IşıkHaber
New member
Lauren Fuge
Milletlerarası bir araştırmaya bakılırsa, global ısınma Sanayi Dönemi’ndilk evvelki düzeylerin 1,5°C üzerinde sınırlandırılsa bile, 100 yılda bir sefer görülen çok deniz düzeyi olayları artık her yıl yaşanacak. Araştırma, sıcaklık yükseldikçe dünya genelinde şahit olacağımız fırtına kabarmaları, gelgitler ve yüksek dalgaların bir ortaya gelmesi kararında tetiklenen çok deniz düzeyi olaylarının görülme sıklığını modelliyor.
SAVUNMASIZ BÖLGELER BÜYÜK TEHDİT ALTINDA
Araştırmanın muharrirleri, Nature Climate Change isimli mecmuada yayınlanan makalelerinde, “Savunmasız bölgelerde, yüksek seviyeye ulaşan çok deniz düzeyleri önemli tehlikeler yaratabilir, doğal bariyerler ve mühendislik eseri savunmalar aşıldığında ya da surlarda gedikler açıldığında hem insan yerleşimlerinde birebir vakitte kıyı ekosistemlerinde büyük ziyanlara niye olabilir” diye uyarıyor.
Global sıcaklıklar yükseldikçe, global ortalama deniz düzeyleri de artacak. Bu durum sadece kıyılarda yaşanan sel ve erozyonları artırmakla kalmayacak, bununla birlikte dalgaların ve fırtına kabarmalarının yol açtığı hasarı da artıracak.
Araştırmada, global ölçekteki kıyı taşkınlarının taşıdığı potansiyeli pahalandırmak hedefiyle hesaplamalı bir modelleme kullanıldı. Bu modelleme (Sanayi Dönemi’ndilk evvelki düzeylere göre 1.5°C ilâ 5°C içindeki sıcaklık artışlarını dikkate alarak) bir hayli farklı emisyon senaryolarını içeriyordu ve dünyadaki kıyı şeritlerinin büyük kısmında tek tip kapsama alanı içermek hedefiyle hayli sayıdaki kıyı bölgesindeki riskleri gözden geçirdi.
YEDİ BİN KIYI BÖLGESİNİN YARISI ETKİLENECEK
Müellifler, “2100 yılına dek, değerlendirmeye dahil edilen 7 bini aşkın yerin yaklaşık yüzde 50’sinin, 100 yılda bir gerçekleşen çok deniz düzeyi olaylarını 1.5°C ısınmanın altında kalsak bile yılda en az bir sefer yaşayacağını öngörüyoruz” diyorlar.
Tropik bölgelerdeki kıyı şeritlerinin yanı sıra Akdeniz ve Arap Yarımadası’ndaki “kimi yerlerin, bu frekans değişikliğini en yüksek global ısınma düzeylerinde bile görmediği kuzey yarımküredeki yüksek enlemlerden daha kırılgan göründüğünü” lisana getiriyorlar.
Öbür bölgelerde, şayet ısınma 1.5°C ile sınırlıysa 2070’lerde ya da 2080’lerde ve 4°C yahut 5°C’ye kadar yükselirse 2060’ların başlarında olmak üzere, bu çok olaylar yüzyılın sonundan epeyce daha evvel artış gösterebilir.
Muharrirler, “Ulaştığımız bulgular, Paris Anlaşması’ndaki maksatlara ulaşılsa dahi, potansiyel olarak kıyı taşkınlarına yol açabilecek çok olayların, dünyadaki kıyı şeritlerinin bir epey yerinde eşi gibisi görülmemiş çoğunluklarda gerçekleşeceğini vurgulamaları niçiniyle önemli politik ve pratik tesirler taşıyor” diyorlar.
DERHAL TEDBİR ALINMALI
Yayımlanan araştırma, Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin altıncı kıymetlendirme raporunun ayak izlerini takip ederek, en makus senaryolardan, yani çok hava olayları, deniz düzeylerinin yükselmesi ve daha fazlasından kaçınmak için derhal sera gazı emisyonlarını bitmiş oldurmemiz ve fosil yakıtlara olan bağımlılığımızı süratle azaltmamız gerektiğini söylüyor.
birebir vakitte, Ida Kasırgası ABD’nin doğu kıyılarını vururken, milyonlarca insanı elektriksiz bırakarak, konutları tahrip ederek ve en az bir kişinin ömrüne mal olarak kendini gösteriyor ve meyyit sayısının artması bekleniyor. Bilim insanları yaşanan iklim değişikliğinin kasırgaları daha sert, daha ağır ilerleyen ve yağışlı bir hale getirdiği konusunda ikazda bulunuyorlar ve Ida tüm bu özellikleri bünyesinde barındırıyor.
Meksika Körfezi’nde olağandan daha sıcak olan sularla beslenen Ida Kasırgası, vurduğu kıyı bölgelerinde büyük fırtına dalgalanmaları da yaratıyor.
