JoKeR
Active member
Geçtiğimiz haftalarda Beyoğlu’nun Galata semtinde yeni bir galeri açıldı: Ruberu Arka. Galerinin kurucusu sanat eleştirmeni ve müellif İsmail Erdoğan. Yüz Yüze isimli karma stantla açılışı yapan galeri, birbirinden farklı üsluptaki yapıtlarıyla 32 sanatçıyı ağırlıyor. Hem Yüz Yüze’yi birebir zamandar Ruberu Art’ı konuştuğumuz İsmail Erdoğan, “Sanat ve zanaat ayrımına hiç prestij etmiyorum. Ruberu Arka da bu ayrımları önemsemiyor. Buraya gelen konuklarımız fazlaca farklı üsluplardaki yapıtlarla karşı karşıya kalacaklar. Kategorize ederek bir şeyleri yok etme, başkalarını var etme deneyimini bekleyenler Ruberu’da aradıklarını bulamayacaklar. Biz sanatın temeline yaklaşmak istiyoruz” sözlerini kullanıyor.
İsmail Erdoğan
Ruberu Arka kapılarını sanatseverlere Yüz Yüze isimli karma bir stantla açtı. Biz evvel Ruberu’nun macerasını dinleyelim sizden.
Geçmişten bugüne daima bir yer hayalim oldu. Geçmiş senelerda her genç üzere ben de bir kafe açmak istiyordum. Lakin bu kafeyi sanatla iç içe bir yer olarak kurgulamıştım. Ancak muhakkak niçinler ötürüsıyla bir adım atmamıştım. Aslında galeri fikri de yeni değil, üç sene evvel bir daha bir adım atmıştım. Lakin yerin mal sahibiyle anlaşamayınca bunu bir işaret olarak görüp, hayalimi erteledim. Vazgeçmiş değildim. Pandemi devrinde “bir galeri açmalıyım” fikri bir daha belirdi. İstişareler sonucunda Galata’nın en uygun nokta olduğuna karar verdim ve şu an ki yeri tuttum. Bir çivi dahi çakmadan, birkaç ay hiç bir şey yapmadan kimi insanları yere getirerek fikir alışverişlerinde bulundum. Yeri en hoş biçimde kullanmak amacıyla bir araştırma gayretinde oldum. daha sonrasında neşter vurduk. Aylar ayları kovaladıktan daha sonra Ruberu Arka kapılarını sanatseverlere açtı.
Sizin evvelki senelera dayanan yer fikriniz nasıldı? Ruberu Arka bu manada atılmış bir adım mı? Bunu anlatabilir misiniz?
Burası saanat ve kültür alanında hizmet edecek, yüksek standartları olan, etrafına sevinç saçacak bir yer olmalıydı. Bu hayalimin ötesinde coğrafyamızın gereksinimiydi. Ruberu, bu hayal için atılmış bir adımdır. Atılacak daha epey adım var. Bu adımlar atılınca tam arzuladığım yer bedene gelebilir. yıllar evvel bir gazetede, “Kültür Bakanı’na açık mektup” alt başlıklı, “Sultanahmet’te bir akademi hayali” başlıklı bir yazı yazmıştım. Bu mektupta, Sultanahmet’te niye Tapu Kadastro Müdürlüğü var, sorusunu sormuştum. Vedat Tek’in mükemmel mimari yapıtının bir sanat akademisine dönüştürülebileceğini söylemiştim. Özetle, sanatın sayısız alanı üzerine eğitimler verilip, eserler üretilse kötü mı olur, diyordum. Bu yazı bakanlığa ulaşmış, tıpkı gün Bakanlar Kurulu’nda Kültür Bakanı tarafınca okunmuş. Lakin alışılmış yalnızca sizin hayal kurmanız yetmiyor. Sizinle birlikte diğerlerinin da bu hayali kurması gerek. Bunun maddi manevi takviyeyle ilerlemesi gerekiyor. bu biçimde bu hayal gerçek olabilir. Hâlâ coğrafyamızın bu biçimde bir yere muhtaçlığı olduğunu düşünüyorum.
Ruberu Sanat Galerisi açılışını 32 sanatkarın yapıtının yer aldığı bir stantla gerçekleştirdi.
FARKLI ÜSLUPTA ESERLER VAR
Hoş bir adım olan Ruberu Arka Galeri sanatseverlere neler sunmayı planlıyor?
