JoKeR
Active member
Asırlık taş binaları, yüksek ağaçları, geniş bahçesi ve sakinlerine şefkatle yaklaşan takımı ile Darülaceze, “her insanın evi” misyonunu yaşatmak için çalışmaya devam ediyor. Sultan II. Abdülhamid’in bilhassa Osmanlı-Rus savaşı daha sonrasında artan göç kararı sokaklarda kalan kimsesiz çocukların, yaşlı ve sakatların bakımlarını sağlamak, gerekiyorsa eğitimlerini tamamlamak emeliyle 30 Mart 1890 tarihindeki fermanıyla kurulan kurum, bugün 450’nin üzerinde sakine mesken sahipliği yapıyor. Yeni Şafak Pazar olarak bu tarihi kurumu ziyaret edip bir günümüzü geçirdik.
SIKILMAYA VAKİT OLMUYOR
Kurumun en genç ismi Yusuf Beyefendi, en güler yüzlüsü Ali Beyefendi, en okur-yazarı Aytekin Beyefendi ve 40 yıllık daimi üyesi Ayşe Hanım; her biri nevi şahsına münhasır bu 450 kişi içindeki isimlerden sadece birkaçı. Yusuf Ekinci, Darülaceze’nin en genç ve en dinamik üyesi olarak tanınıyor. Yaklaşık yedi yıldır burada ikamet ediyor. Geçmişte aşçılık yaparak ömrünü idame ettiren Yusuf Beyefendi, geçirdiği şanssız bir kaza kararı hayatını tekerlekli sandalyede sürdürüyor. Yusuf Beyefendi, kurum içi rehabilitasyondan fazla dışarıda olmaktan daha hayli keyif aldığını söylüyor. Darülaceze, sıhhat durumunu tehdit etmeyecek şartlarda dışarıdaki hayata takviye almadan karışabilen kimi sakinler için bu biçimde bir müsaade veriyor. Yusuf Beyefendi de dilediği vakit kurum dışına çıkabilen sakinlerden biri. Kendi tabiri ile “eskisi kadar verimli olmasa da” tanıdığı yerlerde, arkadaşlarının restoranlarında aşçılık tutkusunu devam ettiriyor ve bu türlü rehabilite olduğunu söylüyor. Pandemi periyodunda alınan önlemler gereği giriş-çıkışlar kısıtlansa da aşılama daha sonrasında bakanlıktan gelen müsaadeler kararı bir daha dışarıdaki günlük hayata karışmaya başladığı için memnun. Tüm vaktini Darülaceze’de geçiren sakinlerin ise pandemi öncesinde kurum tarafınca sık sık seyahatlere gdolayıldüğünü söyleyen Yusuf Beyefendi, kurumda geçirilen vakitle ilgili olarak da, “O kadar epeyce ziyaretçi geliyordu ki sakinler pandemi öncesinde sıkılmaya vakit bulamıyordu” diyor.
Yusuf Ekinci
BEŞERE YÜK OLURSUN DEVLETE OLMAZSIN
Ali Karcı, “Burada olmaktan memnun musunuz?” sorusuna samimiyetle “mutluyum” diyen bir başka sakin. Hiç çocuğu olmayan Ali Beyefendi, eşinin vefatından daha sonra kendi isteği ile Darülaceze’nin kapısını çalanlardan. Kasketi altında daima gülen kısık gözleri ile “4 Kasım 2015’te teslim oldum” diyor buraya gelişini anlatırken. Gençliğinde inşaatlarda çalışmış, restoran işletmiş, otomobil alıp satmış. “Maddi durumum düzgündü, bu biçimdeın parasıyla bir taksi plakası param vardı diyeyim siz anlayın… Lakin bir makûs yanım; sigortam yoktu, sıhhat gidince yavaş yavaş para suyunu çekti” diyor. Eşini kaybettikten daha sonra erkek kardeşinin meskeninde kalırken yük oluyorum telaşı ile rahat edememiş. Bir tanıdığından Darülaceze’yi duyduktan daha sonra sorup soruşturarak evvel Cağaloğlu’ndaki Toplumsal Hizmetler Kurumunu daha sonra onların yönlendirmesiyle burayı bulmuş. “Önceden önünden geçiyorduk, binayı görüyorduk fakat ortasında ne var bilmiyorduk” diyor. Geçirdiği felç sebebiyle sıhhat sorunları yaşayan Ali Beyefendi, burada düzgünleşmiş. Felçten kalan rahatsızlıklardan neredeyse büsbütün kurtulan Ali Beyefendi kurumun en etkin sakini olarak işçiye yardım etmekten memnunluk duyduğunu söylüyor, “Yemekhanede yardım etmeye çalışıyorum, gözcülük yapıyorum; susayana su veriyorum, istikrarını kaybedenin koluna giriyorum. Çalışmazsam benim için vakit geçmez” diyor. Pandemi dönemindilk evvel kurumda simitçilik nazaranvini üstüne alan Ali Beyefendi, bu vakitte atölyeler ve ortak alanlarda kısıtlama olduğu için biraz sıkılmış olsa da süreç boyunca en ufak bir rahatsızlık yaşamadıklarını, kurumun birinci günden itibaren onları müdafaa altına aldığını söylüyor.
