Havada ağır bir sis var, buna karşın Kaynartepe, 5 Nisan, Yunus Emre ve Muradiye Mahallelerinin birleştiği kavşak olan Bağlar Dörtyol Caddesi her gün olduğu üzere bugün de kalabalık.
Meydandaki küçük park, iş bekleyen hamallarla dolu, Muradiye Mahallesi Muhtarlığı’nın yerini onlar bize tanım ediyor.
bakılırsavinin birinci senelerında 40 kız çocuğunu erken evlenmekten kurtardığı haberleri ile gündem olan mahalle muhtarı Dilek Demir ile ofisinde görüşüyoruz.
Diyarbakır merkezdeki tek bayan muhtarın ofisi, onu medyada görüp tebrik etmeye, fotoğraf çekmeye gelenlerle dolu.
Biraz daha sonra içeriye, kucağında engelli oğluyla bir adam geliyor. İsmi Şakir, beş yaşındaki oğlunun sağ bacağının dizden altı engelli, ağır ameliyatlar olması gerekiyor.
Muhtar Dilek Demir, hayırsever teşebbüsü Ahbap Kümesiyle bağlantıya geçmiş ve çocuğun tedavisi için yardımcı olacakları kelamını almış.
Şakir isimli adamın sistemli bir işi yok; meskeni kira ve ailesinin geçimini kağıt toplayarak ve hamallık yaparak sağlıyor. Borçtan dolayı elektrikleri kesilmiş. Borcunu ödemesine karşın elektriklerinin çabucak hemen bağlanmadığını, konutunun bu yüzden soğuk olduğunu ve kayınvalidesinde kaldıklarını anlatıyor.
Muhtar Demir, adamın sıkıntısını çözmek için ilgili yerlere telefon ediyor.
“14 yaşında önlüğüm üzerimden zorla alındı”
O gittikten daha sonra Dilek Demir, kendi büyük oğlunun da engelli olduğunu anlatıyor. “Oğlumun havale geçirdiğini bilemeyecek kadar küçüktüm” diye anlatırken de gözleri doluyor.
Dilek muhtar, daha sonra dışarıda asılı dilek kutusunu işaret ediyor. nazaranve seçildikten daha sonra birinci işi o kutuyu asmak olmuş.
“İnsanlar size her şeyi anlatmak istemeyebilir, ben de bunun için kutuyu astım, o sayede bakılırsavimin birinci iki yılında 40 kız çocuğunu evlilikten kurtardık” diyor.
Çocuk yaşta evliliklerle çabası, kendi hayat kıssasıyla de yakından ilgili.
“Ben bir çocuk gelinim. 14 yaşında önlüğüm üzerimden zorla alındı ve bana gelinlik giydirildi” diye anlatıyor.
14 yaşında, yedinci sınıfa gittiği sırada, babası onu hiç tanımadığı 27 yaşında bir adamla zorla evlendirmek istemiş. O günlere dönerken Dilek muhtarın bir daha gözleri doluyor:
“Kurtardığımız o çocuklardan birinin maruz kaldığı şiddet benim yaşadıklarımı hatırlattı. Çocuğu cennah denen sopayla dövmüşlerdi. Bunu duyar duymaz, birden teğe güya 14 yaşındaki halim canlandı gözümde.”
Okuldan meskene döndüğünde, daha forması üzerindeyken babası ona akşam konukların geleceğini söylemiş ve hazırlanmasını istemiş.
“Seni isteyecekler” dediğinde inanmak istememiş. Karşı koyunca babası ona şiddet uygulamış:
“Beni hortumla dövdü, başımda tava kırdı, kulpları elinde kaldı, bütün itirazlarıma karşın başaramadım, karşı gelemedim, küçük gelin oldum.”
Annesi de karşı çıkmış lakin o da kızı üzere şiddet görmüş. Dilek de çaresizce mukadderatına boyun eğmek zorunda kalmış. Damadın yaşadığı meskene “gelin” olarak gitmiş, bir yıl daha sonra, 15 yaşındayken büyük oğlu doğmuş.
