Yazarken kanatlarımızı açıyoruz

JoKeR

Active member
ZEYNEP TUBA KESİTLİ

Çocuk edebiyatı ile şiir içinde sizce nasıl bir temas var?


Çocuk edebiyatı ile şiir içinde imkân açısından bir benzerlik var. Çocuk edebiyatında ve şiirde hudutlu söz ile hareket etmek, sözlerin seslerini, zihindeki çağrışımlarını önemsemek zorundayız. Şiir bir tohum üzeredir; toprağa atarsınız ve tohum toprağı çatlatarak çıkar, filiz olur, kalın gövdeli bir ağaç olur. Kolları, yüzlerce yaprağı olur. Böceklere, kuşlara yuva olur. Beşerler ve hayvanlar gölgesinden istifade eder. Şiir, uzaktan bakıldığında birkaç sayfalık metindir, görkemli görünmeyebilir fakat okunduğunda zihinde oluşturduğu etkiyi kalın gövdeli bir ağaca benzetebiliriz. Çocuğun zihninde ve kalbinde bir değişiklik oluşturacak, düzgün okul öncesi ve birinci okuma kitapları da bu biçimdedir. Sözlerin az olması gücünün az olduğunu göstermez.

Yetişkinler için yazabilen muharrirlerin çocuk edebiyatıyla da ilgilenmesi gerektiğini hatta bunun bir sorumluluk olduğunu lisana getiriyorsunuz, niye?

Geçmişte, bir röportajda söylemiştim bunu. Çocuklar için yazanlarla yetişkinler için yazanların birbirlerine olan hallerinden ötürü kızgındım. 15 sene kadar evvel yetişkinler, çocuklar için kitap yazmayı uygun bulmuyor, bunu çocuk işi olarak görüyorlardı. Öğretmence bir halin işi ve edebiyatın haricinde bir alan olarak değerlendiriyorlardı. Kimi arkadaşlar yazmanın, kurgunun, karakter oluşturmanın ne olduğunu bilmeden, bu işin kurallarını umursamadan yazıyorlardı. Çocuksu olmak, hayal kurmak, çocuk kitabı yazmaya kâfiymiş üzere bir halleri vardı. “Benim fazlaca yeterli bir niyetim var ve çocuklara âlâ bir şey öğretmek istiyorum,” fikriyle kitap yazılabileceği düşünülüyordu. Bu sebeplerle yetişkinler için hoş eserler yazabilenlerin çocuklar için yazmaya eğilmelerini evvelden bir sorumluluk olarak görüyordum. Artık bu biçimde büyük laflar etmiyorum. Yetişkinler için yazanlar tahminen de bu türlü sorumluluklarını üzerlerinden kaldırmışlardır. Artık yetişkinler için uygun metinler yazanlar çocuklar için de yazsa hayli hoş olur, her muharrir ne yapacağını bilir diye düşünüyorum.

Bir görüntünüzü izlerken 4 yaşındaki kızım yanımdaydı ve kim olduğunuzu sordu. Ayşe Sevim (kitaplarınızdan isminize aşina) dediğimde itiraz etti ve “Hayır, o Ayşe Sevim olamaz. Ayşe Sevim’in rengarenk giyinmiş olması gerekti.” dedi. Bir çocuğun sizi rengârenk hayal ediyor olması size ne hissettiriyor?

Bunu bana daha evvelden söylemiştiniz. Bilinçaltıma yerleşti zannediyorum; ben de o günden daha sonra daha renkli giyinmeye başladım. Çocuk edebiyatıyla uğraşanlar olarak biz rengârenk olmayı seviyoruz zira orada bir hürriyet var. Hayal ülkesine dalarken kanatlarımızı açıyoruz. Tavus kuşu kanatlarını açmadan onun nasıl hoş bir imaja sahip olduğunu bilemezsiniz. Biz yazarken kanatlarımızı açıyoruz. Sair vakitte bu kanatlar kapalı, o yüzden muhakkak olmuyor. kimi vakit küçük okurlarımızın tavsiyelerini dinliyoruz. Renkli giyinmek bana da yeterli geldi.

Pekala, beğenerek okuduğunuz çocuk kitapları neler?

Kumkurdu serisini, Harry Potter serisini hayli seviyorum. Julia Donaldson fazlaca sevdiğim bir müellif. Onun okul öncesi kurgularını seviyorum. Behiç Ak’ın dünyasını rengarenk buluyor, severek okuyorum. Roald Dahl okuyorum.

ÇOK FAZLA PEDAGOJİK MÜDAHALEYİ YANLIŞSIZ BULMUYORUM

Çocuk kitaplarına yapılan müdahalelerle ilgili ne düşünüyorsunuz?


Çocuklara bir misyon vereceğiz, yeterli bir duyguyu öğreteceğiz diye kitaplara epeyce müdahale edilmesini, kitapların fazlaca steril olmasını sevmiyorum. Ağaçtan bir meyve kopardığınızı düşünün; karadut üzere. Onu kopardığınız anda etrafında arı, böcek, karınca dolaşır. Bunlar doğallığın bir kesimidir. Çok fazla pedagojik müdahaleyi yanlışsız bulmuyorum. Üzerimde bunun baskısını da hissediyorum. Biraz daha hür bir edebiyat ortamı olsa daha hür yazacağım. Bu mevzuda eleştiriliyorum da. Çocuk edebiyatı müelliflerinden evvel aileyi ve öğretmeni şad etmesi bekleniyor. Muharrir, veliyi ve öğretmeni ekarte edebilsin ki asıl okuruna ulaşsın. Ailelerin kitap seçiminde bir kriteri olması gerekiyor tabi lakin çocuğun ne izlediğine, toplumsal medyada ne yaptığına bakmayan aile, okuduğu kitabın onu hayli değiştireceğine inanıyor. Biz zihnimizi geliştirmek ve keyif almak için kitap okuyoruz. Çocuklar da bunun için okuyor.
 
Üst