunun başlarında 1521’de Belgrad fethedildikten daha sonra 1522’de birinci gaye Rodos’tu. Nihayetinde Yasal ağır bir kuşatmanın akabinde adayı ele geçirmeyi başardı. Bu sene, Rodos’un fethinin 500. yılı olması sebebiyle yeni yayınlanan bir kitap, Rodos kuşatmasını görsel materyali bol bir metinle okura sunuyor. Sakarya Üniversitesi Tarih Kısmı öğretim üyesi M. Yaşar Ertaş’ın hazırladığı ve Timaş Yayınları’nın “Görsel Osmanlı Savaş Tarihi” serisi ortasında yayımlanan Rodos Kuşatması 1522 isimli kitap, tıpkı seride yayınlanan Uyvar, Kamaniçe ve Çehrin kuşatmalarını ele alan kitaplardan daha sonra serinin dördüncüsü olarak raflardaki yerini aldı. Tarih kitaplarının görsel gereçlerle zenginleştirilmesi metinlerin daha anlaşılır hale gelmesini sağlıyor. bu biçimdece kitaplar daha geniş bir okur kitlesinin ilgisini çekiyor. Bu bakımdan serinin danışmanı Kahraman Şakul’u tebrik etmek gerekir.
Rodos Kuşatması 1522nMehmet Yaşar ErtaşnTimaş Yayınların2022n144 sayfa
KROKİLER, HARİTALAR, RESİMLER…
Osmanlı savaş tarihinin görsel gereçle desteklenmesinden ne anlaşılması gerektiğini de söylemek lazım. Serinin öbür kitaplarında olduğu üzere bu kitapta da özel çizimler, krokiler, haritalar, fotoğraflar ve tarihi minyatürler yer alıyor. Özellikle kuşatmanın hangi taraftan yapıldığını, birliklerin konumunu, kuşatan Osmanlı kuvvetlerinin kaleye yaklaşım yollarını, savunmadakilerin önlemlerini bu türlü daha düzgün görme imkânı elde ediyoruz.
Rodos kuşatmasından evvel 16. yüzyılda Akdeniz’deki siyasi durumu ele alan müellif M. Yaşar Ertaş, Osmanlıların Rodos adasıyla ilgilenmesini ve Rodos Şövalyeleri’nin Batı dünyası için manasını dikkatle ortaya koyuyor. Mısır’ın fethinden daha sonra Osmanlıların kesin olarak Rodos’u ele geçirmek istedikleri açıktır. Yavuz Sultan Selim vaktinde yapılan donanma hazırlıkları oğlu Sultan Süleyman’ın süratlice seferi düzenleyebilmesine imkân vermiştir.
Müslümanların esir edildiği, ticaretlerinin engellenip mallarının yağmalandığı, hac yolunun güvenliğinin tehlikeye düştüğü bir ortamda, mübarek toprakların ve müslümanların koruyucusu sıfatını kullanan Osmanlılar için Rodos’un ele geçirilmesi neredeyse bir meşruiyet sıkıntısıydı. Öbür taraftan büyük ve sağlam kalesiyle meşhur Rodos adasının kuşatılması, Osmanlı denizgücünü göstermesi bakımından kayda paha bir noktaydı. Kara muharebelerinde alınan galibiyetler üzere deniz savaşlarında ve ada kuşatmalarında da kıymetli muvaffakiyetler elde etmek isteyen imparatorluk, Rodos’un bu muhkem kalesini kuşatmaya girişti.
KUŞATMA HAZIRLIKLARI
Deniz seferlerinin ve ada kuşatmalarının kendine has nitelikleri, bu seferin Osmanlı İmparatorluğu tarafınca titizlikle hazırlanmasını gerektirmiştir. Yavuz Sultan Selim devrinde tersanenin genişletilmesi çalışmaları bu seferin hazırlıklarında bir bakıma sonucunu göstermiştir. Hakikaten deniz kuşatması için kâfi sayıda geminin inşası mümkün olmuştur. Gemilerin inşa ve tamiri, mühimmat tedariği, yiyecek ve içme suyu temini üzere bir dizi teknik hazırlık haricinde deniz kuşatmasına uygun askerlerin sefere gorevlendirilmesi de gerekmekteydi. Bütün bu hazırlıklardan daha sonra Haziran 1522’de İstanbul’dan ayrılan Osmanlı donanması temmuz ortalarında Rodos adasına ulaşmış ve kuşatmanın ön hazırlıklarına başlanmıştır. Bu müddet zarfında İstanbul’dan ve Anadolu içlerinden gelip Kütahya’da toplanan askerler Muğla ve Marmaris istikametine peyderpey yürüyüş yaparak gemilerle Rodos adasına nakledilmiştir. Temmuz sonuna gerçek adadaki hazırlıklar bitince Yasal Rodos Adası’na gelmiş ve Rodos Kalesi tam olarak kuşatılmıştır.
KRİTİK BİR ADA
Bizzat Kanunî’nin yönettiği kuşatma uzun, ağır ve şiddetli geçse de Rodos kalesinin ve müdafilerinin direncini kırmayı başaran Osmanlı kuvvetleri, 20 Aralık 1522’de adadaki şövalyeleri teslime zorlamıştır. bu biçimdece Osmanlılar Akdeniz ve Anadolu güvenliği açısından kritik kıymete sahip Rodos adasını ele geçirmiştir.
Tam bu noktada, bu biçimdesine teknik bir mevzuyu okurun daha düzgün anlaması için, kuşatmaya dair ayrıntılı ayrıntıların; kale çizimlerinin, minyatürlerin, haritaların, fotoğrafların ve Osmanlı kuvvetlerinin kaleyi ele geçirmek emeliyle atak yaptıkları noktalara dair detaylı krokilerin kitapta okuru beklediğini söz edelim.
Rodos’un fethinin 500. yılı ötürüsıyla yayınlanan bu kitap hem tarihçiliğin teknik imkanlardan yararlanması bakımdan tıpkı vakitte metnin daha anlaşılır kılınması bakımından değerli bir çalışma olmuş. Öteki taraftan günümüzde Doğu Akdeniz’deki strateji savaşları niçiniyle kelam konusu coğrafyanın tarihî art planını merak eden okura dikkate bedel bir bakış açısı veriyor.