Edebi tıp olan mektuplardan artık eser yok

AirdropAvcisi

New member
İnternet çağında doğan ve hala 20’li yaşlarını sürenler için mektup neredeyse hiç bir şey tabir etmiyor. Bu sözcük onlar için romanlarda yer alan ve geçmişteki insanların haberleşmelerini anlatan bir kavram.

Yalnızca Türkiye’nin değil dünya ülkelerinin 20-30 yaş içindeki gençlerinin hayli büyük bir kısmı de neredeyse hiç mektup yazmış ya da okumuş değil.

Beşinci on yılını yaşayan, hayatı müddetince üç başka yaş jenerasyonunun, çağdaş, postmodern ve bilgi çağı olmak üzere üç başka çağın geçişine şahit olmuş şahıslar için ise bu sözcük buruk bir nostaljiyi, hüzünlerin, sevgilerin, hasretlerin ve yüreklerin derinliklerinden gelen can yakıcı hislerin sessiz bir biçimde çekilip gitmesini anlatıyor.


HABERLEŞMEDE MEKTUP

Mektubun haberleşme alanında binlerce yıl süren monopolü, William Cooke ve Charles Wheatstone’un 1837’de teller üzerinden elektrik akımı göndererek ileti iletimini başarması, yani telgrafın icadıyla ortadan kalktı.

Çok geçmeden 1876’da Alexander Graham Bell tarafınca telefonun icadı gerçekleştirildi. Mektup için sonun başlangıcı manasına gelen bu heyecan verici iki teknolojik buluştan daha sonra hiç bir şey eskisi üzere olmayacaktı.

İNTERNETİN KEŞFİ…

Artık beşerler acil, değerli ve kısa içerikli bildirilerin iletimi için birden fazla sefer telgraf yahut telefonu tercih ediyorlardı, ancak mektup ile yazışma hala haberleşmenin tahtında oturuyor, insanların beklentilerini, umutlarını, sevgi ve hasretlerini bir yerden bir yere taşımaya devam ediyordu. Ta ki 1990’lara, internetin keşfine kadar…


YAZININ İCADIYLA BAŞLAYAN CİNS

Mektubun kullanması yazının icadıyla başlar. Mektup, binlerce yıllık insanlık tarihinde haberleşmenin en önemli kaynağı, milletlerarası bağların yazışma aracı, hükümdarların ve merkezi idarelerin taşra ile konuşan lisanı, seyyahların ve tüccarların hafızası, kültür ve medeniyetlerin irtibat köprüsü, ediplerin ve filozofların birçok sefer ilhamlarını ve görüşlerini yazıya döktükleri bir mecra olmuştur. Tarih devirlerini ve savaşları başlatıp bitmiş olduren, siyasette, ideolojide, sosyolojide çığır açan mektuplar vardır.

TESİRİNİ KAYBETTİ

Maddi ve teknolojik ilerlemelerin getirdiği değişim dinamikleri yalnızca toplumsal bağlantıları, idare yapısını ve ekonomik süreçleri şekillendirmekle kalmıyor, insanların gündelik hayatlarını, his ve fikir dünyalarını da etkiliyor, değişime uğratıyor.

Bu kapsamda ulaşım ve bağlantı teknolojileri geliştikçe, kullanılan araçların sürat ve yaygınlıkları arttıkça haberleşmenin evvelce beri taşıdığı vakte ve yere ait boyutları da derinliğini ve tesirini kaybetti.
 
Üst