Geri dönüşümün isimsiz kahramanları

JoKeR

Active member
Hayata tırmanışlarında atık toplayıcılarını en epey da yokuşlar zorluyor. Hele kış mevsiminde kar ve yağmurla o yokuşların buzlanması omuzlarına yüklenen el otomobillerini daha bir ağırlaştırıyor. Günlük 45 kilometreyi bulan 17 saatlik mesailerinde en büyük lüksleri pazarları sabah siestası. Yani çalışmaya iki saat geç başlamaları. Milyonların tatile çekildiği hafta sonlarında onlar pazartesiyi adeta iple çekiyor. Zira pazartesi sendromu nedir bilmeden o gün daha fazla atık toplamayı umuyorlar. Yeni Şafak “Çöp konteynerleri bizim kısmetimiz” diyen, ekmeğini çöpten çıkaran atık toplayıcılarının bir gününe ortak oldu.

Kezban Keskinbalta


HER KONTEYNER BİR UMUT

Onların kuvvetli mesaisi çabucak hemen horozlar ötmeden başlıyor. Kışın karanlığında çektikleri el otomobillerini tıka basa doldurmuş dönmenin hayaliyle başlıyorlar. Atılan her adım, karıştırılan her koyteyner bahtları var ise rızıklarına 1 TL ekleyecek bir nokta. Geri dönüşüm personelleri el otomobilleriyle cadde ve sokakları gezerek çöp konteynerlerine atlan kağıt, karton, plastik ve metalleri toplayıp satarak geçimlerini sağlıyorlar. Biraz tasarruf yapıp araç alabilenler şanslı. Ülke iktisadına de kıymetli bir katkı sağlıyorlar. Geri dönüşüm çalışanları mesleklerini, “Bizim için her çöp konteyneri bir umut” formunda özetliyor.

Bir günlerine ortak olduğumuz 7 personel Dikmen’de bir gecekonduda yaşıyorlar. Genel sıhhat sigortaları yok. İki yıllık pandemide aktif olarak çalışmalarına rağmen hiç biri koronavirüs geçirmediğini anlatıyor. 7 personel Balgat, Öveçler, Huzur, Dikmen, 100.Yıl semtlerinde çalışıyor. Bu bölgelerin dışına ise çıkmıyorlar. Çalışanlar günde ortalama 40 ile 45 kilometre yürüyorlar ve aylık ortalama 5 bin ile 5 bin 500 TL kazanıyorlar. Dikmen’deki konutlarına aylık 700 TL kira ödeyen çalışanlar aylık kişi başı 100 TL kira ödüyor.

Hasan Tekin


TOK KALMAK İÇİN 2 YUMURTA

Geri dönüşüm emekçileri tok tutması niçiniyle güne 2 adet haşlanmış yumurta yiyerek başlıyorlar. Şaban Gültekin 7 yıldır el otomobiliyle sokakları gezerek geri dönüşüm materyalleri topluyor. 30 yaşındaki Gültekin Diyarbakır’da yaz aylarında su satarak çalışma hayatına başladığını belirterek, “Su sattığım günleri unutmuyorum. Bizim umutlarımız çöp konteynerlerinde. Ekmeğimizi konteynerlerden topluyoruz” diyor. Daha evvel bulduğu bir perde kiralık konutlarının camını süsleyen Gültekin, beraberliğimizde ise Öveçler Mahallesi’nde çöpe atılmış bir plazma televizyon buldu. “Çalışırsa memleketteki 1,5 yaşımdaki kızıma gdolayırüm” diye umutlanan Gültekin, saat 23.30’da konuta döndüğünde çabucak televizyonun çalışıp çalışmadığını denetim etti. Lakin onu makûs bir sürpriz bekliyordu.

EN AĞIR SAATLER

Kahvaltıdaki iki yumurta ne kadar tok tutsa da işleri ağır efor gerektiriyor. Öğlen yemeklerini uygun bir lokantada atıştırıyorlar. Bütçeleri 20 TL’yi aşmıyor. Çalışanlar günde ortalama 140 ile 160 kilogram içinde geri dönüşüm materyali topluyorlar. Kilogram başına ise 1 TL kazanıyorlar. Çalışanların günün en ağır olduğu saatler akşam 19.00 ile 20.00 ortası. O saatler içinde apartman kapıcıları çöpleri konteynerlere bıraktıkları için çalışanlar ağır oluyorlar.

nMahmut Atilla


İNSANLARA SİTEM

Hasan Tekin (38), 15 yıldır geri dönüşüm personeli olarak çalışıyor. Biz kağıt, karton toplayıcıları dünyanın çöpünü sırımızda taşıyoruz” diyor. En ağır olduğu günler ise pazartesi. Vatandaşlar hafta sonunu konutlarında geçirdikleri için çöpler pazartesi günleri atılıyor. Haftanın 6 günü 140 ile 160 kilogram aralığında geri dönüşüm materyalleri toplayan emekçiler pazartesi günleri 200 kilograma kadar atık toplayabiliyor. 20 yıldır atık toplayan Hasan Sincar ise, “İnsanlar bizi görür görmez maskesini kapatıyor. Yalnızca karnımızı doyurmak için bu mesleği yapıyoruz. Mesleğimizden utanmıyoruz ancak beşerler bizim yüzümüze dönüp bakmıyor” diye sitem ediyor.