FOTOĞRAFTAN SABUNA REHABİLİTE
Ayşe Yücel, 57 yaşında ve Darülaceze’nin tam kırk yıllık sakini. Yetiştirme yurdundan çıktıktan daha sonra ikinci yuvası Darülaceze olmuş. Kırk yılını burada memnun mesut geçirdiğini söylerken, yüzünde gülücükler eksik olmuyor. Neredeyse tüm işçinin ismini teker teker sayarak hepsini fazlaca sevdiğini de kelamlarına ekliyor, “Burası bizim ailemiz üzere, hayli hoş bakıyorlar bize. Ben palavra söylemem, bizde palavra gezmez. Hepsini hayli seviyorum” diyor. Rehabilitasyonda uzun müddet fotoğraf yapan Ayşe Hanım, şimdilerde ise sabunluk yaparak vaktini geçiriyor. “Resmi niye bıraktınız” diye sorduğumuzda, tüm çocuksuluğuyla yanıtlıyor: “Öyle kendim istedim, artık bıkmıştım!”
YARIM KALAN OKUMA HAYALİ
Aytekin Kavukçu, yaklaşık altı yıldır Darülaceze’de ikamet ediyor. Kravat iğnesinden yaka mendiline kadar grand tuvalet şık bir beyefendi olarak karşılıyor bizi. Lise birde maddi yetersizlikten dolayı yarım bıraktığı eğitim ömrüne kütüphanelerde devam eden Aytekin Beyefendi okulu bırakmasını şöyleki anlatıyor: “Anneanne ve dedemin yanında anne-babasız büyüdüm ben. Bunlar kıt kanaat geçinen insanlardı ötürüsıyla zarurî olarak, gözlerim dolu dolu okuldan ayrılmak zorunda kaldım. Bu benim içimde uktedir her vakit.” “Benim ziyanı olmayan lakin epey yararı olan bir alışkanlığım var: okuma alışkanlığım” diyor Aytekin Beyefendi, Darülaceze’de sakinleri içinde da bu biçimde tanınıyor. “Aytekin Bey’i nerede buluruz?” diye sorduğunuzda sizi kütüphaneye yönlendiriyorlar. Kütüphanenin kurdu olmuş, artık okunacak ne var ise tüketmiş. Ekseriyetle “bilinçte sıçramaya yol açan, çıtayı yükselten” diye tabir ettiği bilimsel kitapları okumaktan keyif alan Aytekin Beyefendi, bir devir Darülaceze’nin kütüphanesinde misyon de almış. Kurumda kalan sakinlerin vakit zaman toplanarak “geyik muhabbeti” yaptıklarını lakin kendisinin bundan hiç hoşlanmadığını, “Boş muhabbetler hiç bana göre değil” diyerek söz ediyor.
