JoKeR
Active member
İBRAHİM DEMİRCİ
Manidar metinler müellifi Murat Menteş, roman rotasındaki rahvan revişini sürdürüyor. Son romanı Fink, Alfa Roman dizisinde yayımlandı. Kasım 2021’de okura sunulan çalışma 294 sayfa. Kitabın sonunda kuşe kâğıda basılmış 23 sayfalık bir de fotoğraf albümü var. Zira bu eser, biroldukca tarafıyla belgesel bir biyografi çalışması: Göksenin Yıldırım’ın hayat kıssası. Göksenin Yıldırım mı? Gerçek bir bireyden epey MM roman kahramanlarından birine mi benziyor? Evet, haklısınız. O denli görünüyor ancak o denli değil işte. Kitabın art kapağındaki açıklamaları okuyalım:
“Bu romanda anlatılanlar gerçek olmasaydı onları uyduramazdım. / Global markaların reklam yüzüydü. Hollywood yıldızlarıyla takılıyordu. Yakuzaların kara listesindeydi. Cami cemaati ona ‘Muhammed Ali’ diyordu. Prensin teklifini reddetti. Muhafazası dünya şampiyonuydu. Hükümdara secde etmedi. Kaplan saldırısından kurtardığı bayanla evlendi. Danimarka’da mimar olarak iş bulamayınca… Taksi sürücülüğü ve bulaşıkçılık yaptı. 2 yıl psikiyatrik tedavi gördü. 130 kilo olmuştu. Ve artık geri döndü! / 2002’de modellik yarışında dereceye giremeyince Hong Kong’a gidip Goku Sky ismini alan ve Asya-Pasifik ülkelerinde tam 10 yıl fırtına üzere esen top-model Göksenin Yıldırım’ın inanılmaz fakat gerçek hikâyesi!”
KURGUNUN KATMANLARI
Fink, Murat Menteş, Alfa Kitap 2021, 294 sayfa
MM kitabın girişinde kahramanıyla tanışmasını ve bu kitabın oluş-turul-ma sürecini özetlemiş (s. 17-28). Şu cümleler o kısımdan: “Elinizdeki roman, Göksenin Yıldırım’ın ağzından yazılmıştır. O anlattı ben yazdım. Anlatıcımız çok sempatik lakin bir nebze de çılgındır. Takdir edersiniz ki, hafızası gelgitli, ruhu yaralı birinin kelamlarını nizama koymak müşkül. Olaylar düzgün aksın istiyor gönül. Fakat ‘Goku Sky’ koldan kola atlıyor. Vakit, yer, bireyler durmadan değişiyor.”
2013 İstanbul’unda konuşmaya başlıyor Gökdeniz: “Zifiri karanlık adresim olmuş”. Kıvanç Tatlıtuğ ile bir telefon görüşmesinden kelam ediyor burada. İkinci sahnenin tarihi 2005, yeri: Hong Kong. Kısım başlığı “Dünyanın en hoş bayanı ve ben”. Üçüncü sahnede Tokyo’dayız, yıl 2006: “Yakuzalar teyakkuzda”. 1989 İstanbul’unda “Flu Elifba” karşımızda. Annesi, Gökdeniz’e Kur’an öğretiyor. “Babam Türkmen Alevisi, söylemiş miydim? Annem ise Sünni, üstelik dindar. Tam bir ‘apakay’dır ha. Tatarca ‘kadın’ demek, saygıdeğer, muteber. Kırım asıllı esasen.” (s. 49).
Baba Zekai Yıldırım, 2021 yılında kelam alıp oğlu hakkında kısa bir konuşma yapıyor (s. 106-109). “Ana” Ersin Güvenç Yıldırım 120 sayfa daha sonra ve 2006 yılında kelam alacak, bu ortada köşeli parantez ortasında şu bilgiyi de verecektir: “Ersin erkek adıdır” demeyin bana. Türkiye’de 2 bin “Ersin Hanım” var (s. 229).
