IşıkHaber
New member
Ryhor Astapeni
Belarus önderi Alexander Lukaşenko, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinde kilit bir rol üstlendi. Rus konvoylarının ve birliklerinin Belarus toprakları üzerinden Kiev’e yanlışsız ilerlemesine müsaade verdi ve bilhassa de Rus savaş uçaklarının Ukrayna’ya saldırmak gayesiyle kullandığı hava üsleri de dahil olmak üzere, askeri altyapı sundu. Ukrayna, Belarus topraklarından atılan roketlerle bombalanıyor.
Belarus diktatörü ayrıyeten Rus saldırganlığına politik dayanak de sunuyor: Belarus, BM Genel Kurulu’nda Rusya’nın giriştiği işgali kınayan karara (Rusya, Suriye, Kuzey Kore ve Eritre’yle beraber) karşı oy kullandı ve devlet propaganda makinesi, Rusya’nın münasebetlerini yansıtıyor. Tıpkı doğudaki komşusu üzere Lukaşenko rejimi de savaşı protesto etmeye yürek edenleri tutukluyor ve bastırıyor.
LUKAŞENKO NEREYE KADAR DİRENEBİLİR?
Lukaşenko, Rusya’nın başlatmış olduğu işgalde Belarus birliklerinin de kullanılabileceğini inkâr etmeyi sürdürüyor; ancak bu durum, Rusya’nın işgal altındaki Ukrayna topraklarında kullandığı polis gücüne daha fazla takviye vermesi ya da Ukrayna’nın ataklarını bir daha başlatması halinde, Kremlin’in uygulayacağı baskıya bir karşılık olarak değişebilir.
Kremlin’in Belarus ordusunu kullanma potansiyeli, Lukaşenko’nun bağımsız kararlar almak kelam konusu olduğunda ne ölçüde kâfi kıdeme sahip olduğuna bağlı. Belarus’un savaşa katılması durumu, Minsk bu takviye karşılığında muazzam bir bedel ödeyeceği için bağımsızlığının sonlu olduğunu gösterir; kelam konusu olan, bağımsız bir siyasetçinin ülkesi için asla göze alamayacağı bir bedel. Lukaşenko’nun, Rus hükümetinin kendisini 2020’te kurtarmasından dolayı Putin’e yardım etmek zorunda kalması mümkün görünüyor: Devlet başkanlığı seçimlerini kaybetmesine rağmen, koltuğunda sırf kitlesel baskı ve Kremlin’in takviyesi yardımıyla kalabildi.
Lukaşenko rejimi, büyük ihtimalle savaşa direkt dahil olmanın Batı’nın daha da ağır yaptırımlarına ve memleketler arası bir tecride niye olacağının farkında. Bu, Belarus’un yalnızca Rusya ile siyasi ve ekonomik bağlar geliştirebileceği ve lakin bundan daha sonra kendi kaidelerini belirleyebileceği manasına geliyor. Hâl bu biçimdeyken, rejim en azından savaşa tam manasıyla dahil olmaktan kaçınmaya çalışıyor.
HERKES SAVAŞ YANLISI DEĞİL
Batı, Lukaşenko’yu atağın ortağı olarak görüyor ve Rusya’ya uygulanan yaptırımların bir kısmı Belarus’a da uygulanıyor. Belarus’un petrol eserleri de dahil olmak üzere Batılı ülkelere yaptığı ihracatın epeyce büyük bir kısmı artık ambargoya tabi. Bu yüke ek olarak, bir fazlaca işletme yaptırımlarla karşı karşıya ve piyasanın inancını yitirdi; Belaruslu bilgi teknolojisi çalışanlarının ve Batılı şirketlerin büyük bir kısmı oldukcatan ülkeyi terk etti, lojistik zincirleri koptu ve Belarus rublesi büyük bir hızla kıymet kaybediyor. Ekonomik bir kriz oldukçatan başladı ve Kremlin’in sarsıntıyı hafifçeletmek için Minsk’e bir fon tahsis edip etmeyeceğini goreceğiz.
