JoKeR
Active member
Kısa sinemanın ne olup olmadığı problemi, üreticinin sinemaya bakışını yansıtır. Maalesef ülkemizde uzun metraja geçmedilk evvelki basamak olarak görülüyor. Birkaç kısa sinema çekip, set deneyimi edinip, mükafatları alıp kendini ispat ettikten daha sonra uzun metraj çekebilmenin yollarına ulaşmaktan öteye geçmeyen bir gayret olarak kabul ediliyor.
halbuki kısa sinema, sinemacının kendini keşfetmesi ve usulünü belirlemesi noktasında fonksiyonelliğe sahip olmasının yanında üretimin yapıldığı coğrafyadaki sinema bakışını da şekillendiren tesire haizdir. Direktörün, toprağı ile içindeki münasebetten neşet eden yöntemi ortaya koyan, sinemanın imkanları çerçevesinde hudutları zorlayan, yeni bir tabir aracı babından kendine has vurguları belirleyen kısa sinema, dünyanın biroldukça bölgesinde uzun metraj lisanını de yönlendirir.
ALMANYA VE İRAN ÖRNEKLERİ
örneğin Yeni Alman Sinemasının doğum yerlerinden biri Oberhausen Kısa Sinema Festivali’dir. 1954’ten beri neredeyse aralıksız devam eden şenlik, teknoloji ve vaktin ruhu bağlamında orijinal biçimlerin arz-ı endam ettiği, bilhassa deher neysel çalışmaların ve videoart formlarının kelam alanı bulduğu mecradır. Ülkemizde az ilgi bakılırsan deher neysel kısa sinema ve videoart çalışmalarının Avrupa Sinemasında belirleyici tesiri olan bu şenlik ile Kuzey Avrupa şekli sinema üretiminin nüansları belirleniyor.
Dünya sinemasının değerli merkezlerinden biri haline gelen İran’da da kısa sinema epey kıymetli yer meblağ. 2010’da Tahran’da bir süre kalıp sinemacılarla görüştüğüm periyotta edindiğim intiba, İran Sineması denen olgunun şekillenmesinde kısa sinema süreçleri ve üretiminin değerli yer tuttuğuydu. O devir yalnızca Genç Sinemacılar Derneği bünyesinde yılda 1500 kısa sinema çekiliyordu. Bir ülke sineması için bunun ne demek olduğunu bütün sinema üreticileri anlar. Çünkü kısa sinema, lisan arayışlarının ve prosedür oluşturma uğraşlarının bereketli alanıdır.
KISA SİNEMACILARA TAVSİYELER
İşte bu noktada kısa sinemacılara yanlışsız tavsiyelerde bulunmak hayati derecede değer arz ediyor. Zira uzun metraja geçişin zorunlu yolu görülen kısa sinemanın fikirden şenlik idare sürecine kadar uzanan şiddetli seyahatinin rehberliğe duyduğu muhtaçlık her geçen gün artıyor. Sadece şenlik süreci idaresi dahi ortaya konmuş yapıtın hedefine ulaşması noktasında külfetli ve itina gerektiren nüanslar barındırıyor.
Öncelikle sinema yapmanın, hem sinemacının birebir vakitte insan olarak direktörün keşif süreci olduğunu bilmek gerekir. Sinema yapmak, üreticinin hayata nasıl baktığının somut karşılığıdır. hiç bir sineması, direktöründen gayrı düşünemeyiz. Dünya görüşü, üslubu ve kelam söyleme usulü, sinemacının beşere ve eşyaya yaklaşımının göstergesidir. Bu bağlamda kısa sineması ontolojik sorgulama alanı biçiminde söz etmek yanlış olmayacaktır. Haliyle bir sinemanın fikrini, direktörün içsel seyahatinin emaresi diye vurgulamalıyız.
SİNEMACININ SORUSU: NASIL!
Güzel bir sinemanın doğum sancısı olan fikir, muvaffakiyetin da birinci adımıdır. Fikirden daha sonraki süreçte ‘nasıl’ sorusu çerçevesinde sinema üretiminin somut vurgularla lisan kurgulaması yapılır. Senaryo, sinematografi, oyunculuk, ses tasarımı, sanat idaresi, yer kullanması ve kurgu, direktörün sorularının karşılığa yol aldığı zihinsel ve pratik aksiyon alanıdır. Kısa sinemacının kendi arayışı noktasında bu başlıklara ‘nasıl’ sorusunu yöneltip aldığı yanıtları sistemine yedirmesi sinema lisanını oluşturur.
