IşıkHaber
New member
Suleiman Bulbulia
Barbados Başbakanı Mia Mottley, 20 Ekim günü parlamentonun ortak oturumunda, Kraliçe Elizabeth’in ‘devlet başkanı’ statüsünden çıkarılması ve [bağımsız bir] cumhuriyet olma sonucunı ülkemiz tarihinde “ufuk açıcı bir an” diye nitelendirdi. Barbados’un varlığını eski sömürgeci efendisi İngiltere’ye bağlayan göbek kordonunu keserek yeni bir istikamete hakikat yol almasıyla, bunun gerçeğe dönüştüğü güne ulaştık.
Bağımsızlık, Dame Sandra Mason’ın Barbados’un birinci devlet lideri olarak atanacağı pazartesi akşamı başlıyor. Covid protokolleri sebebiyle halkın merasime iştiraki son derece hudutlu kalacak olsa da Galler Prensi, internet üzerinden yayınlanacak olan bu merasime ‘Kraliçe’nin temsilcisi’ sıfatıyla katılacak.
İNGİLTERE VE KARMAŞIK HİSLER
Bu sonucun kendisi karmaşık hislere niye oldu. Barbadosluların bir kısmı, onun varlığına karşı çıkacaktır. Öteki bir kısmıysa Charles’la tazminat problemini gündeme getirmek için güzel bir fırsat olabileceğini savunuyor.
Her halükârda, bugünün gelmesi hayli fazla vakit aldı. I. James ismine ada üzerinde hak tez eden Kaptan John Powell komutası altındaki birinci İngiliz gemisi,14 Mayıs 1625’te Barbados’a ulaştı. Üç yüz doksan altı yıl evvel yaşanan o günden itibaren, “Los Barbados” (‘Sakallı Olanlar’) adası bir İngiliz sömürgesi olageldi. İsmini, kimilerinin, latifeli andıran bir görünüme sahip olan bol incir ağaçlarından etkilenerek verdiği söylenen, bundan evvelki ziyaretçiler olan Portekizlilerden aldı. Bir diğer kesimse, bunun sakallı insanların varlığıyla irtibatlı olduğunu düşündü.
1627’den itibaren İngilizler adaya yerleşti ve asırlardan beridir burada yaşayan ve adanın asıl sakinleri olan Arawak’ların tüm izlerini yok etti. Düzgün bir mali geçmişi ve İngiltere ile toplumsal kontakları olan şahıslara bu yeni sömürgede toprak verildi; Barbados’un kuvvetli bağı ve İngiltere’ye olan sadakati, ona ‘Küçük İngiltere’ unvanını kazandırdı. İngilizler, Barbados’u, ‘yeni dünyanın’ farklı yerlerinde çoğaltılacak bir köle toplumu ve köle iktisadına dönüştürdüler. Karayipler’in ‘tacındaki mücevher’ diye biliniyordu. Bu, hiç bir vakit gurur duyamasak da anlamamız gereken bir geçmiş.
SÖMÜRGECİLİĞİN MODEL ÜLKESİYDİ
Barbadoslu bir tarihçi, Batı Hint Adaları Üniversitesi’nin şu anki rektör yardımcısı ve Karayip adalarının tazminatları teminat altına alma çabasında öncü bir kişi olan Profesör Hilary Beckles, yaşananı en yeterli biçimde özetliyor. “Barbados, İngiliz köle toplumunun doğduğu ve İngiltere’nin yönetici seçkinlerinin en zalim biçimde sömürgeleştirdiği yerdi” diye yazıyor: “Servetlerini, köle haline getirilmiş, ‘harcanabilir’ bir işgücünün ürettiği şekerden elde ettiler; bu devasa zenginlik İngiltere’nin sömürgeci bir muhteşem güç olarak pozisyonunu garanti altına aldı ve anlatılamaz acılara sebep oldu.”
Günümüzde toplumsal omurdaki dostça hali ve politik nezaketiyle tanınan hoş bir ada olan Barbados, hakikaten de sarsıntılı bir geçmişe ve bizi rahatsız etmeye devam eden acı dolu bir mirasa sahip. bir daha de bu durum, eski BM Genel Sekreteri Kofi Annan’ın da bir vakit içinder tabir ettiği üzere, ulusun “kendi sıkletinin üstündekilerle dövüşmesini” durduramadı.
Bunu bir seyahat olarak görüyoruz: Bir cumhuriyet haline geldiğimiz 30 Kasım, seyahatimizin bir öteki durağı. 30 Kasım 1966, bağımsızlık günü olmasından dolayı yankı uyandıran bir tarih. Barbados elli beş yaşına gelmişken İngiltere’ye ve tüm dünyaya, büyüklüğümüze ve sonlu kaynaklarımıza rağmen, kendi yöneticilerimiz ve kendi bakılırsavlilerimiz olabileceğimizi söz etmekten kuşku duymamamız, devam eden bu seyahatin bir işareti.
