JoKeR
Active member
Sinemamızın en kıymetli ve değişmeyen gündem hususlarından biri dağıtım sıkıntısıdır. Sinemaların kaç salonda, hangi seansta gösterileceğini özetleyen bu kavram pazarlama ögelerindendir. Nihayetinde her sinema izlensin diye yapılır. Önceliği epey izlenmek olanlarla, önceliği estetik, mana ve his olan imaller içinde varsayım edersiniz ki dağıtım noktasında farklar oluşuyor. Gişeyi hedefleyen sinemanın daha epeyce salonda gösterime girmesi, şenliği hedefleyen üretimin daha az perde görmesi anlaşılır. Fekat ülkemizde makas o kadar açık ki, birtakım sinemaların seyirciye ulaşmaması için özel gayret kelam konusu üzere.
Üstelik “kuvvetli olan kazansın” üzere sanatla birebir sayfada yer almaması gereken sözler dillendirilir. Öteki bir biçimiyle “izlenmeyen sinema yapılmasın” ya da “izlenmeyecek sinemaya niye salon verilsin” şeklinde dillendirmeler de duyuluyor. Tam burada baş karışıklığını gidermek ve kangren haline gelmiş yaramıza bir daha dikkat çekmek gerek.
AVM İLE DEĞİŞEN DURUM
Öncelikle şu an sinema salonlarımızdaki tabloya göz atalım. Türkiye’de toplam 4 bin civarı sinema salonu var. Bunların büyük kısmı AVM’lerde yer alıyor. Ve bir daha birden fazla 2000’ler daha sonrası AVM furyası ile var oldu. Bir yanıyla yeterli oldu elbette. Daha epeyce salon, daha fazlaca gösterim, daha hayli izleyici demek. Bu da bölümün canlı kalması manasına geliyor. Lakin salonların büyük kısmının AVM’lerde bulunmasının dezavantajı fazlaca geçmeden kendini gösterdi. Ticari faaliyet olarak kurulan, çıkar öncelikli bu sinema salonları izlenme ihtimali az olan sinemaları göstermedi. Yaklaşık 20 yıldır değişen bir şey yok. Özgür piyasa, rekabet koşulları, ticaretin kuralları ve daha birfazlaca ‘gerçek olan bu’ vurgusu, sanat olan sinemanın ömür alanının seyirciden çok öteye gitmesine yol açtı.
İZLEYİCİ KARARINI SALONDA VERİYOR
Hem “izlenmeyen sinema niye gösterilsin” deyip, tıpkı vakitte ticari kurallar sebebiyle sinemaları perdeye çıkarmamak çelişkidir. Başka taraftan farklı bir istatistik mevcut. Türkiye’de izleyicinin yarısından fazlası, hangi sineması izleyeceğine sinema salonunda karar veriyor. Yani bir sinema salonda afişini gösteremiyorsa seçilme talihi da yok. Onlarca salonu olan bir sinema işletmesi epey izleneceğini iddia ettiği ya da fazlaca izlenmesini istediği sinemalara bonkör davranabiliyor.
Arşiv
SİNEMA 5’TEN BÜYÜKTÜR!
Şu sıralar buna emsal bir durum yaşanıyor. Bergen sineması 1100 salonda gösterimde. Türkiye’deki toplam sinema salonu sayısının 4 bin civarı olduğunu söylemiştik. Her 4 salondan biri Bergen için kapatılmış. The Batman ise 828 salonda gösterimde. Memnun Canavar Ailesi 258, Uncharted 204, Dilberay 191 salonda izleyici ile buluşuyor. Yalnızca 5 sinema 2500’den çok salonu kapatmış. Ve bu sinemaların haricinde gösterimde olan 60 sinema daha var. Yalnızca bu yüzden iki haftadır vizyona giren sinema sayısı azaldı. Son devirde her hafta 8-10 yeni sinema izleyici ile buluşurken bu hafta yalnızca 4 sinema gösterime girdi.
NE YAPILMALI?
“Dünya 5’ten Büyüktür” derkenki motivasyonla tahlil aranması gereken bir durum. 4-5 sinemanın salonların yarısını kapatmasına müsaade edilmemeli. Yasaklama ya da kısıtlamadan bahsetmiyorum. Tersine, daha epey salondan kelam ediyorum. AVM sinemaları haricindeki seçenekler çoğaltılmalı. Yalnızca sinema gösterimleri olan yerler oluşturulmalı. Teknik altyapısı uygun yerler devreye sokulmalı ve kâfi olmayan yerlerin donanımı sağlanmalı. Valiliklerin ve belediyelerin kültür merkezleri ile gençlik merkezleri bu uygulama için çok ülkü. Ücretsiz sinema izletmek için değil, seyir zevki yüksek ortamda daha hayli sayıda sinemanın izleyici ile buluşmasına aracı olmak ismine bu adımlar atılmalı.