“Kız çocuklarını rahat bırakın, müsaade verin okusunlar, ne istiyorsunuz bizden ya…” derken 14 yaşındaki Dilek üzere ağlamaya başlıyor.
Bebeği üşütüp hasta olunca ateşi yükselmiş, bu biçimde durumlarda ne yapacağını bilememiş, onun havale geçirdiğini anlamamış bile.
“O çocuk, ben çocuk, bu yüzden engelli kaldı oğlum, O gün kelam verdim, şayet bir gün bir yerlere gelirsem, Allah’ın müsaadesiyle kimsenin küçük gelin bulunmasına müsaade vermeyeceğim dedim.”
O dilek kutusuna gelen şikayetlerle bu çocuklardan haberdar oldu. Adreslerin de yazılı olduğu bu notları gördükten daha sonra aileleri tekraren ziyaret etti, ikna etmeye çalıştı. İkna edemediklerini de şikayet etti.
Kendi mahallesinin hudutlarında bu hususta şikayet gelmiyordu, “Bu hususta epeyce katı olduğumu biliyorlar” diyor.
Altı erkek adayı geride bıraktı
Dilek Demir problemli ve şiddet kıssalarıyla dolu 15 yıllık evliliğini, 17 yıl evvel bitirdi. Bu süreçte de çocukları ona epey takviye oldu.
Dört çocuğunu tek başına zorluklar ortasında büyütüp okuttu ve çaba etmekten vazgeçmedi.
Birkaç yıl evvel kanser olan babasına da son güne kadar Dilek baktı:
Dilek’in bağlantı yeteneği yüksek. Muhtar olmadan evvel de, sorunu olanlara tahlil bulmaya çalışıyordu:
“Çevremdekiler muhtar üzeresin yalnızca mührün yok diyordu, bu yüzden 2014 seçimlerinde aday olmam için etrafımdan epey teşvik eden oldu.”
Çocukları bu hususta da ona epey takviye oldu. Mahallede daha evvel bayan muhtar olmaması, onu en epey zorlayan durumdu. Buna karşın altı erkek adayı 1500 oy farkıyla geride bırakabildi.
Seçim devrinde yaptığı ziyaretlerde direnç gösterenler de oldu, ‘Kadınsın git meskenine otur’ diyenler de… Bazıları de ‘pantolon giydiğiniz yetmedi artık de muhtar olacaksınız’ kelamlarıyla reaksiyon gösterdi. Aday fotoğrafları üzerine yazılan hakaretler, fotoğraflarına bıyık çizenler, kalp işareti koyanlar ise eforu…
“Aklınıza gelebilecek her çeşitten fotoğraflı tacizi yaşadım fakat beni destekleyenler yardımıyla büyük bir farkla kazandım.”
Dilek Muhtar, son senelerda artan uyuşturucu satışı ve kullanmasın da mahallenin büyük meselelerinden biri olduğunu anlatıyor:
“Uyuşturucu kullanmaya başlayan 15 gencimize yardımcı olduk, tedavi oldular fakat uyuşturucu sorunu fazlaca önemli bir sorunumuz ve gençlerimizi zehirlemeye devam ediyor.”
Geçim badiresi, işsizlik ve uyuşturucu meseleleri
Dilek Muhtar, Bağlar Belediye Meclis üyesi genç bir bayanla mahalle ziyaretine çıkacak ve biz de onlara eşlik etmek istiyoruz.
Yaklaşık dokuz bini yerli, 3 bini Suriyeli olmak üzere Muradiye Mahallesi’nin nüfusu 11 bini geçiyor. Sosyo-ekonomik taraftan kentin en fakir mahallelerinden biri olan bu mahallede, geçim kasveti, bu bölge sakinlerinin esas sorunu.
Buradaki dükkanlar pek çeşitli değil, birkaç metrekarelik küçük bakkallar, içi boş kahvehaneler ve müşterisini bekleyen cins güvercinlerle dolu kafeslerinin olduğu kuşbazların önünden geçiyoruz.
Muhtar, yolda gördüğü herkesi tanıyor, selamlaşıyor, kimisi odun alacak parası olmadığından şikayetçi, kimisi elektriklerin epeyce sık kesilmesinden lakin hepsinin ortak gündemi artan hayat pahalılığı, yükselen dolar, yoksulluk ve çözülemeyen işsizlik sorunu.