Öncelikle şuradan başlamamız gerekiyor ki, 18. yüzyılda sanat ve zanaat birbirinden ayrılıyor. Bu ayrımdan daha sonra sanat kendi ortasında birtakım ayrımlar yaşıyor. Bugün sayısız ayrım içinde tercihler yaparak, başkalarıyla gayret ettiğimiz bir deneyim yaşıyoruz. Sanat bu gelişmelerden nasibini alıyor. Günümüzde tüm toplumlarda bu durumun karşılığını bakılırsabilirsiniz. Lakin bizde daha bariz olan bir geleneksel-çağdaş ayrımı kelam konusu. Bu ayrımlara kurgusal olarak bakıyorum ve tarihi süreçlerin bize bir ikramı, dayatması olarak görüyorum. Yani ayrımlara, hele hele sanat ve zanaat ayrımına hiç prestij etmiyorum. Ruberu Arka da bu ayrımları önemsemiyor. Buraya gelen konuklarımız epey farklı üsluplardaki yapıtlarla karşı karşıya kalacaklar. Kategorize ederek bir şeyleri yok etme, başkalarını var etme deneyimini bekleyenler Ruberu’da aradıklarını bulamayacaklar. Biz sanatın temeline yaklaşmak istiyoruz.
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ TEMSİL EDİYOR
Ruberu sizin şahsi tarihinizde nasıl bir yere sahip?
Çok farklı vakit ve yerlerde birbirinden başka çalışmalar yaptım. Tüm bunlardan daha sonra sürekliliğin eksik olduğunu gördüm. Rastgele bir şeyi sürdürülebilir kılmadığınızda onun harika olduğundan bahsedemezsiniz. Ruberu Arka, bir şeylerin süper olması konusunda bir yer ve imkân manasına gelecek. Biliyorsunuz bir şeyin başarılı olabilmesi için üç saç ayağına muhtaçlığı vardır: İnsan, yer ve imkân. İnsan vardı lakin yer yoktu. Olan yerler ise açık değildi. Tahayyül ettiğim yer her şeye açık olmalıydı. Ruberu Arka bir nevi bunu temsil ediyor. İmkân ise direk bizimle değil, bana göre Allah’la ilgili. İnsan olarak var isenız, yer ihdas edildiyse, niyetiniz halisse yani derdiniz var ise, imkânı O’na bırakmak gerekir. Ruberu Arka bu üçlemede sürdürülebilirliği sağlayacak yeri temsil ediyor.
ŞABLONUN DIŞINA ÇIKMAK
Çok bedelli sanatkarları bir ortaya getiren bu sergiden biraz bahsedebilir misiniz? Yüz Yüze isimli karma stantta sanatseverler nelerle karşılaşacak?
Yüz Yüze standında neredeyse dört nesil karşımızda olacak. Ustalar ve talebeler bir ortaya geldi. her insanın birbirine hürmeti olduğu ve bu saygıyı besleyenin temelin sevgi olduğu bir stant diyebiliriz. Yüz Yüze Standı, bu niçinle epeyce kıymetli. Birbirleriyle bağlı ve ilgisiz fazlaca farklı kollarda üretimi olan sanatkarların yapıtları bir ortaya geldi. Sanatseverler burada atık materyallerden yahut titanyumdan aydınlatma heykeli de gorecek, seramik tabaklar da. Ziyaretçiler bu manada bir hayal kırıklığı yaşayacaksa bu düzgün bir hayal kırıklığı olacak. Sergiyi ziyaret eden çok şahıstan şunu duydum: “Bunu beklemiyordum, daha klasik bir imajla karşılaşacağımızı sanıyorduk, lakin gördüğümüzden de mutluyuz.” Bu çeşit yorumlardan mutluyum, zira tasarladığım da bu. Beşerler başlarında yerleştirdikleri şablonun haricinde bir şeyle karşılaşsın ve gerekirse hayal kırıklığı yaşasınlar. Bu hayal kırıklığı hepimizin işine yarayacak.
Bilhassa Covid-19’un niye olduğu salgın niçiniyle devam eden karantinaların bittiği şu günlerde aslında hepimizin farklı yerlerde farklı beşerlerle olmaya muhtaçlığımız vardı. Yüz Yüze isimli standınız bana yüzden daha manalı geldi. İsim bu tarafta bir tercih miydi?
