Küçük bir Pasifik ada ülkesi, küresel süper güçlerin kaçabileceği dostane bir diplomatik zafer elde etti.
Çarşamba günü, 300.000 kişiye ev sahipliği yapan Vanuatu, dünyanın en yüksek mahkemesinden önemli bir soru hakkında karar vermesini istemek için ülkelerin çoğunluğunu topladı: Ülkeler, uluslararası hukuk uyarınca iklim değişikliğini yavaşlatmadıkları için dava edilebilir mi?
Tedbir oybirliğiyle geçti, yani 193 üye devletten hiçbiri oylama talebinde bulunmadı. Toplantı salonu alkışlarla inledi.
Oybirliğiyle kabul edilmesi, gezegeni ısıtan ve en yoksul ulusları kasıp kavuran sera gazı emisyonlarının yeterince hızlı azaltılmamasına yönelik yaygın hayal kırıklığını yansıtıyor.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres, hareketin “Genel Kurul, Birleşmiş Milletler ve Üye Devletlerin dünyamızın çok ihtiyaç duyduğu daha cesur ve daha güçlü iklim eylemini gerçekleştirmesine yardımcı olacağını” söyledi.
Esasen, bu kararla dünya ulusları, merkezi Lahey’de bulunan Uluslararası Adalet Divanı’ndan hükümetlerin insanları iklim tehditlerinden korumak için “yasal yükümlülükleri” olup olmadığı ve daha da önemlisi, bu yükümlülüklerin yerine getirilmemesi “yasal sonuçlar” doğurabilir.
Uluslararası mahkemenin görüşü bağlayıcı olmayacaktır. Ancak, ne söylediğine bağlı olarak, her ülkenin Paris İklim Anlaşması kapsamında verdiği gönüllü taahhütleri, çocuk hakları veya Evrensel İnsan Hakları Beyannamesi gibi bir dizi mevcut uluslararası yasa kapsamındaki yasal taahhütlere dönüştürebilir. Bu da yeni yasal iddiaların temelini oluşturabilir. (Bazı ulusal mahkemeler, iklim aktivisti davaları lehine karar vermek için kısmen uluslararası hukuka güvendi.)
Birleşmiş Milletler kararı, başlıca yayıcı ülkeleri hedef alan bir dizi yasal ve diplomatik salvodan biridir. Pasifik ada ülkelerinden bir grup hukuk öğrencisinin Uluslararası Adalet Divanı’na mevcut uluslararası hukukun gelecek nesilleri korumak için kullanılıp kullanılamayacağını sormayı teklif etmesiyle başladı.
Benzer bir fikir, yıllar önce Marshall Adaları ve Palau tarafından ortaya atılmıştı. Ancak güçlü ülkelerin direnişi nedeniyle hiçbir yere varamadı. (Amerika Birleşik Devletleri her ikisinin de savunmasında yetkiye sahiptir.)
Vanuatu önlemi geçen yıl aldı. Bunu diğer Pasifik ada ülkeleri izledi, ardından Afrika ve Asya’dan birkaç kişi izledi. Karar taslağı Genel Kurulun oylamasına sunulduğunda 105 ülke ortak sponsor olarak kayıt yaptırmıştı.
Vanuatu ayrıca, küresel bir fosil yakıt yayılmasının önlenmesi anlaşması için baskı yapan bir grup savunmasız ada ülkesi arasında yer alıyor.
Diğer birçok alçak ada gibi, iklim tehditlerinin ön saflarında yer alıyor.
İklim değişikliğinin bariz bir göstergesi olan yükselen deniz seviyeleri, su kaynaklarını içilemeyecek kadar tuzlu hale getirdiği için, adalarının dördündeki altı köy yeniden yerleşime açıldı. Kasırgalar ve daha sıcak okyanus suyu mercan resiflerini yok etti. En değerli ürünü ton balığıdır, ancak okyanuslar ısındıkça balıklar Vanuatu’nun karasularından giderek daha fazla uzaklaşmaktadır.
