JoKeR
Active member
R. RUVEYDA OKUMUŞ
Çanakkale’deki 5 bin 600 yıllık geçmişe sahip Troya Ören Yeri’nden çıkan yapıtların sergilendiği Troya Müzesi’nde, 150’inci yılında Osmanlı evrakları ışığında Troya Hafriyatları standı açıldı. Troya Müzesi Müdürü Rıdvan Gölcük, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Troya Hafriyat Lideri Prof. Dr. Rüstem Aslan ve Tarih Kısmından Prof. Dr. Ali Sönmez’in danışmanlığıyla Deniz Erbaş’ın küratörlüğünde hazırlanan stantta Osmanlı arşiv dokümanları ışığında Troya hafriyatlarının tarihi seyri ve Schliemann tarafınca yapılan kazıların (1871-1890) bilinmeyen art planı anlatılıyor.
ESERLER KAÇIRILIR
Alman tüccar ve amatör bir arkeolog olan Henrich Schliemann (1822-1890) Truva antik kentinin Hisarlık Tepe’de olduğu kanısıyla 1871 yılında Osmanlı Devleti’nden müsaade alarak Hisarlık Tepe’deki höyükte kazılara başlar. Bu ortada Maarif Nâzırı Saffet Paşa, Hisarlık (Troya) toprağını Osmanlı Devleti ismine kamulaştırır. Bu kararla hafriyatlarda ortaya çıkacak eski yapıtların korunması hedeflenmektedir. 29 Haziran 1871 yılında Schliemann’a verilen birinci hafriyat müsaadesinde, çalışmaların bilime olan katkısı, çıkacak yapıtların korunması ve sergilenmesi vurgusu dikkati çekmesine karşın Schliemann, kendisine verilen müsaadeye ters olarak Priamos Hazineleri’ni 1873 Haziranında Atina’ya kaçırır. Devrin Osmanlı toplumunun yaşadığı ekonomik, siyasi ve toplumsal zorlukları da lehine kullanan Schliemann’ın, aslında kazıların başından itibaren yapıtları kaçırma niyetinde olduğu günlüklerinde açıkça görülür. Hazinelerin kaçırılması daha sonrası Osmanlı Devleti tarafınca bakılırsavlendirilen İzzeddin Efendi’nin ihtimamla yaptığı soruşturma, yapıtların kaçırılmasında dikkatsizliği olan bireylerin cezalandırılması ile sonuçlanır. 1874 yılı Nisan ayında ise Osmanlı Devleti hazineleri geri alabilmek için dünya tarihinin birinci memleketler arası eski eser davasını Atina’da başlatır.
Heinrich Schliemann n(1822-1890)
Yaklaşık bir yıl devam eden hukuk uğraşı kararı Yunanistan Kraliyet Mahkemesinin hatalı bulduğu Schliemann yapıtları saklayarak iade etmekten kaçınır. Bu gelişme üzerine mahkeme sürecini yürüten Maarif Nezâreti, 3 Nisan 1875 tarihinde Schliemann’a bundan bu biçimde Troya’da araştırma ve hafriyat müsaadesi verilmemesi koşuluyla davanın tazminat karşılığı sulh ile sonuçlanmasını kabul etmek durumunda kalır. Troya’da araştırma ve hafriyat müsaadesi verilmemesi tarafında alınan bu karara karşın
DÖRT DEFA DAHA HAFRİYAT MÜSAADESİ ALIR
Schliemann, birincisi 1876 yılında olmak üzere 1878, 1882 ve 1889-90 senelerında dört defa daha hafriyat müsaadesi almayı başarır. Schliemann’a hafriyat müsaadelerinin hangi siyasi baskılar ya da yönlendirmeler sonucunda verildiğinin ipuçları Osmanlı arşiv dokümanlarında görülebilir. birebir vakitte Schliemann, bu hafriyatlar sırasında hayli sıkı kontrol altında tutulur, çalışma kaideleri mümkün olduğunca zorlaştırılır, hatta hafriyat müsaadesi bittiği devirlerde bölgeyi gezmesine dahi müsaade edilmez. Schliemann, 1890 yılında öldüğünde, Troya hazinelerini uygar âleme kazandırdığı nedeni öne sürülerek Batı dünyası tarafınca
BERLİN MÜZESİ’NDEN RUSYA’YA KAÇIRILIR
Heinrich Schliemann 31 Mayıs 1873 yılında bularak kaçırdığı ünlü “Priamos Hazinesi’ni Atina’daki konutunda yakın etrafına gösterir. Akabinde 1877-1881 yılları içinde Londra’da sergilenir. Schliemann hazineye ilişkin buluntuları 1882’de Berlin Ulusal Müzesi’ne bağışlar. 1945’de 2. Dünya Savaşı’nın sonunda Rus işgaline uğrayan Berlin’deki hazineler savaş ganimeti olarak Moskova’ya gdolayılür. Kelam konusu hazine günümüzde Puşkin Müzesi’nde sergileniyor. 150’inci yılında Osmanlı Dokümanları Işığında Troya Hafriyatları Sergisi’nde Osmanlı Devleti’nin Troya’da bulunan eski yapıtlara bakışı ve Heinrich Schliemann’ın yurtdışına kaçırdığı bu yapıtları geri almak için giriştiği birinci çaba Osmanlı Arşivi’nden çeşitli evraklarla ele alınıyor. Stant 1 Kasım’a kadar Troya Müzesi’nde ziyaret edilebilir.