Elbet ki, “Britanya İmparatorluğu’nun üzerinde güneşin asla batmayacağı” ve Barbados’un sürekli ‘Küçük İngiltere’ olarak kalması gerektiği görüşünde olan beşerler, bu dönüşümümüzde yeterli bir şey bulmayabilir. Burada, yaşlılar İngiliz hanedanının adayı ziyarete geldiği günleri anımsıyor. Kraliçe’yi ya da temsilcilerini görmeyi umut ederek, güneşin altında kraliyet bayraklarını sallayarak beklerlerdi. Ne var ki, ‘Küçük İngiltere’ büyüdü ve olgunlaştı, artık “efendisinin kalesinde” vakit öldürmemeli.
MERASİMLER ERROL WALTON BARROW’A ADANDI
Geçiş sürecinin bir modülü olarak, başşehir Bridgetown’da bulunan Ulusal Kahramanlar Meydanı’nda merasimler gerçekleştirilirken, Lord Nelson’un yokluğu dikkat çekiyor. Heykeli, iki yüz sekiz yıl boyunca o meydanda durdu; birebir vakitte, adada ‘Siyah Hayatlar Değerlidir’ hareketinin ve şuurumuzun bir daha uyanmasının sonucunda, 2020’de gerçekleştirilen bir merasimle kaldırıldı.
Bayrak, arma, ulusal yemin, ulusal marş üzere ulusal sembollerimizi değiştirme planları mevcut değil. Buna rağmen, ‘kraliyet’ ve ‘taç’ tabirleri resmi terminolojiden çıkarılacak. ‘Kraliyet Barbados Polis Gücü’, ‘Barbados Polis Teşkilatı’ ve ‘hükümdarlık toprakları’, ‘devlet toprakları’ biçiminde değiştirilecek.
Bağımsızlık ilanı 30 Kasım’da duyurulacak olsa da odak noktası bu aktiflik olmayacak. Gün, sürekli olduğu üzere, ulusal kahramanımıza, birinci başbakanımıza, bağımsızlığın öncüsüne, Errol Walton Barrow’a adanacak.
Alışılmış ki, Barbados, İngiltere ile kuvvetli bir ilgi sürdürecek. Turistler kelam konusu olduğunda, temel kaynağımız oradan geliyor; İngilizler Barbados’u sever. bir daha de yaşadığımız, bütün Barbadosluların gurur duyması ve sahiplenmesi gereken yeni bir periyot. Küçük İngiltere’ye gelince, bu yıllar yeni ve sevgi içeren bir periyodu gerektirebilir.
*Suleiman Bulbulia, Barbados’taki Cumhuriyetçi Statü Geçiş İstişare Komitesi’nin bir üyesiydi ve şu anda Barbados’ta köşe müellifliği yapıyor.
Yazının yepyenisi The Guardian sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)
Barbados Başbakanı Mia Mottley, 20 Ekim günü parlamentonun ortak oturumunda, Kraliçe Elizabeth’in ‘devlet başkanı’ statüsünden çıkarılması ve [bağımsız bir] cumhuriyet olma sonucunı ülkemiz tarihinde “ufuk açıcı bir an” diye nitelendirdi. Barbados’un varlığını eski sömürgeci efendisi İngiltere’ye bağlayan göbek kordonunu keserek yeni bir istikamete hakikat yol almasıyla, bunun gerçeğe dönüştüğü güne ulaştık.
Bağımsızlık, Dame Sandra Mason’ın Barbados’un birinci devlet lideri olarak atanacağı pazartesi akşamı başlıyor. Covid protokolleri sebebiyle halkın merasime iştiraki son derece hudutlu kalacak olsa da Galler Prensi, internet üzerinden yayınlanacak olan bu merasime ‘Kraliçe’nin temsilcisi’ sıfatıyla katılacak.
İNGİLTERE VE KARMAŞIK HİSLER
Bu sonucun kendisi karmaşık hislere niye oldu. Barbadosluların bir kısmı, onun varlığına karşı çıkacaktır. Öteki bir kısmıysa Charles’la tazminat problemini gündeme getirmek için güzel bir fırsat olabileceğini savunuyor.
Her halükârda, bugünün gelmesi hayli fazla vakit aldı. I. James ismine ada üzerinde hak tez eden Kaptan John Powell komutası altındaki birinci İngiliz gemisi,14 Mayıs 1625’te Barbados’a ulaştı. Üç yüz doksan altı yıl evvel yaşanan o günden itibaren, “Los Barbados” (‘Sakallı Olanlar’) adası bir İngiliz sömürgesi olageldi. İsmini, kimilerinin, latifeli andıran bir görünüme sahip olan bol incir ağaçlarından etkilenerek verdiği söylenen, bundan evvelki ziyaretçiler olan Portekizlilerden aldı. Bir diğer kesimse, bunun sakallı insanların varlığıyla irtibatlı olduğunu düşündü.
1627’den itibaren İngilizler adaya yerleşti ve asırlardan beridir burada yaşayan ve adanın asıl sakinleri olan Arawak’ların tüm izlerini yok etti. Düzgün bir mali geçmişi ve İngiltere ile toplumsal kontakları olan şahıslara bu yeni sömürgede toprak verildi; Barbados’un kuvvetli bağı ve İngiltere’ye olan sadakati, ona ‘Küçük İngiltere’ unvanını kazandırdı. İngilizler, Barbados’u, ‘yeni dünyanın’ farklı yerlerinde çoğaltılacak bir köle toplumu ve köle iktisadına dönüştürdüler. Karayipler’in ‘tacındaki mücevher’ diye biliniyordu. Bu, hiç bir vakit gurur duyamasak da anlamamız gereken bir geçmiş.