Göksenin’in on sekiz ay büyük ağabeyi Tugeday (özetlemek gerekirse “Tugi” de deniyor) da romanın bir yerinde bir dipnotla karşımıza çıkıyor: “Ben, Tugeday Yıldırım. Bu kısımda anlatılan hadisede, Volkan Revan beni hiç bir surette darp etmemiştir. Müellif, sahneyi dramatize ederek, hadiseye fizikî taarruz eklemiştir. Okurun [özellikle de oğlum Deniz Atlas’ın] bilgisine sunuyor, tekzibin kayda geçmesini ehemmiyetle istirham ediyorum (s. 272).
Yalnızca bu nottan hareket ederek gerçekle kurgunun manası, farkı, pahası, tesiri, sonuçları üzerine uzun uzadıya müzakereler ve tartışmalar yürütebiliriz. “Özellikle oğlum” diyen hukukçu babanın telaşını gideren bu ince duyarlığı derin bir hürmetle alkışlamak isterim.
DİLİM DİLİM LEZZETLER
Kimi kısımlarını bağımsız hikayeler biçiminde de okuyabileceğimiz bu varlıklı ve enteresan anlatıyı okurken hissettiğim hisleri, şaşkınlıkları, hayranlıkları, coşkuları, hayıflanmaları, imrenişleri, kınamaları, ürperişleri anlatmaya bu biçimde bir tanıtım yazısının yetmeyeceğini takdir edersiniz.
Namaz kılan, oruç tutan bir fotomodelin başından geçenler, moda ve cümbüş dünyasının tuhaflıkları, cürüm örgütlerinin kendine has kuralları, günah denizinin ortasında bile parıltısı gözleri kamaştıran dostluklar… hayatın çeşitli cilvelerine ve tezahürlerine cuk oturan onlarca, tahminen yüzlerce aforizma…
Bükreş’te Yakuzalar ele geçirir kahramanımızı, onu öldüreceklerdir. Ama öldürmezler. niye? İşte karşılık: “daha sonradan öğrendim ki korkmam gerekiyormuş. İntihara meyilli birini vurmak, Yakuza raconuna aykırı düşüyormuş. Ölmek arzusundaysan senin bu isteğini yerine getirmeyi reddedermiş Yakuza. Babanzın uşağı değiller ya!” (s. 140)
Pir Maksut Efendi’den bir açıklama: “En ehil hal tam bir kayıtsızlıktan doğar. Dünyevi heyecanlar tüm faziletleri boğar. Zaaflardan korumaz seni hiç bir iktidar.” (s. 147)
Bu alıntıyı yapmışken Fink’in özelliklerinden birinin de “Baştan sona seci sanatının kullanıldığı birinci çağdaş roman!” olduğunu belirtelim. Divan nesrinin ve Osmanlı resmî yazısının pek sevdiği hususiyetlerden biri olan seci, diğer bir deyişle iç kafiye, roman boyunca daima hissediliyor ve bu durum, vakit zaman metne bir mesnevi akışı sağlıyor. Fakat bu akışın kimi birtakım bir çeşit zorlama, kimi vakit de ahenge kapılarak metni ve manası ıskalama üzere sonuçları olabiliyor. (bu biçimde durumlarda frene basıp geri döndüğüm oldu.)
Murat Menteş metinlerinde vokabüler virtüozitesi aslına bakarsan alışık olduğumuz bir olgu. Bu kitapta da cümbüş, nümayiş, donanma, şenlik, şehrayin eksik değil.
Kelamın özü şu olsun: Fink, uzakdoğudan Afrika’ya, Türkiye’den Danimarka’ya dünyanın dört bir yanından acı ve acıtıcı, gülünç ve güldürücü, dokunaklı ve dokunucu, dokundurucu bir fazlaca olayı, olguyu, durumu, gerçekliği ve karakteri seriyor önümüze.
Kedere Deva Randevu’lardan tanıdığımız Hakan Karataş’ın, çizimleriyle romana renk kattığını da hatırlatmak isterim.