Boş el otomobiliyle muhtarı bakılırsan 78 yaşındaki bir mahalle sakini bayanları durduruyor. Meskeninin kira olduğunu ve aldığı emekli aylığının borçlara yetmediğini anlatıyor:
“Maaşım ile fakat borçları kapatabiliyoruz, bu otomobille odun taşıyorum, üç beş kuruş kazanabilsem onunla ekmek alıyorum, bu yaşıma geldim fakat ekonomik olarak hiç bu kadar zorlandığımı hatırlamıyorum, ne olacak bu halimiz?”
Bu güç sorunun karşılığı da kolay olmuyor ve bayanların “İnşallah bu günleri de geçecek…” kelamları yaşlı adamın ne problemine ne de sorusuna karşılık oluyor.
Yolda bayanlarla konuşan bir öbür mahalleli ise, Kobani’deki çatışmaların akabinde Diyarbakır’a yerleşen bir Suriyeli. bir süre evvel kalp ameliyatı olmuş, çöplerden kağıt topluyormuş, sıhhati bozulunca çalışamaz olmuş.
“Benim yerime çocuklarım kağıt toplamaya gidiyor, rastgele bir gelirim yok, sanki bizim için de yardım edebilir misiniz?” diye soruyor. Bayanlar ismini, adresini muhtarlığa yazdırmasını söyleyerek caddede dükkanları dolaşmaya devam ediyorlar.
Bağların bu küçük mahallesinde sorun, sakinlerinde keder hayli. Kime dokunsa bin ah işitiyor bayanlar. Tüm bu sıkıntılara tahlil bulmak ise fazlaca sıkıntı.
Dilek Demir, mahalleyi kendi konutu üzere gördüğünü anlatıyor.
“Mahalleden her insanın annesi, ablası üzereyim, insanları dinleyip yaralarına merhem olmaya çalışıyorum, her şeye koşamasam da, elimden geleni yapmaya çalışıyorum” diyor ve bir sürü kaygı yüklenerek muhtarlığa geri dönüyor.
Meydandaki küçük park, iş bekleyen hamallarla dolu, Muradiye Mahallesi Muhtarlığı’nın yerini onlar bize tanım ediyor.
bakılırsavinin birinci senelerında 40 kız çocuğunu erken evlenmekten kurtardığı haberleri ile gündem olan mahalle muhtarı Dilek Demir ile ofisinde görüşüyoruz.
Diyarbakır merkezdeki tek bayan muhtarın ofisi, onu medyada görüp tebrik etmeye, fotoğraf çekmeye gelenlerle dolu.
Biraz daha sonra içeriye, kucağında engelli oğluyla bir adam geliyor. İsmi Şakir, beş yaşındaki oğlunun sağ bacağının dizden altı engelli, ağır ameliyatlar olması gerekiyor.
Muhtar Dilek Demir, hayırsever teşebbüsü Ahbap Kümesiyle bağlantıya geçmiş ve çocuğun tedavisi için yardımcı olacakları kelamını almış.
Şakir isimli adamın sistemli bir işi yok; meskeni kira ve ailesinin geçimini kağıt toplayarak ve hamallık yaparak sağlıyor. Borçtan dolayı elektrikleri kesilmiş. Borcunu ödemesine karşın elektriklerinin çabucak hemen bağlanmadığını, konutunun bu yüzden soğuk olduğunu ve kayınvalidesinde kaldıklarını anlatıyor.
Muhtar Demir, adamın sıkıntısını çözmek için ilgili yerlere telefon ediyor.
“14 yaşında önlüğüm üzerimden zorla alındı”
O gittikten daha sonra Dilek Demir, kendi büyük oğlunun da engelli olduğunu anlatıyor. “Oğlumun havale geçirdiğini bilemeyecek kadar küçüktüm” diye anlatırken de gözleri doluyor.
Dilek muhtar, daha sonra dışarıda asılı dilek kutusunu işaret ediyor. nazaranve seçildikten daha sonra birinci işi o kutuyu asmak olmuş.
