JoKeR
Active member
Kitaplarıyla okurunu insanın iç dünyasına gerçek bir seyahate çıkaran Mecit Ömür Öztürk’le konuştuk. Çok okunan ve sevilen kitaplarının hem kıssasını anlattı. Öztürk Korkma Daima Varsın kitabında da ele aldığı vefat kaygısıyla başa çıkmanın yolunu şu biçimde açıklıyor: “Fakat bunlardan daha kıymetlisi, genel manada kişinin imanının kuvvetlendirilmesidir. İman, mevt ötesinin varlığını da içine alan fazlaca geniş bir sorundur ve imanın güçlendirilmesi karşısında yalnızca mevt korkusu değil, omurdaki fazladan her türlü endişe ve tasadan kurtulmak mümkün olabilir. güçlü bir iman, bağışıklık sistemi kuvvetli bir vücut üzere, hastalıkların tedavisi ile uğraşmaz, daha hastalanmadan işin önünü almış olur. “
– Dervişin Teselli Koleksiyonu, Haletiruhiye, hayatın Kapalı İşaretleri ve son çıkan kitabınız Korkma Daima Varsın… Çok sevilen epeyce okunan kitapların yazarısınız. Kendi yazma serüveninizi nasıl tanımlıyorsunuz?
Yazma konusunu kendim için bir mükellefiyet üzere görüyorum. Bir ödev gibi… Okuduğum ve kendi ruhuma ilaç üzere gelen klasik yapıtların, bilhassa maneviyatla ilgili olanlarının günümüze yansıtılmasıyla ilgili bir ödev…
Hayat ilerliyor ancak insan ilerlemiyor, tersine ruh haliyle daha da çöküntüye hakikat gidiyor. Bilim ve teknoloji ileriye hakikat giderken insanın ruh halinin daima gerilere, aksiye gerçek gitmesi karşısında tahliller aramak gerekiyor. Bu tahlillerden biri de “eskiler ne diyordu, misal durumlarda ne yapıyordu, bu biçimde hususlara nasıl yaklaşıyordu, bu zorlukları nasıl aşıyordu?” sorusunun yanıtlanmasında yatıyor. Bana da -ruhumdan geldiğini hissettiğim bir yönlendirmeyle- kadim kanıların, klasik kitapların dünyası içerisinde bir hafriyat yapma işinde çalışmak nasip oldu. Ödevimi severek yapıyorum ve bunu yaparken manevi olarak bir tatmin de yaşadığım için yazmaya, çalışmaya devam edebiliyorum. Bu yolda evvela kendimi güzelleştirmeye çalıştığıma inandığım için hayat uzunluğu araştırmaya ve yazmaya devam etmeye niyetliyim. Lakin bir daha de bu bir nasip işidir…
– Korkma Daima Varsın vakit içindema açısından fazlaca enteresan bir periyotta çıktı. Pandemi niçiniyle oldukçaça kayıp yaşandı, mevt gerçeğiyle yüzleşme, mevt korkusu duyma daha kolektif bir düzlemde yaşandı. En baştan soralım. İnsan vefattan niye korkar?
Mevtle ilgili endişenin temel üç tane kaynağı olduğunu düşünüyorum. Biri, vefatla yokluk sıkıntısını eşitlemedir. Yani vefatla birlikte yok olmaktan korkmaktır. İkincisi, vefat daha sonrasında hayatın devam ettiğine inanmakla birlikte bunun berbat yahut karışık bir devam olacağı tarafındaki niyettir. Üçüncüsü de ecelin takdir edilmiş özel ve makul bir tarihi olduğunu bilmemekten yahut buna tam ikna olamamaktan kaynaklanan kaygılardır. bu biçimde bir beşere nazaran vefatın vakti meçhul olduğuna göre, insan her an ölebilme hissinin yükünü daima sırtında taşımak zorunda kalır.
Vefat korkusunu yenmenin yolu, vefatı ve mevt daha sonrası ömrü gerçek tanımaktan geçer. Bu tanıma yalnızca kitaplardan olmamalı olağan olarak. Fırsat buldukça kabir ziyaretleri yapılabilir. Bir yakını vefat eden kişinin defin süreçlerinde biraz daha faal rol alması düşünülebilir. Vefat gerçeğini tam kavramış beşerlerle birlikte vakit geçirilebilir. Vefatla ilgili kimi kitaplar okunabilir. Vefata yaklaşmış, dahası mevt döşeğindeki beşerlerle sıcak ilgiler kurulabilir. Vefat etmiş yakınlarımıza dualar ve manevi ikramlar göndererek hem onları birebir vakitte vefatı hatırlamak üzere pratikler düşünülebilir.