5 ÇOCUĞA BAKIYOR

Mahmut Atilla (32) 18 yıldır atık topluyor. Atilla, “2004 yılında Ankara’ya geldim, o günden beri de bu işi yapıyorum. Neredeyse taban fiyat dolaylarında kazanıyorum ve bu işten 5 çocuğuma bakıyorum. Yeşil kartlıyım, hasta olunca devletimizin verdiği dayanak kadarıyla hastanelerde tedavi görüyoruz. Arkadaşlarımızla geçimimizi kağıt üzerine sağlıyoruz” dedi.

Kiraz Özkaplan


BAYANLAR DA VAR

El otomobilleriyle sokaklarda gezerek çöp konteynerlerinden geri dönüşüm gereci toplayan bayanlar da var. Ankara’nın Şentepe Semti’nde üç çocuğuyla bir arada el otomobiliyle sokaklara çıkan 25 yaşındaki Kiraz Özkaplan, “Eve geldikten daha sonra çocukları uyutup konut işlerini o denli yaparak yetiştiriyorum. Beşerler bu işi mecburiyetten yapıyor. Daha evvel hiç okula gitmedim. kimi vakit çocukları otomobil yarıya kadar dolunca içine koyuyorum kimi vakit kucağımda taşıyorum” diyor. El arabası olmadığı için sırtındaki siyah çuval ile geri dönüşüm gereci toplayan Kezban Keskinbalta ise 27 yıldır geri dönüşüm çalışanı. Her sabah saat 09.00’da sokağa çıkan Keskinbalta akşam saat 20.00’de meskene geri dönüyor. Keskinbalta, “Daha evvel hiç okula gitmedim. Günde bu işten ortalama 100 ile 150 TL kazanıyorum. Eşim ile bu işi yaparak 4 çocuğumuza bakıyorum” diyor.

GÜNLÜK 150 KİLOGRAM

Günde ortalama 140 ile 160 kilogram atık toplayan personeller, el otomobillerinin çuvallarına kağıt, karton, metal ve plastik atıkları topluyorlar. 06.00’da başlayan mesai akşamın makul bir saatinden daha sonra bunları ayırmayla geçiyor. Onlardan kısa müddet evvel bile birinin konteynerden ayrıldığını görseler bile ne olur ne olmaz alışkanlığıyla, pas geçmeden bir göz atıyorlar. Dedik ya, her çöp atılan konteyner onlar için ne de olsa bir umut.

BÖLGELERİ BELİRLİ

Başşehir Ankara 5 milyonluk nüfusuyla mega bir kent olduğu için atık toplayıcılar için hoş bir fırsat. Fakat kentin büyüklüğü bununla birlikte bir dezavantaj. O niçinle tüm kenti gezmek yerine lokal bölgeler belirleyip, birebir güzergahları kullanıyorlar.

MAKUS SÜRPRİZLER

Altı yıldır bu mesleği yaptığına dikkat çeken 21 yaşındaki Güldar Atilla (21) babasının 25 yıldır geri dönüşüm emekçisi olduğuna dikkat çekti. İskitler Sanayi’nde geri dönüşüm materyali toplayan Atilla, karşılaştıkları makûs sürprizleri de anlattı. Atilla, “Günde 100-120 TL kazanıyoruz. Günde 12 saat çalışıyorum ve 50 kilometreye yakın yürüyorum. Ankara’da Kızılay, Emek, Bahçelievler üzere semtleri geziyorum. Karton, kağıt, plastik ve metal atık topluyorum, İskitler’deki yerimizde ayrıştırarak satıyoruz. Ortaokula kadar okudum. Benim hayalim polis olmaktı lakin okuyamadığım için olamadım. Şu an hiç bir hayalim yok, hayalsiz bir biçimde yaşıyorum. bu biçimde giderse sonuna kadar bu işi hayatımızın sonuna kadar yapacağız. Konteynerler bizim kısmetimiz. Bir arkadaşım konteynerden insan cesedi buldu, çabucak polisi ardık” biçiminde konuştu.
 
Üst