Sayıştay’ın Ulusal Eğitim Bakanlığı’nda (MEB) 2020 yılında gerçekleştirdiği kontrollerden çarpıcı sonuçlar ortaya çıktı. Geçen günlerde istifa eden Ziya Selçuk’un başkanlığında yapılan incelemelerde epey sayıda yöntemsiz süreç tespit edildi. Yapılan kontrollerde piyasa fiyatının 3 – 4 kat fazlasına materyal alımı yapıldığı belirlenirken, doğalgaz dağıtım şirketlerine ‘güvence bedeli’ ismi altında milyonlarca lira ödendiği öğrenildi.
Sözcü’den İsmail Şahin’in haberine bakılırsa, ilçe ulusal eğitim müdürlüğü takımlarına mevzuatta öngörülen atanma koşullarını taşımayan 49 kişi asaleten atandı. Bakanlık, bu durumun insan kaynağı yetersizliğinin getirdiği zorunluluklardan kaynaklandığını tabir etti. Sayıştay ise bu durumun mevzuatın dışına çıkılmasının öne sürülen sebebi olamayacağını belirtti. Sayıştay, eğitim sisteminin tesirli, inanç duyulan ve yasal çerçevesi ile uyumlu bir biçimde yönetilmesinin garanti altına alınmasını sağlamak maksadıyla ilçe ulusal eğitim müdürlüğü takımlarına yapılan atamalarda yasal düzenlemelere riayet edilmesini, mevzuata muhalif atamaların iptal edilmesini ve bundan daha sonra yapılacak atamalarda yasal düzenlemelere uygun olmayan uygulamalara müsaade verilmemesini istedi.
“Şartlar oluşmadığı biçimde pazarlık”
Sayıştay’ın bulgularına göre Ulusal Eğitim Bakanlığı, 2020 yılında gerekli koşullar oluşmadığı biçimde kimi üretim işlerinde pazarlık yolu (21/b) ihaleler yaptı. Bu ihalelerde rekabetin gereğince sağlanamaması sebebiyle ihale/sözleşme bedelinin işlerin yaklaşık maliyetine fazlaca yakın gerçekleştiği ve münasebetleri açıklanamayan birtakım uygulamaların yapıldığı tespit edildi.
Bakanlığın Hayat Uzunluğu Öğrenme Genel Müdürlüğü tarafınca yapılan;
– Hızlandırılmış Eğitim Programı Kırtasiye Setleri Alımı (ihale tarihi 18.03.2020)
– Halk Eğitim Merkezleri Paklık Materyali Alımı (ihale tarihi 23.07.2020)
– Hızlandırılmış Eğitim Programı Kırtasiye Setleri Alımı (ihale tarihi 28.07.2020)
ihalelerinin 21/b kapsamında kıymetlendirilerek ihale edilmesinin mümkün olmadığını söz eden Sayıştay denetçileri, paklık ve kırtasiye materyalleri üreten ve pazarlayan firmalar yerine, yolcu nakliyatı, filo kiralama, ilaç ve tıbbi aygıt, bilişim ve yazılım üzere ilgisiz alanlarında faaliyet gösteren firmalardan, hem yaklaşık maliyetin hesaplanmasına temel piyasa araştırması yapıldığını birebir vakitte ihaleye davet edilerek alımlar yapıldığını belirledi.
Firmalar ihalelerden hemilk evvel kurulmuş
İhalelere teklif vermeye davet edilen yahut alımın yapıldığı birtakım firmaların, ihale tarihinden yaklaşık bir ay evvel kurulduğuna dikkat çeken denetçiler, bu firmaların hangi özelliklerinden dolayı ihaleye davet edildiği konusunda her hangi bir münasebet ileri sürülemediğini raporuna yazdı. Paklık materyali alım ihalesinde ihaleye teklif veren 3 firmadan 2’sinin adreslerinin de birebir olduğu görüldü.
Üç kat fiyatla sattılar
Sayıştay’ın raporunda ihalelerle ilgili şu sözler yer aldı:
“Temizlik ve kırtasiye gereçleri alımlarının yaklaşık maliyet ve ihale fiyatları gerçek piyasa meblağlarını yansıtmadığı görülmüştür.
Kelam konusu alımların ihale tarihlerindeki fiyatlarına ait Ankara Ticaret Odası’ndan resmi yazı ile rayiç fiyat tespiti istenilmiş; gelen karşılıkta alımların ihale tarihli fiyatları (sözleşme tutarları) toplamı ile Ankara Ticaret Odası rayiç tespit meblağları toplamı içinde büyük farklar olduğu tespit edilmiştir.