SÖMÜRGECİLİĞİN MODEL ÜLKESİYDİ
Barbadoslu bir tarihçi, Batı Hint Adaları Üniversitesi’nin şu anki rektör yardımcısı ve Karayip adalarının tazminatları teminat altına alma çabasında öncü bir kişi olan Profesör Hilary Beckles, yaşananı en yeterli biçimde özetliyor. “Barbados, İngiliz köle toplumunun doğduğu ve İngiltere’nin yönetici seçkinlerinin en zalim biçimde sömürgeleştirdiği yerdi” diye yazıyor: “Servetlerini, köle haline getirilmiş, ‘harcanabilir’ bir işgücünün ürettiği şekerden elde ettiler; bu devasa zenginlik İngiltere’nin sömürgeci bir muhteşem güç olarak pozisyonunu garanti altına aldı ve anlatılamaz acılara sebep oldu.”
Günümüzde toplumsal omurdaki dostça hali ve politik nezaketiyle tanınan hoş bir ada olan Barbados, hakikaten de sarsıntılı bir geçmişe ve bizi rahatsız etmeye devam eden acı dolu bir mirasa sahip. bir daha de bu durum, eski BM Genel Sekreteri Kofi Annan’ın da bir vakit içinder tabir ettiği üzere, ulusun “kendi sıkletinin üstündekilerle dövüşmesini” durduramadı.
Bunu bir seyahat olarak görüyoruz: Bir cumhuriyet haline geldiğimiz 30 Kasım, seyahatimizin bir öteki durağı. 30 Kasım 1966, bağımsızlık günü olmasından dolayı yankı uyandıran bir tarih. Barbados elli beş yaşına gelmişken İngiltere’ye ve tüm dünyaya, büyüklüğümüze ve sonlu kaynaklarımıza rağmen, kendi yöneticilerimiz ve kendi bakılırsavlilerimiz olabileceğimizi söz etmekten kuşku duymamamız, devam eden bu seyahatin bir işareti.
Elbet ki, “Britanya İmparatorluğu’nun üzerinde güneşin asla batmayacağı” ve Barbados’un sürekli ‘Küçük İngiltere’ olarak kalması gerektiği görüşünde olan beşerler, bu dönüşümümüzde yeterli bir şey bulmayabilir. Burada, yaşlılar İngiliz hanedanının adayı ziyarete geldiği günleri anımsıyor. Kraliçe’yi ya da temsilcilerini görmeyi umut ederek, güneşin altında kraliyet bayraklarını sallayarak beklerlerdi. Ne var ki, ‘Küçük İngiltere’ büyüdü ve olgunlaştı, artık “efendisinin kalesinde” vakit öldürmemeli.
MERASİMLER ERROL WALTON BARROW’A ADANDI
Geçiş sürecinin bir modülü olarak, başşehir Bridgetown’da bulunan Ulusal Kahramanlar Meydanı’nda merasimler gerçekleştirilirken, Lord Nelson’un yokluğu dikkat çekiyor. Heykeli, iki yüz sekiz yıl boyunca o meydanda durdu; birebir vakitte, adada ‘Siyah Hayatlar Değerlidir’ hareketinin ve şuurumuzun bir daha uyanmasının sonucunda, 2020’de gerçekleştirilen bir merasimle kaldırıldı.
Bayrak, arma, ulusal yemin, ulusal marş üzere ulusal sembollerimizi değiştirme planları mevcut değil. Buna rağmen, ‘kraliyet’ ve ‘taç’ tabirleri resmi terminolojiden çıkarılacak. ‘Kraliyet Barbados Polis Gücü’, ‘Barbados Polis Teşkilatı’ ve ‘hükümdarlık toprakları’, ‘devlet toprakları’ biçiminde değiştirilecek.
Bağımsızlık ilanı 30 Kasım’da duyurulacak olsa da odak noktası bu aktiflik olmayacak. Gün, sürekli olduğu üzere, ulusal kahramanımıza, birinci başbakanımıza, bağımsızlığın öncüsüne, Errol Walton Barrow’a adanacak.
Alışılmış ki, Barbados, İngiltere ile kuvvetli bir ilgi sürdürecek. Turistler kelam konusu olduğunda, temel kaynağımız oradan geliyor; İngilizler Barbados’u sever. bir daha de yaşadığımız, bütün Barbadosluların gurur duyması ve sahiplenmesi gereken yeni bir periyot. Küçük İngiltere’ye gelince, bu yıllar yeni ve sevgi içeren bir periyodu gerektirebilir.
*Suleiman Bulbulia, Barbados’taki Cumhuriyetçi Statü Geçiş İstişare Komitesi’nin bir üyesiydi ve şu anda Barbados’ta köşe müellifliği yapıyor.
Yazının yepyenisi The Guardian sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)