Yüz Yüze ismi doğal pandemiyle bağlı. Hatta galerinin isminin da pandemiyle bağlantısı var. Ortaya, “Pandemiye inat, yüz yüze sanat: Ruberu” diye bir slogan da çıkmış olabilir. Doğrusu ruberu insanıyım, online insanı değilim. Telefon, internet kullanıyoruz ve irtibatımız oldukcalukla yüz yüze değil. Keşke bu biçimde olmasaydı ancak bu bir gerçek. İnsani alakalar konusunda bizi fazlaca gerilettiği ortada. Pandemi sürecinde online işlere pek bulaşmadım. Sanatla münasebetin lakin yüz yüze kurulabileceğini düşünüyorum. Mümkün mertebe dijital bağlara orta verilsin, hatta unutulsun istedim. Güya hiç yokmuş, daima yüz yüzeymişiz üzere.
HERKESLE BAĞLANTI KURMAK GEREKİYOR
Ruberu, Beyoğlu’nda pek işlek ve sevimli bir muhitte bulunuyor. Son devirde İstiklal Caddesi ve civarının yüzünün değiştiğini ancak sanata, kitaba olan yakınlığının arttığını da hisseder olduk. Bu bölgede bulunmak özel bir tercih miydi?
Galerinin nerede olması gerektiğini noktasında aklımda birkaç yer belirlemiştim: Sultanahmet, Üsküdar, Beyoğlu. Lakin Sultanahmet epeyce turistik, Üsküdar ise kimi vakit tek renkli olabilen bir yerdi. Beyoğlu fazlaca hâkim olmadığım bir yer bulunmasına karşın niçinse gönlüme daha yakındı. Galeri için Galata’da gezdiğim birinci yeri seçmiş oldum. Birbirinden farklı işler yapan dükkânlardan oluşan bir sokaktayız. Bunun yanında bu sokakta yaşayan her insanın herkesle irtibatının olması fazlaca heyecan verici. Burası geleneği ve tümüyle çağdaş olanı bir ortada bulabileceğiniz bir yer. Hem geleneği önemseyen tıpkı vakitte çağının insanıyım. Yani Nuri Pakdil’in “Çağınla hesaplaş” kelamında dediği üzere kendi çağıyla her an hesaplaşma halindeyim. Galata aşina olduğum bir yer değildi. Hatta uzak durduğum bir yerdi bile diyebilirim. Ancak her insanın irtibat ortasında olduğu, gelenekle çağdaşın bir ortada bulunduğu bu sokakta olmayı çok önemsiyorum. Doğrusu birbirimize ideolojik bakıyoruz. Bu da bizim diğerleriyle ortamızda bariyerler inşa etmemize niye oluyor. Ve aslında kimsenin sesi kimseye ulaşmıyor. halbuki bağlantıda başarılı olmak için sizinle birebir fikirde olmayan beşerlerle bir ortada olmanız gerekir. Bunu biraz kaçırıyoruz güya, evvelce bu bahiste daha güzeldik. Ruberu Arka bu manada da bir adımdır.
İsmail Erdoğan
Ruberu Arka kapılarını sanatseverlere Yüz Yüze isimli karma bir stantla açtı. Biz evvel Ruberu’nun macerasını dinleyelim sizden.
Geçmişten bugüne daima bir yer hayalim oldu. Geçmiş senelerda her genç üzere ben de bir kafe açmak istiyordum. Lakin bu kafeyi sanatla iç içe bir yer olarak kurgulamıştım. Ancak muhakkak niçinler ötürüsıyla bir adım atmamıştım. Aslında galeri fikri de yeni değil, üç sene evvel bir daha bir adım atmıştım. Lakin yerin mal sahibiyle anlaşamayınca bunu bir işaret olarak görüp, hayalimi erteledim. Vazgeçmiş değildim. Pandemi devrinde “bir galeri açmalıyım” fikri bir daha belirdi. İstişareler sonucunda Galata’nın en uygun nokta olduğuna karar verdim ve şu an ki yeri tuttum. Bir çivi dahi çakmadan, birkaç ay hiç bir şey yapmadan kimi insanları yere getirerek fikir alışverişlerinde bulundum. Yeri en hoş biçimde kullanmak amacıyla bir araştırma gayretinde oldum. daha sonrasında neşter vurduk. Aylar ayları kovaladıktan daha sonra Ruberu Arka kapılarını sanatseverlere açtı.
Sizin evvelki senelera dayanan yer fikriniz nasıldı? Ruberu Arka bu manada atılmış bir adım mı? Bunu anlatabilir misiniz?
