Fehmi Koru*
Türkiye problemlerin bol olduğu bir ülke. Hangi alana el atarsanız atın karşınıza dev problemler çıkıyor. Lakin bütün sıkıntılar, bilhassa son vakit içinderda, ekonomik alanda ağırlaşıyor.
Devletin iktisadı parlak değil. İthalata dayalı ekonomik sistemin yabancı paraya gereksinimi var, fakat döviz rezervleri ekside. Tasarruflarını yabancı parada tutan vatandaşlar kârlı hale getirildiği biçimde kur muhafazalı mevduat hesabına geçmede tereddütte. Onu destek için düşünülen ‘yastık altı altınlar’ konusu dinleyene cazip gelecek halde tanıtıldığı biçimde ilgi görmedi. Borçlar birikti, ödeme meşakkati kapıda. Devlet ve devlet idaresinde bulunanlar zorda.
Ekonomik sorun yalnız devlet seviyesinde değil; vatandaşlara yansıyan zahmetler feryada dönüşmek üzere. Her şey değerli. Faturalar el yakardı, şimdilerde can yakıyor. Toplumun yarısından fazlası yoksulluk sonunun altında; memur ve emekli maaşları ile emekçi fiyatları artırım daha sonrası bile temel muhtaçlıkları karşılamaktan uzak.
Herkes birbirine tıpkı soruyu soruyor: Ne olacak?
bu biçimde durumlarda öteki demokratik ülkelerde akla gelen birinci yanıt “Seçime gidelim” olur. Sandığın sorun çözücü tesirinden yararlanmak için ülkü yol da odur.
Ülkemizde 100. yılı kullanılmaya hazırlanılan Cumhuriyetli tarihimizin beşte biri üzere uzun bir müddetsinde ipleri tek başına elinde tutan bir iktidar var. 20 yıl iktidarlar için uzun bir süre. Bu haliyle AK Parti iktidarı Türkiye siyasi hayatında en uzun müddetle iş başında kalma rekorunun sahibi. 20 yıl Avrupa’nın demokratik ülkeleri içinde da bir iktidarda kalma rekoru…
Sıkıntıların üstesinden gelemediği en çok iktisat alanında kendini muhakkak eden MHP takviyeli tek parti iktidarının seçim tarihini erkene almak üzere bir niyeti yok görünüyor.
Muhalefet de iktidarı seçim tarihini erkene almaya zorlayacak güçte değil.
E, bu durumda ne olacak?
Türkiye buna emsal periyotları geçmişte de yaşadı. Son örnek, AK Parti’nin kurulup iktidara yürüdüğü devir; 2000’li yılların başları. Üç partiden -DSP, ANAP ve MHP- oluşan devrin iktidarı ülkeyi ekonomik krize maruz bırakınca seçim tarihini erkene çekmeyi göze alabilmişti.
Bir öteki olumlu davranış da bir daha o periyodun iktidarı tarafınca sergilendi: İçeriye ve dışarıya Türkiye’de iktisadın emin ellerde olduğu iletisini vermeye yarayan, kaybolmuş olan inancı bir daha tesis etmeyle sonuçlanan bir davranışla, Dünya Bankası’nda kıymetli bir nazaranvde bulunan bir Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı iktisadın başına getirildi…
Kemal Derviş…
Üç partiden oluşan koalisyon hükümeti iktisat idaresini Kemal Derviş’in eline bıraktı.
Derviş de kendisine sağlanan inancı içeride ve dışarıda ülkeye -daha fazlaca da ülke ekonomisine- itimada tahvil etmeyi başardı.
Erken seçim yeni bir iktidar -AK Parti iktidarı- getirdi ve yeni iktidar partisi iktisada can suyu teşkil eden hazır bulduğu programı destek ederek uygulamayı sürdürdü.
İkili tahlil -seçimi erkene alma ve ekonomiyi emin bir ele teslim etme- ve yeni iktidar ülkemizin önünü açtı.
Bugün karşımızda 2001’den daha önemli ekonomik badireler var.
Örnek olarak verdiğim bundan evvelki en önemli ekonomik kriz sırasında başvurulmuş ve sıkıntıların tahlilinde işe yaramış olan prosedür bu sefer da pekala denenebilir.
AK Parti’nin ortasından ve yakın etrafından bulunan bireyler ile iktisatta yaşanan düşüncelerin ve tahlil için başvurulan yollarda karşılaşılan darboğazların üstesinden gelinemedi. Kısa müddette birkaç iktisat bakanı, dört Merkez Bankası lideri, beş TÜİK lideri değişti; lakin her yeni gelenle hayaller gerçek olamadı.
