JoKeR
Active member
Gece Tüm Kanlar Karadır’ı okumaya ziyadesiyle önyargılı başladım. Fark edileceği üzere kitabın ismi ilgi cazibeli olduğu kadar ürkütücüdür de. Ayrıyeten romancı David Diop’u daha evvel hiç duymamıştım.Önyargılarıma karşın romanı okumaya başladığımda, “Ama bu bir roman değil şiir,” diye düşünmüştüm. Nitekim birinci kısımda kahramanın kendisiyle sıkı bir hesaplaşması, yakarışı ve üstesinden gelinemeyen acının lisana getirilişi vardı. Kitabın ismiyle okuyucusunda oluşturmayı başardığı ürküntüyü muharrir, on üçüncü kısma kadar artırıyor, şiddetlendiriyor, dallandırıp budaklandırıyor. İkinci kısmı okuyup bitirdiğimde, farklı bir önyargı daha oluştu bende. O da şu: “Hah evet, bir savaş zıddı roman daha,” diye düşündüm. Gece Tüm Kanlar Karadır’ı hümanist bakış açısıyla yazılmış, underground bir roman sanmıştım. Haksız da sayılmazdım, anlatılanlar, düşünebileceğimizden hayli daha yırtıcıydı. Ama değişik bir biçimde muharrir, kahramanı Alfa Ndiaye’nin olayları nasıl yorumladığı, nasıl değerlendirdiği ve hangi sonuçlara ulaştığını da olay anlatımı ortasında veriyordu. İtiraf etmek gerekirse, bütün önyargılarıma karşın, romanı elimden bırakamamıştım. Anlatım, çok akıcıydı. Olaylar ilgimi çekmese de, kahramanın niyet ve hisleri, sarsıcıydı.
BİR AFRİKA GERÇEĞİ
On üçüncü kısımdan daha sonraysa, Gece Tüm Kanlar Karadır’ın gerçek olayına, ana fikrine geliyorduk. Ana kahramanlar Alfa Ndiaye ve Mademba Diop, Afrikalıydı. Onlara ordu ortasında “Çikolata askerler” deniliyordu. Fransız askerlere ise “Toubab”. “Çikolatalar” değişik sebeplerle Alman-Fransız savaşına katılmışlardı. örneğin Mademba, tahsilini ilerletmek, Fransa’ya yerleşmek, ticaret yapmak ve güçlü olmak için bu savaşın ortasındaydı. Alfa ise, kaybolan annesini bulmak umuduyla, “kardeşten de öte”si Mademba’nın peşine düşmüştü. Mademba Afrika’da açılmış bir Fransız Okulu’na gitmiş, orada Fransızca öğrenmişti. Okul ayrıyeten Mademba’yla Alfa’nın savaşa katılmasını da sağlamıştı. Bu bilgiler, romanın birinci kısmında rastladığımız yırtıcı olayları açıklamaya yetiyordu. Müellifin, Alfa’nın sergilediği vahşeti, bütün bilgileriyla vermeye çalışmasının niçini de yavaş yavaş anlaşılmaya başlıyordu. Romanda anlatılan, Afrika’nın gerçeğiydi. Bu gerçeğin temelindeyse, Batı sömürgeciliği ve açgözlülüğü yatıyordu. İşin doğrusu, bu canalıcı gerçek, birinci kısımlarda anlatılan ürkütücü hadiselerden daha sarsıcıydı.
