Banu İtimat
1 Temmuz 2021’da takvimden bir yaprak düşerken, Türkiye de insan hakları dünya liginde küme düştü. Birleşmiş Milletler’in (BM) konut içi ve bayana yönelik şiddeti önlemede “altın standart” kabul ettiği İstanbul Sözleşmesi’nden, “Cumhurbaşkanı sonucu” ismi altında, tek imzayla vazgeçti. Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye’de idare formunun tek adam rejimi olduğunu daha düzgün ispat edemezdi.
Bayanlar, bayan örgütleri ve partiler, bu sonucun uygulanmasını engellemek için bir umutla yargı yoluna başvurdu. Ne var ki Erdoğan’ın karşısında Danıştay 10. Dairesi de duramadı. Üç hakim, mecliste halkın vekillerinin onayladığı memleketler arası bir kontrattan, Cumhurbaşkanı‘nın parmağını şıklatmasıyla çıkılabileceğine hükmetti. Erdoğan’ın sonucunın yargı konusu olamayacağını söyleyenler içinde, bir bayan hakim de vardı. Danıştay hakimliğine Erdoğan tarafınca seçilen, eski İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nde hukuk müşaviri Lütfiye Akbulut. Danıştay 10. Dairesi’nin bir kısmı, Türkiye’nin “Şahsım ülkesi” olduğunu onaylarken, öbür iki hakim “TBMM’nin onayladığı mukaveleden çekilme sonucunın bir daha TBMM tarafınca alınması gerekir” diye hukuku hatırlatıyordu. Danıştay sonucu, Türkiye’nin mukaveleden resmen çekileceği tarihten tam bir gün evvel çıktı.
Erdoğan planlamasını da 1 Temmuz’a nazaran yapmıştı. Cumhurbaşkanı tam da bayanların “1 Temmuz’da İsyandayız” protestosuna hazırlandıkları saatlerde, Bayana Yönelik Şiddetle Gayret 4. Ulusal Aksiyon Planı’nı deklare etti. Tüm dünyaya bayana karşı şiddetle uğraşta “yerli ve milli” sistem ne olacak, onu ilan etti. Lakin bir daha lafı aileye getirerek, aileyi her şeyin önüne koyarak. “örneğin aile yapımızla ilgili hassasiyetlerimizde bayan ne kadar sorumluluk sahibiyse, erkek de tıpkı derecede mesuliyet sahibidir. Her ne sebeple olursa, şayet aile yapımızda bir bozulma var ise, bunun sorumluluğunu yalnızca bayana yahut erkeğe yüklemek sorunun yarısını görmezden gelmek demektir” üzere, asıl sorunu görmezden gelen tabirler kullanarak.
Bayanlar size niye inansın?
Erdoğan 1 Temmuz konuşmasında, bayana yönelik şiddetle çabanın İstanbul mukavelesiyle başlamadığını ve bu kontrattan çekilmekle bitmeyeceğini de söylemiş oldu. O denli olsaydı, Bursa’da bir bayan daha evvel yedi defa şikayetçi olduğu adam tarafınca hala bıçaklı tehditle kaçırılamazdı. O denli olsaydı, bayanı korumak, tesadüfen oradan geçen bir bayan gazeteciye düşmezdi. O denli olsaydı, adamın hakkında fazlacatan uzaklaştırma sonucu alınmış olurdu. Adam da ayağında elektronik kelepçeyle meskende otururdu, elinde koca bir bıçakla kendisinden ayrılmak isteyen bayanın peşine düşmezdi. Daha evvel de darp ettiği hanımı bıçakla tehdit edemezdi. O denli olsaydı, hanımı otomobilden indirip adamın belinden bıçağını alan bayan gazeteci Derya Cihan de canını tehlikeye atmış olmazdı.
Dikkatlerden kaçmasın. Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanı Derya Yanık, bu olayın akabinde güya hünermiş üzere gazeteci Derya Evren’i arayıp, tebrik etti, “Bu evraka da bakacağız” vaadinde bulundu. Kendisini tehdit eden adamla ilgili yedi kere müracaatta bulunduğu söylenen bu bayanın korunmamış olması bir skandal değilmiş üzere.