Manidar metinler müellifi Murat Menteş, roman rotasındaki rahvan revişini sürdürüyor. Son romanı Fink, Alfa Roman dizisinde yayımlandı. Kasım 2021’de okura sunulan çalışma 294 sayfa. Kitabın sonunda kuşe kâğıda basılmış 23 sayfalık bir de fotoğraf albümü var. Zira bu eser, biroldukca tarafıyla belgesel bir biyografi çalışması: Göksenin Yıldırım’ın hayat kıssası. Göksenin Yıldırım mı? Gerçek bir bireyden epey MM roman kahramanlarından birine mi benziyor? Evet, haklısınız. O denli görünüyor ancak o denli değil işte. Kitabın art kapağındaki açıklamaları okuyalım:
“Bu romanda anlatılanlar gerçek olmasaydı onları uyduramazdım. / Global markaların reklam yüzüydü. Hollywood yıldızlarıyla takılıyordu. Yakuzaların kara listesindeydi. Cami cemaati ona ‘Muhammed Ali’ diyordu. Prensin teklifini reddetti. Muhafazası dünya şampiyonuydu. Hükümdara secde etmedi. Kaplan saldırısından kurtardığı bayanla evlendi. Danimarka’da mimar olarak iş bulamayınca… Taksi sürücülüğü ve bulaşıkçılık yaptı. 2 yıl psikiyatrik tedavi gördü. 130 kilo olmuştu. Ve artık geri döndü! / 2002’de modellik yarışında dereceye giremeyince Hong Kong’a gidip Goku Sky ismini alan ve Asya-Pasifik ülkelerinde tam 10 yıl fırtına üzere esen top-model Göksenin Yıldırım’ın inanılmaz fakat gerçek hikâyesi!”
KURGUNUN KATMANLARI
Fink, Murat Menteş, Alfa Kitap 2021, 294 sayfa
MM kitabın girişinde kahramanıyla tanışmasını ve bu kitabın oluş-turul-ma sürecini özetlemiş (s. 17-28). Şu cümleler o kısımdan: “Elinizdeki roman, Göksenin Yıldırım’ın ağzından yazılmıştır. O anlattı ben yazdım. Anlatıcımız çok sempatik lakin bir nebze de çılgındır. Takdir edersiniz ki, hafızası gelgitli, ruhu yaralı birinin kelamlarını nizama koymak müşkül. Olaylar düzgün aksın istiyor gönül. Fakat ‘Goku Sky’ koldan kola atlıyor. Vakit, yer, bireyler durmadan değişiyor.”
2013 İstanbul’unda konuşmaya başlıyor Gökdeniz: “Zifiri karanlık adresim olmuş”. Kıvanç Tatlıtuğ ile bir telefon görüşmesinden kelam ediyor burada. İkinci sahnenin tarihi 2005, yeri: Hong Kong. Kısım başlığı “Dünyanın en hoş bayanı ve ben”. Üçüncü sahnede Tokyo’dayız, yıl 2006: “Yakuzalar teyakkuzda”. 1989 İstanbul’unda “Flu Elifba” karşımızda. Annesi, Gökdeniz’e Kur’an öğretiyor. “Babam Türkmen Alevisi, söylemiş miydim? Annem ise Sünni, üstelik dindar. Tam bir ‘apakay’dır ha. Tatarca ‘kadın’ demek, saygıdeğer, muteber. Kırım asıllı esasen.” (s. 49).
Baba Zekai Yıldırım, 2021 yılında kelam alıp oğlu hakkında kısa bir konuşma yapıyor (s. 106-109). “Ana” Ersin Güvenç Yıldırım 120 sayfa daha sonra ve 2006 yılında kelam alacak, bu ortada köşeli parantez ortasında şu bilgiyi de verecektir: “Ersin erkek adıdır” demeyin bana. Türkiye’de 2 bin “Ersin Hanım” var (s. 229).
