JoKeR
Active member
Aytaç Açıkalın uzun yıllar Anadolu’da öğretmenlik yaptı ve yüzlerce öğrenci yetiştirdi. 1935 doğumlu olan Açıkalın 1977 yılında üniversiteye intisab etti ve 2002 yılında kıdemli profesör unvanı ile emekli oldu. Hocaların hocası unvanını alan Açıkalın’la 24 Kasım Öğretmenler Günü vesilesiyle öğretmenliği ve eğitim dünyamızı konuştuk.
Her yıl öğretmenler gününde öğretmenlerle ilgili hoş cümleler kurulur. Öğretmenler, hepimiz için saygıdeğer. Lakin, her periyodun özelliğinin her meslek erbabına yansıdığını düşünürsek dünün öğretmenleriyle, bugünün öğretmenlerini kıymetlendirir misiniz?
Öğretmenlik çabucak her toplumda toplumun, şefkat renginde, yumuşak dokulu ilgi alanında, buna karşılık yönetme erkini elinde bulunduranların sarı renkle söz edebileceğim ihtimam ve dikkat alanında yer alır. Toplumda her insanın eğitimle, ötürüsıyla uygulanan yol gereği eğitim planlarının uygulayıcısı olan öğretmenle bir irtibatı, münasebeti, yaşantısı, umudu, beklentisi vardır. Öğretmenler için yapılan konuşmalardaki “güzel cümlelerde” bu renkleri ve umutları görmek mümkündür. Ben bu hoş cümlelerden pek birçoklarına mazhar oldum.
Meslek hayatınızda bu övgülerden sizi en epey etkileyen ya da düşündüren bir cümle var mı hatırınızda?
Kastamonu Kız İlköğretmen Okulu’nun düzenlediği 10 Kasım anma merasimlerine katılan Vali, konuşmasında ismimi zikrederek “Atatürkçü değil, ancak Atatürkçe düşünen ve yaşayan bir eğitimci» diye tanımlamıştı beni. sonrasındasında bu cümle üzerinde epeyce düşündüm, meslek hayatımda aldığım övgülerin en kıymetlisiydi.
ÖĞRENCİLİK ÖĞRETMENİN İZ DÜŞÜMÜDÜR
Ben İlköğretmen okulu mezunu, ilkokul öğretmeniyim, lakin daha sonrasında Gazi Ortaöğretmen Okulu ve Eğitim Enstitüsünden fotoğraf öğretmeni olarak mezun oldum ve daima öğretmen okullarında, sonrasındasında da eğitim fakültelerinde öğretmenlik ve okul yöneticiliği yaptım. İlköğretmen okullarına ilkokul mezunu olarak girenler altı yıl tahsil görürken, ortaokula mezunu olarak girenler üç yıl Tahsil görüp “sınıf öğretmeni” olarak atanırlardı. Semiha Hanım düşünebiliyor musunuz lise seviyesinde mezun bir öğretmene bir okul, öğrenci ve köy idaresine iştirak hakkı veriyordu devlet. Öğretmenin prestiji budur. Öğretmen okulu sonuçta bir lise ve bizler de lise öğrencisi idik. Bu okullarda “öğrenci nöbetleri” kıymetli sorumluluk alanlarıdır. Yemekhane, yatakhane, ders giriş çıkış saatlerini öğrenciler yönetirdi. Lise 1. Sınıf öğrencisi, koridor nöbeti tutuyor, Açıkta bir duvar saatine göre derslerin giriş çıkışı. Uygun formüllerle nöbetçi arkadaşımızı ikna ediyoruz, kelamlı imtihan var, ders çıkış zilini erken çalması için. Süpürgenin sapı ile saati ileri alıyor. Öğrencilik her vakit öğretmenliğin izdüşümügibidir. daha sonradan kimi öğretmenlerimiz tarafınca bu teşebbüsümüz fark edildi.
Dünün hiç bir şeyini bugünkü muadil yansıması ile karşılaştırmak vakit makinesine binmek üzere bir anlatımı kucaklamaktır. Artık biraz evvelce söylemiş olduklerimle bir arada düşünelim; toplumun dünün okulundan ve onun öğretmeninden beklentisi Cumhuriyet unsurlarının yurttaşlara kazandırılmasıdır. Buna rağmen insan, yani çocuk için beklenen onun âlâ ahlaklı, ailesine, memleketine güzel, terbiyeli bir insan olarak yetiştirilmesidir. Evvelce öğretmene verilmiş bir Cumhuriyetçi devrimcilik bakılırsavi vardı; öğretmenler “Cumhuriyetin Bekçileriydi.” Bugünün öğretmeninin özel nazaranvi yok, yalnızca “öğretmek” sorumluluğu vardır. Benim özet sözümle evvelce öğretmenlerin “bakılırsavi” vardı, artık öğretmenlerin “işi” var ve işini yapan öğretmene hürmet duyuyoruz, onları toplumun günlük hoş kelamları ile taçlandırmayı nazaranv biliyoruz.
