Avrupa’nın merhameti sadece beyazları kapsıyor

IşıkHaber

New member
Daniel Howden

Avrupa’nın mültecilere dair reaksiyonunun iki yüzünü nasıl değerlendirmeliyiz? Avrupa Birliği’nin Ukrayna’dan kaçan yaklaşık iki milyon mülteciyi ağırladığı haftada, Avrupa hududundaki bir çite tırmandığı için hırpalanan genç bir Afrikalının çarpıcı imgelerini de izlememiz gerekir mi? Evet, tam da bu biçimde yapmalıyız.



Avrupa, mültecilere ait merhamet hissini bir daha keşfederken, bu görüntüyü bir daha ve bir daha izlememiz gerek. Görüntü, yırtık pırtık giysiler ortasındaki savunmasız bir gencin altı metrelik bir çiti gizlice aşmasını gösteriyor. Çitin altında, altı yedi tane İspanyol hudut polisi, miğferli, beden zırhlı ve coplu bir biçimde onu bekliyor. Birinci darbe daha ayağı yere değmedilk evvel vuruluyor. Üniforma giymiş beyazların oluşturduğu bir güruhun siyah bir adamı zalimce dövdüğünü sergileyen manzaralar daha da rahatsız edici, çünkü ziyadesiyle tanıdıklar.

AVRUPA’NIN İKİ YÜZLÜ TUTUMU

Avrupa Birliği’nin Afrika kıtasındaki iki küçük toprağından biri olan İspanya’ya ilişkin Melilla bölgesi, uzun vakitten beridir Avrupa kalesinin en kuvvetli süzgeçlerinden biri niteliğinde. Melilla’nın çitlerle çevrili golf alanları, kumarhaneler ve yolsuzluklardan müteşekkil cenneti de daha evvel bu imgelere sahne olmuştu. Lakin bilhassa de artık onlara bakmak ve uzun uzadıya düşünmek değer taşıyor. Avrupa’nın dört bir yanında yaşayan bir jenerasyon, son günleri daha büyük bir savaş patlak verirse nereye gideceklerini ve yanlarına neler alacaklarını düşünerek geçirdi. Suriye’de süren savaşı ya da Afganistan’ın çöküşünü görmezden gelmemizi sağlayan uzaklık ve ötekilik hisleri, Ukrayna’da hissedilmedi.

Ukrayna’da yaşanan savaşın Avrupa’nın merhamet hissini bir daha keşfetmesine niye olmasının birtakım zorlayıcı sebepleri var. Ukrayna’ya istekli olarak giden bir İngiliz gazisinin de söylemiş olduği üzere “Bu bir siyah-beyaz savaşı” ya da başkalarının de tabir ettiği üzere, Ukrayna, kapı komşumuz. Kültürle ve doğal ki ırkla ilgili sıkıntılar kelam konusu.

Ukrayna’daki savaş, en sıradan mülteci tanımına uyan sığınmacılar yaratıyor. Şu ana dek, televizyonlarda çoğunluğu bayanlar ve çocuklardan oluşan kalabalıkların tek bir hududu geçtikleri görülüyor. Avrupa’ya sığınma imkânının önemli bir tehdit altında olduğu, hayatların kaybedildiği ve sonlarda duvarların yükseldiği karanlık ve ayrıştırıcı bir periyodun akabinde ortaya çıkan şefkat dalgası yükseliyor ve bu durum memnuniyetle karşılanıyor. Ne var ki sıradane indirgeme ve ayrıştırma yaklaşımları beğenilen görünmüyor. Ukraynalı sığınmacılar, Suriyelilerin, Afganların ve Iraklıların girişini engellemek gayesiyle hududunun Belarus çizgisi boyunca bir duvar inşa etmekle meşgul olan Polonya’ya geçiyorlar.

Ukrayna’da yaşayan ve Rus akınlarından kaçan Avrupalı olmayan mülteciler, yüz kızartıcı seviyede bir ayrımcılıkla karşı karşıya kalıyorlar. Bu duruma ait haberler küçük detaylar, bağlam ve istikrar ögeleri gözetilerek sunulmalı. ‘Irkçılık’ diye sunulan her şey bu kadar sıradan halde tanım edilmemeli. birebir vakitte, beyaz bir deriye sahip olmayan insanların tahliye trenlerini kullanmalarının engellendiğini, tecrit edildiklerini ve hudut kapılarında günlerce bekletildiklerini kanıtlayan olaylar kelam konusu.