Lakin bunlardan daha değerlisi, genel manada kişinin imanının kuvvetlendirilmesidir. İman, mevt ötesinin varlığını da içine alan epeyce geniş bir sıkıntıdır ve imanın güçlendirilmesi karşısında yalnızca mevt korkusu değil, hayattaki fazladan her türlü kaygı ve telaştan kurtulmak mümkün olabilir. güçlü bir iman, bağışıklık sistemi kuvvetli bir vücut üzere, hastalıkların tedavisi ile uğraşmaz, daha hastalanmadan işin önünü almış olur.
– Kitabınız bu kaygıya sağlam bir teselli sunuyor. Yaradan zayi etmez diyorsunuz. Bir elma çekirdeğini dahi zayi etmeyen Yaradan insan üzere bu kadar karmaşık, özel bir varlığı niçin zayi etsin? niye etmez? özetlemek gerekirse sizden dinleyelim.
Cihanda abeslik de yoktur israf da… Sinek kanadından galaksilere kadar durum bu biçimdedir. Bu kadar hassas ve iktisatlı bir yaratımda sıradan bir modül bile yok edilmez, tersine bir diğer süreçte kıymetli bir gereç olarak kullanılır. Kâinatta yok etme yoktur, var etme vardır, en sıradan objelerin bile en kıymetli şeylere çevrilmesi vardır ve bu tecelli her yerdedir. Bunun rastgele bir istisnası yoktur.
– İnsan vücudunda gereksiz, yararsız, anlamsız, abes bir organ, bir damar, bir hücre bile yokken insanın tamamı ve topyekûn bütün insanlık nasıl abes ve anlamsız yere dünyada yaşıyor olabilir?
Tohum ve çekirdek üzere küçük, sıradan ve zayıf gereçlere koca ağaçlar, binlerce çeşit meyveler takan bir tecelliden, ağacın etrafındaki çamuru bile israf etmeyip onu binlerce meyveye çeviren ilahi sistemden bahsediyoruz. Bu sahneler karşısında insanı israf olacağını, yok olup gideceğini, yeni bir ömür versiyonuna geçmeden zayi olacağını düşünmek akıl dışıdır.
İnsanı hiç bir varlığa nasip etmediği ayrıcalıklarla donatan yaratıcı, bunun akabinde onu yararsız, hedefsiz, maksatsız, sonuçsuz, hikmetsiz bir biçimde vefata – yok oluşa emanet etmez.
İnsanın anne karnına kıyasla fazlaca daha geniş imkanları olan bu dünyaya çıkarıldıktan daha sonra, yine dar bir yere, anne karnından bile kısıtlı bir yere, toprağa girip çürümeye terk edilmesi, ilahi hikmet ve iktisat bakımından izah edilebilir bir döngü değildir. İnsanın şaşaalı öyküsü bu biçimde bir mevtle sona ermez. İnsan denilen bu seçkin varlığın sonu ayak altında ezilen un ufak olmuş kemikler olamaz.
Bir vakit içinder yoktuk, şimdiyse varız. İnsan evvel hiç bir şeydi, daha sonra biroldukca şey oldu. Varlığımızı sıfırlayan ağır bir sonuca maruz bırakılmamızı gerektirecek hiç bir dengeli niye gösterilemez. İnsanın bir daha “hiç bir şey” olacağını öne sürmek akla yatkın bir açıklama değildir. Korkma Daima Varsın kitabında birtakım kısımlarda “insan mevtle ya yok olup giderse, ya bir daha diriltilmezse, ya ona ebediyet verilmezse” üzere hayali ve farazi kurgular üzerinde de biroldukca sefer fikir gezdirmeye çalıştım. Ahireti olmayan bir hayatın nasıl bir anlamsızlık ve daha ötesi nasıl gereksiz bir yük olduğunu görmek için bu farazi sorgulamaların fevkalâde kıymetli olduğunu düşünüyorum.
MEVTİ HATIRLAMAK
– Çağımız vefatı sürgüne göndermiş üzere adeta. Mevt yokmuş hatta yarın yokmuş üzere yaşıyoruz. Vefat korkusu duyan birine pratik manada neler önerebilirsiniz?