Burası saanat ve kültür alanında hizmet edecek, yüksek standartları olan, etrafına sevinç saçacak bir yer olmalıydı. Bu hayalimin ötesinde coğrafyamızın gereksinimiydi. Ruberu, bu hayal için atılmış bir adımdır. Atılacak daha epey adım var. Bu adımlar atılınca tam arzuladığım yer bedene gelebilir. yıllar evvel bir gazetede, “Kültür Bakanı’na açık mektup” alt başlıklı, “Sultanahmet’te bir akademi hayali” başlıklı bir yazı yazmıştım. Bu mektupta, Sultanahmet’te niye Tapu Kadastro Müdürlüğü var, sorusunu sormuştum. Vedat Tek’in mükemmel mimari yapıtının bir sanat akademisine dönüştürülebileceğini söylemiştim. Özetle, sanatın sayısız alanı üzerine eğitimler verilip, eserler üretilse kötü mı olur, diyordum. Bu yazı bakanlığa ulaşmış, tıpkı gün Bakanlar Kurulu’nda Kültür Bakanı tarafınca okunmuş. Lakin alışılmış yalnızca sizin hayal kurmanız yetmiyor. Sizinle birlikte diğerlerinin da bu hayali kurması gerek. Bunun maddi manevi takviyeyle ilerlemesi gerekiyor. bu biçimde bu hayal gerçek olabilir. Hâlâ coğrafyamızın bu biçimde bir yere muhtaçlığı olduğunu düşünüyorum.
Ruberu Sanat Galerisi açılışını 32 sanatkarın yapıtının yer aldığı bir stantla gerçekleştirdi.
FARKLI ÜSLUPTA ESERLER VAR
Hoş bir adım olan Ruberu Arka Galeri sanatseverlere neler sunmayı planlıyor?
Öncelikle şuradan başlamamız gerekiyor ki, 18. yüzyılda sanat ve zanaat birbirinden ayrılıyor. Bu ayrımdan daha sonra sanat kendi ortasında birtakım ayrımlar yaşıyor. Bugün sayısız ayrım içinde tercihler yaparak, başkalarıyla gayret ettiğimiz bir deneyim yaşıyoruz. Sanat bu gelişmelerden nasibini alıyor. Günümüzde tüm toplumlarda bu durumun karşılığını bakılırsabilirsiniz. Lakin bizde daha bariz olan bir geleneksel-çağdaş ayrımı kelam konusu. Bu ayrımlara kurgusal olarak bakıyorum ve tarihi süreçlerin bize bir ikramı, dayatması olarak görüyorum. Yani ayrımlara, hele hele sanat ve zanaat ayrımına hiç prestij etmiyorum. Ruberu Arka da bu ayrımları önemsemiyor. Buraya gelen konuklarımız epey farklı üsluplardaki yapıtlarla karşı karşıya kalacaklar. Kategorize ederek bir şeyleri yok etme, başkalarını var etme deneyimini bekleyenler Ruberu’da aradıklarını bulamayacaklar. Biz sanatın temeline yaklaşmak istiyoruz.
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ TEMSİL EDİYOR
Ruberu sizin şahsi tarihinizde nasıl bir yere sahip?
Çok farklı vakit ve yerlerde birbirinden başka çalışmalar yaptım. Tüm bunlardan daha sonra sürekliliğin eksik olduğunu gördüm. Rastgele bir şeyi sürdürülebilir kılmadığınızda onun harika olduğundan bahsedemezsiniz. Ruberu Arka, bir şeylerin süper olması konusunda bir yer ve imkân manasına gelecek. Biliyorsunuz bir şeyin başarılı olabilmesi için üç saç ayağına muhtaçlığı vardır: İnsan, yer ve imkân. İnsan vardı lakin yer yoktu. Olan yerler ise açık değildi. Tahayyül ettiğim yer her şeye açık olmalıydı. Ruberu Arka bir nevi bunu temsil ediyor. İmkân ise direk bizimle değil, bana göre Allah’la ilgili. İnsan olarak var isenız, yer ihdas edildiyse, niyetiniz halisse yani derdiniz var ise, imkânı O’na bırakmak gerekir. Ruberu Arka bu üçlemede sürdürülebilirliği sağlayacak yeri temsil ediyor.
ŞABLONUN DIŞINA ÇIKMAK
Çok bedelli sanatkarları bir ortaya getiren bu sergiden biraz bahsedebilir misiniz? Yüz Yüze isimli karma stantta sanatseverler nelerle karşılaşacak?