Bu fark paklık materyali alım ihalesinde 3,25 kat olup alımların belirlenen Halk Eğitim Merkezlerine nakliye dahil teslim fiyatı olması da ortada bu derece yüksek fiyat farkı olmasını gerektirmemektedir.
Teknik şartnameleri teğe bir tıpkı olan Mart ve Temmuz ayında yapılan kırtasiye setleri alım ihalelerindeki birtakım kalemlerde, yaklaşık maliyet ve ihale fiyatlarında yaklaşık 3-4 kat fiyat farkı olup, hem yaklaşık maliyet hem ihale fiyatlarının gerçek piyasa meblağlarını yansıtmadığı görülmektedir.”
“Hibeler takip edilmedi”
Sayıştay’ın kontrollerine göre Ulusal Eğitim Bakanlığı, bütçe dışı kaynaklarla finanse edilen projelerle sağlanan eğitim hizmetleri ile yapılan yatırımlar için merkezi bir izleme, raporlama ve takip sistemi kurmadı.
Birleşmiş Milletler, Avrupa Birliği ve UNESCO üzere yapılardan gelen hibelerle 2020 yılında 2 bin 241 proje hayata geçirildi. Burada kullanılan kaynağın büyüklüğü 2 milyar 38 milyon liraydı.
Sayıştay, bakanlığın taşra teşkilatlarında kullanılan fonlara ait tüm süreç ve uygulamaların ortak bir platformda kayıt altına alınmasını ve tüm bilgilerin ulaşılabilir olmasını, projelerin bölge ve vilayetler içinde istikrarlı dağıtılmasını istedi.
Doğalgaz dağıtım şirketlerine teminat
Sayıştay incelemelerinde, özgür olmayan tüketici pozisyonunda olan Ulusal Eğitim Bakanlığı eğitim kurumları ile dağıtım şirketleri içinde imzalanan doğalgaz kullanım mukaveleleri kapsamında 2018-2020 yılları içinde toplam 94 milyon lira fiyatında doğalgaz garanti bedeli ödendiğini tespit etti. Uygulamanın yöntemsiz olduğunu belirten Sayıştay denetçileri, doğalgaz kullanım mukavelelerinin kamu faydası gözetilerek düzenlenmesi ve dağıtım şirketlerine doğalgaz teminat bedeli ismi altında ödemede bulunulmaması gerektiğini vurguladı.
Sözcü’den İsmail Şahin’in haberine bakılırsa, ilçe ulusal eğitim müdürlüğü takımlarına mevzuatta öngörülen atanma koşullarını taşımayan 49 kişi asaleten atandı. Bakanlık, bu durumun insan kaynağı yetersizliğinin getirdiği zorunluluklardan kaynaklandığını tabir etti. Sayıştay ise bu durumun mevzuatın dışına çıkılmasının öne sürülen sebebi olamayacağını belirtti. Sayıştay, eğitim sisteminin tesirli, inanç duyulan ve yasal çerçevesi ile uyumlu bir biçimde yönetilmesinin garanti altına alınmasını sağlamak maksadıyla ilçe ulusal eğitim müdürlüğü takımlarına yapılan atamalarda yasal düzenlemelere riayet edilmesini, mevzuata muhalif atamaların iptal edilmesini ve bundan daha sonra yapılacak atamalarda yasal düzenlemelere uygun olmayan uygulamalara müsaade verilmemesini istedi.
“Şartlar oluşmadığı biçimde pazarlık”
Sayıştay’ın bulgularına göre Ulusal Eğitim Bakanlığı, 2020 yılında gerekli koşullar oluşmadığı biçimde kimi üretim işlerinde pazarlık yolu (21/b) ihaleler yaptı. Bu ihalelerde rekabetin gereğince sağlanamaması sebebiyle ihale/sözleşme bedelinin işlerin yaklaşık maliyetine fazlaca yakın gerçekleştiği ve münasebetleri açıklanamayan birtakım uygulamaların yapıldığı tespit edildi.
