İklimi ormanla koruyabiliriz

JoKeR

Active member
Geçtiğimiz hafta başlayan ve hâlâ kısmen devam eden yangınlar tüm Türkiye’yi adeta yasa boğdu. Biz de hem yangını birebir vakitte ormanların ve ormancıların durumunu yangın bölgesindeki gelişmeleri alanda takip eden Orman Mühendisleri Odası Lideri Hasan Türkyılmaz’la konuştuk.

Yangınların birebir anda çıkması ve öbür faktörler herkese kundaklama ihtimalini düşündürttü. Öncelikle bölgeleri de gezmiş biri olarak sizin bu mevzudaki kanaatiniz ne tarafta?

Bu yangınların sabotaj olup olmadığı konusunda ilgili makamların araştırma ve görüşleri doğrultusunda sonuncu sonuca erişilebilir lakin tıpkı anda biroldukça yerde yangın çıkması tıpkı vakitte Manavgat’taki orman yangınının birebir anda 4 farklı noktada çıkmış olması, şu anki kanaatimiz olan sabotaj ihtimali görüşümüzü güçlendiriyor. Daha evvelki senelerda yaşanan Hatay ve İzmir yangınlarının PKK terör örgütü tarafınca yapıldığı kamuoyunca bilinmektedir. Sabotaj ihtimalinin bu hassas periyotta üzerinde durulmasının gerçek olduğunu düşünüyoruz. esasen PKK terör örgütü ismine kendilerini “ateşin çocukları” olarak tanımlayan iblisin ve Firavunun çocukları yangınları çıkardıklarını kamuoyuna deklare ettilar. Ben yalnızca sabotajın PKK tarafınca değil onun ikiz kardeşi FETÖ ile işbirliği içerisinde memleketler arası şer güçlerin dayanağı ile yapıldığına inanıyorum. Global ısınma, dikkatsizlik, doğal sebepler ya da sabotaj niçini ne olursa olsun orman yangınlarında yalnızca ağaçlar yanmıyor. Bitkiler, böcekler, hayvanlar, nefesimiz yanıyor. İnsanlığın oksijen kaynağı yok ediliyor. Yangınların çıkış niçinleri devletimizin ilgili ünitelerince araştırılmakta olup en kısa müddette ortaya konacaktır. Şu andaki öncelikli gayemiz; çıkan yangınların bir an evvelce denetim altına alınması, söndürülmesi ve soğutma çalışmaları tamamlanarak akabinde bu alanların yeniden ağaçlandırılarak ormanlaştırılmasıdır.



İklimsel olarak da yangına yatkın bir devirdeyiz sanırım…

Ülkemiz Akdeniz coğrafyası ve iklim neslinde yer alması niçiniyle bilhassa yaz aylarında ağır bir yangın tehdidi altında bulunuyor. Orman yangınlarının çıktığı, yayıldığı, yangın muhafaza ve tertibine kâfi derecede ziyan yaptığı yılın bir devri yahut periyotları “Yangın Sezonu” olarak tanımlarız. Ülkemizde yangın dönemi 1 Mayıs ile 30 Kasım tarihlerini kapsayan 7 aylık vakit diliminden oluşuyor.

Pekala bu doğal yangınlar nasıl oluşuyor?

Yangın bölgelerinde sıcaklığın yüksek, bağıl nemin düşük olması yanıcı husus nemini düşürüyor ve ormanları yanmaya daha elverişli hale getiriyor. Rüzgâr şiddetinin yüksek olması yangının yayılma suratını arttırırken maalesef direkt müdahaleyi güçleştirmektedir. Hava sıcaklığının 40 derecenin üzerine çıktığı, rölatif nemin yüzde 20’nin altına düştüğü hava şartlarında orman yangını çıkma mümkünlüğü devasa yüksekliktetir. Hakikaten geçtiğimiz hafta yangınların yaşandığı bölgede meteoroloji istasyonlarından alınan datalar 30 Temmuz›da hava sıcaklığının 42-43 derece, bağlı nemin yüzde 13 ve rüzgâr suratının 50-60 km/sn olduğunu göstermektedir.

182 YILLIK BİR KURUM

Orman yangınlarında ormancıların misyonu nedir?