Ayşe Yücel
AŞI ÖNCELİĞİ VERİLDİ
Pandemi müddetince bakanlığın tedbirlerine ek olarak yemekhanede tek kullanımlık tabaklarda bir daha tek kullanımlık çatal-bıçaklar kullanılmış. Kurumun besin mühendisleri tarafınca yemek menüsünde de değişikliğe gidilerek sakinler için Covid-19’a karşı bağışıklığı güçlendirecek besinler hazırlanmış. beraberinde yerleşkede yer alan tüm binaların fiziki yapısının yüksek tavanlı, ferah bir atmosfere sahip olması, karantina periyodunda sakinlerin moral noktasında üst seviyede olmasını yardımcı olmuş. Kent ömrü içerisinde kendini kısıtlanmış ve kapana kısılmış hisseden bir hayli kişinin tersine Darülaceze bol ağaçlı geniş bahçesi ile sakinlere soluklanma imkanı tanımış. Türkiye’de birinci hadise görüldüğü an dışarıya kapılarını kapatan Darülaceze’nin çalışanlarına ve sakinlerine Sıhhat Bakanlığı tarafınca aşı önceliği verilmiş. Ocak 2021’de birinci doz aşılarını olan sakinlerin tüm dozları tamamlanmış. Artık kurum yavaş yavaş hem ziyaretçileri birebir vakitte stajyerleri kabule başlıyor.
Aytekin Kavukçu
KENDİNE YETEN BİR KURUM
Kuruluşundan bugüne kendi kendine yeten bir kurum olma misyonuyla hareket eden Darülaceze, ne devletten ne de kalan sakinlerden maddi bir hisse almıyor. Sarfiyatları karşılayabilmek ismine Okmeydanı yerleşkesinin gerisinde imali tamamlanan 7250 metrekarelik binanın; 900 yatak kapasiteli bir kız öğrenci yurdu, bir üniversiteye Gerontoloji kısmı yerleşkesi, otopark ve alışveriş merkezi olarak kiralanmasına karar verilmiş. Bu epeyce işlevli yapı ile kurum için gelir sağlanırken bir yandan da İstanbul’un eğitim, barınma ve park sıkıntılarına tahlil sunmak hedeflenmiş. Konsept projesi tamamlanmış olan yapının uygulama projeleri devam ediyor.
DARÜLACEZE’NİN 5 KATI
II. Abdülhamid’in talimatı ile inşa edilen ve kuruluşundan bugüne Türkiye’de toplumsal hizmet alanında gelmiş geçmiş en büyük proje olma özelliğini taşıyan Darülaceze’ye iki büyük yerleşke daha eklenmesi planlanıyor. Biri Anadolu oburu Avrupa yakasında olmak üzere inşa edilmesi planlanan toplumsal hizmet kentlerinin birincisi için çalışmalara başlandı. Aile ve Toplumsal Siyasetler Bakanlığına bağlı Darülaceze Başkanlığınca Arnavutköy – Yassıören’de inşa edilecek kent, şu anki Darülaceze’nin 5 katı büyüklüğünde, yaklaşık 150 bin metrekarelik bir alanı kapsayacak. Okmeydanı’ndaki tarihi bina ile tıpkı şekilde bir mimariye sahip bu kentin içerisinde; rehabilitasyon merkezi, zihinsel engelli ünitesi, psikiyatrik teşhisli ünitesi, ağır bakım-gözlem ünitesi, yatağa bağlı ünitesi, bir amfi tiyatro, bin kişilik konferans salonu ve konaklama tesisleri ile çocukların muhtaçlıklarının sağlandığı bir de çocuk merkezi yer alacak. Akıllı kent konseptinin uygulanacağı tesis; yavaş, yatay ve yaşanılabilir bir toplumsal hizmet merkezi olarak büyüklüğü ile dünyada bir birinci olacak.
KENDİ MASKEMİZİ ÜRETTİK
Kurumda kalan sakinler vakitlerinin bir kısmını seramik, terzihane, fotoğraf, gazlı bez, dokuma ve el işi üzere atölyelerde geçirdikleri için el hüneri konusunda da çok deneyimliler. Atölyelerde üretilen kimi eserler satılmak üzere sergilenirken kimileri da kuruluşta ilgili alanlarda kullanılıyor. Bilhassa pandeminin birinci günlerinde 450’nin üzerinde sakin ve 390’ın üzerinde işçi için maske temininde zorluklar yaşadıklarını lisana getiren Hamza Cebeci, Darülaceze’nin bu problemde da kendi kendine yettiğini belirterek rehabilitasyon merkezlerinde çalışan 150 sakinin bez maske üretimi yaptıklarını söylüyor.
