Divan şairi Baki’nin çeviri ettiği eser asırlar daha sonra tespit edildi

AirdropAvcisi

New member
Yapıtın günümüz Türkçesiyle yayımı için çalışmalarını sürdüren Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Güler Doğan Averbek, sahabe Ebu Eyyub el-Ensari’den rivayet edilen hadislerin derlemesi olan yapıtın keşif öyküsünü anlattı.

Asıl ismi Mahmud Abdülbaki olan ve Baki mahlasını kullanan divan şairinin 4 padişahın devranını gördüğünü aktaran Averbek, “Hep hüsnükabul ile karşılanmış bir şair. Cenazesinde hayli önemli bir kalabalık Fatih Mescidi’nde toplanmış. Şiirlerindeki kudretini her insanın takdir ettiği, kabul ettiği birisi.” sözlerini kullandı.

DÜZ YAZI YAPITLARI

Güler Doğan Averbek, Baki’nin şairliğinin yanı sıra devrin kıymetli medreselerinde ders veren bir müderris ve alim olduğuna da dikkati çekerek, gazel, kaside ve mersiyeleriyle meşhur olsa da şairliği haricinde düz yazı yapıtlara de imza attığını kaydetti.


“SOKULLU PAŞA İSTEĞİ ÜZERİNE ÇEVİRİ ETTİ”

Baki’nin eldeki 3 mensur yapıtının, Sadrazam Sokullu Mehmed Paşa’yla irtibatlı çeviriler olduğuna işaret eden Averbek, kelamlarını şu biçimde sürdürdü:

Baki’nin şiirdeki kudreti, düz yazı yapıtlarda hayli farklı bir biçimde karşımıza çıkıyor. Elde metni olan 3 düz yazı yapıtı vardı. Bunlardan biri ‘Mealimü’l-Yakin’ isminde bir siyer, başkası ‘Fezail-i Cihad’, başkası de ‘Fezail-i Mekke’dir. Bunların üçü de çeviri. Üçünün de mukaddimeleri hariç metinlerinin lisanı sıradan. Şiirde ne kadar nükteyi, söz oyunlarını seviyorsa mensur metinlerde tam karşıtı bir üslup benimsiyor. Baki ile ilgili en ayrıntılı bilgiyi onun ders arkadaşı Nev’izade’nin oğlu Atayi, ‘Zeyl-i Şekaik’ yapıtında sunar. Safha safha bize bilgi verir. Nev’izade burada 3 kitabından bahsediyor. Dördüncü yapıtın de içeriğinden bahsediyor lakin yapıtın ismini vermiyor. Bence sorun burada başlıyor.”



BAKİ’YE İLİŞKİN MUKADDİME DE YER ALIYOR


Baki’nin Türk edebiyatında hayli değerli bir yeri olduğunun altını çizen Averbek, yapıtın 3 nüshasını, Leipzig Üniversitesi Kütüphanesi, Köprülü Kütüphanesi ve Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesinde tespit ettiklerinin altını çizdi.

“Eserde sahabe Ebu Eyyub el-Ensari’nin Hazret-i Peygamberden naklettiği 150-200 hadis var. Nureddin el-Karafi yapıtında bu hadisleri derlemiş. Baki, bu metni ve hadisleri sıradan bir Türkçe ile çeviri etmiş. Yani ortalama bir şahıs, türbeyi ziyarete giden biri, sahiden o kitabı rahlede gördüyse okuyup oradan istifade etmesi mümkün. Baki’nin vakit zaman çeviri ettiği yapıtlara katkıda bulunduğu bilinir. Bu yapıtta de katkısı var. Ayrıyeten kendine ilişkin bir mukaddimesi var.”

 
Üst