Hz. Ömer bu mevzuda birini vazifelendirmiş, kendisine mevt gerçeğini hatırlatması için. Sakalında beyazlar çıkınca bu bireye “artık sana gerek kalmadı.” demiş. Vücudumuzdaki değişikliklere, yıpranmalara bakarak da vefat hatırlanır. Fakat mevt, hayat gücümüzü tüketecek biçimde değil, aksine onu da tetikleyecek biçimde hatırlanmalıdır.
1874 yılında İstanbul’u ziyaret eden İtalyan seyyah Edmondo de Amicis, Eyüp mezarlığını şöyleki anlatıyordu: “Ölüm tasvirini güzelleştiren ve korkmadan seyrettiren Müslüman sanatı.”
Mevtin sürgüne gönderildiği doğrudur. Evvelce mezarlıklar mahallelerin ortalarında, hatta konutların bahçelerindeydi. Semtlerin içerisinden geçerken kesinlikle bir kabristana rastlanırdı. Lakin şu anda mezarlıklar kentlerin haricinde, gözden uzak sapa yerlerde, vefatı hatırlatmaktan fazla unutturmakla bakılırsavliymiş üzere yüksek duvarların gerisinde. Vefatlar hastanelerde olalıberi, yakınlarımızın vefat anlarını da sıhhat nazaranvlilerinden diğeri goremez oldu.
Vefat bu biçimdesine uzağa gidince sistem boş kalır mı? olağan olarak kalmaz. Vefatın çağrıştırıcıları olan, yardımcıları olan, tabiri caizse asistanları olan hastalıklar her yeri sarıyor. Dünyanın tamamını birden kaplıyor. İnsan unutur ama baht hatırlatır. Mevt daima hayatın büyük afişi olarak kalmaya devam eder.
MEVT YOK OLUŞ DEĞİLDİR
– Yanında birinin vefatına şahitlik eden bireyde bir hal oluşur. Tuhaf bir hafifçeleme. İçsel olarak biliyor muyuz sanki yok olmayacağımızı?
Vefat eden yakınlarımızla ilgili -bazı durumlar hariç- acının git gide azalmasını, bir süre daha sonra insanın hayatında olağan seyrinde devam edebilmesini genelde insanoğlunun vefasızlığına, unutuş kapasitesine verseler de, işin bir öteki tarafında sizin de bahsetmiş olduğuniz içsel bilgi konusu vardır. Yok olmadı, sıfırlanmadı, bitmedi, tükenmedi, o daima var ve var olmaya devam edecek sezgisi yardımıyladir. Beşerler doğuştan gelen bu biçimde bir içsel bilgiye sahip olmasalardı, bir yakını kaybeden birinin yaşayan bir meyyit olarak hayata devam etmek zorunda kalmasından öbür bir seçenek kalmazdı.
– Kitaplarınızın en farklı yanı Doğu ve Batı edebiyatından, ideolojisinden bir sentez yapmanız. Bütün kitaplarınızın gerisinde sağlam bir okuma seyahati hissediliyor. Okumak sizin için nasıl bir mana taşıyor?
Okumayı ruhi ve manevi gereksinimlerimi gidermek üzere bir aktiflik olarak görüyorum. Ruhsal bakımdan bir tamirat üzere bakıyorum okumaya. İnsan ruhunun çok yaralanmış olduğu bir vakit diliminin insanlarından biri olarak, okumak dahil öbür bütün etkinliklerde öncelikli niyet olarak sadra şifa bulmaya, eksik ve noksanlarımı tamir etmeye, kalp ve ruha uygun besinler temin etmeye niyetlenerek okuyorum. Neleri, kimleri okuyacağım konusunda bu maksadımın tesirleri oluyor. Okumak aktifliğine bir terapi üzere yaklaşmak tahminen fazla pragmatist bir hal olarak görülebilir, nitelikli okur kimliğinin özelliklerinden uzak da görülebilir. Lakin sonuçta hastalanmış bir ruhun, yaralanmış bir kalbin, planlarını evvela şifa elde etmek üzere şekillendirmesi de çok doğal karşılanmalıdır diye düşünüyorum.
Dünyadaki nazaranvimizi hakikat tespit etmek lazım
– Tasavvuf geleneği hakkında neler söylersiniz? Tasavvuf çıkışlı kitaplar günümüzde epeyce okunuyor. Bunu neyle açıklıyorsunuz?
