Divan edebiyatının yenilikçi şairi: Baki

AirdropAvcisi

New member
Divan Edebiyatı’nda şiire biçim ve içerik açısından birfazlaca yenilik getiren ve yaşarken Şairlerin Sultanı manasına gelen Sultanü’ş Şuarâ unvanını alan Mahmud Abdülbâkî’nin şiir ve edebiyatına dair bir yazı…

ŞAİRLERİN SULTANI

Günümüzde insanların lisanında olup, daima okunan “Âvâzeyi bu âleme Davud üzere sal / Bâkî kalan bu kubbede bir beğenilen sadâ imiş” mısralarının şairi Bâkî, Osmanlı Divan Edebiyatı’nda şiire form ve muhteva açısından birfazlaca yenilik getirdiği için, hayattayken Şairlerin Sultanı manasına gelen Sultanü’ş Şuarâ unvanını aldı.


DİVAN EDEBİYATI’NIN PARLAK ŞAİRİ

Asıl ismi Mahmud Abdülbâkî olan divan edebiyatının parlayan yıldızı olan şair, Fatih Camii müezzinlerinden Mehmed Efendi’nin oğlu olarak, 1526’da İstanbul’da dünyaya geldi.

Çocukken mescitte kandil yakan Bâkî, bir hayli edebiyat kaynaklarında saraç çırağı olarak yer aldı lakin son gerçekleştirilen araştırmalar daha sonrasında saraçın, sirac olması gerektiği üzerine görüşler ileri sürüldüğü için siracî biçiminde yer alması uygun görüldü.


USTALARDAN DERS ALDI

Bâkî, medrese eğitimi konusunda periyodun ünlü hocalarından ders gördü. Genç Bâkî’nin şiire olan kabiliyetini fark eden periyodun alimlerinden Kadızâde Ahmet Şemseddin Efendi, şiir konusunda en büyük takviye veren üstadı olarak anıldı.

Kitap okuma sevgisi niçiniyle medresede eğitime başlayan Bâkî, vaktinin ünlü müderrislerinden Karamanlı Ahmed ve Mehmed Efendi’den ders aldı ve süreçte biroldukça ünlü edebiyatçıyla tanıştı.


ADALETLİ KİŞİLİĞİ İLE BİLİNİR

Osmanlı Cihan Devleti’nin en görkemli vakit içinderında yaşayan Bâkî’nin, şiir ve edebiyat sevgisinin haricinde zevke ve cümbüşe düşkün, sevinçli, güzel sohbet ve hırslı bir kişiliği olduğu kaynaklarda yer alırken, hicviyeleriyle de ünlü şair, özel omurundaki özgürlüğüne ve sınırsızlığına karşın, kadılık nazaranvlerinde ise adalete düşkünlüğüyle dikkati çekti.

DİNİ ŞİİRDEN UZAK DURDU

Şiirlerinde tasavvufi değil, dünyevi aşka kıymet veren Bâkî, şeyhülislam olmak istemesine karşın dini şiirler kaleme almadı.

Divan’ında tevhid, münacaat ve na’t üzere dini muhtevalara yer vermeyen Bâkî, mersiye, methiye ve fahriyelerinde ise içten ve abartısız bir anlatım formunu kullandı.


YASAL MERSİYESİ

Çevirileri ve dini konularda çalışmaları olan Bâkî’nin yapıtlarında Dîvânı 4 bin 508 beytiyle en kıymetli yapıtı olarak tarihe geçti.

Bâkî’nin bu yapıtını ise Fezâ’ilü’l-Cihad, Fezâil’i-Mekke, Hadîs-i Erbain Çevirisi ve Yasal Mersiyesi isimli çalışmaları izledi.

Ergül Tosun

Kitap sayfası için bağlantı:

[email protected]
 
Üst