Koronavirüs salgınını sebebi öne sürülerek geçen nisan ayında kimi vilayetlerde inhisar bayilerinin kapatılması tartışmasına ait yargıdan birinci karar geldi. Çanakkale Sulh Ceza Hakimliği, yasak sonucuna karşın inhisar büfesini açan bir vatandaşa uygulanan idari para cezasını, “Anayasa’ya aykırı” diyerek iptal etti.
Salgın niçiniyle uygulanan 17 günlük sokağa çıkma yasaklarıyla ilgili olarak İçişleri Bakanlığı 30 Nisan 2021 tarihinde bir genelge yayınlandı. Çanakkale Valiliği Vilayet Genel Hıfzıssıhha Şurası da kelam konusu genelgeyi destek alarak, “tam kapanma döneminde Tekel büfelerinin kapalı bulunmasına, market, bakkal, büfe üzere yerlerde alkol eseri satılmamasına” sonucu verdi. Alınan Karar niçiniyle, inhisar büfeleri kapatıldı. bir epey hukukçu, sonucun anayasaya karşıt olduğunu savunarak duruma reaksiyon gösterdi. Valiliğin sonucu doğrultusunda Deniz Öztürk isimli vatandaşın işlettiği monopol büfesi de kapatılan işyerleri içinde yer aldı.
Öztürk’ün tezine bakılırsa, 6 Mayıs günü meskeninin altında bulunan işyerine gidip orada bulunan bilgisayarını almak istedi. İnhisar büfesinin açık olduğunu fark eden kolluk kuvvetleri, Genel Hıfzıssıhha Kanuna muhalif hareket ettiği için Öztürk’e 900 TL idari para cezası kesti. Öztürk, avukatı Pınar Çelik Arpacı aracılığıyla, Çanakkale 2. Sulh Ceza Hakimliğine başvurarak idari para cezasına itiraz etti. Vilayet emniyet müdürlüğü belgeye gönderdiği savunmasında vatandaşa uygulanan idari para cezasının yasaya ve metoda uygun olduğunu bildirdi.
Hürriyet’ten Mesut Benli’nin haberine göre; Çanakkale 2. Sulh Ceza Hakimliği 7 Eylül tarihinde itirazı karara bağladı. Hakimlik, “idari para cezasının desteği olan olayın kanunda bahsi geçen yasak veya zorunlulukları getiren önlemlerden olmadığı kanaatine varıldığı” nedeni öne sürülerek itirazı kabul edilerek, idari para cezasının kaldırılmasına hükmetti.
sonucun öne sürülen nedeninde “Covid-19 salgınıyla uğraş etmek gayesiyle alınan önlemlerin Türkiye Cumhuriyeti Anayasa’sının garantisi altında bulunan temel hak ve hürriyetlerin sonlandırılması niteliğinde olduğu, Anayasa’nın temel hak ve hürriyetlerin sonlandırılmasında yahut kullanılmasının durdurulmasında iki başka sistem öngördüğü” hatırlatılması yapıldı.
Kararda, olağanüstü hal devirlerinde ölçülülük unsuruna uygun olmak koşuluyla temel hak ve hürriyetlere şahsen Anayasa’nın kendisinin öngördüğü teminatlara muhalif bir biçimde müdahale edilmesine imkân verdiği olağanüstü devirlerde bu önlemlerin alınabilmesi için kanunla öngörülmelerine gerek olmadığı belirtilerek, özetle şu biçimde denildi:
“fevkalade Hâl ilân edildikten daha sonra, Cumhurbaşkanı’nın, olağanüstü Hâl Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi çıkarma yetkisini elde ettiği, Cumhurbaşkanı’nın, olağanüstü hâl ilân ettikten daha sonra çıkaracağı Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri ile salgın hastalıkla gayret maksadıyla temel hak ve hürriyetleri sonlandıran önlemlere karar verebileceği, anayasanın 13. unsurunda ‘Temel hak ve hürriyetler, özlerine dokunulmaksızın sırf Anayasanın ilgili unsurlarında belirtilen sebeplere bağlı olarak ve fakat kanunla sınırlanabilir. Bu sınırlamalar, Anayasa’nın lafına ve ruhuna, demokratik toplum tertibinin ve lâik Cumhuriyetin gereklerine ve ölçülülük unsuruna muhalif olamaz’ kararının bulunduğu, bu unsura bakılırsa olağan periyotta temel hak ve hürriyetler sonlandırılırken, sınırlamanın kanunla yapılması ve sınırlamanın Anayasanın ilgili unsurlarında belirtilen sebeplere dayanması gerekir.