İnsan hayatındaki zorlukların ansızın ve ağır bir biçimde artışa geçtiği bir periyoda geldik. İnsanların yaşadığı ruhi ve ruhsal buhranlara kalıcı tahliller getireceğini umduğumuz yapılanmalardan biri çağdaş psikolojiydi. Ama çağdaş psikolojinin ilerleme biçimine baktığımızda biyolojik yaklaşımın ön plana çıkmaya başladığını görüyoruz.
İnsanın dünyadaki pozisyonunu ve nazaranvini gerçek tespit edemeyen, onun mana aleminden koparak gurbete düşmüş, ney üzere inleyen bir varlık olduğunu, onun en büyük ve en temel gereksiniminin Rabbi ile buluşmak olduğunu göz gerisi eden, beşere sırf biyolojik bir vücut gözüyle yaklaşan bir tavrın insan acılarına gerçek reçeteler bulamadığını yaşayarak öğreniş olduk.
İnsanın bu ruhi, manevi ve ruhsal tıkanıklıktan çıkamayışı kararında doğal bir biçimde tasavvuf okumalarına yönelmiş olması kuvvetle olasıdır. Fakat bir sorun daha var ki, bu periyoda uygun nitelikli tasavvufi eserler kitapçıların raflarında yerini alamadı. İnsanların bu vakitteki düşüncelerine bir nebze manevi bir dokunuş yapabilecek biçimde nitelikli eserler üretilemedi. Bu durum da tasavvuf deyince insanları kitaplardan hayli toplumsal medyaya yönlendirdi. Ortaya bir toplumsal medya tasavvufu çıktı. Orada da âlâ şeyler olduğuna kuşku yok ancak bir kitapla baş başa kalmak etken olmak demektir. Bir görüntü seyretmekse edilgen olmaktır. Manevi düzgünleşme konusunda toplumsal medyanın kitap okumanın yerini dolduramadığını da gördük. Tasavvuf alanında âlâ bir kitap, tesirli bir görüntü izlemekten daha yeterli bir terapidir. Lakin manevi sorunları kavramış ve özümsemiş bir beşerle yan yana gelmek, göz göze olmak, onunla kısa da olsa bir arada vakit geçirmek, kitaplardan daha tesirlidir. Tasavvuf sonuçta bir okuma aktifliği değil, bir hâl elde etme sıkıntısıdır. Hâlin transferi da sohbetle olmuştur. İnsanoğlunun şimdilerde en büyük yarası az kitap okuması değil, gerçek ve güzel beşerlerle yan yana gelemediği bir devirden geçiyor olmasıdır.
– Dervişin Teselli Koleksiyonu, Haletiruhiye, hayatın Kapalı İşaretleri ve son çıkan kitabınız Korkma Daima Varsın… Çok sevilen epeyce okunan kitapların yazarısınız. Kendi yazma serüveninizi nasıl tanımlıyorsunuz?
Yazma konusunu kendim için bir mükellefiyet üzere görüyorum. Bir ödev gibi… Okuduğum ve kendi ruhuma ilaç üzere gelen klasik yapıtların, bilhassa maneviyatla ilgili olanlarının günümüze yansıtılmasıyla ilgili bir ödev…
Hayat ilerliyor ancak insan ilerlemiyor, tersine ruh haliyle daha da çöküntüye hakikat gidiyor. Bilim ve teknoloji ileriye hakikat giderken insanın ruh halinin daima gerilere, aksiye gerçek gitmesi karşısında tahliller aramak gerekiyor. Bu tahlillerden biri de “eskiler ne diyordu, misal durumlarda ne yapıyordu, bu biçimde hususlara nasıl yaklaşıyordu, bu zorlukları nasıl aşıyordu?” sorusunun yanıtlanmasında yatıyor. Bana da -ruhumdan geldiğini hissettiğim bir yönlendirmeyle- kadim kanıların, klasik kitapların dünyası içerisinde bir hafriyat yapma işinde çalışmak nasip oldu. Ödevimi severek yapıyorum ve bunu yaparken manevi olarak bir tatmin de yaşadığım için yazmaya, çalışmaya devam edebiliyorum. Bu yolda evvela kendimi güzelleştirmeye çalıştığıma inandığım için hayat uzunluğu araştırmaya ve yazmaya devam etmeye niyetliyim. Lakin bir daha de bu bir nasip işidir…
– Korkma Daima Varsın vakit içindema açısından fazlaca enteresan bir periyotta çıktı. Pandemi niçiniyle oldukçaça kayıp yaşandı, mevt gerçeğiyle yüzleşme, mevt korkusu duyma daha kolektif bir düzlemde yaşandı. En baştan soralım. İnsan vefattan niye korkar?
