Sinemaya biraz daha Anadolu lazım

JoKeR

Active member
En genç ve en epeyce ilgi bakılırsan sanat olan sinema kolektif bir iş alanı olarak en değerli üretim alanıdır beraberinde. 1895 olarak kabul edilen doğum tarihinden bu yana sinema daima sıkıntı bir sanayi oldu. Sinema tarihinin birinci 30 yılında neredeyse yalnızca parası olan ve büyük firmaları ikna edenler sinema yapabilirdi. 1930’larla bir arada bağımsız sinema doğdu ve her insanın sinema yapabilmesi için adımlar atıldı. Rus Biçimciler, Fransız Yeni Dalgacılar, İtalyan Yeni Gerçekçiler başta olmak üzere dünyanın çabucak her bölgesinden itirazlar yükseldi ve “Herkes sinema yapabilir” dendi. Bu tarihten daha sonra artık Hollywood ve türevleri ile başkaları var olmaya başladı.

EN KIYMETLİ SANAT VE BÜTÇE PROBLEMİ

Sektörel olarak çeşitlenme meseleleri da imkanları da çoğalttı. Başlarda neredeyse tek sorun fon bulabilmekken artık hayli çeşitli sıkıntılardan bahsediyoruz.

Öncelikle sinemanın en kıymetli sanat üretimi olduğunu hatırlatalım. Uzun metraj bir sinema yapmak için Türkiye standartlarında en az 40-50 kişilik grubunuz olmalı. 4-5 hafta sürecek bir çekim takvimine sahip olmalısınız. Bütün prodüksiyonel harcamalar bir tarafa, takımın yemek, konaklama ve yol masrafları esasen yüz binlerce lira demek oluyor. Düzgün teknik ekipman ve grup için gereken kaşeler de elbette standart altı olmuyor. Ve Türkiye’de ticari bir sinemanın maliyeti 5-10 milyon TL civarındayken şenlik sinemasının bütçesi ise 1-2 milyon TL düzeyinde kalıyor. Her iki alan için de fon bulabilmek önemli sorun.

Türk Sineması uzun devir Yeşilçam olarak nitelendirildi. Dalın merkezi de burası oldu. Yeşilçam’ın en sembolik sinemalarından biri ise Servi Boylum Al Yazmalım idi



Bütçe sıkıntısını aşabilmek için çeşitli fonlar yer alıyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı Sinema Genel Müdürlüğü ile TRT 12 Punto’nun sağladığı fonlar başta olmak üzere şenlikler ve gibisi tertiplerin dayanağı bağımsız sinemayı ayakta tutuyor, diyebiliriz. Gişe sinemasında ise ticaret kanunları geçerli oluyor. İzlenme ihtimali yüksek olan sinema sponsor buluyor. Gişe matematiği bölüm içerisinde muhakkak istikrarlarla ilerliyor. Üretimci parasını yatırıyor konuta karşılığını gişeden alıyor.

KENDİMİZİ TANIMADAN SİNEMA YAPMAK!

Bütçe konusunda bütün dünyada emsal bir tablo olmakla birlikte refah düzeyi Türkiye kurallarında olan ülkelerde sinema üretmek daha güç. Fekat ülkemizin yer aldığı bölge ve tarihi geçmişi kelam konusu olduğunda sinema yapmanın önünde daha önemli bir mani çıkıyor. İsmini tam koyamamakla birlikte “ne olduğumuz” ya da “nerede durduğumuz” problemi, hayata geçecek sinema projelerini de etkiliyor. Çünkü öncelikli maksadı izleyici olan üretimler, izleyicinin kendini bulamadığı durumlarda başarısız sayılıyor.


Türkiye, cumhuriyet kurulduğundan beri askeri darbeler, ekonomik krizler, dış müdahaleler, vs olaylar sebebiyle sosyo-kültürel açıdan kendini bulamadı. Son 20 yılda bir silkelenme ve her kesitin kendini söz edebilmesi açısından refah ortamı oluştu. Sinemada karşılığı olarak epeyce çeşitli alanlarda sinemalar yapıldı. Artık Anadolu insanı kendisini, kendisine dair/ait olanı sinema perdesinde daha epey görür oldu. Fakat tam manasıyla bir aydınlanmanın yaşandığını söyleyemeyiz. Toplumsal konularda sonuçların ortaya çıkması için onlarca yıl gerekir. Sinemadaki tablonun netleşeceği 2030’lu senelerda, bugünler konuşulduğunda bu konuda hayli kelam söylenecektir. Net olarak söylenebilecek şey ise -özellikle sinemacıların- yeteri kadar bu topraklardan beslenmediğidir.

Topraklardan beslenme derken kastedilen olağan olarak taşra kıssası ile Anadolu insanını tahkir etmek değil. Taşra değil Anadolu, köylü değil insanımız, diğeri değil kendimiz olarak değerlendirmeliyiz.

KAYNAKLARDAN GERÇEK yaralanmaK

Kadim tarihimizin kültürel birikiminden gereğince yararlanamayışımız da sinemamızın problemleri içinde. Yalnızca mevzu olarak değil, prosedür çeşitliliği açısından derya-deniz olan mirastan daha fazla yaralanmalıyız. Tarihi bir olayı sinema perdesine çıkarmak tek başına yetmez. Temel problem bunu nasıl yaptığınızdır. Anadolu, Türk ya da İslam tarihinden bahisleri beyaz perdeye büsbütün Hollywood (ya da öbür Batı) kodlarıyla çıkardığınızda, bir Hollywood üretimcisinin yaptığının ötesinde bir şey yapmış olmazsınız. halbuki her sinema, sinema üretimine katkı sağlamalı. Çeşitlendirmeli ve çoğaltmalı. Sanatın aslı olan zenginliğe yol açmalı.

Sorun edilmeyen sorunlar!

Genel olarak iki ana başlıkta lisana getirebileceğimiz sıkıntıları hususlar haline getirip çoğaltmak gerekirse de şu biçimde özetleyebiliriz:
– İzleyici ile sinema içindeki bağ güçlendirilmeli.
– Fon bulma yolları çoğaltılmalı.
– Ekonomik krizler başta olmak üzere her sorun dalı etkiliyor. Meseleler çıkmadan hazırlık yapılmalı.
– Dünyanın hiç bir yerinde devlet-sektör-millet üçlemesi değişmez. Sinemayı ayakta tutması gereken bu ilgidir. Herkes üzerine düşeni yapmalıdır.
– İzleyici, sorumluluğu yalnızca üreticiye atmamalıdır. İstek ettiği usulde sinemaları arayıp, bulup, izlemelidir. daha sonrasında eleştirmek aslına bakarsanız hakkıdır.
– Sinemadaki dağıtım meselesine tahlil bulunmalı.
– Dijital mecralar fazlaca şeyi değiştiriyor/değiştirecek. Bölüm buna hazırlanmalı.
– ‘Ticari’ ve ‘ticari olmayan’ formunda iki sinema sistemi vardır. Hoşunuza gitsin ya da gitmesin, herkes kabul edip ona göre kıymetlendirme yapmalı.
– Her şey para değildir. Sinema için gerekli olan birinci şey uygun fikirdir. Bu şuur genç sinemacılara hakikat anlatılmalı.
– Sinema kutsanmamalı. Değerli olduğu unutulmamalı.
 
Üst