JoKeR
Active member
Okuyucu ve müellifi şekillendiren biraz da ortasında bulunduğu konjonktürdür. 80’li yılların okuyucu ve muharrir karakteri daha sonraki yılların okur-yazar profilinden besbelli biçimde ayrılır. Kitapla ve kalemle 80’li senelerda tanışmış biri olarak bu ayrıma her on yılda tekrar yakından tanıklık ettiğimi söyleyebilirim. Seksenli yıllar okuyucusunun (yazarı da öyle) en karakteristik özelliği olaylara, olgulara ve kavramlara yaklaşırken bütüncül düşünmeleridir. Niyet ile duyarlığın ortasını açmayan bir entelektüel halden bahsediyorum. Her şey bir dünya görüşünün merkezinde şekillenmektedir. Gazetelerin sayfalarını şiir, hikaye, deneme üzere edebi eserlere cömertçe açtığı, çabucak hemen “konsept” sözünün keşfedilmediği senelerda yazınsal amaçlar müşterek “anlam arayışı”nda toplanıyordu. Kitap fuarları şimdiki üzere yaygın değildi. Doğrusu buna o kadar gereksinim da yoktu. Zira meşhur “Beyazsaray Kitapçılar Çarşısı” “Beyazıt Sahaflar Çarşısı” ve “Üretmen Han Kitap Çarşısı” başta olmak üzere birfazlaca semtte fuarları aratmayacak ortamlar mevcuttu.
MÜŞTERİ DEĞİL OKUR
Yayınevleri hem de okur-yazar buluşma yerleriydi. Gelene buralarda hiç bir vakit müşteri gözüyle bakılmazdı. 80’li senelerda Cağaloğlu yokuşunda yalnızca bedensel değil beraberinde zihni yorgunluğumuzu da dinlendirdiğimiz yerlerden biri İşaret yayınlarıydı. Sabahattin Zaim, Davut Dursun, Hasan Akay, Nazif Şahinoğlu, Süheyl Ünver, Nevzat Yalçıntaş, Mehmet Yaşar Soyalan ve Bilal Eryılmaz üzere isimlerle orada tanıştık. İsmet Uçma yerin sahibi değil aiti üzereydi. Vaktin ruhuna vakıf olmakla birlikte geleceğin sahih idrakini de inşa etmeye çalışıyordu. Bunu vakit içerisinde daha uygun anlaşılacak yayıncı tavrıyla ortaya koymuştu. Bir taraftan temel kaynakların okuyucu ile buluşturulması öbür taraftan bu kaynaklara nüfuz etmiş dünyanın Müslüman zihinlerini memleket insanıyla tanıştırmak üzere bir niyeti gerçekleştirme çabası güdüyordu. Seyyid Kutup ’la Elmalılı Hamdi Yazır’ı, Muhammed Abduh’la İsmail Hakkı Bursevî’yi, Mevdudi ile Aksekili Ahmet Hamdi’yi mezcedebilen bir fikir köprüsü oluşturmayı başarmıştır.
İSLAMİ ENTELEKTÜEL DÜNYASI
Yerli İslami entelektüel zihinlerle ümmet coğrafyasının sahih birikimini buluşturabilmek bugünün muhtaçlığı olan şeyi dünden nazaranbilmektir. İsmet Uçma’nın yayıncılık serüveni kitabın ve kitabî olanın kanatlanması aslı üzere şekillenmiştir. Bu yüzden ömrü boyunca onun etrafının sahih niyet çiti oluşturan dostlarla çevrili olduğunu görürüz. Ali Kemal Temizer, Hüseyin Altuntaş, Üzeyir İlbak üzere isimler yalnızca benim bildiklerim. Üç ismin de edebiyatçı olmak üzere bir vasfı olduğunu düşündüğümüzde “kitabî olanın kanatlanması”ndan neyi kastettiğim daha yeterli anlaşılacaktır. Bu, ayakların yerden kesilmesi üzere sözün birtakım kimi lisandan kayarak geldiği yere, yani kalbe rücu etmesi demektir. Edebiyat, sanat ve ideoloji sacayaklarını canlı tutmadan yalnızca motamot kaynaklarla beslenme dünya ve insan inşasında hedeflenen noktaya ulaşmaya yetmeyecektir. birebir vakitte kaynakların işaret ettiği noktaya dikkat ve de rikkat kesilmek gerekir. Bu nokta edebiyat, sanat ve ideolojidir ki medeniyetin ikamesi bunlarla mümkündür.
