Elon Musk üzere bir sorunu nasıl çözersiniz?

IşıkHaber

New member
Jacob Silverman

Gezegenimizdeki en varlıklı insanın bununla birlikte en toy kişi olması bir çeşit ilahi ceza üzere görünüyor. Birkaç büyük şirketi ve -belki de en rahatsız edici olanı- yedi çocuğunun hayatını denetlemekten sorumlu bir oligark olan Elon Musk, birinci telefon latifesini yapmaya çalışan sekiz yaşındaki bir çocuğun duygusal kapasitesine sahip. Twitter hesabında latifeler yapan Musk, şaşırtan halde yanlışlı bir yapay zekâ tarafınca üretilmiş üzere görünen şakalarıyla tıpkı seviyede cümbüşten mahrum. Son günlerdeki en komik esprilerinden birinde, “Enflasyon niçiniyle 69, 420’ye yükseldi” dedi.

Sahip olduğu mal varlığına ya da sarf ettiği kelamlara akıl mahrumu övgüler nizam Tesla ve SpaceX fanatiklerinin sınırsız sayısına güvenerek, internette dilediğince saçmalamayı göze alabilir. Kendisi tıpkı seviyede umursamaz bir insan: Geçtiğimiz on gün ortasında Demokrat Partili senatörler Ron Wyden ve Bernie Sanders ile hengameye tutuştu ve her ikisine de “pedo”* diye nitelendirdiği Taylandlı mağara kurtarıcısıyla birebir hürmet seviyesini (!) gösterdi.

VERGİ KOMİTESİNDEKİ SENATÖRLE DALGA GEÇMESİ BİLE BEĞENİ ALDI

Bunların tamamı, Musk’ı aziz popülist teknoloji hükümdarı olarak nazarann zalim ve sadık hayranlarının gözünde, kimsenin onun gücüne sahip olmaması gerektiğini düşünen Demokrat siyasetçilere ve öteki eleştirmenlere gösterilen bir orta parmak üzere görünüyor. Bu, son gülenin neredeyse muhakkak Musk olacağı, lanetlenmiş çağımızın da bir ispatı niteliğinde.

Bu sefer yaptığı şaklabanlıkların konusu vergiler ve kendisi üzere milyarderlerin ne kadar vergi ödemesi gerektiğiyle ilgili; neredeyse 280 milyar dolara ulaşan göz alıcı mal varlığı, dünyadaki en kıymetli araba imalatçısı olan Tesla’daki yüzde 17’lik payından kaynaklanıyor. Musk, geçtiğimiz günlerde, sayıları 63 milyonu bulan Twitter takipçileri içinde bir anket gerçekleştirdi. “Son devirde, vergiden kaçınmanın bir yolu olan gerçekleşmemiş hasılatlarla ilgili fazlaca şey yapıldı; bu niçinle Tesla’daki paylarımın yüzde 10’unu satmayı öneriyorum. Bunu takviyeler misiniz?” dediği bir bildiri yayınladı.

Ankete katılanların büyük kısmı ‘evet’ dese bile, yüzlerce milyarlık bir serveti –ya da milyarder olmanın sağladığı gücü- terbiye etmenin toplumsal medya üzerinde rastgele halde kararlaştırılacağı fikrinden rahatsız olmak çok kolaydi. Bu anketten rahatsız olanlardan biri, Kongre’nin Vergilendirme Ortak Komitesi’nde yer alan, ayrıyeten mahremiyet, teknoloji ve ulusal güvenlik mevzularında nüfuz sahibi bir kişi olan Wyden’dı. Wyden, Musk’a bir tweet attı ve “Dünyadaki en varlıklı adamın rastgele bir vergi ödeyip ödememesi sorunu, bir Twitter anketinin neticelerina bağlı olamaz. Artık Milyarderlerin Gelir Vergisi ödeme zamanı” dedi. Karşısında tuzağına düşen kayda bedel birini bulan Musk, “niçin [profil resmin] buraya yeni gelmişsin üzere görünüyor?” diye yanıtladı onu. Musk ve milyonlarca ikinci sınıf takipçisi açısından bu takdire şayan bir çıkıştı. İletisi 17 bin defa paylaşıldı, 98 bin beğeni aldı ve (bunun üzere makaleler dahil) bir fazlaca habere husus oldu: Ölçümler palavra söylemez.

‘MESİHLİK’ ANLAYIŞI, DİLEDİĞİNİ YAPMAK

Servet eşitsizliğine ait fikirleri güzel bilinen Sanders’ın da, milyarderlerin daha fazla vergi ödemesi gerektiğini söylemiş olduği ziyadesiyle sıkıcı davetler yayınlamasıyla, bu hafta cümbüşe doydu. Musk, Sanders’a “Senin hâlâ hayatta olduğunu daima unutuyorum” diyerek karşılık verdi.