DİSİPLİNLİ BİR ÖĞRETMENDİM
O senelerdan neler hatırlıyorsunuz?
Hatay’ın bir köyü vardır: Topraktutan. Yıl 1970 yolu yoktu. Burası Türkiye’nin en güney noktası. Yayladağı’ndan daha sonra iki saat yürüyerek ulaştık bir öğle daha sonrasında. Çatısı, boyası ile okul uzaktan muhakkak, bahçesine girdik, tek öğretmen, sesi geliyor, ders yapıyor. Pencereye yaklaştım, içeri baktım “sıradan kesirleri” anlatıyor. Müdür yok, kontrolü yok bir bakıma Allah ile baş başa. Tek derslikte beş sınıf ile başa. Lakin anlatıyor, soruyor, yenidenlıyor, karşılık veriyor o çocuklardan, umutlardan örülmüş bir dünyada kentten kilometrelerce uzakta ve yalnız başına. Okul bahçesinin üç yüz metre ötesindeki Suriye topraklarına bakarak konuşuyoruz: Bir sorun var mı? Diyorum. Yok yalnızca çocuklarını buraya okula göndermek istiyorlar fakat almıyorum diyor. Ben yanımdaki ilköğretim müfettişi tıpkı anda soruyoruz: niye almıyorsun? Ancak müdürüm nüfus cüzdanları yok. Diyor. Bugünkü okuldan beklentimiz kapitalizmin izini sürmektedir. Yeterli bir okuldan (ne demekse?) mezun olsun, uygun bir üniversite, uygun, rahat bol çıkarlı bir meslek sahibi olmak. Eğitimde her şey kendi “iyisi” ortasında bedellendirilmektedir. Öğretmenler eğitim sisteminin büyük modülüdür, eğitimin kritik modülü eğitim idaresi yahut yalın anlatımıyla eğitim ve okul yöneticilerdir. Türkiye eğitmenlik, köy öğretmenliği, öğretmen okulları, öğretmen liseleri, yüksek öğretmen okulu, eğitim enstitüsü vb. kurumlarda, uzaktan yakından, mektupla vs. periyodunun değişik hallerini sınayarak öğretmen yetiştirmiştir. Artık en zorlandığı periyot bu periyot eğitim fakülteleri ile öğretmen yetiştirme vakit içinderıdır. Ulusal Eğitim üst idaresinin bürokratik yapısı ile eğitim fakültelerinin akademik işleyişleri bir uyuşum ortamı arayışındadır. Vakti saptamak ve yönetmek bir tıp takıntımdır. Üniversitede öğretmen adayı öğrencilerime bu hassaslığı kazandırmak için fazlaca dikkat ederdim. Ödevlerin en son teslim günü ve saati: 16.22. O saatte odamın kapısının gerisine bir çıta koyarak kapattırdım daha sonrasında gelen ödevleri almazdım. Kapının ardına çıta niçin? Kapının altından ödevleri içeri atmasınlar diye.
UYGUN BİR EĞİTİMCİ UYGUN BİR İNSAN
Size bakılırsa yeterli bir eğitimci ya da öğretmenin vasıfları nedir?
Bana göre yeterli eğitimci ya da öğretmen, bedenen, zihnen ve bilhassa ruhen gelişmiş insandır.
Eğitimin aileden başladığını düşünürsek aileler genel prestijiyle kâfi değil. Bağlantı araçlarının yaygınlaşması çocukların dünyasını aileden uzaklaştırıyor. Ortaya çıkan ziyanları önlemek için işe nereden başlamalı ve ne üzere önlemler alınmalı?
Sanıyorum bir ölçüde akademik içerikli sohbetimizin kapsayıcı bir noktasına geldik. Artık lisanımızı biraz değiştirelim diye teklifte bulunmak istiyorum. Buraya kadar, çocuk, öğretmen, eğitim, öğrenme kavramları ile geldik, artık iki kavramı: İnsan ve gelişme özeğe (merkeze) alıp aile okulu konuşalım.