Öncelikle şunu söyleyelim. 20 yıl evvel 40 dakikada müdahale edilen yangına bugün ortalama 12 dakikada müdahale edilmektedir. Bu da takdire şayan bir durumdur. Yani bu alanda Orman Genel Müdürlüğü’nün göz gerisi edilemeyecek bir başarısı kelam konusudur. Çünkü orman yangınları geçmişten beri siyasi polemik konusu olageldiğinden gelmiş geçmiş bütün iktidarlar buna karşı önlem almaktan ve harcamadan kaçınmamışlardır. Bu niçinle dünyanın hiç bir ülkesinde olmayan makine parkı ve işçi ülkemizde mevcuttur. Yangınlara müdahale konusunda dünyanın en düzgün, en süratli ve en gerçek yangın idaresi sağlanmakta ve yangınlara müdahale edilmektedir. Çok başarılı bir imtihan veriyoruz. Orman teşkilatımız, dünyanın en uygun, en süratli ve en hakikat yangın idaresini sağlıyor. ‘Ateş savaşçısı’ ormancılarımızın fazlaca sayıda yangını kısa müddette denetim altına almış olması epey önemli bir muvaffakiyettir. Bildiğiniz üzere ülkemizde orman yangınları ile çabada nazaranvli kurum Orman Genel Müdürlüğü’dür. Orman yangınlarıyla gayrette 3 temel stratejimiz vardır. Orman Genel Müdürlüğü, 182 yıllık esaslı bir geçmişe ve deneyime sahip, ülkemizin en ücra köşesinde bile teşkilatlanmış bir kurumdur. Yangınları önleyici tesislerden tutun da yangınla uğraş ekipmanları bakımından geçmiş periyotlara nazaran fazlaca daha kuvvetli durumdadır.

İKLİMİ ORMANLA KORUYABİLİRİZ

Bizim halk olarak bu cins yangınlara karşı neler yapmamız gerekiyor? Gereğince şuurlu miyiz? Eksiklerimiz var mı?


Orman Genel Müdürlüğümüzün, yangın öncesi tedbire faaliyetleri kapsamında yapılan eğitim ve bilinçlendirme çalışmalarını, hatta kamu spotu formunda tv ekranlarında da nazaranbiliyoruz. Fakat gereğince şuur kazandığımızı söylemek sıkıntı. Bu bağlamda küçük yaştan başlayarak şuur ve farkındalık eğitimlerinin üzerinde ısrarla durmamız gerektiği kanaatini taşıyorum. Ormanlar her ne kadar devlet tarafınca anayasa ve maddelerle korunuyor olsa da tüm kurumlar ve vatandaşlar olarak tıpkı sorumluluğu taşımak ve paylaşmak zorundayız. Unutmayalım ki; “Küresel İklim Değişikliği” yaşadığımız bu yüzyılda felakete dönüşen sel, heyelan yangın vb. tabiat olaylarını önleyecek ana ögelerden birisi de bir daha orman varlığımızdır. Bu niçinle fakat ormanlarımızı koruyarak yarınlarımızı teminat altına almak mümkün görünmektedir.



TEMEL ÇABAYI KARA ÖGELERİ YAPAR

Bu tıp yangınlarda helikopterin nasıl bir bakılırsavi var? Türkiye’nin kâfi helikopteri var mı?


Helikopterin hareket kabiliyetinin yüksek, daha pratik ve ekonomik olmasının yanında, orman yangınları ile uğraşta eğimli ve kırık topraklarda daha tesirli olduğu biliniyor. Yangına müdahalede hava gücü olarak yalnızca uçak ya da helikopter olmalı konusunun tartışılması yerine; yanlışsız, süratli ve inançlı bir biçimde nasıl müdahale edileceğiyle ilgilenilmeli. Helikopterin ya da uçağın teknik açıdan olumlu ya da olumsuz istikametleri bulunabiliyor. Uçaklar yalnızca havaalanından ya da (amfibik uçaklar) denizlerden, göllerden ve büyük barajlardan su alabilir. Helikopterler ise her türlü su kaynağından su alımı yaparak daha süratli ve hareket kabiliyeti açısından daha rahat hareket ederek yangınlara müdahale edebilmektedir. Orman Genel Müdürlüğü tarafınca yangınlara helikopterler ile süratli bir biçimde müdahale etmek için ormanlar içerisinde 3 bin 600 adet yangın su havuzu ve göletleri oluşturulmuştur. Buralardan kara araçlarıyla bir arada hava araçlarından yalnızca helikopterler su alabilmektedir. Yangının kırık, dağlık ve yolu olmayan bir yerde çıkması durumunda helikopterler ilgili mahallere yangın çalışanı indirilmesine de imkân sağlamaktadır. Bu konular göz önünde bulundurulduğunda kamuoyunda oluşturulan orman yangınlarına müdahalede uçakların daha verimli kullanılabileceği algısı gerçek değil. Ayrıyeten orman yangınlarına yalnızca havadan müdahale edilmez. Temel çaba olan söndürme ve soğutma faaliyetleri kara ögeleriyle yapılır.

Yangınların akabinde bu bölgeler nasıl bir müddetç geçirecek? Ağaçlandırma çabucak başlayacak mı?

Orman yangınlarının söndürülmesini müteakiben alan ölçümleri ve hasar tespiti yapıldıktan daha sonra en kısa müddette yanan ağaçlar kesilerek alandan çıkarılacak, toprak hazırlığı yapıldıktan daha sonra uygun ormancılık tekniklerine göre tensil, rehabilitasyon ve ağaçlandırma çalışmaları ile yangından ziyan nazarann alanlar tekrar ormanlaştırılacak. Yangından daha sonra asli çeşit korunarak doğal yapısına uygun ormanlar yeniden inşa edilirken YARDOP (Yanan Orman Alanların Rehabilitasyonu ve Yangına Dirençli Ormanlar Tesisi Projesi)’ne uygun biçimde yeni ormanlar kuruluyor.

