Dipnotlar da şiire dahil

JoKeR

Active member
Ahmet Murat’ın yeni şiir kitabı Şarkıyı Kes okurla buluştu. Ahmet Murat, Decathlon ve Ikea şiirlerindeki dipnotlara dikkat çekerek sorduğumuz soruya şöyleki yanıt veriyor: “Farklı dokulardaki yüzeylerin sürtünmesinden, yumuşak olan aleyhine sonuçlar doğar. Şiir bu müsabakalarda her vakit sert yüzeydir ve nesir üzere yüzeyleri aşındırır, kendisine benzetir. O dipnotlar olmasa şiirin eksik kalacağını, onların şiiri aydınlatan birer kesim olduğunu biliyorum. Bu da demektir ki onlar da şiire dahil.”

Şarkıyı Kes’te gördüğümüz ve yayımlandığında da dikkat çeken şiirlerinizden bir tanesiydi “Decathlon.” Kalbin sonucu’nda ise Ikea’yla sohbet ediyordunuz. Bu ve gibisi markaların hayatlarımızı çağdaşlaştırmaya aday olduğu söylenebilir. Pekala Ahmet Murat şiirinin modernizmle nasıl bir kederi var?



Kieslowski’nin, sosyalist Doğu Bloku’nun çökme arefesinde geçen bir sinemasında, kahramanlardan biri gelmekte olan “fırsatlar”ı işaret eden bir haberci olarak, oradaki geniş boş yere Ikea’nın geleceğini söylemişti. Fakir Polonya’nın nihayet yüzü gülecekti. Pöh. Ben bu fırsatları yadırgayan kimselerden biriyim. Boş yerler hakkında bir yazı yazdım. Bu yerleri savunan bir yazıydı ve fırsatlarca doldurulmuş son boş yerler için bir mersiyeydi. Bir objenin insanı sevindirmesine, gururlandırmasına itirazım olamaz. Benim de kendileriyle gururlandığım Taşkent işi boynuz saplı el üretimi bıçaklarım var. Ancak bir markanın insanı gururlandırması hudut bozucu. İtirazım buna. Üstelik burada iki kez hudut bozucu olan, bu markaların argümanının, gururlandırma tezindeki değerli markalardan olmadıklarını tazammun etmesi. Bu da orta sınıfa da gururlanma hakkını tanıyarak onları da sisteme dahil edebilen kapitalizmin bir başarısı.

Decathlon’dan devam etmek istiyorum. Şiirin bir mısrasına düştüğünüz dipnotta, bir yerlerde marka için metin yazan (hatta tahminen o da bir şair olan, ve tahminen metni bir şiir olarak oluşturan (!)) reklamcının cümlelerini görüyoruz. Bu cümleler o sayfada bir şiire dönüşüyor mu? Palimpsest bir bağlamda kıymetlendirilebilir mi? Sonuç olarak şiirimizin sonlarını bu şiirde gorebilir miyiz?

Ikea’da da bu biçimde bir dipnot vardı. Yüzeylerin sürtünmesine benzeri bir şey bu. aslına bakarsan senin palimpsest işaretin de bunu ima ediyor. Farklı dokulardaki yüzeylerin sürtünmesinden, yumuşak olan aleyhine sonuçlar doğar. Şiir bu müsabakalarda her vakit sert yüzeydir ve nesir üzere yüzeyleri aşındırır, kendisine benzetir. O dipnotlar olmasa şiirin eksik kalacağını, onların şiiri aydınlatan birer kesim olduğunu biliyorum. Bu da demektir ki onlar da şiire dahil.

PAZARTESİ SENDROMU DA SATILIYOR

Kitaba ismini veren “Şarkıyı Kes” şiiri aslında agresif bir lisana sahip. Buradan yola çıkarak “Trtdinle öneriyor, Pazartesi sendromu resmileşiyor bu biçimdece” dizesinde Trtdinle yerine Spotify’ın isminin geçmesi şiirde kurduğunuz mana dünyasını tesirler miydi?


Hayır, hakikaten birinci vakit içinderda Spotify geçiyordu. Fakat Trtdinle’nin önermesi, resmi bir kuruluşun önerisi olduğu için daha resmi, daha önemli, bu yüzden daha manalı geldi bana. İş verenler pazartesi sendromu hakkında konuşmak istemez, zira onlar için iş fırsatlarıyla dolu bir haftanın başlaması sendrom niçini olamaz. Pazartesi sendromu marabanın sıkıntısı. Fakat iş veren olarak devlet ya da Spotify da sendromdan bahsediyor. Zira işveren sendromdan bahsediyorsa, biliriz ki, sendromu da satabiliyordur.

“Sanat” ve “Muhafazakar Sanat” isimli şiirlerinizi kitapta ardıl halde okuyoruz. Bu iki kavramın birbiriyle nasıl bir münasebet kurması gerekiyor?

Sanat şiirim, sanatın yüceltilmesi hakkında bozgunculuk içeren bir metin. Bu kadar söyleyeyim. Öbür şiir ise aslında eski, tahminen on yıllık bir şiirim. Muhafazakar Sanat tartışması olmuştu bir orta. Onunla ilintili yazmıştım. Birinci kere kitapta yayınlandı. O tartışmada, sağcı sanat olur mu üzere bir yerlere gitmişti bahis. Şiirde buna ima var ancak hem de sanat dünyası kontluğu haşmetmeaplığı ekselanslarının da, bütün o terslik argümanlarına rağmen ne kadar munis ve muhafazakâr olduğuna da ima var.

“Liberal Vaiz” bize “güneşin altında yeni bir şey olmadığını” mı gösteriyor?

Bu da birinci sefer kitapta yayınlanan şiirlerden. Muhafazakar Sanat’ın imalarına bitişik bir şiir bu. Liberal ve modernist vaizlerin, şiir ve sanatta gerici olduklarını görürüz. Teoride ilerici olduklarını sav etseler de. Kanıda en ilerici fakat sanatta hımhım, antika. örneğin İslam kanısında ihtilal yapma savına sahiptir ancak şiir ve sanata yaklaşamaz bile. Gerçek şiir ve sanat, bu tutarsızlığı ortaya çıkarmaya da fayda. Onların ilerici, yenilikçi, devrimci olarak sundukları görüşler, akademinin ihracat fazlası eserleri üzeredir aslında. Devrimci olmanın sisteme katılmamakla ilgili olduğunu bilmeden devrimci olamazsın. Onlar da olamıyorlar.

FARKEDER Mİ YAŞLANIRKEN

Frankfurt Hayvanat Bahçesi’ndeki bir kuş üzerinden kurduğunuz metafor üzere kent “hatırlayanları unutup, unutanları bağışlanacağımız” bir yer midir? Siz şiirinizde kentle nasıl bir münasebet kuruyorsunuz?


Bu göndermen, kentin kafesli bir bahçe, bir mahpus olduğunu da söylemek istiyor sanırım. Tahminen eski şiirlerimi hatırlayanlara garip gelecek lakin ben kaotik kentleri mahpus üzere bulmam ve severim. Kahire’yi, Lahor’u İstanbul’u. Bu kitaptaki şiirlerde, gözü dışarıda değil, yaşadığı kentte olan biri var. Bir de şu var tabi, yaşlanıyoruz. O yüzden, bir daha kitaptaki bir şiirden alıntıyla, “o kent bu kent fark eder mi yaşlanırken” de diyebilirim.
 
Üst