Darülaceze Lideri Hamza Çelebi
SIKILMAYA VAKİT OLMUYOR
Kurumun en genç ismi Yusuf Beyefendi, en güler yüzlüsü Ali Beyefendi, en okur-yazarı Aytekin Beyefendi ve 40 yıllık daimi üyesi Ayşe Hanım; her biri nevi şahsına münhasır bu 450 kişi içindeki isimlerden sadece birkaçı. Yusuf Ekinci, Darülaceze’nin en genç ve en dinamik üyesi olarak tanınıyor. Yaklaşık yedi yıldır burada ikamet ediyor. Geçmişte aşçılık yaparak ömrünü idame ettiren Yusuf Beyefendi, geçirdiği şanssız bir kaza kararı hayatını tekerlekli sandalyede sürdürüyor. Yusuf Beyefendi, kurum içi rehabilitasyondan fazla dışarıda olmaktan daha hayli keyif aldığını söylüyor. Darülaceze, sıhhat durumunu tehdit etmeyecek şartlarda dışarıdaki hayata takviye almadan karışabilen kimi sakinler için bu biçimde bir müsaade veriyor. Yusuf Beyefendi de dilediği vakit kurum dışına çıkabilen sakinlerden biri. Kendi tabiri ile “eskisi kadar verimli olmasa da” tanıdığı yerlerde, arkadaşlarının restoranlarında aşçılık tutkusunu devam ettiriyor ve bu türlü rehabilite olduğunu söylüyor. Pandemi periyodunda alınan önlemler gereği giriş-çıkışlar kısıtlansa da aşılama daha sonrasında bakanlıktan gelen müsaadeler kararı bir daha dışarıdaki günlük hayata karışmaya başladığı için memnun. Tüm vaktini Darülaceze’de geçiren sakinlerin ise pandemi öncesinde kurum tarafınca sık sık seyahatlere gdolayıldüğünü söyleyen Yusuf Beyefendi, kurumda geçirilen vakitle ilgili olarak da, “O kadar epeyce ziyaretçi geliyordu ki sakinler pandemi öncesinde sıkılmaya vakit bulamıyordu” diyor.
Yusuf Ekinci
BEŞERE YÜK OLURSUN DEVLETE OLMAZSIN
Ali Karcı, “Burada olmaktan memnun musunuz?” sorusuna samimiyetle “mutluyum” diyen bir başka sakin. Hiç çocuğu olmayan Ali Beyefendi, eşinin vefatından daha sonra kendi isteği ile Darülaceze’nin kapısını çalanlardan. Kasketi altında daima gülen kısık gözleri ile “4 Kasım 2015’te teslim oldum” diyor buraya gelişini anlatırken. Gençliğinde inşaatlarda çalışmış, restoran işletmiş, otomobil alıp satmış. “Maddi durumum düzgündü, bu biçimdeın parasıyla bir taksi plakası param vardı diyeyim siz anlayın… Lakin bir makûs yanım; sigortam yoktu, sıhhat gidince yavaş yavaş para suyunu çekti” diyor. Eşini kaybettikten daha sonra erkek kardeşinin meskeninde kalırken yük oluyorum telaşı ile rahat edememiş. Bir tanıdığından Darülaceze’yi duyduktan daha sonra sorup soruşturarak evvel Cağaloğlu’ndaki Toplumsal Hizmetler Kurumunu daha sonra onların yönlendirmesiyle burayı bulmuş. “Önceden önünden geçiyorduk, binayı görüyorduk fakat ortasında ne var bilmiyorduk” diyor. Geçirdiği felç sebebiyle sıhhat sorunları yaşayan Ali Beyefendi, burada düzgünleşmiş. Felçten kalan rahatsızlıklardan neredeyse büsbütün kurtulan Ali Beyefendi kurumun en etkin sakini olarak işçiye yardım etmekten memnunluk duyduğunu söylüyor, “Yemekhanede yardım etmeye çalışıyorum, gözcülük yapıyorum; susayana su veriyorum, istikrarını kaybedenin koluna giriyorum. Çalışmazsam benim için vakit geçmez” diyor. Pandemi dönemindilk evvel kurumda simitçilik nazaranvini üstüne alan Ali Beyefendi, bu vakitte atölyeler ve ortak alanlarda kısıtlama olduğu için biraz sıkılmış olsa da süreç boyunca en ufak bir rahatsızlık yaşamadıklarını, kurumun birinci günden itibaren onları müdafaa altına aldığını söylüyor.