Mademba yaralanır ve “kardeşten öte” gördüğü Alfa’ya kendini öldürmesi için yalvarır. Alfa onu öldürmez, lakin kardeşten öte gördüğü Mademba’nın uzun müddet nasıl acı çektiğini izlemek zorunda kalır. Alfa’nın insanlıktan çıkışı, bu türlü başlar. Kardeşimi dinlemeli ve onu öldürmeliydim diye düşünmeye başlar. Bu fikir ve Mademba’nın mevt anı, romanın etrafında döndüğü, merkez olaydır. Alfa daima bu anın acısıyla anlatır. Alfa bu hadiseden evvel “…kendi başıma düşünmeyi bilmiyordum.” der. Kendi başına düşünmeyi öğrendiğinde, yirmi yaşına kadar başından geçen bütün olayları anlamlandırmaya başlar. Biz, Gece Tüm Kanlar Karadır’da bu fikirleri okuruz. David Diop’ın roman boyunca gösterdiği başarısı ise, bu fikirler yedeğinde olayları da aktarmasındadır.
Bence bitmemiş bir roman Gece Tüm Kanlar Karadır. Şiir üzere başlıyor ve şiir üzere bitiyor. bir daha de epeyce şey anlatmayı başarıyor. David Diop’un şair olduğunu öğrendiğimde bu yüzden şaşırmamıştım.
BİR AFRİKA GERÇEĞİ
On üçüncü kısımdan daha sonraysa, Gece Tüm Kanlar Karadır’ın gerçek olayına, ana fikrine geliyorduk. Ana kahramanlar Alfa Ndiaye ve Mademba Diop, Afrikalıydı. Onlara ordu ortasında “Çikolata askerler” deniliyordu. Fransız askerlere ise “Toubab”. “Çikolatalar” değişik sebeplerle Alman-Fransız savaşına katılmışlardı. örneğin Mademba, tahsilini ilerletmek, Fransa’ya yerleşmek, ticaret yapmak ve güçlü olmak için bu savaşın ortasındaydı. Alfa ise, kaybolan annesini bulmak umuduyla, “kardeşten de öte”si Mademba’nın peşine düşmüştü. Mademba Afrika’da açılmış bir Fransız Okulu’na gitmiş, orada Fransızca öğrenmişti. Okul ayrıyeten Mademba’yla Alfa’nın savaşa katılmasını da sağlamıştı. Bu bilgiler, romanın birinci kısmında rastladığımız yırtıcı olayları açıklamaya yetiyordu. Müellifin, Alfa’nın sergilediği vahşeti, bütün bilgileriyla vermeye çalışmasının niçini de yavaş yavaş anlaşılmaya başlıyordu. Romanda anlatılan, Afrika’nın gerçeğiydi. Bu gerçeğin temelindeyse, Batı sömürgeciliği ve açgözlülüğü yatıyordu. İşin doğrusu, bu canalıcı gerçek, birinci kısımlarda anlatılan ürkütücü hadiselerden daha sarsıcıydı.
Mademba yaralanır ve “kardeşten öte” gördüğü Alfa’ya kendini öldürmesi için yalvarır. Alfa onu öldürmez, lakin kardeşten öte gördüğü Mademba’nın uzun müddet nasıl acı çektiğini izlemek zorunda kalır. Alfa’nın insanlıktan çıkışı, bu türlü başlar. Kardeşimi dinlemeli ve onu öldürmeliydim diye düşünmeye başlar. Bu fikir ve Mademba’nın mevt anı, romanın etrafında döndüğü, merkez olaydır. Alfa daima bu anın acısıyla anlatır. Alfa bu hadiseden evvel “…kendi başıma düşünmeyi bilmiyordum.” der. Kendi başına düşünmeyi öğrendiğinde, yirmi yaşına kadar başından geçen bütün olayları anlamlandırmaya başlar. Biz, Gece Tüm Kanlar Karadır’da bu fikirleri okuruz. David Diop’ın roman boyunca gösterdiği başarısı ise, bu fikirler yedeğinde olayları da aktarmasındadır.
Bence bitmemiş bir roman Gece Tüm Kanlar Karadır. Şiir üzere başlıyor ve şiir üzere bitiyor. bir daha de epeyce şey anlatmayı başarıyor. David Diop’un şair olduğunu öğrendiğimde bu yüzden şaşırmamıştım.