NESNELEŞTİRİLEN VE ŞANTAJ ARACI OLARAK KULLANILAN BEŞERLER

Ukraynalılara kucak açmanın ve siyah ya da kahverengi mültecilere karşı Avrupa’yı müdafaanın bir ortada var olabileceğini ve var olması gerektiğini düşünenler olacaktır. Yanılıyorlar ve bu yanılgı sırf bariz bir ahlaki seviyede de değil. Avrupa’daki bir fazlaca yorumcu bir müddetdir ‘hak eden ve hak etmeyen mülteciler’ diyerek ayrım yapma tuzağına düşmüş durumda. Ukraynalılara düzdükleri haklı övgüler, ‘cesaret’ ve ‘mücadele ruhu’ üzere kelamda seçkin rastlanan niteliklere atıfta bulunuyor. Bunlar, yakın vakitte birebir sonların bir kısmında ve Suriye meselade birebir saldırganla gayret ettikten daha sonra gaddarca karşılanan Suriyeli, Afgan ve öteki insanların işittiği ve anladığı hakaretler.

Ukrayna’daki birtakım hudut kapılarında siyah mültecilerin başkalarından ayrılması ve kimin AB’de kalacağı konusunda sergilenen ikili standart, Putin’e ve öteki makûs niyetli aktörlere AB’yi istikrarsız hale getirmek için bir kılavuz sunuyor. Polonya ve Brüksel’in, sayıları birkaç bini bulan Iraklı, Afgan ve Suriyelinin Belarus üzerinden kendi ülkelerine gelme ihtimalini göz önünde bulunduran ağlamaklı panik havası, göze çarpan ve istismara açık bir zafiyet hali ortaya koyuyor.

Moskova ve Minsk’ten Ankara’ya varıncaya kadar lokal yetkililer, sığınmacıların AB genelinde yerleştirilmesi konusunda fikir birliğine varmaktansa Avrupa’ya şantaj yapmayı tercih edebileceklerinin farkındalar. Türkiye ve Libya ile sığınmacı ve göçmenleri kendi ülkelerinde tutmaları doğrultusunda varılan mutabakatlar savunmasız insanları bir obje haline getirdi ve hudut bölgelerimizi umutsuz ve kanunsuz alanlar haline getirdi. Bunlar, Avrupa’nın destekleyemeyeceği mültecilere haksız halde yüklenen ve palavralara sığınarak müdafaa edilen politik tercihler. Bunlar, Ürdün ya da Türkiye tarafınca savunulabilecek olsa da gitgide yaşlanan Avrupa tarafınca savunulduğunda bir manası olmayan münasebetler.

IRKÇILIĞIN BİTMEK BİLMEYEN MAZERETLERİ

Tıpkı esnada, Ukraynalıların çektiği acılara verilen karşılık, maliyet ve alana dair daha evvel öne sürülen münasebetleri geçersiz kılıyor. Global Kalkınma Merkezi’nin aktardığı kadarıyla, Ukraynalı mültecilere yardım faaliyetleri daha birinci yılında 30 milyar euro’ya mal olacak. UNHCR (Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği), en az 4 milyon sığınmacının zorla yerinden edileceğini varsayım ediyor ve ne memnun ki, bu maliyet hakkında neredeyse hiç bir sızlanma işitmiyoruz.

Kale savunmasını sıkılaştırmak ve Avrupa’nın Ukraynalılara kucak açtığı için dolu olduğunu argüman etmek kimilerine cazip görünecektir. Sığınmacılara kucak açmakta ve dayanak vermekte haklı olduğumuz bu krizin ortaya çıkışı, 2015 yılından beridir sürdürülen yanlışları bir daha gözden geçirmek için bir fırsat sunuyor. Sığınmacıların nesneleştirilmesi, 2020’de Ege Denizi’nde verilen askeri reaksiyonlarla tüm dünyaya gösterdiğimiz kırılganlık ve 2021’de Belarus’la yaşanan açmazlar, AB hükümetlerinin “hibrit savaş” dedikleri olgunun daha fazlasını bünyesinde barındırıyor.

Bugünkü gerçek savaş, Avrupa’nın varlıklı ve küçülen kalesini savunmak hedefiyle ortaya attığı mazeret balonlarını da patlatıyor. Geriye ırkçılık kalıyor. Devasa bir çitin tabanında paramparça giysiler ortasındaki o genç adamı bekleyen şey işte buydu. Ve açık halde ırkçılık yapan bir Avrupa, Ukrayna’daki savaşta sahip olduğumuz bedeller bağlamında tehlike altında olduğunu öne sürdüğümüz şeylerin büyük bir kısmını darmadağın ediyor.


Yazının özgünü The Guardian sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)
 
Üst