Eskilerin ‘kaht-ı rical’ dedikleri adam kıtlığı bugünkü iktidarın en büyük rahatsızlığı…
Kendi ortasından tahlil üretebilecek kişi çıkartamayınca, AK Parti’nin, başvuracağı insan kaynağını kendi haricinde -hatta tahminen ülke haricinde- araması beklenir.
Türkiye’yi, iktisadını ve sorun çözmeyi bilen, içte ve dışta Türk iktisadına güvenmek istediği biçimde bir türlü ikna olamadığı için uzak duran kişi ve kitlelere varlığıyla itimat telkin edecek biri bulunabilir.
İnanç telkin edecek vasıflara sahip ekonomistten kelam ediyorum, bulunmaz Hint kumaşından değil…
İktisat emin biri aracılığıyla bilgili bir takıma teslim edilince, iktidar 16 ay daha sonra yapılması öngörülmüş seçimin tarihini erkene alma hamasetini de gösterebilir.
Kesinlikle göstermelidir.
Bu formül geçmişte işe yaramıştı, artık de olumlu sonuç verebilir zira.
İktidar değişir mi?
Değişebilir.
Lakin iktidardaki AK Parti, o geçişi, ülkeye ve siyasi alanda temsil ettiği kitlelere en yararlı olacak formda değerlendirmeyi bu yolla sağlayabilir.
bu biçimdece son yılları meselelerle dolu geçmiş 20 yıllık iktidar devrini ve misyonunu daha epey başarılarıyla hatırlanacak en olumlu halde sonlandırabilir.
Problemlere yeni gelenler de tahlil bulamazsa, giden iktidar, bir daha iş başına gelme ihtimalini elinde tuttuğu üzere iktidardan uzak kaldığı ortada tahlilden anlayan takımlarla kendisini zenginleştirme imkanı da bulur.
Rastgele bir öbür demokratik ülkede benzeri kaideler kelam konusu olsaydı, benim bu yazıda tasvir ettiğim cinsten tahlilleri vazifedeki siyasi takımlar derhal devreye sokarlardı.
Üstte örnek verdiğim 2000’li yılların başında üç kesimli hükümet bizde bile o denli davranabilmişti.
AK Parti iktidarı için takvim yaprakları tükeniyor; seçim vaktinde yapılacaksa bundan daha sonraki 16 ay iktidar için uzatmalar yerine geçecektir.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.
Türkiye problemlerin bol olduğu bir ülke. Hangi alana el atarsanız atın karşınıza dev problemler çıkıyor. Lakin bütün sıkıntılar, bilhassa son vakit içinderda, ekonomik alanda ağırlaşıyor.
Devletin iktisadı parlak değil. İthalata dayalı ekonomik sistemin yabancı paraya gereksinimi var, fakat döviz rezervleri ekside. Tasarruflarını yabancı parada tutan vatandaşlar kârlı hale getirildiği biçimde kur muhafazalı mevduat hesabına geçmede tereddütte. Onu destek için düşünülen ‘yastık altı altınlar’ konusu dinleyene cazip gelecek halde tanıtıldığı biçimde ilgi görmedi. Borçlar birikti, ödeme meşakkati kapıda. Devlet ve devlet idaresinde bulunanlar zorda.
Ekonomik sorun yalnız devlet seviyesinde değil; vatandaşlara yansıyan zahmetler feryada dönüşmek üzere. Her şey değerli. Faturalar el yakardı, şimdilerde can yakıyor. Toplumun yarısından fazlası yoksulluk sonunun altında; memur ve emekli maaşları ile emekçi fiyatları artırım daha sonrası bile temel muhtaçlıkları karşılamaktan uzak.
Herkes birbirine tıpkı soruyu soruyor: Ne olacak?
bu biçimde durumlarda öteki demokratik ülkelerde akla gelen birinci yanıt “Seçime gidelim” olur. Sandığın sorun çözücü tesirinden yararlanmak için ülkü yol da odur.
Ülkemizde 100. yılı kullanılmaya hazırlanılan Cumhuriyetli tarihimizin beşte biri üzere uzun bir müddetsinde ipleri tek başına elinde tutan bir iktidar var. 20 yıl iktidarlar için uzun bir süre. Bu haliyle AK Parti iktidarı Türkiye siyasi hayatında en uzun müddetle iş başında kalma rekorunun sahibi. 20 yıl Avrupa’nın demokratik ülkeleri içinde da bir iktidarda kalma rekoru…
Sıkıntıların üstesinden gelemediği en çok iktisat alanında kendini muhakkak eden MHP takviyeli tek parti iktidarının seçim tarihini erkene almak üzere bir niyeti yok görünüyor.