YANINDAN BİR KUCAK KİTAPLA ÇIKMIŞTIK
İsmet Uçma ismi yayıncılığımızda sahih fikir nöbetini tutan kişi olarak hatırlanmayı ziyadesiyle hak etmektedir. Kendisiyle tanışmamız bir niyetin izini sürmek için Babı Âli yokuşunu tırmandığımız bir güne rastlar. O sıralar Mimar Sinan Üniversitesinde yeni öğrenci olan kitap kurdu dostum Hüseyin Kâfi ile fetva ile fehva içindeki tıkanmışlığa tahminen deva olur diye İsmet ağabeye gitmiştik. İsmet ağabey az fakat öz konuşmuştu. Ne kadar önemli ve tansiyonlu konuları konuşsa bir daha de cana yakınlığını ve tolerans hissini kaybetmeyen biri olarak dikkatimizi çekmişti. Oradan bir kucak kitapla çıkmıştık. Ardından Cağaloğlu’unda birinci ve son sefer yapılan kitap fuarında İşaret Yayınları standında çalışmış onun kitapla, fikirle, okuyucuyla ve müellifle nasıl nazik bir bağlantı içerisinde bulunduğuna yakından şahit olmuştuk. Milletvekili olacağını duyduğumda onun biroldukça dostu üzere ben de hiç telaş duymamıştım. Zira İsmet Uçma nerede olursa olsun bulunduğu yeri terk edecek birisi değildi. Üzeyir İlbak’ın sözüyle o “siyasetteki uzun mesaisine karşın siyasetin ürettiği sentetik alana düşmeyen” bir tanesiydi.
Her fırsatta okumaya, düşünmeye ve yazmaya işaret ederdi. Yazdığı tek kitap “Bir Toplumsal Siyaset Kurumu Olarak Ahilik” olsa da sayısız yapıtın ve müellifin yetişmesine katkı sağlamıştır. Kalemle ve yazmayla tanışmasını İsmet Uçma’nın teşvikine bağlayan müellif Hüseyin Altuntaş “Benim muharrir olmama vesile olan İsmet ağabeydir. Benim yazmaya yeteneğimi fark edip “Hüseyin, vilayetle bir şeyler yaz!” diye diye sonunda “İbrahim İmanı Öğreniyor” kitabını yazmama vesile oldu.” kelamlarıyla İsmet Uçma’nın “ne yazmak?” kadar “nasıl yazmak?” gerektiğinin de izini sürdüğünü teslim ediyor.
1983 yılında “Bir Yayıncılık”ta editör olarak başladığı yayın ömrünü 1986 yılında kurduğu “İşaret Yayınlarıyla” sürdüren İsmet Uçma 2000 yılında bir mecra daha açarak bu düşünsel mefkuresini “Şehir Yayınları”yla taçlandırmıştır. 80’li yılların sahih karakterini hiç bir vakit kaybetmemiş olan Uçma’nın Kur’an merkezli dünya ve ahiret algısı vefatına kadar devam etmiştir. Onun niyet ve ruh dünyamıza kazandırdığı “Kur’an Mesajı” ismiyle İngilizceden Türkçeye başarılı bir çeviriyle yayımlanan “Muhammed Esed” Kur’an çevirisi bile tek başına anılmayı hak eden bir hizmettir. Ruhu şâd, yeri cennet olsun. Ailesine, dostlarına ve yayın dünyasına baş sıhhati diliyorum.
MÜŞTERİ DEĞİL OKUR
Yayınevleri hem de okur-yazar buluşma yerleriydi. Gelene buralarda hiç bir vakit müşteri gözüyle bakılmazdı. 80’li senelerda Cağaloğlu yokuşunda yalnızca bedensel değil beraberinde zihni yorgunluğumuzu da dinlendirdiğimiz yerlerden biri İşaret yayınlarıydı. Sabahattin Zaim, Davut Dursun, Hasan Akay, Nazif Şahinoğlu, Süheyl Ünver, Nevzat Yalçıntaş, Mehmet Yaşar Soyalan ve Bilal Eryılmaz üzere isimlerle orada tanıştık. İsmet Uçma yerin sahibi değil aiti üzereydi. Vaktin ruhuna vakıf olmakla birlikte geleceğin sahih idrakini de inşa etmeye çalışıyordu. Bunu vakit içerisinde daha uygun anlaşılacak yayıncı tavrıyla ortaya koymuştu. Bir taraftan temel kaynakların okuyucu ile buluşturulması öbür taraftan bu kaynaklara nüfuz etmiş dünyanın Müslüman zihinlerini memleket insanıyla tanıştırmak üzere bir niyeti gerçekleştirme çabası güdüyordu. Seyyid Kutup ’la Elmalılı Hamdi Yazır’ı, Muhammed Abduh’la İsmail Hakkı Bursevî’yi, Mevdudi ile Aksekili Ahmet Hamdi’yi mezcedebilen bir fikir köprüsü oluşturmayı başarmıştır.