Yüz Yüze standında neredeyse dört nesil karşımızda olacak. Ustalar ve talebeler bir ortaya geldi. her insanın birbirine hürmeti olduğu ve bu saygıyı besleyenin temelin sevgi olduğu bir stant diyebiliriz. Yüz Yüze Standı, bu niçinle epeyce kıymetli. Birbirleriyle bağlı ve ilgisiz fazlaca farklı kollarda üretimi olan sanatkarların yapıtları bir ortaya geldi. Sanatseverler burada atık materyallerden yahut titanyumdan aydınlatma heykeli de gorecek, seramik tabaklar da. Ziyaretçiler bu manada bir hayal kırıklığı yaşayacaksa bu düzgün bir hayal kırıklığı olacak. Sergiyi ziyaret eden çok şahıstan şunu duydum: “Bunu beklemiyordum, daha klasik bir imajla karşılaşacağımızı sanıyorduk, lakin gördüğümüzden de mutluyuz.” Bu çeşit yorumlardan mutluyum, zira tasarladığım da bu. Beşerler başlarında yerleştirdikleri şablonun haricinde bir şeyle karşılaşsın ve gerekirse hayal kırıklığı yaşasınlar. Bu hayal kırıklığı hepimizin işine yarayacak.
Bilhassa Covid-19’un niye olduğu salgın niçiniyle devam eden karantinaların bittiği şu günlerde aslında hepimizin farklı yerlerde farklı beşerlerle olmaya muhtaçlığımız vardı. Yüz Yüze isimli standınız bana yüzden daha manalı geldi. İsim bu tarafta bir tercih miydi?
Yüz Yüze ismi doğal pandemiyle bağlı. Hatta galerinin isminin da pandemiyle bağlantısı var. Ortaya, “Pandemiye inat, yüz yüze sanat: Ruberu” diye bir slogan da çıkmış olabilir. Doğrusu ruberu insanıyım, online insanı değilim. Telefon, internet kullanıyoruz ve irtibatımız oldukcalukla yüz yüze değil. Keşke bu biçimde olmasaydı ancak bu bir gerçek. İnsani alakalar konusunda bizi fazlaca gerilettiği ortada. Pandemi sürecinde online işlere pek bulaşmadım. Sanatla münasebetin lakin yüz yüze kurulabileceğini düşünüyorum. Mümkün mertebe dijital bağlara orta verilsin, hatta unutulsun istedim. Güya hiç yokmuş, daima yüz yüzeymişiz üzere.
HERKESLE BAĞLANTI KURMAK GEREKİYOR
Ruberu, Beyoğlu’nda pek işlek ve sevimli bir muhitte bulunuyor. Son devirde İstiklal Caddesi ve civarının yüzünün değiştiğini ancak sanata, kitaba olan yakınlığının arttığını da hisseder olduk. Bu bölgede bulunmak özel bir tercih miydi?
Galerinin nerede olması gerektiğini noktasında aklımda birkaç yer belirlemiştim: Sultanahmet, Üsküdar, Beyoğlu. Lakin Sultanahmet epeyce turistik, Üsküdar ise kimi vakit tek renkli olabilen bir yerdi. Beyoğlu fazlaca hâkim olmadığım bir yer bulunmasına karşın niçinse gönlüme daha yakındı. Galeri için Galata’da gezdiğim birinci yeri seçmiş oldum. Birbirinden farklı işler yapan dükkânlardan oluşan bir sokaktayız. Bunun yanında bu sokakta yaşayan her insanın herkesle irtibatının olması fazlaca heyecan verici. Burası geleneği ve tümüyle çağdaş olanı bir ortada bulabileceğiniz bir yer. Hem geleneği önemseyen tıpkı vakitte çağının insanıyım. Yani Nuri Pakdil’in “Çağınla hesaplaş” kelamında dediği üzere kendi çağıyla her an hesaplaşma halindeyim. Galata aşina olduğum bir yer değildi. Hatta uzak durduğum bir yerdi bile diyebilirim. Ancak her insanın irtibat ortasında olduğu, gelenekle çağdaşın bir ortada bulunduğu bu sokakta olmayı çok önemsiyorum. Doğrusu birbirimize ideolojik bakıyoruz. Bu da bizim diğerleriyle ortamızda bariyerler inşa etmemize niye oluyor. Ve aslında kimsenin sesi kimseye ulaşmıyor. halbuki bağlantıda başarılı olmak için sizinle birebir fikirde olmayan beşerlerle bir ortada olmanız gerekir. Bunu biraz kaçırıyoruz güya, evvelce bu bahiste daha güzeldik. Ruberu Arka bu manada da bir adımdır.