“İnsanlar size her şeyi anlatmak istemeyebilir, ben de bunun için kutuyu astım, o sayede bakılırsavimin birinci iki yılında 40 kız çocuğunu evlilikten kurtardık” diyor.
Çocuk yaşta evliliklerle çabası, kendi hayat kıssasıyla de yakından ilgili.
“Ben bir çocuk gelinim. 14 yaşında önlüğüm üzerimden zorla alındı ve bana gelinlik giydirildi” diye anlatıyor.
14 yaşında, yedinci sınıfa gittiği sırada, babası onu hiç tanımadığı 27 yaşında bir adamla zorla evlendirmek istemiş. O günlere dönerken Dilek muhtarın bir daha gözleri doluyor:
“Kurtardığımız o çocuklardan birinin maruz kaldığı şiddet benim yaşadıklarımı hatırlattı. Çocuğu cennah denen sopayla dövmüşlerdi. Bunu duyar duymaz, birden teğe güya 14 yaşındaki halim canlandı gözümde.”
Okuldan meskene döndüğünde, daha forması üzerindeyken babası ona akşam konukların geleceğini söylemiş ve hazırlanmasını istemiş.
“Seni isteyecekler” dediğinde inanmak istememiş. Karşı koyunca babası ona şiddet uygulamış:
“Beni hortumla dövdü, başımda tava kırdı, kulpları elinde kaldı, bütün itirazlarıma karşın başaramadım, karşı gelemedim, küçük gelin oldum.”
Annesi de karşı çıkmış lakin o da kızı üzere şiddet görmüş. Dilek de çaresizce mukadderatına boyun eğmek zorunda kalmış. Damadın yaşadığı meskene “gelin” olarak gitmiş, bir yıl daha sonra, 15 yaşındayken büyük oğlu doğmuş.
“Kız çocuklarını rahat bırakın, müsaade verin okusunlar, ne istiyorsunuz bizden ya…” derken 14 yaşındaki Dilek üzere ağlamaya başlıyor.
Bebeği üşütüp hasta olunca ateşi yükselmiş, bu biçimde durumlarda ne yapacağını bilememiş, onun havale geçirdiğini anlamamış bile.
“O çocuk, ben çocuk, bu yüzden engelli kaldı oğlum, O gün kelam verdim, şayet bir gün bir yerlere gelirsem, Allah’ın müsaadesiyle kimsenin küçük gelin bulunmasına müsaade vermeyeceğim dedim.”
O dilek kutusuna gelen şikayetlerle bu çocuklardan haberdar oldu. Adreslerin de yazılı olduğu bu notları gördükten daha sonra aileleri tekraren ziyaret etti, ikna etmeye çalıştı. İkna edemediklerini de şikayet etti.
Kendi mahallesinin hudutlarında bu hususta şikayet gelmiyordu, “Bu hususta epeyce katı olduğumu biliyorlar” diyor.
Altı erkek adayı geride bıraktı
Dilek Demir problemli ve şiddet kıssalarıyla dolu 15 yıllık evliliğini, 17 yıl evvel bitirdi. Bu süreçte de çocukları ona epey takviye oldu.
Dört çocuğunu tek başına zorluklar ortasında büyütüp okuttu ve çaba etmekten vazgeçmedi.
Birkaç yıl evvel kanser olan babasına da son güne kadar Dilek baktı:
Dilek’in bağlantı yeteneği yüksek. Muhtar olmadan evvel de, sorunu olanlara tahlil bulmaya çalışıyordu:
“Çevremdekiler muhtar üzeresin yalnızca mührün yok diyordu, bu yüzden 2014 seçimlerinde aday olmam için etrafımdan epey teşvik eden oldu.”
Çocukları bu hususta da ona epey takviye oldu. Mahallede daha evvel bayan muhtar olmaması, onu en epey zorlayan durumdu. Buna karşın altı erkek adayı 1500 oy farkıyla geride bırakabildi.