Şayet Erdoğan’ın dediği üzere AKP bayana yönelik şiddet konusunda samimi bir gayret ortasında olsaydı, “Ben ölmek istemiyorum” kelamları aklımızdan çıkmayan Emine Bulut bugün hayatta olurdu. Boşandığı kocası boğazını kesmedilk evvel bir karakola sığınan Emine Bulut, şikayet etsin etmesin, çocuğuyla birlikte polis muhafazasına alınmış olurdu. Eski kocası da yakalanır, en hafifçeinden uzaklaştırma cezasıyla bayandan ve kızından uzak tutulurdu. Emine Bulut’la ilgili, “6284 Sayılı Kanun kapsamında rastgele bir risk görmediğini” söyleyen ve müdafaa önlem sonucu uygulamayan polis memuru da, daha soruşturma sürerken misyonuna iade edilmezdi.
“Boşanma olmasın da…”
Artık “Bu olaylar istanbul Kontratı varken oldu” diyenlere verecek tek yanıt var: Siz İstanbul Sözleşmesi’nin yalnızca ismini istediniz. Toplumsal cinsiyet kavramıyla, LGBT+ bireylerin de konut içi şiddetten korunması yükümlülüğüyle karşılaşınca bocaladınız.
hanımın son deva olarak boşanma yoluna başvurmasını istediğiniz, asılda aileyi korumak istediğiniz için bu kontratın size getirdiği yükümlülüklerden kurtulmak istediniz. “Kadınlar boşanmak istemeseler öldürülmezlerdi” üzere argümanlara prim verdiniz. Sözleşme’yi tam olarak uygulamak konusunda isteksiz davrandınız. Bu yüzden bayan cinayetlerinin engellenmemesinde hisse sahibisiniz.
hanımı, aile sistemi içine girmezse, anne şayet olmazsa eksik bakılırsan, kurduğu bakanlığa “Kadın Bakanlığı” bile diyemeyen, bunun yerine, Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı diyen bir iktidara, bayanlar niye inansın?
Hele o koltukta, salgının birinci devrinde bayana şiddet olaylarındaki artışın “tolere edilebilir” seviyede arttığını söyleyebilen bir bakan otururken? Bu yüzden bayanlar kararlı. “Şahsım”ın kelamını değil, İstanbul Sözleşmesi’nin kelamını temel alacak ve ömür hakkı için dayanışmaktan ve gayretten vazgeçmeyecekler.
1 Temmuz 2021’da takvimden bir yaprak düşerken, Türkiye de insan hakları dünya liginde küme düştü. Birleşmiş Milletler’in (BM) konut içi ve bayana yönelik şiddeti önlemede “altın standart” kabul ettiği İstanbul Sözleşmesi’nden, “Cumhurbaşkanı sonucu” ismi altında, tek imzayla vazgeçti. Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye’de idare formunun tek adam rejimi olduğunu daha düzgün ispat edemezdi.
Bayanlar, bayan örgütleri ve partiler, bu sonucun uygulanmasını engellemek için bir umutla yargı yoluna başvurdu. Ne var ki Erdoğan’ın karşısında Danıştay 10. Dairesi de duramadı. Üç hakim, mecliste halkın vekillerinin onayladığı memleketler arası bir kontrattan, Cumhurbaşkanı‘nın parmağını şıklatmasıyla çıkılabileceğine hükmetti. Erdoğan’ın sonucunın yargı konusu olamayacağını söyleyenler içinde, bir bayan hakim de vardı. Danıştay hakimliğine Erdoğan tarafınca seçilen, eski İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nde hukuk müşaviri Lütfiye Akbulut. Danıştay 10. Dairesi’nin bir kısmı, Türkiye’nin “Şahsım ülkesi” olduğunu onaylarken, öbür iki hakim “TBMM’nin onayladığı mukaveleden çekilme sonucunın bir daha TBMM tarafınca alınması gerekir” diye hukuku hatırlatıyordu. Danıştay sonucu, Türkiye’nin mukaveleden resmen çekileceği tarihten tam bir gün evvel çıktı.
Erdoğan planlamasını da 1 Temmuz’a nazaran yapmıştı. Cumhurbaşkanı tam da bayanların “1 Temmuz’da İsyandayız” protestosuna hazırlandıkları saatlerde, Bayana Yönelik Şiddetle Gayret 4. Ulusal Aksiyon Planı’nı deklare etti. Tüm dünyaya bayana karşı şiddetle uğraşta “yerli ve milli” sistem ne olacak, onu ilan etti. Lakin bir daha lafı aileye getirerek, aileyi her şeyin önüne koyarak. “örneğin aile yapımızla ilgili hassasiyetlerimizde bayan ne kadar sorumluluk sahibiyse, erkek de tıpkı derecede mesuliyet sahibidir. Her ne sebeple olursa, şayet aile yapımızda bir bozulma var ise, bunun sorumluluğunu yalnızca bayana yahut erkeğe yüklemek sorunun yarısını görmezden gelmek demektir” üzere, asıl sorunu görmezden gelen tabirler kullanarak.
