Başarılı yayıncılığın sesi Londra’dan duyuldu

JoKeR

Active member
Türkiye’nin en esaslı çocuk yayıncılarından olan Damla Yayınevi geçtiğimiz haftalarda dünyanın sayılı kitap fuarlarından biri olan Londra Kitap Fuarı’nda En Uygun Çocuk ve Gençlik Yayıncısı kategorisinde kısa listeye girdi. Birinci defa Türk bir yayınevinin bu listeye girmesi sevindiriciydi. Damla YAyınevi’nin sahibi Hüseyin Hakikat ile baba mesleği olan çocuk yayıncılığını konuştuk. Yaklaşık yarım asırdır Cağaloğlu’nda yayıncılığı babasından devralarak devam eden Yanlışsız sorularımızı cevapladı.



– Londra’da bu yıl kitap fuarında En Âlâ Çocuk ve Gençlik Yayıncısı kategorisinde kısa listeye girdiniz. Bu başvuruyu nasıl yaptınız? Listeye girmek sizin ve ülkemiz için için ne manaya geliyor?

Londra Kitap Fuarı otoriteleri 4 Mart 2022’de dört kıtada on altı ülkenin temsil edildiği Memleketler arası Harikalık Mükafatları 2022’nin kısa listelerini deklare etti. Bu yıl dokuzuncusu verilecek olan Memleketler arası Harikalık Mükafatları, sekiz kategoride yayıncıların muvaffakiyetlerini ödüllendirerek, dünyanın dört bir yanından tutku, yaratıcılık ve ustalık sergileyen bu kuruluşları ve bireyleri desteklemeye devam ediyor. Her ödül kategorisi için kısa listenin belirlenmesi ise o kesimdeki uzmanlardan oluşan bir heyet heyeti tarafınca seçiliyor. Biz de ülkemizin 48 yıllık kültür kıymetlerini taşıyan yayın kuruluşu olarak Damla Yayınevi’nin kuruluş hedeflerini ve yayınlarını tanıtan bir belge ile bu mükafata müracaat ettik. Birtakım kitaplarımızın İngilizce nüshalarını da belgemize ekledik. Gerek illüstrasyon gerekse sayfa ve kapak tasarımı olarak kitapların incelendiğini biliyorduk.



Öncelikle müracaatlar alınmaya başlandığında müracaat yapılacak kategoriyi seçmek gerekiyordu. Biz de en kuvvetli olduğumuza inandığımız alandan çocuk ve gençlik yayıncılığı alanında başvurmaya karar verdik. Müracaat esnasında sorulan “niçin sizi seçmeliyiz” sorusuna verdiğimiz karşılık sizlerin sorusunun da yanıtı niteliğinde olacaktır: Çocuk ve Gençlik Yayınlarında edindiğimiz eğitimci, eğlendirici ve geliştirici misyon bizleri üst liglere taşımıştır. Bilim Kurgu ve Bilim Kültür üzere yayın kategorileriyle gençlerimizin hayal gücünü geliştirmek, pandemi sürecinde kıymetini daha düzgün anladığımız hijyen ve şahsi paklığı vurgulamak, çağdaş dünyanın gençlerimize dayattığı tabuları yıkacak seviyede etkileyici yayınlarımızın olduğuna inanıyoruz. Kelam konusu kategorideki yapıtlarımızın 20’den çok lisana çevrilmesi de bunun en büyük göstergesidir.

Hüseyin Yanlışsız


48 YILDA 3 BİNDen çok YAYINA İMZA ATTIK

1974 yılından bu yana çocuk ve gençlik alanında 3000’den çok yayına imza atan ve hali hazırda 300’den çok yapıtı 20’den çok lisana çevrilmiş olan Damla Yayınevi’nin sahip olduğu bu muvaffakiyetin bağımsız milletlerarası bir kuruluş tarafınca da tasdik edilmesi bizi ayrıyeten gururlandırmıştır. Ülkemizin her alanda gösterdiği gelişmelerin ve muvaffakiyetlerin yayıncılık kesiminde de gerçekleşiyor olması işimizi hakikat yapmamız açısından bizlerin sorumluluğunu arttırmaktadır. Kitap sanayisi denilince dünyada birinci sırada gelen Londra Kitap Fuarı Otoritelerince bir Türk Yayınevi’nin bu mükafata layık görülmesi ülkemiz yayıncılığının dünyaya açılımı açısından epeyce değerli bir gelişmedir.

YERLİ VE ULUSAL YAZARLARLA YOLA ÇIKTIK

– Çocuk ve gençlik yayıncılığı yapan yayınevinizde ikinci jenerasyon yayıncısınız. Çocuk yayınlarının epey da önde olmadığı bir periyotta bu biçimde bir yayınevi nasıl bir fikir ile kuruldu?