Evvel insan daha sonra meslek sahibi yetiştirmek lazım
Okullarımızın, eğitim kurumlarımızın, öğretmenlerimizin sayısı artıyor, lakin bir türlü eğitimden istediğimiz randımanı alamıyoruz. Bunun niçinleri neye bağlanabilir?
Eğitimden beklenen ve alamadığımız “verim” nedir? Çabucak lisana gelen “yetişmiş nitelikli insan gücü.” Yeterli de ne yapacaksınız bu kaliteli insan gücünü, nerede nasıl kullanacağız? Eğitim fakültesinden mezun, polis oluyor, vücut eğitimi öğretmenliğinden mezun AVM de kasiyer, ODTÜ den mezun mühendis, ofiste eski yazışmaları tarih sırasına diziyor, kura çekildiğinde atandığı için havalara zıplıyor, üç ayın sonunda daha adaylığı kalkmadan naklini istiyor. Gücünüz değerli değildir; gücünüzün ne kadarını nerede, nasıl kullandığınız kıymetlidir. İnsanları vücut, zihin, his boyutlarında geliştirecek, yönetecek, evvel insan, daha sonra ve meslek sahibi olarak yetiştirecek, mesleksel ergenlik devirlerini sağaltacak eğitim idare yapı ve anlayışını çabucak hemen kuramadık. Öğretmen yetiştirmede başardığımız kadarını okul yöneticisi yetiştirmede başaramadık sanırım.
Kar yağmış; fotoğraf öğretmeniyim; suluboya, karakalem, portre, natürmort ne manası var canlı nature varken ölüsünün. Bütün sınıf bahçeye daha doğrusu tarlaya, toprağa çıktık bugün 3d çalışacağız, hususumuz: Atletler. Beş yahut yedi kişilik kümelerle çalışıyoruz. Yanımıza geldi; tanıştık merhum Nejat Uygur. O akşam okulda öğrencilere sunum yapacaklar; küreği eline aldı kar toplamaya girişti ve katıldığı kümenin yaptığı güreşçi heykeli birinci seçildi. Artık kar yağınca okullar tatil oluyor, öğrenciler dolmuş yahut taksilerle meskene taşınıyor. Âlâ öğretmenlerin yeterli yönetici olacağı var iseyımı ile bilhassa okul yöneticiliğini öğretmenlik haricinde bir meslek olarak tanımlamayı göze alamadık. Sohbetin ağırlaşan bu dilimini Malatya Akçadağ bölgesinden derlenmiş, kırsal alanda öğretmenin prestijini tanımlayan bir mani ile tamamlamak isterim. Testi koydum çeşmeye/Damla damla dolacak/Benim sevdiğim oğlan/Başöğretmen olacak.
Önlüğü lekeli öğrenciye zayıf not
Bugüne kadar yüzlerce öğrenci yetiştirdiniz onlarla ilgili bir anınızı dinlemek istesek ne anlatırsınız?
İki yahut üç yıl evvel “… İlköğretmen Okulu Mezunları” toplantısına torunu ile gelmişti. Biraz kilo almış, saçlarını boyatmış, bakımlı, şık ve nüktedan. “Beni hatırladınız mı öğretmenim?” dedi. İsim çıkaramadım, özür dilerim öğretmenim dedim. Birinci sınıftaydım, sene sonu fotoğraf notlarımızı belgelerimize bakarak veriyordunuz. Benim belgeme pek bakmadınız lakin zayıf verdiniz. Çok üzüldüğümü görür görmez bana “Bak önlüğün daima yemek lekesi ile dolu, daha sonra dikkat ettim gözyaşını elinin zıddıyla siliyorsun mendilin de yok. Bir hanımefendi öğretmen pak, şık, kibar olmalı, aslına bakarsan biz bu dersi de bunun için “Güzeli anlamak” için yapıyoruz.” dediniz ve ben fotoğraftan ikmale kaldım. Benim nasıl yanıt vereceğimi beklemeden tek ayağının üstünde bir balerin dönüşü yaptı ve sordu: Artık nasılım? Fotoğraftan geçer miyim? Kaç aldım? daha sonra ellerime sarıldı. Öncelikle şu eşrefi mahlukatı tanımlamaya çalışalım. İnsan, tabiat ile bütünleşerek, dünyanın kusursuz yaratılışını tamamlayan son modüldür. İnsan dünyaya niçin gelmiştir? Bu soru, değişik yerlerde ve kurumlarda farklı biçimlerde cevaplanmaktadır. Bana bakılırsa insan dünyaya beş sonuç için gelmiştir: 1. Yaşamak, 2. Gelişmek, 3. Başarmak, 4. Üremek, 5. Memnun olmak. İnsan fıtrat üzre doğar.