Seçim devrinde yaptığı ziyaretlerde direnç gösterenler de oldu, ‘Kadınsın git meskenine otur’ diyenler de… Bazıları de ‘pantolon giydiğiniz yetmedi artık de muhtar olacaksınız’ kelamlarıyla reaksiyon gösterdi. Aday fotoğrafları üzerine yazılan hakaretler, fotoğraflarına bıyık çizenler, kalp işareti koyanlar ise eforu…
“Aklınıza gelebilecek her çeşitten fotoğraflı tacizi yaşadım fakat beni destekleyenler yardımıyla büyük bir farkla kazandım.”
Dilek Muhtar, son senelerda artan uyuşturucu satışı ve kullanmasın da mahallenin büyük meselelerinden biri olduğunu anlatıyor:
“Uyuşturucu kullanmaya başlayan 15 gencimize yardımcı olduk, tedavi oldular fakat uyuşturucu sorunu fazlaca önemli bir sorunumuz ve gençlerimizi zehirlemeye devam ediyor.”
Geçim badiresi, işsizlik ve uyuşturucu meseleleri
Dilek Muhtar, Bağlar Belediye Meclis üyesi genç bir bayanla mahalle ziyaretine çıkacak ve biz de onlara eşlik etmek istiyoruz.
Yaklaşık dokuz bini yerli, 3 bini Suriyeli olmak üzere Muradiye Mahallesi’nin nüfusu 11 bini geçiyor. Sosyo-ekonomik taraftan kentin en fakir mahallelerinden biri olan bu mahallede, geçim kasveti, bu bölge sakinlerinin esas sorunu.
Buradaki dükkanlar pek çeşitli değil, birkaç metrekarelik küçük bakkallar, içi boş kahvehaneler ve müşterisini bekleyen cins güvercinlerle dolu kafeslerinin olduğu kuşbazların önünden geçiyoruz.
Muhtar, yolda gördüğü herkesi tanıyor, selamlaşıyor, kimisi odun alacak parası olmadığından şikayetçi, kimisi elektriklerin epeyce sık kesilmesinden lakin hepsinin ortak gündemi artan hayat pahalılığı, yükselen dolar, yoksulluk ve çözülemeyen işsizlik sorunu.
Boş el otomobiliyle muhtarı bakılırsan 78 yaşındaki bir mahalle sakini bayanları durduruyor. Meskeninin kira olduğunu ve aldığı emekli aylığının borçlara yetmediğini anlatıyor:
“Maaşım ile fakat borçları kapatabiliyoruz, bu otomobille odun taşıyorum, üç beş kuruş kazanabilsem onunla ekmek alıyorum, bu yaşıma geldim fakat ekonomik olarak hiç bu kadar zorlandığımı hatırlamıyorum, ne olacak bu halimiz?”
Bu güç sorunun karşılığı da kolay olmuyor ve bayanların “İnşallah bu günleri de geçecek…” kelamları yaşlı adamın ne problemine ne de sorusuna karşılık oluyor.
Yolda bayanlarla konuşan bir öbür mahalleli ise, Kobani’deki çatışmaların akabinde Diyarbakır’a yerleşen bir Suriyeli. bir süre evvel kalp ameliyatı olmuş, çöplerden kağıt topluyormuş, sıhhati bozulunca çalışamaz olmuş.
“Benim yerime çocuklarım kağıt toplamaya gidiyor, rastgele bir gelirim yok, sanki bizim için de yardım edebilir misiniz?” diye soruyor. Bayanlar ismini, adresini muhtarlığa yazdırmasını söyleyerek caddede dükkanları dolaşmaya devam ediyorlar.
Bağların bu küçük mahallesinde sorun, sakinlerinde keder hayli. Kime dokunsa bin ah işitiyor bayanlar. Tüm bu sıkıntılara tahlil bulmak ise fazlaca sıkıntı.
Dilek Demir, mahalleyi kendi konutu üzere gördüğünü anlatıyor.
“Mahalleden her insanın annesi, ablası üzereyim, insanları dinleyip yaralarına merhem olmaya çalışıyorum, her şeye koşamasam da, elimden geleni yapmaya çalışıyorum” diyor ve bir sürü kaygı yüklenerek muhtarlığa geri dönüyor.