FOTOĞRAFTAN SABUNA REHABİLİTE
Ayşe Yücel, 57 yaşında ve Darülaceze’nin tam kırk yıllık sakini. Yetiştirme yurdundan çıktıktan daha sonra ikinci yuvası Darülaceze olmuş. Kırk yılını burada memnun mesut geçirdiğini söylerken, yüzünde gülücükler eksik olmuyor. Neredeyse tüm işçinin ismini teker teker sayarak hepsini fazlaca sevdiğini de kelamlarına ekliyor, “Burası bizim ailemiz üzere, hayli hoş bakıyorlar bize. Ben palavra söylemem, bizde palavra gezmez. Hepsini hayli seviyorum” diyor. Rehabilitasyonda uzun müddet fotoğraf yapan Ayşe Hanım, şimdilerde ise sabunluk yaparak vaktini geçiriyor. “Resmi niye bıraktınız” diye sorduğumuzda, tüm çocuksuluğuyla yanıtlıyor: “Öyle kendim istedim, artık bıkmıştım!”
YARIM KALAN OKUMA HAYALİ
Aytekin Kavukçu, yaklaşık altı yıldır Darülaceze’de ikamet ediyor. Kravat iğnesinden yaka mendiline kadar grand tuvalet şık bir beyefendi olarak karşılıyor bizi. Lise birde maddi yetersizlikten dolayı yarım bıraktığı eğitim ömrüne kütüphanelerde devam eden Aytekin Beyefendi okulu bırakmasını şöyleki anlatıyor: “Anneanne ve dedemin yanında anne-babasız büyüdüm ben. Bunlar kıt kanaat geçinen insanlardı ötürüsıyla zarurî olarak, gözlerim dolu dolu okuldan ayrılmak zorunda kaldım. Bu benim içimde uktedir her vakit.” “Benim ziyanı olmayan lakin epey yararı olan bir alışkanlığım var: okuma alışkanlığım” diyor Aytekin Beyefendi, Darülaceze’de sakinleri içinde da bu biçimde tanınıyor. “Aytekin Bey’i nerede buluruz?” diye sorduğunuzda sizi kütüphaneye yönlendiriyorlar. Kütüphanenin kurdu olmuş, artık okunacak ne var ise tüketmiş. Ekseriyetle “bilinçte sıçramaya yol açan, çıtayı yükselten” diye tabir ettiği bilimsel kitapları okumaktan keyif alan Aytekin Beyefendi, bir devir Darülaceze’nin kütüphanesinde misyon de almış. Kurumda kalan sakinlerin vakit zaman toplanarak “geyik muhabbeti” yaptıklarını lakin kendisinin bundan hiç hoşlanmadığını, “Boş muhabbetler hiç bana göre değil” diyerek söz ediyor.