Mevtle ilgili endişenin temel üç tane kaynağı olduğunu düşünüyorum. Biri, vefatla yokluk sıkıntısını eşitlemedir. Yani vefatla birlikte yok olmaktan korkmaktır. İkincisi, vefat daha sonrasında hayatın devam ettiğine inanmakla birlikte bunun berbat yahut karışık bir devam olacağı tarafındaki niyettir. Üçüncüsü de ecelin takdir edilmiş özel ve makul bir tarihi olduğunu bilmemekten yahut buna tam ikna olamamaktan kaynaklanan kaygılardır. bu biçimde bir beşere nazaran vefatın vakti meçhul olduğuna göre, insan her an ölebilme hissinin yükünü daima sırtında taşımak zorunda kalır.
Vefat korkusunu yenmenin yolu, vefatı ve mevt daha sonrası ömrü gerçek tanımaktan geçer. Bu tanıma yalnızca kitaplardan olmamalı olağan olarak. Fırsat buldukça kabir ziyaretleri yapılabilir. Bir yakını vefat eden kişinin defin süreçlerinde biraz daha faal rol alması düşünülebilir. Vefat gerçeğini tam kavramış beşerlerle birlikte vakit geçirilebilir. Vefatla ilgili kimi kitaplar okunabilir. Vefata yaklaşmış, dahası mevt döşeğindeki beşerlerle sıcak ilgiler kurulabilir. Vefat etmiş yakınlarımıza dualar ve manevi ikramlar göndererek hem onları birebir vakitte vefatı hatırlamak üzere pratikler düşünülebilir.
Lakin bunlardan daha değerlisi, genel manada kişinin imanının kuvvetlendirilmesidir. İman, mevt ötesinin varlığını da içine alan epeyce geniş bir sıkıntıdır ve imanın güçlendirilmesi karşısında yalnızca mevt korkusu değil, hayattaki fazladan her türlü kaygı ve telaştan kurtulmak mümkün olabilir. güçlü bir iman, bağışıklık sistemi kuvvetli bir vücut üzere, hastalıkların tedavisi ile uğraşmaz, daha hastalanmadan işin önünü almış olur.
– Kitabınız bu kaygıya sağlam bir teselli sunuyor. Yaradan zayi etmez diyorsunuz. Bir elma çekirdeğini dahi zayi etmeyen Yaradan insan üzere bu kadar karmaşık, özel bir varlığı niçin zayi etsin? niye etmez? özetlemek gerekirse sizden dinleyelim.
Cihanda abeslik de yoktur israf da… Sinek kanadından galaksilere kadar durum bu biçimdedir. Bu kadar hassas ve iktisatlı bir yaratımda sıradan bir modül bile yok edilmez, tersine bir diğer süreçte kıymetli bir gereç olarak kullanılır. Kâinatta yok etme yoktur, var etme vardır, en sıradan objelerin bile en kıymetli şeylere çevrilmesi vardır ve bu tecelli her yerdedir. Bunun rastgele bir istisnası yoktur.
– İnsan vücudunda gereksiz, yararsız, anlamsız, abes bir organ, bir damar, bir hücre bile yokken insanın tamamı ve topyekûn bütün insanlık nasıl abes ve anlamsız yere dünyada yaşıyor olabilir?
Tohum ve çekirdek üzere küçük, sıradan ve zayıf gereçlere koca ağaçlar, binlerce çeşit meyveler takan bir tecelliden, ağacın etrafındaki çamuru bile israf etmeyip onu binlerce meyveye çeviren ilahi sistemden bahsediyoruz. Bu sahneler karşısında insanı israf olacağını, yok olup gideceğini, yeni bir ömür versiyonuna geçmeden zayi olacağını düşünmek akıl dışıdır.
İnsanı hiç bir varlığa nasip etmediği ayrıcalıklarla donatan yaratıcı, bunun akabinde onu yararsız, hedefsiz, maksatsız, sonuçsuz, hikmetsiz bir biçimde vefata – yok oluşa emanet etmez.