Damla Yayınevi “tevazu” manasına gelen “Damla” ismi verilerek 1974 yılında kuruldu. Çocuk yayıncılığını ana segment olarak belirleyen Türkiye’deki birinci yayınevi oldu. Öncelikle kültür etraflarında, okullarda, kitabevlerinde bir anket düzenlendi. Anket sonucunda yayınlanması talep edilen yerli ve ulusal çocuk kitaplarının yayınına başlandı.



Ulusal ve manevi kıymetlerimizi önceleyen ve kültür bakımından yetişmiş gençler yetiştirilmesi gaye alındı. O devirde birtakım yetişkin kültür kitabı çıkaran yayınevlerinin çocuk kitapları da vardı, fakat bunlar bir yan alan olarak çocuk kitapları serisi formunda yayınlıyorlardı. Peyami Safa’nın Amerika’da bir Türk Çocuğu kitabı birinci yayınladığımız kitap oldu. çabucak sonrasında Kemalettin Tuğcu, Ömer Seyfettin üzere yerli ve ulusal muharrirler alanında devam etti. O periyotta Teksas – Zagor üzere batı kaynaklı kitaplar yoğunlukla okunuyordu ve bunun bir alternatifi yoktu. Biz buna da bir alternatif olmak üzere Çotakan serisini çıkarttık. Çotakan orta Asya’da bir Türk kahramanı idi ve zorluklarla ve bilhassa Çinlilerle uğraş ediyordu. Buna misal yerli ve ulusal bir fazlaca yapıta imza attık. Örneğin Evliya Çelebi’nin seyahatnamesi var fakat Evliya Çelebi’nin bir çocuk kitabı yoktu. İlkokul düzeyinde toplam 30 kitap Evliya Çelebi’nin maceraları kitaplarını yayınladık. Ayrıyeten 10 kitaplık Piri Reis’in Maceraları kitaplarını da yayınladık. O periyotta yayınlanan kitaplarımız içinde Nurettin Gülden’in Gül Baba isimli bir kitabımız da vardı. Geçtiğimiz günlerde Macaristan’da Gül Baba’nın türbesinde yapılan resmi merasim esnasında Kütüphaneler Yayımlar Genel Müdürümüz Ali Odabaş beyefendi beni aradı. Türbede sergilenen özel eşyalar içinde “Gül Baba” isimli Damla Yayınevi’nin 1974 yılında bastığı kitabı da görmüş ve fotoğrafını çekip bize göndermişti. Tam 48 yıl daha sonra gelen bu fotoğraf bizim ne kadar gerçek bir yayıncılık sonucu verdiğimizin bir göstergesi olarak karşımıza çıktı, iftihar ettik.

– Bugün ülkemizde çocuk yayıncılığı alanında değerli işler yapılıyor. Çocuk yayıncılığı sizce bilhassa niye muhafazakar yayınevlerinin fazlaca geç girdiği bir alan oldu?

Çocuk yayıncılığında son senelerda sahiden epeyce değerli işler yapılıyor. Yani hem içerik kalitesinin birebir vakitte teknik kalitenin dünya standartlarında olmasını kastediyoruz. Bunun en değerli sebebi 1993 yılından itibaren Türkiye’den Frankfurt’a giden bir hayli Türk yayınevinin dünya kalitesini oradan öğrenmesi ve Türkiye’ye getirmesi ile kalite düzeyi yükseldi. Evvelce sırf yurt haricinden telif ile kitap alıyorduk. Bu epeyce kolay bir yayıncılıktı. Çeviri et ve bas. Batının kültürel pahalarını transfer etmede sakınca görmeyenler bu kolay yayıncılığı yapıyorlardı. Lakin bizim üzere kültürel bedeller konusunda hassasiyeti olanlar için durum zordu. Her kitabın çocuğun gönlünde bir tohum olacağının şuurundayız. Bu niçinle yurt haricinde telif alırken hassas davrandık ve akabinde kendi içeriğimizi dünya kalitesinde edisyon, illüstrasyon ve baskı teknikleri ile sunmaya başladık.



2006 yılından itibaren Türkiye Basın Yayın Meslek Birliği’nin teşebbüsleri ile başlatılan Frankfurt Kitap Fuarındaki telif atağı ve ondan sonrasında İstanbul Publishing Fellowship Programıyla devam eden Türk Edebiyatı’nın teliflerinin yurtdışına satılması atağı çok hoş meyveler verdi. Kültür Bakanlığı’nın Türk Edebiyatı’nın Dünyaya Açılımı Projesi manasına gelen TEDA çeviri takviyeleri yardımıyla bugün Türkiye en çok iştirakçisi olan Telif programları içinde birinci beşe girmiş durumdadır. Bu yıl 7. Düzenlenen İstanbul Publishing Fellowship Programına 72 ülkeden 555 yabancı yayıncı katıldı.