Her yıl öğretmenler gününde öğretmenlerle ilgili hoş cümleler kurulur. Öğretmenler, hepimiz için saygıdeğer. Lakin, her periyodun özelliğinin her meslek erbabına yansıdığını düşünürsek dünün öğretmenleriyle, bugünün öğretmenlerini kıymetlendirir misiniz?
Öğretmenlik çabucak her toplumda toplumun, şefkat renginde, yumuşak dokulu ilgi alanında, buna karşılık yönetme erkini elinde bulunduranların sarı renkle söz edebileceğim ihtimam ve dikkat alanında yer alır. Toplumda her insanın eğitimle, ötürüsıyla uygulanan yol gereği eğitim planlarının uygulayıcısı olan öğretmenle bir irtibatı, münasebeti, yaşantısı, umudu, beklentisi vardır. Öğretmenler için yapılan konuşmalardaki “güzel cümlelerde” bu renkleri ve umutları görmek mümkündür. Ben bu hoş cümlelerden pek birçoklarına mazhar oldum.
Meslek hayatınızda bu övgülerden sizi en epey etkileyen ya da düşündüren bir cümle var mı hatırınızda?
Kastamonu Kız İlköğretmen Okulu’nun düzenlediği 10 Kasım anma merasimlerine katılan Vali, konuşmasında ismimi zikrederek “Atatürkçü değil, ancak Atatürkçe düşünen ve yaşayan bir eğitimci» diye tanımlamıştı beni. sonrasındasında bu cümle üzerinde epeyce düşündüm, meslek hayatımda aldığım övgülerin en kıymetlisiydi.
ÖĞRENCİLİK ÖĞRETMENİN İZ DÜŞÜMÜDÜR
Ben İlköğretmen okulu mezunu, ilkokul öğretmeniyim, lakin daha sonrasında Gazi Ortaöğretmen Okulu ve Eğitim Enstitüsünden fotoğraf öğretmeni olarak mezun oldum ve daima öğretmen okullarında, sonrasındasında da eğitim fakültelerinde öğretmenlik ve okul yöneticiliği yaptım. İlköğretmen okullarına ilkokul mezunu olarak girenler altı yıl tahsil görürken, ortaokula mezunu olarak girenler üç yıl Tahsil görüp “sınıf öğretmeni” olarak atanırlardı. Semiha Hanım düşünebiliyor musunuz lise seviyesinde mezun bir öğretmene bir okul, öğrenci ve köy idaresine iştirak hakkı veriyordu devlet. Öğretmenin prestiji budur. Öğretmen okulu sonuçta bir lise ve bizler de lise öğrencisi idik. Bu okullarda “öğrenci nöbetleri” kıymetli sorumluluk alanlarıdır. Yemekhane, yatakhane, ders giriş çıkış saatlerini öğrenciler yönetirdi. Lise 1. Sınıf öğrencisi, koridor nöbeti tutuyor, Açıkta bir duvar saatine göre derslerin giriş çıkışı. Uygun formüllerle nöbetçi arkadaşımızı ikna ediyoruz, kelamlı imtihan var, ders çıkış zilini erken çalması için. Süpürgenin sapı ile saati ileri alıyor. Öğrencilik her vakit öğretmenliğin izdüşümügibidir. daha sonradan kimi öğretmenlerimiz tarafınca bu teşebbüsümüz fark edildi.
Dünün hiç bir şeyini bugünkü muadil yansıması ile karşılaştırmak vakit makinesine binmek üzere bir anlatımı kucaklamaktır. Artık biraz evvelce söylemiş olduklerimle bir arada düşünelim; toplumun dünün okulundan ve onun öğretmeninden beklentisi Cumhuriyet unsurlarının yurttaşlara kazandırılmasıdır. Buna rağmen insan, yani çocuk için beklenen onun âlâ ahlaklı, ailesine, memleketine güzel, terbiyeli bir insan olarak yetiştirilmesidir. Evvelce öğretmene verilmiş bir Cumhuriyetçi devrimcilik bakılırsavi vardı; öğretmenler “Cumhuriyetin Bekçileriydi.” Bugünün öğretmeninin özel nazaranvi yok, yalnızca “öğretmek” sorumluluğu vardır. Benim özet sözümle evvelce öğretmenlerin “bakılırsavi” vardı, artık öğretmenlerin “işi” var ve işini yapan öğretmene hürmet duyuyoruz, onları toplumun günlük hoş kelamları ile taçlandırmayı nazaranv biliyoruz.