Covid-19 kapsamında alınan temel hak ve hürriyetleri sonlandıran önlemlerin de anayasa uyarınca kanunla öngörülmelerinin gerektiği, kanunla öngörülmemiş bütün önlemlerin anayasanın 13. hususunda karara bağlanan ‘…ancak kanunla sınırlanabilir’ kuralına karşıt olduğu, önlem sonucu alacak yahut alınan önlem kararlarını uygulayacak yönetime de bu yetkinin tıpkı biçimde lakin kanunla verilebileceği anlaşılmakla, verilen idari yaptırım sonucunın anayasaya alışılmamış olduğu …”
Salgın niçiniyle uygulanan 17 günlük sokağa çıkma yasaklarıyla ilgili olarak İçişleri Bakanlığı 30 Nisan 2021 tarihinde bir genelge yayınlandı. Çanakkale Valiliği Vilayet Genel Hıfzıssıhha Şurası da kelam konusu genelgeyi destek alarak, “tam kapanma döneminde Tekel büfelerinin kapalı bulunmasına, market, bakkal, büfe üzere yerlerde alkol eseri satılmamasına” sonucu verdi. Alınan Karar niçiniyle, inhisar büfeleri kapatıldı. bir epey hukukçu, sonucun anayasaya karşıt olduğunu savunarak duruma reaksiyon gösterdi. Valiliğin sonucu doğrultusunda Deniz Öztürk isimli vatandaşın işlettiği monopol büfesi de kapatılan işyerleri içinde yer aldı.
Öztürk’ün tezine bakılırsa, 6 Mayıs günü meskeninin altında bulunan işyerine gidip orada bulunan bilgisayarını almak istedi. İnhisar büfesinin açık olduğunu fark eden kolluk kuvvetleri, Genel Hıfzıssıhha Kanuna muhalif hareket ettiği için Öztürk’e 900 TL idari para cezası kesti. Öztürk, avukatı Pınar Çelik Arpacı aracılığıyla, Çanakkale 2. Sulh Ceza Hakimliğine başvurarak idari para cezasına itiraz etti. Vilayet emniyet müdürlüğü belgeye gönderdiği savunmasında vatandaşa uygulanan idari para cezasının yasaya ve metoda uygun olduğunu bildirdi.
Hürriyet’ten Mesut Benli’nin haberine göre; Çanakkale 2. Sulh Ceza Hakimliği 7 Eylül tarihinde itirazı karara bağladı. Hakimlik, “idari para cezasının desteği olan olayın kanunda bahsi geçen yasak veya zorunlulukları getiren önlemlerden olmadığı kanaatine varıldığı” nedeni öne sürülerek itirazı kabul edilerek, idari para cezasının kaldırılmasına hükmetti.
sonucun öne sürülen nedeninde “Covid-19 salgınıyla uğraş etmek gayesiyle alınan önlemlerin Türkiye Cumhuriyeti Anayasa’sının garantisi altında bulunan temel hak ve hürriyetlerin sonlandırılması niteliğinde olduğu, Anayasa’nın temel hak ve hürriyetlerin sonlandırılmasında yahut kullanılmasının durdurulmasında iki başka sistem öngördüğü” hatırlatılması yapıldı.
Kararda, olağanüstü hal devirlerinde ölçülülük unsuruna uygun olmak koşuluyla temel hak ve hürriyetlere şahsen Anayasa’nın kendisinin öngördüğü teminatlara muhalif bir biçimde müdahale edilmesine imkân verdiği olağanüstü devirlerde bu önlemlerin alınabilmesi için kanunla öngörülmelerine gerek olmadığı belirtilerek, özetle şu biçimde denildi:
“fevkalade Hâl ilân edildikten daha sonra, Cumhurbaşkanı’nın, olağanüstü Hâl Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi çıkarma yetkisini elde ettiği, Cumhurbaşkanı’nın, olağanüstü hâl ilân ettikten daha sonra çıkaracağı Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri ile salgın hastalıkla gayret maksadıyla temel hak ve hürriyetleri sonlandıran önlemlere karar verebileceği, anayasanın 13. unsurunda ‘Temel hak ve hürriyetler, özlerine dokunulmaksızın sırf Anayasanın ilgili unsurlarında belirtilen sebeplere bağlı olarak ve fakat kanunla sınırlanabilir. Bu sınırlamalar, Anayasa’nın lafına ve ruhuna, demokratik toplum tertibinin ve lâik Cumhuriyetin gereklerine ve ölçülülük unsuruna muhalif olamaz’ kararının bulunduğu, bu unsura bakılırsa olağan periyotta temel hak ve hürriyetler sonlandırılırken, sınırlamanın kanunla yapılması ve sınırlamanın Anayasanın ilgili unsurlarında belirtilen sebeplere dayanması gerekir.
Covid-19 kapsamında alınan temel hak ve hürriyetleri sonlandıran önlemlerin de anayasa uyarınca kanunla öngörülmelerinin gerektiği, kanunla öngörülmemiş bütün önlemlerin anayasanın 13. hususunda karara bağlanan ‘…ancak kanunla sınırlanabilir’ kuralına karşıt olduğu, önlem sonucu alacak yahut alınan önlem kararlarını uygulayacak yönetime de bu yetkinin tıpkı biçimde lakin kanunla verilebileceği anlaşılmakla, verilen idari yaptırım sonucunın anayasaya alışılmamış olduğu …”