Ayşe Yücel
AŞI ÖNCELİĞİ VERİLDİ
Pandemi müddetince bakanlığın tedbirlerine ek olarak yemekhanede tek kullanımlık tabaklarda bir daha tek kullanımlık çatal-bıçaklar kullanılmış. Kurumun besin mühendisleri tarafınca yemek menüsünde de değişikliğe gidilerek sakinler için Covid-19’a karşı bağışıklığı güçlendirecek besinler hazırlanmış. beraberinde yerleşkede yer alan tüm binaların fiziki yapısının yüksek tavanlı, ferah bir atmosfere sahip olması, karantina periyodunda sakinlerin moral noktasında üst seviyede olmasını yardımcı olmuş. Kent ömrü içerisinde kendini kısıtlanmış ve kapana kısılmış hisseden bir hayli kişinin tersine Darülaceze bol ağaçlı geniş bahçesi ile sakinlere soluklanma imkanı tanımış. Türkiye’de birinci hadise görüldüğü an dışarıya kapılarını kapatan Darülaceze’nin çalışanlarına ve sakinlerine Sıhhat Bakanlığı tarafınca aşı önceliği verilmiş. Ocak 2021’de birinci doz aşılarını olan sakinlerin tüm dozları tamamlanmış. Artık kurum yavaş yavaş hem ziyaretçileri birebir vakitte stajyerleri kabule başlıyor.
Aytekin Kavukçu
KENDİNE YETEN BİR KURUM
Kuruluşundan bugüne kendi kendine yeten bir kurum olma misyonuyla hareket eden Darülaceze, ne devletten ne de kalan sakinlerden maddi bir hisse almıyor. Sarfiyatları karşılayabilmek ismine Okmeydanı yerleşkesinin gerisinde imali tamamlanan 7250 metrekarelik binanın; 900 yatak kapasiteli bir kız öğrenci yurdu, bir üniversiteye Gerontoloji kısmı yerleşkesi, otopark ve alışveriş merkezi olarak kiralanmasına karar verilmiş. Bu epeyce işlevli yapı ile kurum için gelir sağlanırken bir yandan da İstanbul’un eğitim, barınma ve park sıkıntılarına tahlil sunmak hedeflenmiş. Konsept projesi tamamlanmış olan yapının uygulama projeleri devam ediyor.
DARÜLACEZE’NİN 5 KATI
II. Abdülhamid’in talimatı ile inşa edilen ve kuruluşundan bugüne Türkiye’de toplumsal hizmet alanında gelmiş geçmiş en büyük proje olma özelliğini taşıyan Darülaceze’ye iki büyük yerleşke daha eklenmesi planlanıyor. Biri Anadolu oburu Avrupa yakasında olmak üzere inşa edilmesi planlanan toplumsal hizmet kentlerinin birincisi için çalışmalara başlandı. Aile ve Toplumsal Siyasetler Bakanlığına bağlı Darülaceze Başkanlığınca Arnavutköy – Yassıören’de inşa edilecek kent, şu anki Darülaceze’nin 5 katı büyüklüğünde, yaklaşık 150 bin metrekarelik bir alanı kapsayacak. Okmeydanı’ndaki tarihi bina ile tıpkı şekilde bir mimariye sahip bu kentin içerisinde; rehabilitasyon merkezi, zihinsel engelli ünitesi, psikiyatrik teşhisli ünitesi, ağır bakım-gözlem ünitesi, yatağa bağlı ünitesi, bir amfi tiyatro, bin kişilik konferans salonu ve konaklama tesisleri ile çocukların muhtaçlıklarının sağlandığı bir de çocuk merkezi yer alacak. Akıllı kent konseptinin uygulanacağı tesis; yavaş, yatay ve yaşanılabilir bir toplumsal hizmet merkezi olarak büyüklüğü ile dünyada bir birinci olacak.
KENDİ MASKEMİZİ ÜRETTİK
Kurumda kalan sakinler vakitlerinin bir kısmını seramik, terzihane, fotoğraf, gazlı bez, dokuma ve el işi üzere atölyelerde geçirdikleri için el hüneri konusunda da çok deneyimliler. Atölyelerde üretilen kimi eserler satılmak üzere sergilenirken kimileri da kuruluşta ilgili alanlarda kullanılıyor. Bilhassa pandeminin birinci günlerinde 450’nin üzerinde sakin ve 390’ın üzerinde işçi için maske temininde zorluklar yaşadıklarını lisana getiren Hamza Cebeci, Darülaceze’nin bu problemde da kendi kendine yettiğini belirterek rehabilitasyon merkezlerinde çalışan 150 sakinin bez maske üretimi yaptıklarını söylüyor.
Darülaceze Lideri Hamza Çelebi