DİSİPLİNLİ BİR ÖĞRETMENDİM
O senelerdan neler hatırlıyorsunuz?
Hatay’ın bir köyü vardır: Topraktutan. Yıl 1970 yolu yoktu. Burası Türkiye’nin en güney noktası. Yayladağı’ndan daha sonra iki saat yürüyerek ulaştık bir öğle daha sonrasında. Çatısı, boyası ile okul uzaktan muhakkak, bahçesine girdik, tek öğretmen, sesi geliyor, ders yapıyor. Pencereye yaklaştım, içeri baktım “sıradan kesirleri” anlatıyor. Müdür yok, kontrolü yok bir bakıma Allah ile baş başa. Tek derslikte beş sınıf ile başa. Lakin anlatıyor, soruyor, yenidenlıyor, karşılık veriyor o çocuklardan, umutlardan örülmüş bir dünyada kentten kilometrelerce uzakta ve yalnız başına. Okul bahçesinin üç yüz metre ötesindeki Suriye topraklarına bakarak konuşuyoruz: Bir sorun var mı? Diyorum. Yok yalnızca çocuklarını buraya okula göndermek istiyorlar fakat almıyorum diyor. Ben yanımdaki ilköğretim müfettişi tıpkı anda soruyoruz: niye almıyorsun? Ancak müdürüm nüfus cüzdanları yok. Diyor. Bugünkü okuldan beklentimiz kapitalizmin izini sürmektedir. Yeterli bir okuldan (ne demekse?) mezun olsun, uygun bir üniversite, uygun, rahat bol çıkarlı bir meslek sahibi olmak. Eğitimde her şey kendi “iyisi” ortasında bedellendirilmektedir. Öğretmenler eğitim sisteminin büyük modülüdür, eğitimin kritik modülü eğitim idaresi yahut yalın anlatımıyla eğitim ve okul yöneticilerdir. Türkiye eğitmenlik, köy öğretmenliği, öğretmen okulları, öğretmen liseleri, yüksek öğretmen okulu, eğitim enstitüsü vb. kurumlarda, uzaktan yakından, mektupla vs. periyodunun değişik hallerini sınayarak öğretmen yetiştirmiştir. Artık en zorlandığı periyot bu periyot eğitim fakülteleri ile öğretmen yetiştirme vakit içinderıdır. Ulusal Eğitim üst idaresinin bürokratik yapısı ile eğitim fakültelerinin akademik işleyişleri bir uyuşum ortamı arayışındadır. Vakti saptamak ve yönetmek bir tıp takıntımdır. Üniversitede öğretmen adayı öğrencilerime bu hassaslığı kazandırmak için fazlaca dikkat ederdim. Ödevlerin en son teslim günü ve saati: 16.22. O saatte odamın kapısının gerisine bir çıta koyarak kapattırdım daha sonrasında gelen ödevleri almazdım. Kapının ardına çıta niçin? Kapının altından ödevleri içeri atmasınlar diye.
UYGUN BİR EĞİTİMCİ UYGUN BİR İNSAN
Size bakılırsa yeterli bir eğitimci ya da öğretmenin vasıfları nedir?
Bana göre yeterli eğitimci ya da öğretmen, bedenen, zihnen ve bilhassa ruhen gelişmiş insandır.
Eğitimin aileden başladığını düşünürsek aileler genel prestijiyle kâfi değil. Bağlantı araçlarının yaygınlaşması çocukların dünyasını aileden uzaklaştırıyor. Ortaya çıkan ziyanları önlemek için işe nereden başlamalı ve ne üzere önlemler alınmalı?
Sanıyorum bir ölçüde akademik içerikli sohbetimizin kapsayıcı bir noktasına geldik. Artık lisanımızı biraz değiştirelim diye teklifte bulunmak istiyorum. Buraya kadar, çocuk, öğretmen, eğitim, öğrenme kavramları ile geldik, artık iki kavramı: İnsan ve gelişme özeğe (merkeze) alıp aile okulu konuşalım.
Evvel insan daha sonra meslek sahibi yetiştirmek lazım
Okullarımızın, eğitim kurumlarımızın, öğretmenlerimizin sayısı artıyor, lakin bir türlü eğitimden istediğimiz randımanı alamıyoruz. Bunun niçinleri neye bağlanabilir?