Belarus savaşı başlatan taraf olarak değil, kabahat ortağı olarak görüldüğü için yaptırımlar daha az şiddetli olsa bile gibisi görülmemiş bir seviyeye ulaştı. birebir vakitte, Rus şirketlerinin yaptırımları Belarus üzerinden atlatmalarını önlemek için Minsk’i maksat alan yaptırımların Moskova’ya uygulananlarla uyumlu olması gerek.
Chatham House tarafınca geçtiğimiz ay gerçekleştirilen sosyolojik araştırmalar, Belarusluların büyük bir kısmının, ülkelerinin bu savaşa dahil olmasını istemediklerini ve Belarus’un savaşa katılmasının bir felakete yol açacağına inandıklarını ortaya koydu. özetlemek gerekirse, Belaruslular dayanak verdikleri bireylere bakarak iki kümeye ayrılabilir.
Birinci küme, sahip olduğu ayrıntıların birçoklarını devlet televizyonundan ediniyor ve Rusya’yı destekliyor. İkinci küme ise haberlere bağımsız medya üzerinden ulaşıyor ve Ukrayna’yı destekliyor. Birinci küme Lukaşenko’yu destekliyor, ikincisi ise ona karşı çıkıyor. Daha şimdiden yaklaşık 1000 Belaruslu barışçıl protestolar niçiniyle tutuklandı; başkaları ise Rus ordusunun kullandığı altyapıyı sabote ediyor. Ukrayna ordusunun istekli müfrezelerine yüzlerce kişi daha katılıyor.
Öte yandan, Rusya hakkındaki ayrışmalara rağmen, birçok Belaruslu, Lukaşenko’nun onları sürüklediği savaşa karşı itirazlarında birleşiyor. Seslerini duyurabilecekler mi yoksa bir daha mi susturulacaklar, bakılırsaceğiz.
Yazının yepyenisi The Guardian sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)
Belarus önderi Alexander Lukaşenko, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinde kilit bir rol üstlendi. Rus konvoylarının ve birliklerinin Belarus toprakları üzerinden Kiev’e yanlışsız ilerlemesine müsaade verdi ve bilhassa de Rus savaş uçaklarının Ukrayna’ya saldırmak gayesiyle kullandığı hava üsleri de dahil olmak üzere, askeri altyapı sundu. Ukrayna, Belarus topraklarından atılan roketlerle bombalanıyor.
Belarus diktatörü ayrıyeten Rus saldırganlığına politik dayanak de sunuyor: Belarus, BM Genel Kurulu’nda Rusya’nın giriştiği işgali kınayan karara (Rusya, Suriye, Kuzey Kore ve Eritre’yle beraber) karşı oy kullandı ve devlet propaganda makinesi, Rusya’nın münasebetlerini yansıtıyor. Tıpkı doğudaki komşusu üzere Lukaşenko rejimi de savaşı protesto etmeye yürek edenleri tutukluyor ve bastırıyor.
LUKAŞENKO NEREYE KADAR DİRENEBİLİR?
Lukaşenko, Rusya’nın başlatmış olduğu işgalde Belarus birliklerinin de kullanılabileceğini inkâr etmeyi sürdürüyor; ancak bu durum, Rusya’nın işgal altındaki Ukrayna topraklarında kullandığı polis gücüne daha fazla takviye vermesi ya da Ukrayna’nın ataklarını bir daha başlatması halinde, Kremlin’in uygulayacağı baskıya bir karşılık olarak değişebilir.