SİNEMACININ MAZERETİ OLUR MU?
Katiyen ve katiyetle kısa sinemacının mazereti olamaz. Bilhassa teknik ekipman noktasındaki eksiklik vurgusu zayıflıktır. Çünkü sinemacının metodu, kendinden neşet eden ögelerle oluşur. Yani imkansızlık üzere görünen çerçeveyi imkana çevirebilmek, özgün üretimin şayet olmazsa olmazıdır. Nesimi Yetik’in Annem Sinema Öğreniyor, Abdurrahman Öner’in Buhar, Yeşim Tonbaz’ın Askıda, Ercan Selim Öngöz’ün Babaannemin Caz Tutkusu sinemalarını bu bakımdan izlenmesini tavsiye ederim.
Ahmet Uluçay sette
Ercan Kesal, bundan yıllar evvelden Sinema Ortası Dergisi’ne verdiği röportajda “Film yapmak için gerekli olan son şey paradır” derken kast ettiği şey üzerine düşünmek gerekir. Nuri Bilge Ceylan’ın kısa sineması Koza’yı hangi imkanlarla yaptığını da bilmeliyiz. Hele Ahmet Uluçay’ın, Anadolu’nun bir kasabasında arkadaşlarıyla hayata geçirdiği kısa sinemalarının fantastik yapısını düşününce, sinemacının film üretmek noktasında hiç bir mazereti olmadığını açık biçimde idrak edebiliriz. Reha Erdem’in Zoom programı üzerinden kaydettiği sahnelerle yaptığı son sineması ‘Seni Buldum Ya’ da bu gözle izlenebilecek üretimler içinde…
TEKNİK EKİPMAN FETİŞİZMİ
Cep telefonunun kamera olarak kısa sinema çekmeye yeteceği bir devirde yaşıyoruz. Kaldı ki kamera ve aksesuarlarına ulaşmak eskisi kadar sıkıntı da değil. Ekipmana ulaşımın kolaylaştığı bu vakitte imkanların ihtirasına kapılma tehlikesi de kısa sinemacılar için ikaz başlıklarımız içinde yer almalı. Misal, olur olmaz drone kullanması sinema lisanında tarifsiz ziyanlar oluşturabilir. Kısa sinemacı, ulaşabildiği her ekipmanı kullanmakla değil, sinemanın atmosferinin ve lisanının muhtaçlığı olan aygıtları gerçek biçimde kullanmakla mükelleftir.
halbuki kısa sinema, sinemacının kendini keşfetmesi ve usulünü belirlemesi noktasında fonksiyonelliğe sahip olmasının yanında üretimin yapıldığı coğrafyadaki sinema bakışını da şekillendiren tesire haizdir. Direktörün, toprağı ile içindeki münasebetten neşet eden yöntemi ortaya koyan, sinemanın imkanları çerçevesinde hudutları zorlayan, yeni bir tabir aracı babından kendine has vurguları belirleyen kısa sinema, dünyanın biroldukça bölgesinde uzun metraj lisanını de yönlendirir.
ALMANYA VE İRAN ÖRNEKLERİ
örneğin Yeni Alman Sinemasının doğum yerlerinden biri Oberhausen Kısa Sinema Festivali’dir. 1954’ten beri neredeyse aralıksız devam eden şenlik, teknoloji ve vaktin ruhu bağlamında orijinal biçimlerin arz-ı endam ettiği, bilhassa deher neysel çalışmaların ve videoart formlarının kelam alanı bulduğu mecradır. Ülkemizde az ilgi bakılırsan deher neysel kısa sinema ve videoart çalışmalarının Avrupa Sinemasında belirleyici tesiri olan bu şenlik ile Kuzey Avrupa şekli sinema üretiminin nüansları belirleniyor.
Dünya sinemasının değerli merkezlerinden biri haline gelen İran’da da kısa sinema epey kıymetli yer meblağ. 2010’da Tahran’da bir süre kalıp sinemacılarla görüştüğüm periyotta edindiğim intiba, İran Sineması denen olgunun şekillenmesinde kısa sinema süreçleri ve üretiminin değerli yer tuttuğuydu. O devir yalnızca Genç Sinemacılar Derneği bünyesinde yılda 1500 kısa sinema çekiliyordu. Bir ülke sineması için bunun ne demek olduğunu bütün sinema üreticileri anlar. Çünkü kısa sinema, lisan arayışlarının ve prosedür oluşturma uğraşlarının bereketli alanıdır.