Eğitimden beklenen ve alamadığımız “verim” nedir? Çabucak lisana gelen “yetişmiş nitelikli insan gücü.” Yeterli de ne yapacaksınız bu kaliteli insan gücünü, nerede nasıl kullanacağız? Eğitim fakültesinden mezun, polis oluyor, vücut eğitimi öğretmenliğinden mezun AVM de kasiyer, ODTÜ den mezun mühendis, ofiste eski yazışmaları tarih sırasına diziyor, kura çekildiğinde atandığı için havalara zıplıyor, üç ayın sonunda daha adaylığı kalkmadan naklini istiyor. Gücünüz değerli değildir; gücünüzün ne kadarını nerede, nasıl kullandığınız kıymetlidir. İnsanları vücut, zihin, his boyutlarında geliştirecek, yönetecek, evvel insan, daha sonra ve meslek sahibi olarak yetiştirecek, mesleksel ergenlik devirlerini sağaltacak eğitim idare yapı ve anlayışını çabucak hemen kuramadık. Öğretmen yetiştirmede başardığımız kadarını okul yöneticisi yetiştirmede başaramadık sanırım.
Kar yağmış; fotoğraf öğretmeniyim; suluboya, karakalem, portre, natürmort ne manası var canlı nature varken ölüsünün. Bütün sınıf bahçeye daha doğrusu tarlaya, toprağa çıktık bugün 3d çalışacağız, hususumuz: Atletler. Beş yahut yedi kişilik kümelerle çalışıyoruz. Yanımıza geldi; tanıştık merhum Nejat Uygur. O akşam okulda öğrencilere sunum yapacaklar; küreği eline aldı kar toplamaya girişti ve katıldığı kümenin yaptığı güreşçi heykeli birinci seçildi. Artık kar yağınca okullar tatil oluyor, öğrenciler dolmuş yahut taksilerle meskene taşınıyor. Âlâ öğretmenlerin yeterli yönetici olacağı var iseyımı ile bilhassa okul yöneticiliğini öğretmenlik haricinde bir meslek olarak tanımlamayı göze alamadık. Sohbetin ağırlaşan bu dilimini Malatya Akçadağ bölgesinden derlenmiş, kırsal alanda öğretmenin prestijini tanımlayan bir mani ile tamamlamak isterim. Testi koydum çeşmeye/Damla damla dolacak/Benim sevdiğim oğlan/Başöğretmen olacak.
Önlüğü lekeli öğrenciye zayıf not
Bugüne kadar yüzlerce öğrenci yetiştirdiniz onlarla ilgili bir anınızı dinlemek istesek ne anlatırsınız?
İki yahut üç yıl evvel “… İlköğretmen Okulu Mezunları” toplantısına torunu ile gelmişti. Biraz kilo almış, saçlarını boyatmış, bakımlı, şık ve nüktedan. “Beni hatırladınız mı öğretmenim?” dedi. İsim çıkaramadım, özür dilerim öğretmenim dedim. Birinci sınıftaydım, sene sonu fotoğraf notlarımızı belgelerimize bakarak veriyordunuz. Benim belgeme pek bakmadınız lakin zayıf verdiniz. Çok üzüldüğümü görür görmez bana “Bak önlüğün daima yemek lekesi ile dolu, daha sonra dikkat ettim gözyaşını elinin zıddıyla siliyorsun mendilin de yok. Bir hanımefendi öğretmen pak, şık, kibar olmalı, aslına bakarsan biz bu dersi de bunun için “Güzeli anlamak” için yapıyoruz.” dediniz ve ben fotoğraftan ikmale kaldım. Benim nasıl yanıt vereceğimi beklemeden tek ayağının üstünde bir balerin dönüşü yaptı ve sordu: Artık nasılım? Fotoğraftan geçer miyim? Kaç aldım? daha sonra ellerime sarıldı. Öncelikle şu eşrefi mahlukatı tanımlamaya çalışalım. İnsan, tabiat ile bütünleşerek, dünyanın kusursuz yaratılışını tamamlayan son modüldür. İnsan dünyaya niçin gelmiştir? Bu soru, değişik yerlerde ve kurumlarda farklı biçimlerde cevaplanmaktadır. Bana bakılırsa insan dünyaya beş sonuç için gelmiştir: 1. Yaşamak, 2. Gelişmek, 3. Başarmak, 4. Üremek, 5. Memnun olmak. İnsan fıtrat üzre doğar.