Çarşamba günü, 300.000 kişiye ev sahipliği yapan Vanuatu, dünyanın en yüksek mahkemesinden önemli bir soru hakkında karar vermesini istemek için ülkelerin çoğunluğunu topladı: Ülkeler, uluslararası hukuk uyarınca iklim değişikliğini yavaşlatmadıkları için dava edilebilir mi?
Tedbir oybirliğiyle geçti, yani 193 üye devletten hiçbiri oylama talebinde bulunmadı. Toplantı salonu alkışlarla inledi.
Oybirliğiyle kabul edilmesi, gezegeni ısıtan ve en yoksul ulusları kasıp kavuran sera gazı emisyonlarının yeterince hızlı azaltılmamasına yönelik yaygın hayal kırıklığını yansıtıyor.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres, hareketin “Genel Kurul, Birleşmiş Milletler ve Üye Devletlerin dünyamızın çok ihtiyaç duyduğu daha cesur ve daha güçlü iklim eylemini gerçekleştirmesine yardımcı olacağını” söyledi.
Esasen, bu kararla dünya ulusları, merkezi Lahey’de bulunan Uluslararası Adalet Divanı’ndan hükümetlerin insanları iklim tehditlerinden korumak için “yasal yükümlülükleri” olup olmadığı ve daha da önemlisi, bu yükümlülüklerin yerine getirilmemesi “yasal sonuçlar” doğurabilir.
Uluslararası mahkemenin görüşü bağlayıcı olmayacaktır. Ancak, ne söylediğine bağlı olarak, her ülkenin Paris İklim Anlaşması kapsamında verdiği gönüllü taahhütleri, çocuk hakları veya Evrensel İnsan Hakları Beyannamesi gibi bir dizi mevcut uluslararası yasa kapsamındaki yasal taahhütlere dönüştürebilir. Bu da yeni yasal iddiaların temelini oluşturabilir. (Bazı ulusal mahkemeler, iklim aktivisti davaları lehine karar vermek için kısmen uluslararası hukuka güvendi.)
Birleşmiş Milletler kararı, başlıca yayıcı ülkeleri hedef alan bir dizi yasal ve diplomatik salvodan biridir. Pasifik ada ülkelerinden bir grup hukuk öğrencisinin Uluslararası Adalet Divanı’na mevcut uluslararası hukukun gelecek nesilleri korumak için kullanılıp kullanılamayacağını sormayı teklif etmesiyle başladı.
Benzer bir fikir, yıllar önce Marshall Adaları ve Palau tarafından ortaya atılmıştı. Ancak güçlü ülkelerin direnişi nedeniyle hiçbir yere varamadı. (Amerika Birleşik Devletleri her ikisinin de savunmasında yetkiye sahiptir.)
Vanuatu önlemi geçen yıl aldı. Bunu diğer Pasifik ada ülkeleri izledi, ardından Afrika ve Asya’dan birkaç kişi izledi. Karar taslağı Genel Kurulun oylamasına sunulduğunda 105 ülke ortak sponsor olarak kayıt yaptırmıştı.
Vanuatu ayrıca, küresel bir fosil yakıt yayılmasının önlenmesi anlaşması için baskı yapan bir grup savunmasız ada ülkesi arasında yer alıyor.
Diğer birçok alçak ada gibi, iklim tehditlerinin ön saflarında yer alıyor.
İklim değişikliğinin bariz bir göstergesi olan yükselen deniz seviyeleri, su kaynaklarını içilemeyecek kadar tuzlu hale getirdiği için, adalarının dördündeki altı köy yeniden yerleşime açıldı. Kasırgalar ve daha sıcak okyanus suyu mercan resiflerini yok etti. En değerli ürünü ton balığıdır, ancak okyanuslar ısındıkça balıklar Vanuatu’nun karasularından giderek daha fazla uzaklaşmaktadır.