Karşıt ve sıradışı bir filozof: Friedrich Nietzsche

AirdropAvcisi

New member
Alman filolog, filozof, kültür eleştirmeni, şair ve bestekar… Din, ahlâk, çağdaş kültür, ideoloji ve bilim üzerine metafor, ironi ve aforizma dolu bir üslupla eleştirel yazılar yazan Nietzsche’nin kilit fikirlerini Apollon-Dionysos ikiliği, Perspektivizm, Güç İstenci, “Tanrı’nın ölümü”, üstinsan ve bengi dönüş oluşturur.

İdeolojisinin merkezini oluşturan şey, kişinin coşkun gücünü sömüren her türlü öğretinin, toplumsal olarak ne kadar geçerli olursa olsun sorgulanarak ömrün olumlanmasıdır.

Hakikatin kıymeti ve nesnelliği üzerine yürüttüğü kökten sorgulaması, geniş çaplı yorumların odağını oluşturur ve tesiri bilhassa kıta ideolojisi geleneğinde varoluşçuluk, postmodernizm ve postyapısalcılık da dâhil olmak üzere devam etmektedir.

BİR ELEŞİTMEN

Nietzsche, mesleğine ideolojiye dönmedilk evvel klasik filolog (Yunan ve Roma metin eleştirmeni) olarak başladı.

1869 yılında yirmi dört yaşındayken Basel Üniversitesinde klasik filoloji kürsüsüne, bu yeri alan en genç kişi olarak atandı. 1879 yazında, hayatının büyük kısmında kendisine sıkıntı olacak olan sıhhat sıkıntıları yüzünden istifa etti.


ZİHİNSEL YETİLERİNİ KAYBETTİ

1889’da kırk dört yaşında zihinsel yetilerinin tamamının kaybıyla sonuçlanan bir çöküş yaşadı.

Çöküşü daha sonraları, üçüncü devre sifilis hastalığının yol açtığı, az görülen bir genel pareziye yoruldu; ama bu teşhiste soru işaretleri vardı. Nietzsche, kalan yıllarını 1897’de vefatına kadar annesinin, 1900’de kendi vefatına kadar kız kardeşi Elisabeth Förster-Nietzsche’nin bakımında geçirdi.


KIZ KARDEŞİ BAKIMINI ÜSTLENDİ

Bakıcısı olarak kız kardeşi, Nietzsche’nin el yazmalarının idareciliğini ve editörlüğünü üstlendi.

Förster-Nietzsche, tanınmış bir Alman milliyetçisi ve antisemitist olan Bernhard Förster ile evliydi ve Nietzsche’nin yayınlanmamış yazılarını, kocasının ideolojisine uyarlamak üzere, Nietzsche’nin belirttiği, antisemitizm ile milliyetçiliğe sert ve bariz halde karşı çıktığı görüşlerine ekseriyetle karşıt düşecek formda bir daha düzenledi.


NAZİZİM ELEŞTİRİSİ

Förster-Nietzsche’nin yaptığı değişiklikler sebebiyle Nietzsche’nin ismi, daha sonraları yirminci yüzyıl bilim insanları Nietzsche’nin fikirlerinin yanlış yorumlanmasına karşı harekete geçmiş olsalar da, Alman militarizmi ve Nazizm ile bir arada anılır olmuştur. Friedrich Nietzsche, 25 Ağustos 1900’de hayatını kaybetti.

Ergül Tosun

Kitap sayfası için irtibat:

[email protected]
 
Üst