SİNEMA, TİCARİ META DEĞİLDİR!
“İzlenmeyen film” yakıştırmasındaki tahkir niyetine de vurgu yapmak isterim. Sinema sanattır. hiç bir sanat yapıtı daha epey şahsa ulaşsın ya da daha fazlaca kişi anlasın diye yapılmaz. Daha doğrusu sadece bunun için yola çıkılmaz. olağan olarak her direktör sinemasının daha fazlaca kişi tarafınca izlenmesini, eleştirilmesini, takdir edilmesini dilek eder. Lakin ticari sinemada sinemanın sahibi olan yapımcının niyeti daha epeyce kazanmaktır. Kimse o denli yapmasın demiyoruz elbette. O denli yapan var ise bu biçimde yapan da var. Bu artık kabul edilmeli. Ve direkt ticari gayeyle yola çıkılmayan her problemde olduğu üzere takviyeler sağlanmalı. Sinemalar yapılırken verilen dayanaklar var. Dağıtım dayanağı var. Pazarlama evresi için de şenlik süreçleri için de takviyeler var. Kültür ve Turizm Bakanlığı Sinema Genel Müdürlüğü ile TRT ve şenlikler bunu sağlıyor. Fekat yetmez. Yetemez. Üretilen sinemaların izlenmesi sağlanmalı.
Bütün bu görüntünün yanında bir de dijital mecra durumu kelam konusu. Artık sinemaların üretimi için de gösterimi için de bir seçenek… Lakin sinema, sinema salonunda izlenmeli. Sinema salonları açık ise bunun içindir. bu biçimde sinema perdesine çıkmayı hedefleyen her sinema için haksız rekabetin önüne geçecek destekleyici çalışmaların yapılması lazım.
BATILI SİNEMALARIN DAĞITIM SIKINTISI AZ
Bir sinemanın izlenip izlenmeyeceğine karar verme yetkisini kendinde bulanların ticari dehalarına diyecek lafımız yok. Lakin sinemanın sanat olduğu akıllardan çıkarılıp ticari bir meta imiş üzere davranılması anlaşılır üzere değil. Dünyanın her yerinde emsal durumlar yaşanıyor elbette. Fakat Hollywood başta olmak üzere Batı’da üretilen sinemaların dağıtım ve pazarlama sorunu yok. Bir Hollywood sineması tıpkı anda dünyanın 100 ülkesinde vizyona girebiliyor. Ya da Avrupalı ünlü bir direktörün sineması dünyada 50 ülkeyi gezebiliyor. halbuki Türk sinemalarının perdeye çıktığı ülke sayısı iki elin parmaklarını geçmez. ötürüsıyla sinemaların bilhassa Türkiye’de gösterimi kıymetli.
Üstelik “kuvvetli olan kazansın” üzere sanatla birebir sayfada yer almaması gereken sözler dillendirilir. Öteki bir biçimiyle “izlenmeyen sinema yapılmasın” ya da “izlenmeyecek sinemaya niye salon verilsin” şeklinde dillendirmeler de duyuluyor. Tam burada baş karışıklığını gidermek ve kangren haline gelmiş yaramıza bir daha dikkat çekmek gerek.
AVM İLE DEĞİŞEN DURUM
Öncelikle şu an sinema salonlarımızdaki tabloya göz atalım. Türkiye’de toplam 4 bin civarı sinema salonu var. Bunların büyük kısmı AVM’lerde yer alıyor. Ve bir daha birden fazla 2000’ler daha sonrası AVM furyası ile var oldu. Bir yanıyla yeterli oldu elbette. Daha epeyce salon, daha fazlaca gösterim, daha hayli izleyici demek. Bu da bölümün canlı kalması manasına geliyor. Lakin salonların büyük kısmının AVM’lerde bulunmasının dezavantajı fazlaca geçmeden kendini gösterdi. Ticari faaliyet olarak kurulan, çıkar öncelikli bu sinema salonları izlenme ihtimali az olan sinemaları göstermedi. Yaklaşık 20 yıldır değişen bir şey yok. Özgür piyasa, rekabet koşulları, ticaretin kuralları ve daha birfazlaca ‘gerçek olan bu’ vurgusu, sanat olan sinemanın ömür alanının seyirciden çok öteye gitmesine yol açtı.
İZLEYİCİ KARARINI SALONDA VERİYOR
Hem “izlenmeyen sinema niye gösterilsin” deyip, tıpkı vakitte ticari kurallar sebebiyle sinemaları perdeye çıkarmamak çelişkidir. Başka taraftan farklı bir istatistik mevcut. Türkiye’de izleyicinin yarısından fazlası, hangi sineması izleyeceğine sinema salonunda karar veriyor. Yani bir sinema salonda afişini gösteremiyorsa seçilme talihi da yok. Onlarca salonu olan bir sinema işletmesi epey izleneceğini iddia ettiği ya da fazlaca izlenmesini istediği sinemalara bonkör davranabiliyor.
