Johann Wolfgang von Goethe’nin buhranlı kitabı: Genç Werther’in Acıları

AirdropAvcisi

New member
Dünya edebiyatının dâhilerinden sayılan Johann Wolfgang von Goethe’nin yayımlandığında derin yankılara niye olan eseri Genç Werther’in Acıları, dramatik satırlarla dolu değerli bir edebi metindir. His coşkunluğunu ustalıkla kaleminin ucuna getiren Goethe, periyodun gençleri içinde adeta fırtına estirmiştir.

Genç Werther’in Acıları yapıtıyla üniversalliği yakalayan muharrir, çoşkunluk akımı denilen yeni bir çağı da başlatan isim oldu. Oyunlarında ve başka yapıtlarında mistik ögeleri çokça kullananan Goethe, öteki toplumsal bilimlerden de faydalanarak hepsini bir ortada yoğurmuştur.

Genç Werther’in Acıları, büyük edebiyatçının kaleme aldığı birinci romanıdır.

Müellif kitabını şu biçimde anlatır:

“Zavallı Werther’in öyküsü hakkında bulabildiğim her şeyi itinayla bir ortaya getirdim ve işte önünüze koyuyorum ve biliyorum bunun için bana teşekkür edeceksiniz.”


KİTAPLA GELEN İNTİHARLAR…


Goethe’nin hayatından esinlenerek yazdığı kitap, 1774 yılında yazıldı. Goethe, Genç Werther’in Acıları’nı yazarken 25 yaşındaydı.

Kitap yayımlandığında Almanya’da intihar hadiselerinde gözle görülür artışın olması, romanın kıymetinden ileri gelmektedir. Büyük Fransız komutan Napolyon Bonapart ‘ın en az sekiz kere Genç Werther’in Acıları’nı okuduğunu belirtmiş olalım.

Almanya’nın sokaklarını, caddelerini renkli kıyafetler giyen his yüklü gençlerle dolup taşmıştır. Goethe’nin ruhsal, sosyolojik, kültürel, toplumsal ve siyasal ögelerle harmanladığı yapıtı, olumsüz klasikler içinde yerini almıştır.


“DAHA FAZLA IŞIK…”

Müellif, Frankfurt’da 1749′da soylu bir ailede dünyaya geldi. Eğitimli anne babası yardımıyla küçük yaşta okumaya başladı. Latince, Fransızca ve Yunanca lisanlarını öğrendi. Goethe denilince okurların aklına “Faust” kitabı gelmesi, müellifin ismiyle özdeşleşmiştir. Şeytanla muahede sağlayan bireyin, İlah ve Şeytan içinde sınamaya tabi tutulan sarsıcı eser.

Son vakit içinderda hasta bulunmasına karşın yılmadan, usanmadan yazmayı sürdürdü. Tarihler 22 Mart 1832’i gösterdiğinde kalp krizi kararı hayatını kaybeden Goethe’nin dudaklarından dökülen son kelamlar ise “Daha fazla ışık” olmuştur.

“WERTHER SALGINI”

Kitap, genç hukuk öğrencisi Werther’in, nişanlı olan hoş bayan Lotte’ye duyduğu tarifsiz aşkı mevzu ediniyor. Lotte’ye kopmaz bağlarla bağlı olan Werther, hoş bayanla dostluk kurmuştur ve mümkün olduğunca kendisiyle vakit geçirmektedir. O periyot en epey konuşulan husus olan roman, Almanya edebiyatı için mihenk taşı olmuştur.


BUHRANLARA SEBEP OLAN KİTAP

Dünya edebiyatı için de değerli bir yere sahip olan eser, Goethe’nin usta kaleminin ölümsüz yapıtıdır. Almanya’da “Werther salgını” olarak başlayan akım, bilhassa gençler içinde büyük buhranlara sebep olmuş, bulaşıcı hastalık üzere intiharlar baş göstermiştir.

WILHELM SCHILLER VE WERTHER’İN MEKTUPLAŞMALARI

Werther’in arkadaşı olan Schiller ile mektuplaşmaları edebiyatta mektup çeşidinin değerli ayağını oluşturur. Sevdiği bayanın nişanlı olması, Werther’in her geçen gün artan acıları, ıstırapları kendisini ortasından çıkılmaz buhranlara sevk eder.

Müellifin etik bedeller çerçevesinde yazdığı roman, aşkın ve sevginin ahlak boyutunu da sayfalarında yer verir. Kıymetli aşk romanlarından sayılan Genç Werther’in Acıları, ünlü Fransız aydınlanmacı muharrir J.J.Rousseau’nun “Julie” isimli kitabından esinlenerek yazılması da kitabın bir öteki özelliği.

Ruhsal roman cinsinde olan kitap, ortasında barındırdığı his yüklü iletilerle okurların beğendiği klasiklerin başında gelmektedir.

Lotte ve Werther içindeki duygusal ilgi beraberinde sınıf çatışmasının fotoğrafıdır. Lotte’nin aristokrat bir aileye mensup olması yasak aşkı yeterlice imkânsızlaştırmıştır.

Hoş Lotte’nin nişanlısı Albert ile arkadaş olan Werther’in kabarık hisleri onu intihara kadar sürükleyecektir. Lotte, mensubu olduğu sınıf ve aile gereği nişanlısıyla evlenmek zorunda kalır.


“ELVEDA LOTTE ELVEDA”

En düzgün aşk romanları içinde gösterilen Genç Werther’in Acıları, Goethe’ye kıymetli ivme kazandırmıştır. Werther’in yaşadığı ruhsal problemlere ve karşılıksız aşka daha fazla dayanamayarak arkadaşı Schiller’e son bir mektup yazmadan evvel vefatı oldukçatan başına koymuştur.

Genç Werther, silahını temizler namluyu acılarla dolu göğsüne dayar. Tereddütsüz bir biçimde tetiğe basar.

Kanlar ortasında yere yığılır.

Uşağı mektubu postaya verip gelene kadar ölmüştü acılı Werther.

Geriye son mektubunun son satırlarında oluşan “Elveda Lotte elveda” kelamları kalır.

Ergül Tosun

Kitap sayfası için irtibat:

[email protected]
 
Üst