İnsanın anne karnına kıyasla fazlaca daha geniş imkanları olan bu dünyaya çıkarıldıktan daha sonra, yine dar bir yere, anne karnından bile kısıtlı bir yere, toprağa girip çürümeye terk edilmesi, ilahi hikmet ve iktisat bakımından izah edilebilir bir döngü değildir. İnsanın şaşaalı öyküsü bu biçimde bir mevtle sona ermez. İnsan denilen bu seçkin varlığın sonu ayak altında ezilen un ufak olmuş kemikler olamaz.
Bir vakit içinder yoktuk, şimdiyse varız. İnsan evvel hiç bir şeydi, daha sonra biroldukca şey oldu. Varlığımızı sıfırlayan ağır bir sonuca maruz bırakılmamızı gerektirecek hiç bir dengeli niye gösterilemez. İnsanın bir daha “hiç bir şey” olacağını öne sürmek akla yatkın bir açıklama değildir. Korkma Daima Varsın kitabında birtakım kısımlarda “insan mevtle ya yok olup giderse, ya bir daha diriltilmezse, ya ona ebediyet verilmezse” üzere hayali ve farazi kurgular üzerinde de biroldukca sefer fikir gezdirmeye çalıştım. Ahireti olmayan bir hayatın nasıl bir anlamsızlık ve daha ötesi nasıl gereksiz bir yük olduğunu görmek için bu farazi sorgulamaların fevkalâde kıymetli olduğunu düşünüyorum.
MEVTİ HATIRLAMAK
– Çağımız vefatı sürgüne göndermiş üzere adeta. Mevt yokmuş hatta yarın yokmuş üzere yaşıyoruz. Vefat korkusu duyan birine pratik manada neler önerebilirsiniz?
Hz. Ömer bu mevzuda birini vazifelendirmiş, kendisine mevt gerçeğini hatırlatması için. Sakalında beyazlar çıkınca bu bireye “artık sana gerek kalmadı.” demiş. Vücudumuzdaki değişikliklere, yıpranmalara bakarak da vefat hatırlanır. Fakat mevt, hayat gücümüzü tüketecek biçimde değil, aksine onu da tetikleyecek biçimde hatırlanmalıdır.
1874 yılında İstanbul’u ziyaret eden İtalyan seyyah Edmondo de Amicis, Eyüp mezarlığını şöyleki anlatıyordu: “Ölüm tasvirini güzelleştiren ve korkmadan seyrettiren Müslüman sanatı.”
Mevtin sürgüne gönderildiği doğrudur. Evvelce mezarlıklar mahallelerin ortalarında, hatta konutların bahçelerindeydi. Semtlerin içerisinden geçerken kesinlikle bir kabristana rastlanırdı. Lakin şu anda mezarlıklar kentlerin haricinde, gözden uzak sapa yerlerde, vefatı hatırlatmaktan fazla unutturmakla bakılırsavliymiş üzere yüksek duvarların gerisinde. Vefatlar hastanelerde olalıberi, yakınlarımızın vefat anlarını da sıhhat nazaranvlilerinden diğeri goremez oldu.
Vefat bu biçimdesine uzağa gidince sistem boş kalır mı? olağan olarak kalmaz. Vefatın çağrıştırıcıları olan, yardımcıları olan, tabiri caizse asistanları olan hastalıklar her yeri sarıyor. Dünyanın tamamını birden kaplıyor. İnsan unutur ama baht hatırlatır. Mevt daima hayatın büyük afişi olarak kalmaya devam eder.
MEVT YOK OLUŞ DEĞİLDİR
– Yanında birinin vefatına şahitlik eden bireyde bir hal oluşur. Tuhaf bir hafifçeleme. İçsel olarak biliyor muyuz sanki yok olmayacağımızı?
Vefat eden yakınlarımızla ilgili -bazı durumlar hariç- acının git gide azalmasını, bir süre daha sonra insanın hayatında olağan seyrinde devam edebilmesini genelde insanoğlunun vefasızlığına, unutuş kapasitesine verseler de, işin bir öteki tarafında sizin de bahsetmiş olduğuniz içsel bilgi konusu vardır. Yok olmadı, sıfırlanmadı, bitmedi, tükenmedi, o daima var ve var olmaya devam edecek sezgisi yardımıyladir. Beşerler doğuştan gelen bu biçimde bir içsel bilgiye sahip olmasalardı, bir yakını kaybeden birinin yaşayan bir meyyit olarak hayata devam etmek zorunda kalmasından öbür bir seçenek kalmazdı.