Arşiv
SİNEMA 5’TEN BÜYÜKTÜR!
Şu sıralar buna emsal bir durum yaşanıyor. Bergen sineması 1100 salonda gösterimde. Türkiye’deki toplam sinema salonu sayısının 4 bin civarı olduğunu söylemiştik. Her 4 salondan biri Bergen için kapatılmış. The Batman ise 828 salonda gösterimde. Memnun Canavar Ailesi 258, Uncharted 204, Dilberay 191 salonda izleyici ile buluşuyor. Yalnızca 5 sinema 2500’den çok salonu kapatmış. Ve bu sinemaların haricinde gösterimde olan 60 sinema daha var. Yalnızca bu yüzden iki haftadır vizyona giren sinema sayısı azaldı. Son devirde her hafta 8-10 yeni sinema izleyici ile buluşurken bu hafta yalnızca 4 sinema gösterime girdi.
NE YAPILMALI?
“Dünya 5’ten Büyüktür” derkenki motivasyonla tahlil aranması gereken bir durum. 4-5 sinemanın salonların yarısını kapatmasına müsaade edilmemeli. Yasaklama ya da kısıtlamadan bahsetmiyorum. Tersine, daha epey salondan kelam ediyorum. AVM sinemaları haricindeki seçenekler çoğaltılmalı. Yalnızca sinema gösterimleri olan yerler oluşturulmalı. Teknik altyapısı uygun yerler devreye sokulmalı ve kâfi olmayan yerlerin donanımı sağlanmalı. Valiliklerin ve belediyelerin kültür merkezleri ile gençlik merkezleri bu uygulama için çok ülkü. Ücretsiz sinema izletmek için değil, seyir zevki yüksek ortamda daha hayli sayıda sinemanın izleyici ile buluşmasına aracı olmak ismine bu adımlar atılmalı.
SİNEMA, TİCARİ META DEĞİLDİR!
“İzlenmeyen film” yakıştırmasındaki tahkir niyetine de vurgu yapmak isterim. Sinema sanattır. hiç bir sanat yapıtı daha epey şahsa ulaşsın ya da daha fazlaca kişi anlasın diye yapılmaz. Daha doğrusu sadece bunun için yola çıkılmaz. olağan olarak her direktör sinemasının daha fazlaca kişi tarafınca izlenmesini, eleştirilmesini, takdir edilmesini dilek eder. Lakin ticari sinemada sinemanın sahibi olan yapımcının niyeti daha epeyce kazanmaktır. Kimse o denli yapmasın demiyoruz elbette. O denli yapan var ise bu biçimde yapan da var. Bu artık kabul edilmeli. Ve direkt ticari gayeyle yola çıkılmayan her problemde olduğu üzere takviyeler sağlanmalı. Sinemalar yapılırken verilen dayanaklar var. Dağıtım dayanağı var. Pazarlama evresi için de şenlik süreçleri için de takviyeler var. Kültür ve Turizm Bakanlığı Sinema Genel Müdürlüğü ile TRT ve şenlikler bunu sağlıyor. Fekat yetmez. Yetemez. Üretilen sinemaların izlenmesi sağlanmalı.
Bütün bu görüntünün yanında bir de dijital mecra durumu kelam konusu. Artık sinemaların üretimi için de gösterimi için de bir seçenek… Lakin sinema, sinema salonunda izlenmeli. Sinema salonları açık ise bunun içindir. bu biçimde sinema perdesine çıkmayı hedefleyen her sinema için haksız rekabetin önüne geçecek destekleyici çalışmaların yapılması lazım.
BATILI SİNEMALARIN DAĞITIM SIKINTISI AZ
Bir sinemanın izlenip izlenmeyeceğine karar verme yetkisini kendinde bulanların ticari dehalarına diyecek lafımız yok. Lakin sinemanın sanat olduğu akıllardan çıkarılıp ticari bir meta imiş üzere davranılması anlaşılır üzere değil. Dünyanın her yerinde emsal durumlar yaşanıyor elbette. Fakat Hollywood başta olmak üzere Batı’da üretilen sinemaların dağıtım ve pazarlama sorunu yok. Bir Hollywood sineması tıpkı anda dünyanın 100 ülkesinde vizyona girebiliyor. Ya da Avrupalı ünlü bir direktörün sineması dünyada 50 ülkeyi gezebiliyor. halbuki Türk sinemalarının perdeye çıktığı ülke sayısı iki elin parmaklarını geçmez. ötürüsıyla sinemaların bilhassa Türkiye’de gösterimi kıymetli.