Musk’ın ivedilikle yaptığı trolleme hakkında hatırlanması gereken en önemli problem, bunların tamamının bir yan şovdan ibaret olması. Neredeyse hiç bir vakit servet yahut vergiler ya da bir insanın topluma nasıl katkıda bulunduğuyla ilgili söyleyecek fikirli ve hatta dürüst bir kelamı olmayacak. Musk’ın mesihlik anlayışında, şahsî vazifesi, dilediği her şeyi yapmak; bu ise, şu anda şahsi olarak bir ulus-devlet düzebir daha ulaşan kaynaklarını “İnsanlığı Mars’a ulaştırmak ve şuurun aydınlığını korumak amacıyla” kullanmak manasına geliyor.

Bu ortada, burada, yani yeryüzünde, Musk denetleyicileri kışkırtmakta, insan işgücünü ölesiye çalıştırmakta, dokuz haneli para cezaları ödemekte, Tesla müşterilerini otomatik pilot ve kendi kendini süren araç yazılımları için birer denek hayvanı üzere kullanmakta ve Twitter’da tam bir pislik üzere davranmakta özgür. Geçmişte toplumsal medya kullanması konusunda Menkul Değerler ve Borsa Komitesi ile yaşadığı çatışmalar -mesela şirketinin paylarını hisse başına 420 dolar vererek özel bir fiyatla almayı teklif ettiği zaman- göründüğü kadarıyla dikkatli bir biçimde davranması noktasında pek de kâfi olmadı. (Neticede, kendisi, komutla gaz çıkarma sesleri çıkarabilen bir otomobil üretmiş bir adam.) JPMorgan Chase, bu hafta Tesla’ya, Musk’ın ‘420’ içerikli tweet’leri sebebiyle dava açtı; banka, araba üreticisinin pay senedi fiyatıyla irtibatlı ve Musk’ın şahsi servetinin binde birinden bile daha az olan 162 milyon dolarlık bir muahedeyi ihlal ettiğini duyurdu.

‘SADIK’ TAKİPÇİLERİYLE OYUN OYNUYOR

Pay satışlarını halka açık bir oylamaya mevzu etmesine gelince, bu da bir öbür dikkat dağıtıcı öge. Eylül ayında hazırlanan bir plan uyarınca, Musk, daha evvel kendisine ödül olarak verilen pay senedi opsiyonlarını kapsayan vergileri ödemek gayesiyle pahası milyarlarca dolara ulaşan Tesla payını satma yolunda ilerliyordu. Kısmen, eyalette gelir vergisi uygulanmadığı için Teksas’a taşınan Musk, Ağustos 2022’de daha fazla pay senedi opsiyonunun müddeti sona ereceği için, daha fazla pay satmak zorunda kalabilir. En nihayetinde pay senedi satışları niçiniyle birkaç milyar dolar vergi ödese ve hatta aşması mümkün görünmeyen ve milyarderlere uygulanan kimi vergiler sebebiyle onlarca milyar dolar daha ödese bile, bir daha de şaşkınlık veren bir seviyede varlıklı kalacak ve her hareketine tezahürat eden bir dijital dalkavuk ordusuyla çevrili olacak.

Musk’ın uyduruk Twitter çatışmaları bir açıdan aydınlatıcı da. Çevrimiçi tartışmaların ne kadar az şeyi çözebileceğini ve teknoloji imparatorunun, devasa zenginliğini nasıl yönettiği konusunda kontrol sahibi olduklarını ima ederek, sadık takipçileriyle nasıl oynayabileceğini açığa çıkarıyorlar. Musk’ın elinde topladığı kaynaklar ve güçle ilişkili sıkıntılar, aptalca latifeler, öfke saçan telaffuzlar ya da Ghislaine Maxwell ile birlikte çektirmiş olduğu pespaye fotoğrafını yayınlayarak üste çıkmaya çalışmakla çözülmeyecek. Musk’a internet ortamında ‘sahip olmanın’ yahut utanmasını sağlamanın, hatta internet tanınırlığının demir kanunu hesaba katıldığında, ona istediği şeyden bir ölçü vermeden kendisi hakkında konuşmanın bile bir yolu yok. Musk’a kalırsa, kendisi, Mars’a yapılacak göçe liderlik edecek kadar zenginleşerek gezegeni kurtarmak için burada. Bu plan, Mars’ta var olan şartlar yahut Dünya’daki çözülmesi daha kolay problemleri iyileştirilmenin aciliyeti hakkında rastgele bir bilgisi olan herkes için saçmalık. Ama Musk, toplumumuzu görünürde yöneten siyasi güçler onu durdurmak doğrultusunda dişe dokunur bir şey yapana dek canının istediğini yapmayı sürdürecek. Onlar da şimdilik tweet atıyorlar.

*Elon Musk, ‘pedo’ sözüyle, ‘pedofil’, yani ‘çocuk tacizcisi’ terimine atıfta bulunuyor. [ç.n.]

Makalenin yepyenisi New York Magazine’de yayımlanmıştır.
 
Üst