Eski ve yeni edebiyat tartışması ışığında Türk edebiyatının pozisyonu

AirdropAvcisi

New member
Tanzimat Fermanı ile Osmanlı’da başayan yenilik ve ıslahat hareketleri her alanda olduğu üzere edebiyatta da kendini göstermeye başladı. Birinci roman ve hikaye örneklerinin verildiği; ama teknik açıdan zayıf olan eserler halka sunulmaya başlandı.

Bilhassa Batı tesiri ve özentisiyle başayan Tanzimat edebiyatı devrinde verilen yapıtlar pek zayıf. Ancak geçen müddette muharrirlerin daha da olgunlaşması ve ehil yapıtların verilmesi bir nebze olsa da kaliteli kitaplar yayınlandı.

BATI’DAN BİZE GELEN ROMAN

Roman, Batı’dan bize gelen ve yerleşen bir edebi çeşittir. Bu tıp ondan sonrasındaki senelerda bilhassa Cumhuriyet periyoduyla birlikte gelişti ve günümüze kadar geldi. Divan edebiyatını saymazsak çağdaş edebiyatta Türkiye’nin geldiği yer, pozisyon prestijiyle çabucak hemen tartışmaların odağından kurtulmuş değil.

2006’da Orhan Pamuk’un Nobel Edebiyat Ödülü’nü alması, her ne kadar Türk edebiyatını dünyaya tanıtmış olsa da kâfi bir gayret olmamıştır.

Çünkü, Orhan Pamuk’un mükafatı alması büyük tartışmalara niye olmuş ve bu mükafatın “siyasi” olduğu sebebi öne sürülerek hak edilen paha verilmemiştir.


CUMHURİYET DEVRİ VE EDEBİYATI

Cumhuriyet periyodu ve edebiyatı, Kurtuluş Savaşı ve Birinci Dünya Savaşı’nın derin toplumsal ve siyasal tesirlerini taşımaktadır.

Bu devri yalnızca bahsetmiş olduğumiz iki alanla sonlandırmak şüphesiz haksız bir tahlil olur lakin, öte yandan Orhan Kemal, Yaşar Kemal, Yoksul Baykurt, Rıfat Ilgaz, Sabahhatin Ali üzere toplumcu gerçekçi muharrirlerin verdiği eserler günümüzde bile hala keyifle okunmaktadır.

Çağdaş Türk edebiyatı olarak da isimlendireceğimiz Cumhuriyet periyodu edebiyatı, yalnızca roman ve hikayeyle sonlu kalmamış şiirde de büyük sıçrama hayatıştır.


DÜNYADAKİ YERİMİZ

Çağdaş edebiyata baktığımız vakitte da Türkiye’nin dünya edebiyatı skalasındaki yerini bakılırsabiliriz.

Son vakit içinderda kıymetli kalemlerin ortaya çıkması ve verilen eserler, yayınlanan kitapların bir hayli lisana çevrilmesi Türkiye ve edebiyatını tanıtmasına vesile olmuştur.


İKİNCİ NOBEL HAYALİ

Günümüzde bu ayrıntıları göz önüne aldığımızda niye ikinci bir Nobel Edebiyat Mükafatı ülkemize gelmesin diyemeden edemiyor insan. Ancak mükafata ulaşmak için ortaya epey pahalı yapıtların çıkması gerçeğini de unutmamak gerekiyor.

Ergül Tosun

Kitap sayfası için bağlantı:

[email protected]
 
Üst