Göksenin’in on sekiz ay büyük ağabeyi Tugeday (özetlemek gerekirse “Tugi” de deniyor) da romanın bir yerinde bir dipnotla karşımıza çıkıyor: “Ben, Tugeday Yıldırım. Bu kısımda anlatılan hadisede, Volkan Revan beni hiç bir surette darp etmemiştir. Müellif, sahneyi dramatize ederek, hadiseye fizikî taarruz eklemiştir. Okurun [özellikle de oğlum Deniz Atlas’ın] bilgisine sunuyor, tekzibin kayda geçmesini ehemmiyetle istirham ediyorum (s. 272).
Yalnızca bu nottan hareket ederek gerçekle kurgunun manası, farkı, pahası, tesiri, sonuçları üzerine uzun uzadıya müzakereler ve tartışmalar yürütebiliriz. “Özellikle oğlum” diyen hukukçu babanın telaşını gideren bu ince duyarlığı derin bir hürmetle alkışlamak isterim.
DİLİM DİLİM LEZZETLER
Kimi kısımlarını bağımsız hikayeler biçiminde de okuyabileceğimiz bu varlıklı ve enteresan anlatıyı okurken hissettiğim hisleri, şaşkınlıkları, hayranlıkları, coşkuları, hayıflanmaları, imrenişleri, kınamaları, ürperişleri anlatmaya bu biçimde bir tanıtım yazısının yetmeyeceğini takdir edersiniz.
Namaz kılan, oruç tutan bir fotomodelin başından geçenler, moda ve cümbüş dünyasının tuhaflıkları, cürüm örgütlerinin kendine has kuralları, günah denizinin ortasında bile parıltısı gözleri kamaştıran dostluklar… hayatın çeşitli cilvelerine ve tezahürlerine cuk oturan onlarca, tahminen yüzlerce aforizma…
Bükreş’te Yakuzalar ele geçirir kahramanımızı, onu öldüreceklerdir. Ama öldürmezler. niye? İşte karşılık: “daha sonradan öğrendim ki korkmam gerekiyormuş. İntihara meyilli birini vurmak, Yakuza raconuna aykırı düşüyormuş. Ölmek arzusundaysan senin bu isteğini yerine getirmeyi reddedermiş Yakuza. Babanzın uşağı değiller ya!” (s. 140)
Pir Maksut Efendi’den bir açıklama: “En ehil hal tam bir kayıtsızlıktan doğar. Dünyevi heyecanlar tüm faziletleri boğar. Zaaflardan korumaz seni hiç bir iktidar.” (s. 147)
Bu alıntıyı yapmışken Fink’in özelliklerinden birinin de “Baştan sona seci sanatının kullanıldığı birinci çağdaş roman!” olduğunu belirtelim. Divan nesrinin ve Osmanlı resmî yazısının pek sevdiği hususiyetlerden biri olan seci, diğer bir deyişle iç kafiye, roman boyunca daima hissediliyor ve bu durum, vakit zaman metne bir mesnevi akışı sağlıyor. Fakat bu akışın kimi birtakım bir çeşit zorlama, kimi vakit de ahenge kapılarak metni ve manası ıskalama üzere sonuçları olabiliyor. (bu biçimde durumlarda frene basıp geri döndüğüm oldu.)
Murat Menteş metinlerinde vokabüler virtüozitesi aslına bakarsan alışık olduğumuz bir olgu. Bu kitapta da cümbüş, nümayiş, donanma, şenlik, şehrayin eksik değil.
Kelamın özü şu olsun: Fink, uzakdoğudan Afrika’ya, Türkiye’den Danimarka’ya dünyanın dört bir yanından acı ve acıtıcı, gülünç ve güldürücü, dokunaklı ve dokunucu, dokundurucu bir fazlaca olayı, olguyu, durumu, gerçekliği ve karakteri seriyor önümüze.
Kedere Deva Randevu’lardan tanıdığımız Hakan Karataş’ın, çizimleriyle romana renk kattığını da hatırlatmak isterim.