Bayanlar size niye inansın?
Erdoğan 1 Temmuz konuşmasında, bayana yönelik şiddetle çabanın İstanbul mukavelesiyle başlamadığını ve bu kontrattan çekilmekle bitmeyeceğini de söylemiş oldu. O denli olsaydı, Bursa’da bir bayan daha evvel yedi defa şikayetçi olduğu adam tarafınca hala bıçaklı tehditle kaçırılamazdı. O denli olsaydı, bayanı korumak, tesadüfen oradan geçen bir bayan gazeteciye düşmezdi. O denli olsaydı, adamın hakkında fazlacatan uzaklaştırma sonucu alınmış olurdu. Adam da ayağında elektronik kelepçeyle meskende otururdu, elinde koca bir bıçakla kendisinden ayrılmak isteyen bayanın peşine düşmezdi. Daha evvel de darp ettiği hanımı bıçakla tehdit edemezdi. O denli olsaydı, hanımı otomobilden indirip adamın belinden bıçağını alan bayan gazeteci Derya Cihan de canını tehlikeye atmış olmazdı.
Dikkatlerden kaçmasın. Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanı Derya Yanık, bu olayın akabinde güya hünermiş üzere gazeteci Derya Evren’i arayıp, tebrik etti, “Bu evraka da bakacağız” vaadinde bulundu. Kendisini tehdit eden adamla ilgili yedi kere müracaatta bulunduğu söylenen bu bayanın korunmamış olması bir skandal değilmiş üzere.
Şayet Erdoğan’ın dediği üzere AKP bayana yönelik şiddet konusunda samimi bir gayret ortasında olsaydı, “Ben ölmek istemiyorum” kelamları aklımızdan çıkmayan Emine Bulut bugün hayatta olurdu. Boşandığı kocası boğazını kesmedilk evvel bir karakola sığınan Emine Bulut, şikayet etsin etmesin, çocuğuyla birlikte polis muhafazasına alınmış olurdu. Eski kocası da yakalanır, en hafifçeinden uzaklaştırma cezasıyla bayandan ve kızından uzak tutulurdu. Emine Bulut’la ilgili, “6284 Sayılı Kanun kapsamında rastgele bir risk görmediğini” söyleyen ve müdafaa önlem sonucu uygulamayan polis memuru da, daha soruşturma sürerken misyonuna iade edilmezdi.
“Boşanma olmasın da…”
Artık “Bu olaylar istanbul Kontratı varken oldu” diyenlere verecek tek yanıt var: Siz İstanbul Sözleşmesi’nin yalnızca ismini istediniz. Toplumsal cinsiyet kavramıyla, LGBT+ bireylerin de konut içi şiddetten korunması yükümlülüğüyle karşılaşınca bocaladınız.
hanımın son deva olarak boşanma yoluna başvurmasını istediğiniz, asılda aileyi korumak istediğiniz için bu kontratın size getirdiği yükümlülüklerden kurtulmak istediniz. “Kadınlar boşanmak istemeseler öldürülmezlerdi” üzere argümanlara prim verdiniz. Sözleşme’yi tam olarak uygulamak konusunda isteksiz davrandınız. Bu yüzden bayan cinayetlerinin engellenmemesinde hisse sahibisiniz.
hanımı, aile sistemi içine girmezse, anne şayet olmazsa eksik bakılırsan, kurduğu bakanlığa “Kadın Bakanlığı” bile diyemeyen, bunun yerine, Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı diyen bir iktidara, bayanlar niye inansın?
Hele o koltukta, salgının birinci devrinde bayana şiddet olaylarındaki artışın “tolere edilebilir” seviyede arttığını söyleyebilen bir bakan otururken? Bu yüzden bayanlar kararlı. “Şahsım”ın kelamını değil, İstanbul Sözleşmesi’nin kelamını temel alacak ve ömür hakkı için dayanışmaktan ve gayretten vazgeçmeyecekler.