Çanakkale’deki 5 bin 600 yıllık geçmişe sahip Troya Ören Yeri’nden çıkan yapıtların sergilendiği Troya Müzesi’nde, 150’inci yılında Osmanlı evrakları ışığında Troya Hafriyatları standı açıldı. Troya Müzesi Müdürü Rıdvan Gölcük, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Troya Hafriyat Lideri Prof. Dr. Rüstem Aslan ve Tarih Kısmından Prof. Dr. Ali Sönmez’in danışmanlığıyla Deniz Erbaş’ın küratörlüğünde hazırlanan stantta Osmanlı arşiv dokümanları ışığında Troya hafriyatlarının tarihi seyri ve Schliemann tarafınca yapılan kazıların (1871-1890) bilinmeyen art planı anlatılıyor.
ESERLER KAÇIRILIR
Alman tüccar ve amatör bir arkeolog olan Henrich Schliemann (1822-1890) Truva antik kentinin Hisarlık Tepe’de olduğu kanısıyla 1871 yılında Osmanlı Devleti’nden müsaade alarak Hisarlık Tepe’deki höyükte kazılara başlar. Bu ortada Maarif Nâzırı Saffet Paşa, Hisarlık (Troya) toprağını Osmanlı Devleti ismine kamulaştırır. Bu kararla hafriyatlarda ortaya çıkacak eski yapıtların korunması hedeflenmektedir. 29 Haziran 1871 yılında Schliemann’a verilen birinci hafriyat müsaadesinde, çalışmaların bilime olan katkısı, çıkacak yapıtların korunması ve sergilenmesi vurgusu dikkati çekmesine karşın Schliemann, kendisine verilen müsaadeye ters olarak Priamos Hazineleri’ni 1873 Haziranında Atina’ya kaçırır. Devrin Osmanlı toplumunun yaşadığı ekonomik, siyasi ve toplumsal zorlukları da lehine kullanan Schliemann’ın, aslında kazıların başından itibaren yapıtları kaçırma niyetinde olduğu günlüklerinde açıkça görülür. Hazinelerin kaçırılması daha sonrası Osmanlı Devleti tarafınca bakılırsavlendirilen İzzeddin Efendi’nin ihtimamla yaptığı soruşturma, yapıtların kaçırılmasında dikkatsizliği olan bireylerin cezalandırılması ile sonuçlanır. 1874 yılı Nisan ayında ise Osmanlı Devleti hazineleri geri alabilmek için dünya tarihinin birinci memleketler arası eski eser davasını Atina’da başlatır.
Heinrich Schliemann n(1822-1890)
Yaklaşık bir yıl devam eden hukuk uğraşı kararı Yunanistan Kraliyet Mahkemesinin hatalı bulduğu Schliemann yapıtları saklayarak iade etmekten kaçınır. Bu gelişme üzerine mahkeme sürecini yürüten Maarif Nezâreti, 3 Nisan 1875 tarihinde Schliemann’a bundan bu biçimde Troya’da araştırma ve hafriyat müsaadesi verilmemesi koşuluyla davanın tazminat karşılığı sulh ile sonuçlanmasını kabul etmek durumunda kalır. Troya’da araştırma ve hafriyat müsaadesi verilmemesi tarafında alınan bu karara karşın
DÖRT DEFA DAHA HAFRİYAT MÜSAADESİ ALIR
Schliemann, birincisi 1876 yılında olmak üzere 1878, 1882 ve 1889-90 senelerında dört defa daha hafriyat müsaadesi almayı başarır. Schliemann’a hafriyat müsaadelerinin hangi siyasi baskılar ya da yönlendirmeler sonucunda verildiğinin ipuçları Osmanlı arşiv dokümanlarında görülebilir. birebir vakitte Schliemann, bu hafriyatlar sırasında hayli sıkı kontrol altında tutulur, çalışma kaideleri mümkün olduğunca zorlaştırılır, hatta hafriyat müsaadesi bittiği devirlerde bölgeyi gezmesine dahi müsaade edilmez. Schliemann, 1890 yılında öldüğünde, Troya hazinelerini uygar âleme kazandırdığı nedeni öne sürülerek Batı dünyası tarafınca
BERLİN MÜZESİ’NDEN RUSYA’YA KAÇIRILIR
Heinrich Schliemann 31 Mayıs 1873 yılında bularak kaçırdığı ünlü “Priamos Hazinesi’ni Atina’daki konutunda yakın etrafına gösterir. Akabinde 1877-1881 yılları içinde Londra’da sergilenir. Schliemann hazineye ilişkin buluntuları 1882’de Berlin Ulusal Müzesi’ne bağışlar. 1945’de 2. Dünya Savaşı’nın sonunda Rus işgaline uğrayan Berlin’deki hazineler savaş ganimeti olarak Moskova’ya gdolayılür. Kelam konusu hazine günümüzde Puşkin Müzesi’nde sergileniyor. 150’inci yılında Osmanlı Dokümanları Işığında Troya Hafriyatları Sergisi’nde Osmanlı Devleti’nin Troya’da bulunan eski yapıtlara bakışı ve Heinrich Schliemann’ın yurtdışına kaçırdığı bu yapıtları geri almak için giriştiği birinci çaba Osmanlı Arşivi’nden çeşitli evraklarla ele alınıyor. Stant 1 Kasım’a kadar Troya Müzesi’nde ziyaret edilebilir.