Kremlin’in Belarus ordusunu kullanma potansiyeli, Lukaşenko’nun bağımsız kararlar almak kelam konusu olduğunda ne ölçüde kâfi kıdeme sahip olduğuna bağlı. Belarus’un savaşa katılması durumu, Minsk bu takviye karşılığında muazzam bir bedel ödeyeceği için bağımsızlığının sonlu olduğunu gösterir; kelam konusu olan, bağımsız bir siyasetçinin ülkesi için asla göze alamayacağı bir bedel. Lukaşenko’nun, Rus hükümetinin kendisini 2020’te kurtarmasından dolayı Putin’e yardım etmek zorunda kalması mümkün görünüyor: Devlet başkanlığı seçimlerini kaybetmesine rağmen, koltuğunda sırf kitlesel baskı ve Kremlin’in takviyesi yardımıyla kalabildi.
Lukaşenko rejimi, büyük ihtimalle savaşa direkt dahil olmanın Batı’nın daha da ağır yaptırımlarına ve memleketler arası bir tecride niye olacağının farkında. Bu, Belarus’un yalnızca Rusya ile siyasi ve ekonomik bağlar geliştirebileceği ve lakin bundan daha sonra kendi kaidelerini belirleyebileceği manasına geliyor. Hâl bu biçimdeyken, rejim en azından savaşa tam manasıyla dahil olmaktan kaçınmaya çalışıyor.
HERKES SAVAŞ YANLISI DEĞİL
Batı, Lukaşenko’yu atağın ortağı olarak görüyor ve Rusya’ya uygulanan yaptırımların bir kısmı Belarus’a da uygulanıyor. Belarus’un petrol eserleri de dahil olmak üzere Batılı ülkelere yaptığı ihracatın epeyce büyük bir kısmı artık ambargoya tabi. Bu yüke ek olarak, bir fazlaca işletme yaptırımlarla karşı karşıya ve piyasanın inancını yitirdi; Belaruslu bilgi teknolojisi çalışanlarının ve Batılı şirketlerin büyük bir kısmı oldukcatan ülkeyi terk etti, lojistik zincirleri koptu ve Belarus rublesi büyük bir hızla kıymet kaybediyor. Ekonomik bir kriz oldukçatan başladı ve Kremlin’in sarsıntıyı hafifçeletmek için Minsk’e bir fon tahsis edip etmeyeceğini goreceğiz.
Belarus savaşı başlatan taraf olarak değil, kabahat ortağı olarak görüldüğü için yaptırımlar daha az şiddetli olsa bile gibisi görülmemiş bir seviyeye ulaştı. birebir vakitte, Rus şirketlerinin yaptırımları Belarus üzerinden atlatmalarını önlemek için Minsk’i maksat alan yaptırımların Moskova’ya uygulananlarla uyumlu olması gerek.
Chatham House tarafınca geçtiğimiz ay gerçekleştirilen sosyolojik araştırmalar, Belarusluların büyük bir kısmının, ülkelerinin bu savaşa dahil olmasını istemediklerini ve Belarus’un savaşa katılmasının bir felakete yol açacağına inandıklarını ortaya koydu. özetlemek gerekirse, Belaruslular dayanak verdikleri bireylere bakarak iki kümeye ayrılabilir.
Birinci küme, sahip olduğu ayrıntıların birçoklarını devlet televizyonundan ediniyor ve Rusya’yı destekliyor. İkinci küme ise haberlere bağımsız medya üzerinden ulaşıyor ve Ukrayna’yı destekliyor. Birinci küme Lukaşenko’yu destekliyor, ikincisi ise ona karşı çıkıyor. Daha şimdiden yaklaşık 1000 Belaruslu barışçıl protestolar niçiniyle tutuklandı; başkaları ise Rus ordusunun kullandığı altyapıyı sabote ediyor. Ukrayna ordusunun istekli müfrezelerine yüzlerce kişi daha katılıyor.
Öte yandan, Rusya hakkındaki ayrışmalara rağmen, birçok Belaruslu, Lukaşenko’nun onları sürüklediği savaşa karşı itirazlarında birleşiyor. Seslerini duyurabilecekler mi yoksa bir daha mi susturulacaklar, bakılırsaceğiz.
Yazının yepyenisi The Guardian sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)