İSLAMİ ENTELEKTÜEL DÜNYASI
Yerli İslami entelektüel zihinlerle ümmet coğrafyasının sahih birikimini buluşturabilmek bugünün muhtaçlığı olan şeyi dünden nazaranbilmektir. İsmet Uçma’nın yayıncılık serüveni kitabın ve kitabî olanın kanatlanması aslı üzere şekillenmiştir. Bu yüzden ömrü boyunca onun etrafının sahih niyet çiti oluşturan dostlarla çevrili olduğunu görürüz. Ali Kemal Temizer, Hüseyin Altuntaş, Üzeyir İlbak üzere isimler yalnızca benim bildiklerim. Üç ismin de edebiyatçı olmak üzere bir vasfı olduğunu düşündüğümüzde “kitabî olanın kanatlanması”ndan neyi kastettiğim daha yeterli anlaşılacaktır. Bu, ayakların yerden kesilmesi üzere sözün birtakım kimi lisandan kayarak geldiği yere, yani kalbe rücu etmesi demektir. Edebiyat, sanat ve ideoloji sacayaklarını canlı tutmadan yalnızca motamot kaynaklarla beslenme dünya ve insan inşasında hedeflenen noktaya ulaşmaya yetmeyecektir. birebir vakitte kaynakların işaret ettiği noktaya dikkat ve de rikkat kesilmek gerekir. Bu nokta edebiyat, sanat ve ideolojidir ki medeniyetin ikamesi bunlarla mümkündür.
YANINDAN BİR KUCAK KİTAPLA ÇIKMIŞTIK
İsmet Uçma ismi yayıncılığımızda sahih fikir nöbetini tutan kişi olarak hatırlanmayı ziyadesiyle hak etmektedir. Kendisiyle tanışmamız bir niyetin izini sürmek için Babı Âli yokuşunu tırmandığımız bir güne rastlar. O sıralar Mimar Sinan Üniversitesinde yeni öğrenci olan kitap kurdu dostum Hüseyin Kâfi ile fetva ile fehva içindeki tıkanmışlığa tahminen deva olur diye İsmet ağabeye gitmiştik. İsmet ağabey az fakat öz konuşmuştu. Ne kadar önemli ve tansiyonlu konuları konuşsa bir daha de cana yakınlığını ve tolerans hissini kaybetmeyen biri olarak dikkatimizi çekmişti. Oradan bir kucak kitapla çıkmıştık. Ardından Cağaloğlu’unda birinci ve son sefer yapılan kitap fuarında İşaret Yayınları standında çalışmış onun kitapla, fikirle, okuyucuyla ve müellifle nasıl nazik bir bağlantı içerisinde bulunduğuna yakından şahit olmuştuk. Milletvekili olacağını duyduğumda onun biroldukça dostu üzere ben de hiç telaş duymamıştım. Zira İsmet Uçma nerede olursa olsun bulunduğu yeri terk edecek birisi değildi. Üzeyir İlbak’ın sözüyle o “siyasetteki uzun mesaisine karşın siyasetin ürettiği sentetik alana düşmeyen” bir tanesiydi.
Her fırsatta okumaya, düşünmeye ve yazmaya işaret ederdi. Yazdığı tek kitap “Bir Toplumsal Siyaset Kurumu Olarak Ahilik” olsa da sayısız yapıtın ve müellifin yetişmesine katkı sağlamıştır. Kalemle ve yazmayla tanışmasını İsmet Uçma’nın teşvikine bağlayan müellif Hüseyin Altuntaş “Benim muharrir olmama vesile olan İsmet ağabeydir. Benim yazmaya yeteneğimi fark edip “Hüseyin, vilayetle bir şeyler yaz!” diye diye sonunda “İbrahim İmanı Öğreniyor” kitabını yazmama vesile oldu.” kelamlarıyla İsmet Uçma’nın “ne yazmak?” kadar “nasıl yazmak?” gerektiğinin de izini sürdüğünü teslim ediyor.
1983 yılında “Bir Yayıncılık”ta editör olarak başladığı yayın ömrünü 1986 yılında kurduğu “İşaret Yayınlarıyla” sürdüren İsmet Uçma 2000 yılında bir mecra daha açarak bu düşünsel mefkuresini “Şehir Yayınları”yla taçlandırmıştır. 80’li yılların sahih karakterini hiç bir vakit kaybetmemiş olan Uçma’nın Kur’an merkezli dünya ve ahiret algısı vefatına kadar devam etmiştir. Onun niyet ve ruh dünyamıza kazandırdığı “Kur’an Mesajı” ismiyle İngilizceden Türkçeye başarılı bir çeviriyle yayımlanan “Muhammed Esed” Kur’an çevirisi bile tek başına anılmayı hak eden bir hizmettir. Ruhu şâd, yeri cennet olsun. Ailesine, dostlarına ve yayın dünyasına baş sıhhati diliyorum.