KISA SİNEMACILARA TAVSİYELER
İşte bu noktada kısa sinemacılara yanlışsız tavsiyelerde bulunmak hayati derecede değer arz ediyor. Zira uzun metraja geçişin zorunlu yolu görülen kısa sinemanın fikirden şenlik idare sürecine kadar uzanan şiddetli seyahatinin rehberliğe duyduğu muhtaçlık her geçen gün artıyor. Sadece şenlik süreci idaresi dahi ortaya konmuş yapıtın hedefine ulaşması noktasında külfetli ve itina gerektiren nüanslar barındırıyor.
Öncelikle sinema yapmanın, hem sinemacının birebir vakitte insan olarak direktörün keşif süreci olduğunu bilmek gerekir. Sinema yapmak, üreticinin hayata nasıl baktığının somut karşılığıdır. hiç bir sineması, direktöründen gayrı düşünemeyiz. Dünya görüşü, üslubu ve kelam söyleme usulü, sinemacının beşere ve eşyaya yaklaşımının göstergesidir. Bu bağlamda kısa sineması ontolojik sorgulama alanı biçiminde söz etmek yanlış olmayacaktır. Haliyle bir sinemanın fikrini, direktörün içsel seyahatinin emaresi diye vurgulamalıyız.
SİNEMACININ SORUSU: NASIL!
Güzel bir sinemanın doğum sancısı olan fikir, muvaffakiyetin da birinci adımıdır. Fikirden daha sonraki süreçte ‘nasıl’ sorusu çerçevesinde sinema üretiminin somut vurgularla lisan kurgulaması yapılır. Senaryo, sinematografi, oyunculuk, ses tasarımı, sanat idaresi, yer kullanması ve kurgu, direktörün sorularının karşılığa yol aldığı zihinsel ve pratik aksiyon alanıdır. Kısa sinemacının kendi arayışı noktasında bu başlıklara ‘nasıl’ sorusunu yöneltip aldığı yanıtları sistemine yedirmesi sinema lisanını oluşturur.
SİNEMACININ MAZERETİ OLUR MU?
Katiyen ve katiyetle kısa sinemacının mazereti olamaz. Bilhassa teknik ekipman noktasındaki eksiklik vurgusu zayıflıktır. Çünkü sinemacının metodu, kendinden neşet eden ögelerle oluşur. Yani imkansızlık üzere görünen çerçeveyi imkana çevirebilmek, özgün üretimin şayet olmazsa olmazıdır. Nesimi Yetik’in Annem Sinema Öğreniyor, Abdurrahman Öner’in Buhar, Yeşim Tonbaz’ın Askıda, Ercan Selim Öngöz’ün Babaannemin Caz Tutkusu sinemalarını bu bakımdan izlenmesini tavsiye ederim.
Ahmet Uluçay sette
Ercan Kesal, bundan yıllar evvelden Sinema Ortası Dergisi’ne verdiği röportajda “Film yapmak için gerekli olan son şey paradır” derken kast ettiği şey üzerine düşünmek gerekir. Nuri Bilge Ceylan’ın kısa sineması Koza’yı hangi imkanlarla yaptığını da bilmeliyiz. Hele Ahmet Uluçay’ın, Anadolu’nun bir kasabasında arkadaşlarıyla hayata geçirdiği kısa sinemalarının fantastik yapısını düşününce, sinemacının film üretmek noktasında hiç bir mazereti olmadığını açık biçimde idrak edebiliriz. Reha Erdem’in Zoom programı üzerinden kaydettiği sahnelerle yaptığı son sineması ‘Seni Buldum Ya’ da bu gözle izlenebilecek üretimler içinde…
TEKNİK EKİPMAN FETİŞİZMİ
Cep telefonunun kamera olarak kısa sinema çekmeye yeteceği bir devirde yaşıyoruz. Kaldı ki kamera ve aksesuarlarına ulaşmak eskisi kadar sıkıntı da değil. Ekipmana ulaşımın kolaylaştığı bu vakitte imkanların ihtirasına kapılma tehlikesi de kısa sinemacılar için ikaz başlıklarımız içinde yer almalı. Misal, olur olmaz drone kullanması sinema lisanında tarifsiz ziyanlar oluşturabilir. Kısa sinemacı, ulaşabildiği her ekipmanı kullanmakla değil, sinemanın atmosferinin ve lisanının muhtaçlığı olan aygıtları gerçek biçimde kullanmakla mükelleftir.