– Yayıncılıkta Ömer Seyfettin, Peyami Safa, Kemalettin Tuğcu üzere müelliflerin kitaplarını çocuklar sizin yayınevinizin bastığı kitaplarla okudu. Bu muharrirleri Türk okurlarına sevdiren bir yayınevi olarak neler söylersiniz?

Yetişkin kitapları ile çocuk kitapları içinde epeyce kıymetli bir fark vardır. Yetişkin kitaplarını okuyanlar evvelde edindikleri bilgiler ile okudukları kitabı yargılarlar. Yanlışsız ve yanlış ayırımını yapabilirler. Lakin çocuk kitabı o denli değil. Çocuk tahminen de ömründe birinci sefer okuduğu mevzuları benimser ve ruhunda bir tohum oluşturur. bu vakitte ne kadar rafine bilgi verilirse o çocuğun kendi öz külçeşidini sahiplenmesi ve ulusal benliğinin oluşması o kadar mümkün olur. Bu niçinle sorumluluğu yüksek hassas bir durumdayız.

Bu niçinle bizler evvel Ömer Seyfettin’in ulusal hissiyatını, Peyami Safa’nın Türkçe lisan zevkini ve Kemalettin Tuğcu’nun topluma karşı empatisi yüksek hassas hislerini çocuklarımıza vermek istedik. Onları Prof. Dr. Yaşar Kandemir’in dinimizi çocukların düzeyinde anlatan pedogojisi yüksek “Dinim Serisi” ile tanıştırdık. Bu kitaplar hem Talim Terbiye Konseyi tarafınca tıpkı vakitte Diyanet tarafınca onaylanınca bütün Türkiye’de okunmaya başlandı.

O periyotta okullara bir kitabın girebilmesi için sırf Talim Terbiye Konseyi onayı gerekiyordu. Bu alanda birinci kere talim terbiye konseyi onayı alan çocuk kitapları olduğu için bütün Türkiye’de okundu. Çok fazlaca faydalı olduğunu düşünüyorum o periyotta.

ondan sonrasında bir hayli yayınevi bu alana girmeye teşebbüs etti. Kimisi başarılı oldu kimisi başarılı olamadı. niçini aslında çocuk yayıncılığının hayli güç bir alan olmasıdır. Çocuk yayıncılığının kolay bir alan olduğu algısı epeyce yanlıştır. Zira epey özel bir alandır. Fotoğrafından yazısına fontuna rengine cildine kağıdına kadar epey kıymet verilmesi gereken özel bir alandır. Bu bahiste ihtisas sahibi olan editörlerin elinden titizlikle geçmesi gerekir. Müellifler, editörler, reaktörler ve pedagojik inceleme bu mevzuda fazlaca ön plana çıkmaktadır.

Çocuk yayıncılıkta lisan epey değerli

– Bir de çocuk kitaplarında lisan sorunu var. Bir çocuk kitabında olması gereken Türkçe düzeyi nasıl olmalıdır?


En değerli konulardan biri de “dil” konusudur. Türkçenin bugün fazlaca sığ bir lisan hâlinde konuşuluyor olmasında biz yayıncıların da kıymetli bir eksikliği olduğunu düşünüyorum. Zira birçok çocuk yayıncısı bu kelimeyi çocuk anlamaz diye diye hoş Türkçemizin bir fazlaca sözünü kitaplardan çıkartarak daha sıradan ve sığ sözlerle yer değiştirmişlerdir. halbuki çocuk yeni sözleri lakin kitap okuyarak öğrenebilir. ötürüsıyla onun düzeyine uygun olarak birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü sınıfta aşikâr sözler, tabirler ve atasözleri etap aşama söz dağarcığına girmeli ve geliştirerek belirli bir düzeye ulaşması gerekir. Bunu da lakin hoş Türkçemizi yansıtan edebiyat yapıtlarını okuyarak öğrenebilirler. Damla olarak bu alanda tüm editörlerimiz ile özel bir çalışma yürütmekteyiz. Sınıf düzeylerine bakılırsa muhakkak sözleri kesinlikle bulunduruyoruz. Çocukların tahminen de birinci kere öğrenecekleri sözleri daha kolay öğrenebilmeleri için her sayfanın altında söz ve tabir açıklamalarını veriyoruz. bu biçimdece her bir kitap okunduğu vakit hoş Türkçemizin bir epey söz, tabir ve atasözlerinin de öğrenmesini amaçlıyoruz.
 
Üst