Makalenin özgünü Cosmos Magazine’de yayımlanmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)
Milletlerarası bir araştırmaya bakılırsa, global ısınma Sanayi Dönemi’ndilk evvelki düzeylerin 1,5°C üzerinde sınırlandırılsa bile, 100 yılda bir sefer görülen çok deniz düzeyi olayları artık her yıl yaşanacak. Araştırma, sıcaklık yükseldikçe dünya genelinde şahit olacağımız fırtına kabarmaları, gelgitler ve yüksek dalgaların bir ortaya gelmesi kararında tetiklenen çok deniz düzeyi olaylarının görülme sıklığını modelliyor.
SAVUNMASIZ BÖLGELER BÜYÜK TEHDİT ALTINDA
Araştırmanın muharrirleri, Nature Climate Change isimli mecmuada yayınlanan makalelerinde, “Savunmasız bölgelerde, yüksek seviyeye ulaşan çok deniz düzeyleri önemli tehlikeler yaratabilir, doğal bariyerler ve mühendislik eseri savunmalar aşıldığında ya da surlarda gedikler açıldığında hem insan yerleşimlerinde birebir vakitte kıyı ekosistemlerinde büyük ziyanlara niye olabilir” diye uyarıyor.
Global sıcaklıklar yükseldikçe, global ortalama deniz düzeyleri de artacak. Bu durum sadece kıyılarda yaşanan sel ve erozyonları artırmakla kalmayacak, bununla birlikte dalgaların ve fırtına kabarmalarının yol açtığı hasarı da artıracak.
Araştırmada, global ölçekteki kıyı taşkınlarının taşıdığı potansiyeli pahalandırmak hedefiyle hesaplamalı bir modelleme kullanıldı. Bu modelleme (Sanayi Dönemi’ndilk evvelki düzeylere göre 1.5°C ilâ 5°C içindeki sıcaklık artışlarını dikkate alarak) bir hayli farklı emisyon senaryolarını içeriyordu ve dünyadaki kıyı şeritlerinin büyük kısmında tek tip kapsama alanı içermek hedefiyle hayli sayıdaki kıyı bölgesindeki riskleri gözden geçirdi.
YEDİ BİN KIYI BÖLGESİNİN YARISI ETKİLENECEK
Müellifler, “2100 yılına dek, değerlendirmeye dahil edilen 7 bini aşkın yerin yaklaşık yüzde 50’sinin, 100 yılda bir gerçekleşen çok deniz düzeyi olaylarını 1.5°C ısınmanın altında kalsak bile yılda en az bir sefer yaşayacağını öngörüyoruz” diyorlar.
Tropik bölgelerdeki kıyı şeritlerinin yanı sıra Akdeniz ve Arap Yarımadası’ndaki “kimi yerlerin, bu frekans değişikliğini en yüksek global ısınma düzeylerinde bile görmediği kuzey yarımküredeki yüksek enlemlerden daha kırılgan göründüğünü” lisana getiriyorlar.
Öbür bölgelerde, şayet ısınma 1.5°C ile sınırlıysa 2070’lerde ya da 2080’lerde ve 4°C yahut 5°C’ye kadar yükselirse 2060’ların başlarında olmak üzere, bu çok olaylar yüzyılın sonundan epeyce daha evvel artış gösterebilir.
Muharrirler, “Ulaştığımız bulgular, Paris Anlaşması’ndaki maksatlara ulaşılsa dahi, potansiyel olarak kıyı taşkınlarına yol açabilecek çok olayların, dünyadaki kıyı şeritlerinin bir epey yerinde eşi gibisi görülmemiş çoğunluklarda gerçekleşeceğini vurgulamaları niçiniyle önemli politik ve pratik tesirler taşıyor” diyorlar.
DERHAL TEDBİR ALINMALI
Yayımlanan araştırma, Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin altıncı kıymetlendirme raporunun ayak izlerini takip ederek, en makus senaryolardan, yani çok hava olayları, deniz düzeylerinin yükselmesi ve daha fazlasından kaçınmak için derhal sera gazı emisyonlarını bitmiş oldurmemiz ve fosil yakıtlara olan bağımlılığımızı süratle azaltmamız gerektiğini söylüyor.
birebir vakitte, Ida Kasırgası ABD’nin doğu kıyılarını vururken, milyonlarca insanı elektriksiz bırakarak, konutları tahrip ederek ve en az bir kişinin ömrüne mal olarak kendini gösteriyor ve meyyit sayısının artması bekleniyor. Bilim insanları yaşanan iklim değişikliğinin kasırgaları daha sert, daha ağır ilerleyen ve yağışlı bir hale getirdiği konusunda ikazda bulunuyorlar ve Ida tüm bu özellikleri bünyesinde barındırıyor.
Meksika Körfezi’nde olağandan daha sıcak olan sularla beslenen Ida Kasırgası, vurduğu kıyı bölgelerinde büyük fırtına dalgalanmaları da yaratıyor.
Makalenin özgünü Cosmos Magazine’de yayımlanmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)