Muhalefet de iktidarı seçim tarihini erkene almaya zorlayacak güçte değil.
E, bu durumda ne olacak?
Türkiye buna emsal periyotları geçmişte de yaşadı. Son örnek, AK Parti’nin kurulup iktidara yürüdüğü devir; 2000’li yılların başları. Üç partiden -DSP, ANAP ve MHP- oluşan devrin iktidarı ülkeyi ekonomik krize maruz bırakınca seçim tarihini erkene çekmeyi göze alabilmişti.
Bir öteki olumlu davranış da bir daha o periyodun iktidarı tarafınca sergilendi: İçeriye ve dışarıya Türkiye’de iktisadın emin ellerde olduğu iletisini vermeye yarayan, kaybolmuş olan inancı bir daha tesis etmeyle sonuçlanan bir davranışla, Dünya Bankası’nda kıymetli bir nazaranvde bulunan bir Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı iktisadın başına getirildi…
Kemal Derviş…
Üç partiden oluşan koalisyon hükümeti iktisat idaresini Kemal Derviş’in eline bıraktı.
Derviş de kendisine sağlanan inancı içeride ve dışarıda ülkeye -daha fazlaca da ülke ekonomisine- itimada tahvil etmeyi başardı.
Erken seçim yeni bir iktidar -AK Parti iktidarı- getirdi ve yeni iktidar partisi iktisada can suyu teşkil eden hazır bulduğu programı destek ederek uygulamayı sürdürdü.
İkili tahlil -seçimi erkene alma ve ekonomiyi emin bir ele teslim etme- ve yeni iktidar ülkemizin önünü açtı.
Bugün karşımızda 2001’den daha önemli ekonomik badireler var.
Örnek olarak verdiğim bundan evvelki en önemli ekonomik kriz sırasında başvurulmuş ve sıkıntıların tahlilinde işe yaramış olan prosedür bu sefer da pekala denenebilir.
AK Parti’nin ortasından ve yakın etrafından bulunan bireyler ile iktisatta yaşanan düşüncelerin ve tahlil için başvurulan yollarda karşılaşılan darboğazların üstesinden gelinemedi. Kısa müddette birkaç iktisat bakanı, dört Merkez Bankası lideri, beş TÜİK lideri değişti; lakin her yeni gelenle hayaller gerçek olamadı.
Eskilerin ‘kaht-ı rical’ dedikleri adam kıtlığı bugünkü iktidarın en büyük rahatsızlığı…
Kendi ortasından tahlil üretebilecek kişi çıkartamayınca, AK Parti’nin, başvuracağı insan kaynağını kendi haricinde -hatta tahminen ülke haricinde- araması beklenir.
Türkiye’yi, iktisadını ve sorun çözmeyi bilen, içte ve dışta Türk iktisadına güvenmek istediği biçimde bir türlü ikna olamadığı için uzak duran kişi ve kitlelere varlığıyla itimat telkin edecek biri bulunabilir.
İnanç telkin edecek vasıflara sahip ekonomistten kelam ediyorum, bulunmaz Hint kumaşından değil…
İktisat emin biri aracılığıyla bilgili bir takıma teslim edilince, iktidar 16 ay daha sonra yapılması öngörülmüş seçimin tarihini erkene alma hamasetini de gösterebilir.
Kesinlikle göstermelidir.
Bu formül geçmişte işe yaramıştı, artık de olumlu sonuç verebilir zira.
İktidar değişir mi?
Değişebilir.
Lakin iktidardaki AK Parti, o geçişi, ülkeye ve siyasi alanda temsil ettiği kitlelere en yararlı olacak formda değerlendirmeyi bu yolla sağlayabilir.
bu biçimdece son yılları meselelerle dolu geçmiş 20 yıllık iktidar devrini ve misyonunu daha epey başarılarıyla hatırlanacak en olumlu halde sonlandırabilir.
Problemlere yeni gelenler de tahlil bulamazsa, giden iktidar, bir daha iş başına gelme ihtimalini elinde tuttuğu üzere iktidardan uzak kaldığı ortada tahlilden anlayan takımlarla kendisini zenginleştirme imkanı da bulur.
Rastgele bir öbür demokratik ülkede benzeri kaideler kelam konusu olsaydı, benim bu yazıda tasvir ettiğim cinsten tahlilleri vazifedeki siyasi takımlar derhal devreye sokarlardı.
Üstte örnek verdiğim 2000’li yılların başında üç kesimli hükümet bizde bile o denli davranabilmişti.
AK Parti iktidarı için takvim yaprakları tükeniyor; seçim vaktinde yapılacaksa bundan daha sonraki 16 ay iktidar için uzatmalar yerine geçecektir.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.