Kamuoyu ve toplumsal medya üzerinde sıkça tartışılan bir başka mevzu ise yanan ormanların imara açılacağı konusu yahut korkusu. Bu mümkün olabilir mi?

Yanan ormanların imara açılamayacağı ve bir daha ormanlaştırılacağı anayasamızda açık ve net bir biçimde belirtilmiştir. Anayasamızın 169. hususu, “…Yanan ormanların yerinde yeni orman yetiştirilir, bu yerlerde öteki çeşit tarım ve hayvancılık yapılamaz…” Daha evvelki tüm yanan alanlarda olduğu üzere yanan alanlar bir daha süratli bir biçimde bir daha ormanlaştırılır. Yangınlarımızın soğutma çalışmaları bittikten daha sonra gereken iyileştirmeler yapılır. Arazi dikime uygun hale getirilir ve ağaçlandırılma çalışmaları başlatılır. Bu çalışmalarda Orman Genel Müdürlüğümüz denetiminde olur.

ORMANLAŞTIRMA YAPILACAK

Pekala bir daha kızılçam mı ekilecek? Malum kızılçamın yanıcılığı üzerine de tartışmalar, konuşmalar yapılıyor?


Akdeniz ve Ege Bölgelerinin asli ağaç çeşidi doğal yollarla yetişen ve binlerce yıldır alanda doğal olarak bulunan kızılçamdır. Kızılçamda bulunan reçine onu yangına karşı daha hassas hale getiriyor. Lakin unutulmamalıdır ki kızılçam tohumları 800-1000 derecelik sıcaklıklara karşı da sağlamdır. Bu konular göz önünde bulundurularak yangına dirençli tiplerinde karışıma gireceği projeler çerçevesinde ormanlaştırma çalışmaları acilen hayata geçirilecektir.



Yangınların yüzde 89’u insan eliyle çıkıyor

Son periyotta karantinaların akabinde daha fazla tabiatta olmak istiyoruz. Bu da yangınlar için bir risk mi oluşturuyor?


Koraonavirüs niçiniyle pak havaya, oksijene her zamankinden daha fazla gereksinimimizin olduğu bu vakitte beşerler açık havaya hasret kaldılar. Yangınların yalnızca yüzde 11’i yıldırım üzere doğal olaylar, yüzde 89’u ise insan faktörü sonucunda çıkıyor. Rekreatif ve toplumsal gereksinimlere hürmet duyuyoruz. Devletimiz; Orman Genel Müdürlüğü ile Tabiat Muhafaza ve Ulusal Parklar Genel Müdürlükleri marifetiyle toplumun toplumsal ve rekreatif muhtaçlıklarını karşılamak için mesire ve piknik yerleri, tabiat alanları, Ulusal Parklar oluşturarak insanımızın hizmetine sunuyor.

Vatandaşlarımız toplumsal ve rekreatif gereksinimlerini bu alanlarda gidermeli ve önlerine gelen her yerde ateşli piknik yapmamalı. Yangın bölgelerinde ve yangına hassas orman alanlarında daha dikkatli olmamız gerekmektedir. Uzmanlık gerektiren yangına müdahale çalışmasında devlet nazaranvlilerinden habersiz bir çalışma içine girilmemeli.





YANGINLA ÇABADA SABİT BİR RECETEMİZ YOK

Biz yaygın olarak “yangın söndürüldü” tarifini kullanıyoruz lakin aslında yangın ormancılar tarafınca çeşitli tekniklerle bitiriliyor. Bu yangınlara nasıl müdahale edildi, nasıl teknikler kullanıldı?


Orman yangınları içerisinde biroldukca değişkeni barındıran kompleks yapılara sahiptir. Bu sebeple her orman yangını için sabit bir çaba reçetesi oluşturmak mümkün değil. Yangınla çaba; bilimsel, teknik, ekonomik, toplumsal ve çevresel hayli boyutlu bir mevzudur. Orman yangınındaki en kıymetli konulardan biri erken müdahale olduğundan kara ve hava gruplarınca ne kadar acele yangına müdahale edilebilirse o kadar muvaffakiyet artmaktadır.

Pekala sizce bu yangınlara süratli müdahale edilebildi mi?

Bu yangınlarda da kara ve hava gruplarımızla en kısa müddette müdahalede bulunuldu. Fakat birebir anda 4 farklı yerde yangının meydana gelmesinin yanında maalesef ülkemiz genelinde birebir anda ve gerisi gerisine yangınlar oluşması tıpkı vakitte yüksek sıcaklık, düşük nem ve rüzgâr şiddeti yangınların denetim altına alınmasını olumsuz istikamette etkiledi.
 
Üst