TBMM Sarsıntı Araştırma Kurulu: Türkiye’deki binaların yüzde 79’u 2000 yılı öncesi yapılmış

BordoBereli

Genel Mod
Global Mod
TBMM Sarsıntı Araştırma Komisyonu’nun raporuna göre Türkiye’deki binaların yüzde 79’u 2000 yılı öncesinde yapıldığı için büyük risk barındırıyor.

Birgün’den Hüseyin Şimşek’in haberine nazaran, TBMM Zelzele Araştırma Kurulu, sarsıntıya karşı alınabilecek tedbirlerin belirlenmesi için rapor hazırladı. Rapora nazaran, Ülke genelinde dönüştürülmesi gereken riskli konut sayısı 6 milyon 700 bin. Bu konutların dönüşümünün varsayımı maliyeti ise 2,3 trilyon lira. “Bu kaynağın kamu tarafınca kısa müddette karşılanabilmesi mümkün görülmüyor” denilen raporda, geçen yıl sarsıntıya karşı güçlendirilmesi gereken 381 okulun çabucak hemen güçlendirilemediğine de dikkat çekiliyor.

6,7 milyon konut dönüştürülmeli

TBMM Sarsıntı Araştırma Kurulu, 18 toplantının akabinde 522 sayfalık bir rapor hazırladı. Meclis Başkanlığı’na sunulan raporda, tüm ülkedeki mevcut binaların yüzde 16’sının 1970’li, yüzde 22’sinin 1980’li, yüzde 24’ünün 1990’lı senelerda, yüzde 21’inin ise 2000 yılından daha sonra inşa edildiği açıklandı. Hasar bakılırsabilirliği yüksek olduğu bedellendirilen 6,7 milyon konutun en kısa vakitte dönüştürülmesi gerektiğine vurgu yapılan raporda, ayrıyeten şu ikaz ve tespitlere yer verildi:

-Dünyada 2020 yılında 3’ü Türkiye’de olmak üzere 16 ölümlü zelzele meydana geldi. Bu sarsıntılarda 168’i Türkiye’de olan, toplam 212 kişi ömrünü kaybetti.

-Türkiye’de 2020 yılında 659 okulun güçlendirme imal işine başlandı, 278’inin güçlendirmesi tamamlandı, 381 okulun ise güçlendirme çalışmaları devam ediyor.

-Ülke genelinde 10 milyon 36 bin 183 mecburî sarsıntı sigortası poliçesiyle sigortalılık oranı yüzde 57. en çok sigortalılık oranı yüzde 68 ile Marmara, en düşük sigortalılık oranı yüzde 45 ile Karadeniz Bölgesi’nde. Sarsıntı yaşayan vilayetlerde sigortalılık oranları ise İstanbul’da yüzde 67, Kocaeli’nde yüzde 71, Sakarya’da yüzde 87, Bolu’da yüzde 95, Yalova’da yüzde 90, Çanakkale’de yüzde 71, Van’da yüzde 60, Adıyaman’da yüzde 45, Denizli’de yüzde 50, Muğla’da yüzde 75, Manisa’da yüzde 50 ve Kütahya’da yüzde 39.

Toplam maliyet 2,3 trilyon TL

-Dönüştürülmesi gereken 6 milyon 700 bin riskli konut bulunuyor. 6,7 milyon bağımsız ünitenin dönüşümünün yapılabilmesi için toplam 2,3 trilyon TL civarında bir kaynağa muhtaçlık duyulacağı kestirim edildi. Kentsel dönüşüm çalışmalarında karşılaşılan en büyük sorun ise kentsel dönüşüme kâfi finansmanın sağlanamaması. Kentsel dönüşüm çalışmalarında muhtaçlık duyulan 2,3 trilyon TL kaynağın kamu tarafınca kısa müddette karşılanabilmesi mümkün görülmüyor.

Toplanma alanları kâfi değil

-Özellikle büyük kentlerde açık ve kamusal alanların kâfi kapasitede olmadığı yahut olan alanların da yapılaşmaya tabi alanlar olduğu görülüyor. Bu alanların imar planı değişiklikleri ile de farklı kullanımlara ayrılması mümkün olabiliyor. Ayrıyeten, toplanma alanlarının özel mülkiyete tabi alanlardan seçilmesi durumunda, bu alanlar mülk sahibi tarafınca imar planında belirlenen emeline uygun olarak kullanıldığında toplanma alanı vasfını kaybedebiliyor.

-Ülke genelinde yapı envanteri çıkarılarak buna dayalı risk evvelandirilmesi yapılmadığından ve sarsıntı riski ziyanlarını azaltmaya yönelik bir program olmadığından zelzele riski altındaki yapıların güzelleştirilmesine yönelik yatırımlara nizamlı ve gereksinimlere dayalı bir kaynak aktarılması yapılamıyor.

Sarsıntı fonu gerekli

-Deprem ziyanlarını azaltmaya yönelik siyasetlerin süratli bir biçimde uygulamaya konulabilmesi gayesiyle gerekli mevzuat hazırlanarak, merkezi idare bütçesinden ve türlü süreçlere konulacak vergilerden kaynak aktarılarak sarsıntı başta olmak üzere afet risklerini azaltmaya yönelik çalışmalara finansman dayanağı sağlayacak sürdürülebilir bir sarsıntı fonunun oluşturulması gerekli görülüyor.
 
Üst