Bakanlığın Hayat Uzunluğu Öğrenme Genel Müdürlüğü tarafınca yapılan;
– Hızlandırılmış Eğitim Programı Kırtasiye Setleri Alımı (ihale tarihi 18.03.2020)
– Halk Eğitim Merkezleri Paklık Materyali Alımı (ihale tarihi 23.07.2020)
– Hızlandırılmış Eğitim Programı Kırtasiye Setleri Alımı (ihale tarihi 28.07.2020)
ihalelerinin 21/b kapsamında kıymetlendirilerek ihale edilmesinin mümkün olmadığını söz eden Sayıştay denetçileri, paklık ve kırtasiye materyalleri üreten ve pazarlayan firmalar yerine, yolcu nakliyatı, filo kiralama, ilaç ve tıbbi aygıt, bilişim ve yazılım üzere ilgisiz alanlarında faaliyet gösteren firmalardan, hem yaklaşık maliyetin hesaplanmasına temel piyasa araştırması yapıldığını birebir vakitte ihaleye davet edilerek alımlar yapıldığını belirledi.
Firmalar ihalelerden hemilk evvel kurulmuş
İhalelere teklif vermeye davet edilen yahut alımın yapıldığı birtakım firmaların, ihale tarihinden yaklaşık bir ay evvel kurulduğuna dikkat çeken denetçiler, bu firmaların hangi özelliklerinden dolayı ihaleye davet edildiği konusunda her hangi bir münasebet ileri sürülemediğini raporuna yazdı. Paklık materyali alım ihalesinde ihaleye teklif veren 3 firmadan 2’sinin adreslerinin de birebir olduğu görüldü.
Üç kat fiyatla sattılar
Sayıştay’ın raporunda ihalelerle ilgili şu sözler yer aldı:
“Temizlik ve kırtasiye gereçleri alımlarının yaklaşık maliyet ve ihale fiyatları gerçek piyasa meblağlarını yansıtmadığı görülmüştür.
Kelam konusu alımların ihale tarihlerindeki fiyatlarına ait Ankara Ticaret Odası’ndan resmi yazı ile rayiç fiyat tespiti istenilmiş; gelen karşılıkta alımların ihale tarihli fiyatları (sözleşme tutarları) toplamı ile Ankara Ticaret Odası rayiç tespit meblağları toplamı içinde büyük farklar olduğu tespit edilmiştir.
Bu fark paklık materyali alım ihalesinde 3,25 kat olup alımların belirlenen Halk Eğitim Merkezlerine nakliye dahil teslim fiyatı olması da ortada bu derece yüksek fiyat farkı olmasını gerektirmemektedir.
Teknik şartnameleri teğe bir tıpkı olan Mart ve Temmuz ayında yapılan kırtasiye setleri alım ihalelerindeki birtakım kalemlerde, yaklaşık maliyet ve ihale fiyatlarında yaklaşık 3-4 kat fiyat farkı olup, hem yaklaşık maliyet hem ihale fiyatlarının gerçek piyasa meblağlarını yansıtmadığı görülmektedir.”
“Hibeler takip edilmedi”
Sayıştay’ın kontrollerine göre Ulusal Eğitim Bakanlığı, bütçe dışı kaynaklarla finanse edilen projelerle sağlanan eğitim hizmetleri ile yapılan yatırımlar için merkezi bir izleme, raporlama ve takip sistemi kurmadı.
Birleşmiş Milletler, Avrupa Birliği ve UNESCO üzere yapılardan gelen hibelerle 2020 yılında 2 bin 241 proje hayata geçirildi. Burada kullanılan kaynağın büyüklüğü 2 milyar 38 milyon liraydı.
Sayıştay, bakanlığın taşra teşkilatlarında kullanılan fonlara ait tüm süreç ve uygulamaların ortak bir platformda kayıt altına alınmasını ve tüm bilgilerin ulaşılabilir olmasını, projelerin bölge ve vilayetler içinde istikrarlı dağıtılmasını istedi.
Doğalgaz dağıtım şirketlerine teminat
Sayıştay incelemelerinde, özgür olmayan tüketici pozisyonunda olan Ulusal Eğitim Bakanlığı eğitim kurumları ile dağıtım şirketleri içinde imzalanan doğalgaz kullanım mukaveleleri kapsamında 2018-2020 yılları içinde toplam 94 milyon lira fiyatında doğalgaz garanti bedeli ödendiğini tespit etti. Uygulamanın yöntemsiz olduğunu belirten Sayıştay denetçileri, doğalgaz kullanım mukavelelerinin kamu faydası gözetilerek düzenlenmesi ve dağıtım şirketlerine doğalgaz teminat bedeli ismi altında ödemede bulunulmaması gerektiğini vurguladı.