– Kitaplarınızın en farklı yanı Doğu ve Batı edebiyatından, ideolojisinden bir sentez yapmanız. Bütün kitaplarınızın gerisinde sağlam bir okuma seyahati hissediliyor. Okumak sizin için nasıl bir mana taşıyor?
Okumayı ruhi ve manevi gereksinimlerimi gidermek üzere bir aktiflik olarak görüyorum. Ruhsal bakımdan bir tamirat üzere bakıyorum okumaya. İnsan ruhunun çok yaralanmış olduğu bir vakit diliminin insanlarından biri olarak, okumak dahil öbür bütün etkinliklerde öncelikli niyet olarak sadra şifa bulmaya, eksik ve noksanlarımı tamir etmeye, kalp ve ruha uygun besinler temin etmeye niyetlenerek okuyorum. Neleri, kimleri okuyacağım konusunda bu maksadımın tesirleri oluyor. Okumak aktifliğine bir terapi üzere yaklaşmak tahminen fazla pragmatist bir hal olarak görülebilir, nitelikli okur kimliğinin özelliklerinden uzak da görülebilir. Lakin sonuçta hastalanmış bir ruhun, yaralanmış bir kalbin, planlarını evvela şifa elde etmek üzere şekillendirmesi de çok doğal karşılanmalıdır diye düşünüyorum.
Dünyadaki nazaranvimizi hakikat tespit etmek lazım
– Tasavvuf geleneği hakkında neler söylersiniz? Tasavvuf çıkışlı kitaplar günümüzde epeyce okunuyor. Bunu neyle açıklıyorsunuz?
İnsan hayatındaki zorlukların ansızın ve ağır bir biçimde artışa geçtiği bir periyoda geldik. İnsanların yaşadığı ruhi ve ruhsal buhranlara kalıcı tahliller getireceğini umduğumuz yapılanmalardan biri çağdaş psikolojiydi. Ama çağdaş psikolojinin ilerleme biçimine baktığımızda biyolojik yaklaşımın ön plana çıkmaya başladığını görüyoruz.
İnsanın dünyadaki pozisyonunu ve nazaranvini gerçek tespit edemeyen, onun mana aleminden koparak gurbete düşmüş, ney üzere inleyen bir varlık olduğunu, onun en büyük ve en temel gereksiniminin Rabbi ile buluşmak olduğunu göz gerisi eden, beşere sırf biyolojik bir vücut gözüyle yaklaşan bir tavrın insan acılarına gerçek reçeteler bulamadığını yaşayarak öğreniş olduk.
İnsanın bu ruhi, manevi ve ruhsal tıkanıklıktan çıkamayışı kararında doğal bir biçimde tasavvuf okumalarına yönelmiş olması kuvvetle olasıdır. Fakat bir sorun daha var ki, bu periyoda uygun nitelikli tasavvufi eserler kitapçıların raflarında yerini alamadı. İnsanların bu vakitteki düşüncelerine bir nebze manevi bir dokunuş yapabilecek biçimde nitelikli eserler üretilemedi. Bu durum da tasavvuf deyince insanları kitaplardan hayli toplumsal medyaya yönlendirdi. Ortaya bir toplumsal medya tasavvufu çıktı. Orada da âlâ şeyler olduğuna kuşku yok ancak bir kitapla baş başa kalmak etken olmak demektir. Bir görüntü seyretmekse edilgen olmaktır. Manevi düzgünleşme konusunda toplumsal medyanın kitap okumanın yerini dolduramadığını da gördük. Tasavvuf alanında âlâ bir kitap, tesirli bir görüntü izlemekten daha yeterli bir terapidir. Lakin manevi sorunları kavramış ve özümsemiş bir beşerle yan yana gelmek, göz göze olmak, onunla kısa da olsa bir arada vakit geçirmek, kitaplardan daha tesirlidir. Tasavvuf sonuçta bir okuma aktifliği değil, bir hâl elde etme sıkıntısıdır. Hâlin transferi da sohbetle olmuştur. İnsanoğlunun şimdilerde en büyük yarası az kitap okuması değil, gerçek ve güzel beşerlerle yan yana gelemediği bir devirden geçiyor olmasıdır.