Kırılgan, sert ve çarpıcı bir roman: Hayatta Kalanlar

JoKeR

Active member
YASEMİN KOÇ

Alex Schulman’ın 2020’de İsveç’te yayımlanan ve dikkatleri üzerine çekmesini sağlayan romanı Hayatta Kalanlar, Timaş Yayınları ve tercüman Zeynep Tamer tarafınca Türkçeye kazandırıldı. Schulman, İsveç’te tanınmış bir gazeteci, radyo ve televizyon programcısı, epey dinlenen bir podcast imalcisi olmasını ve daha evvel yayımlanan dört otobiyografik kitabını, son romanına aldığı olumlu yansılarla taçlandırıyor.

İsveç’te yaşayan üç kardeşin -Benjamin, Pierre ve Nils- birbirleriyle ve anne babalarıyla olan bağlantılarını ve bu ailenin kısa tarihini okuduğumuz romanda, bütün bu alakalar ağının temelinde yer alan sırları ve bu sırların nelere niye olduğunu geçmişle bugün içinde seyahate çıkarak öğreniyoruz. Romanda, en az Kuzey’in iklimi kadar sert sahnelerle, katı hisler ve cümlelerle öylesine kırılgan ve hüzünlü bir bütünün ortasında karşılaşıyoruz ki bu zıtlığın yarattığı sarsıntı son sayfaya kadar peşimizi bırakmıyor ve bir yandan şaşkınlığımızı bir yandan metinden aldığımız hazzı pekiştiriyor. Muharrir, aile kavramını didikleyip, insanın yalnızlığını ve yabancılaşmasını bütün çıplaklığıyla ortaya koyarken bir yandan da en kırılgan, en aciz yanlarını deşifre ediyor.

BİR AİLE SIRRI

Kardeşlerin, çocukluklarından yetişkinliklerine kadar uzanan süreçte başlarından geçen ayırt edici, hayatlarına ve karakterlerine taraf veren olaylar, romanın sonunda okurun daha çarpıcı bir aile sırrıyla karşılaşacağı ana gerçek etkileyici bir sınır çiziyor. Anne ve babanın hem birbirleriyle birebir vakitte çocuklarıyla olan bağlantıları, ailenin sürekli memnun, hep kutsal, hep sevgi dolu olmasının imkânsızlığını ve gerçek dışılığını okura hatırlatıyor. Beş kişilik bu ailede her karakter kendine has, kendine dönük ve yalnızlaşmışken; her şeye karşın birbirlerinden vazgeçmeden kendi öykülerini bu çağdaş yalnızlığın ortasında var ediyorlar ve bu öykü alışılmışın haricinde sert bir gerçekçilikle okura sunuluyor. Çünkü sırların ve atlatılamayan travmaların üzerine inşa edilen insan bağlarının yaratacağı yıkıcı, yaralayıcı, uygunlaştırılması güç tesirleri üç kardeşin her birinde ve ebeveynlerinde farklı bir yansımayla gözlemliyoruz.

GÜÇLÜ BİR ROMAN

Müellifin İsveç’in tabiatından -huş ağaçlarından, ormanlardan, göllerden, yabani geyiklerden- dayanak alarak kurduğu, sıklıkla dingin, kıpırtısız ama her an beklenmedik bir krize ve kaosa da açık kurgusal atmosferinde lisan de kusursuz bir eşlikçi olarak bakılırsavini yerine getiriyor. Tıpkı yer üzere, tıpkı karakterler üzere, tıpkı hisler üzere lisan de dayanılmaz bir kırılganlığı ve hüznü, bir o kadar çarpıcı olan katılığın, sertliğin ve şiddetin ortasından duyuruyor. Bir yandan ölümlerle bir yandan da şiddetle çerçevelenen anlatıda, hüzün de kendine bir yol bularak okurun kalbine doluyor. Annelerinin vefatıyla yıllar daha sonra bir ortaya gelen ve hem eski meskenlerine hem kendi belleklerine seyahate çıkan kardeşlere eşlik ediyor, geçmişin her durağında yeni bir sarsıntıyla uyanıyoruz. Hayatta Kalanlar gücünü bu sarsıntılardan alan düzgün bir roman.
 
Üst