Yahya Kemal ve Tevfik Fikret’in İstanbul tartışmasına şiirle yanıtları

AirdropAvcisi

New member
Türk edebiyatının iki bütük şairi Tevfik Fikret ve Yahya Kemal, İstanbul teması üzerine şiirle biribirlerine yanıt yetiştirdiler. Tevfik Fikret’in ‘Sis’ şiir meşhurdur.

Şair, Sis şiirinde İstanbul’ı ‘fahişeye’ benzetince Yahya Kemal’den karşılık gecikmez.

İsterseniz Fikret’in Sis şiirini okuyalım, daha sonra Yahya Kemal’in karşılığına geçelim..

SİS…

Sarmış ufuklarını senin yeniden inatçı bir duman,
beyaz bir karanlık ki, gitgide artan
yükünün altında herşey silinmiş üzere,
bütün tablolar tozlu bir yoğunlukla örtülü;
tozlu ve gösterişli bir yoğunluk ki, bakanlar
onun derinliğine uygunca sokulamaz, korkar!
Lakin bu derin karanlık örtü sana epeyce lâyık;
lâyık bu örtünüş sana, ey zulümlér sâhası!
Ey zulümler alanı… Evet, ey parlak alan,
ey fâcialarla donanan ışıklı ve ihtişamlı sâha!
Ey parlaklığın ve ihtişâmın beşiği ve mezarı olan,
Doğu’nun öteden beri imrenilen eski kıralıçesi!
Ey kanlı sevişmeleri titremeden, tiksinmeden
sefahate susamış bağrında yaşatan.
Ey Marmara’nın mavi kucaklayışı ortasında
güya ölmüş üzere dalgın uyuyan canlı yığın.
Ey köhne Bizans, ey koca büyüleyici bunak,
ey bin kocadan artakalan dul kız;
güzelliğindeki tâzelik büyüsü çabucak hemen besbelli,
sana bakan gözler hâlâ üstüne titriyor.
Dışarıdan, uzaktan açılan gözlere, süzgün
iki lâcivert gözünle nekadar canayakın görünüyorsun!
Canayakın, birebir vakitte en kirli bayanlar üzere;
içerinde coşan ağıtların hiçbirine aldırış etmeden.
Güya bir hâin el, daha sen kent olarak kuruluyorken,
lânetin zehirli suyunu yapına katmış gibi!
Zerrelerinde daima riyakârlığın pislikleri dalgalanır,
İçerinde pak bir zerre aslâ bulamazsın.
Daima riyânın çirkefi; hasedin, kârgüdmenin çirkeflikleri;
Yalnız işte bu… Ve güya daima bunlarla yükselinecek.
Milyonla barındırdığın insan kılıklarından
Parlak ve pak alınlı kaç adam çıkar?











Örtün, evet ey felâket sahnesi… Örtün artık ey kent;
örtün, ve sonsuz uyu, ey dünyanın koca kahbesi!
Ey debdebeler, tantanalar, şanlar, alaylar;
Kaatil kuleler, kal’ali ve zindanlı saraylar.
Ey anıların kurşun kaplı kümbetlerini andıran, mescitler;
ey bağlanmış birer dev üzere duran mağrur sütunlar ki,
geçmişleri geleceklere anlatmıya memurdur;
ey dişleri düşmüş, sırıtan sur kafilesi.
Ey kubbeler, ey ulu dilek meskenleri;
ey doğruluğun kelamlarını taşıyan minâreler.
Ey basık tavanlı medreseler, mahkemecikler;
ey servilerin kara gölgelerinde birer yer
edinen birçok bin sabırlı dilenci gürûhu;
“Geçmişlere Rahmet! ” diye yazılı kabir taşları.
Ey türbeler, ey herbiri velvele koparan bir hâtıra
canlandırdığı biçimde sessiz ve sadâsız yatan dedeler!
Ey tozla çamurun çarpıştığı eski sokaklar;
ey her açılan gediği bir vak’a sayıklıyan
vîrâneler, ey azılıların uykuya girdikleri yer.
Ey kapkara damlariyle ayağa kalkmış birer mâtemi
sembole eden harap ve sessiz meskenler;
ey herbiri bir leyleğe veyahut bir çaylağa yuva olan
kederli ocaklar ki, bütün acılıklariyle somutmuş,
ve yıllardır tütmek ne… oldukçatan unutulmuş!
Ey mîdelerin zorlaması zehirinden ötürü
her aşâlığı yiyip yutan köhne ağızlar!
Ey tabi’atin gürlükleri ve nimetleriyle dolu
bir hayata sâhip iken, aç, işsiz ve verimsiz kalıp
her nâmeti, bütün gürlükleri, daima kurtuluş sebeplerini
gökten dilenen tevekkül zilleti ki.. sahtadir!
Ey köpek havlamaları, ey konuşma erdemiyle yükselmiş
olan beşerde şu nankörlüğe lânet yağdıran feryât!
Ey yararsız ağlayışlar, ey zehirli gülüşler;
ey eksinlik ve yazgının açık sözü, nefretli bakışlar!
Ey fakat masalların tanıdığı bir hâtıra: Nâmus;
ey adamı ikbâl kıblesine götüren yol: Ayak öpme yolu.
Ey silahlı dehşet ki, öksüz ve dulların ağzındaki
her tâlih şikayeti yapageldiğin yıkımlardan dolayıdür!
Ey bir adamı korumak ve hürriyete kavuşturmak için
yalnız teneffüs hakkı veren kanun masalı!
Ey tutulmıyan vaitler, ey sonsuz kesinlikle palavra,
ey mahkemelerden biteviye kovulan “hak”!
Ey en şiddetlikuşkularla duygusu kö¨rleşerek
vicdanlara uzatılan bilinmeyen kulaklar;
ey işitilmek korkusuyle kilitlenmiş ağızlar.
Ey nefret edilen, hakîr görülen ulusal gayret!
Ey kılıç ve kalem, ey iki siyasî mahkûm;
ey fazilet ve nezâketin hissesi, ey oldukçatan unutulan bu çehre!
Ey kaygı yükünden iki büklüm gemeye alışmış
varlıklı – yoksul herkes, meşhur koca bir millet!
Ey eğilmiş esir baş, ki ak-pak, lakin iğrenç;
ey tâze bayan, ey onu tâkîbe koşan genç!
Ey hicran üzgünü ana, ey küskün karı-koca;
ey kimsesiz; âvâre çocuklar… Hele sizler,
hele sizler…


“EY AZİZ İSTANBUL”


Bunun üzerine Yahya Kemal de ünlü şiiri ‘Bir Diğer Tepeden’ şiirini kaleme alır. Yahya Kemal’in “Ey aziz İstanbul dün sana doruktan baktım” dizeleri hepimizin ezberinde.


Yahya Kemal

İşte o şiir…




Sana dün bir zirveden baktım aziz İstanbul!

Görmedim gezmediğim, sevmediğim hiçbir yer.

Ömrüm çok gönül tahtıma keyfince kurul!

Sade bir semtini sevmek bile bir ömre bedel.



Kaç revnaklı kentler görünür dünyada,

Lâkin efsunlu hoşlukları sensin yaratan.

hayatıştır derim en güzel ve uzun hayalde,

Sende epeyce yıl yaşayan, sende ölen, sende yatan.








Ergül Tosun

Kitap sayfası için bağlantı:

[email protected]
 
Üst