Padişah Fatih Sultan Mehmet’in edebi kişiliği

AirdropAvcisi

New member
İkinci Murad’ın oğlu padişah Fatih Sultan Mehmet, 1453’te İstanbul’u fethettiğinde yalnızca 15 yaşındaydı. İstanbul’un Fatih’i unvanıyla bilinen padişahın edebiyat sevgisi ve şairliği de devlet adamlığı kadar kıymetliydi.

Babası İkinci Murat tarafınca tahta çıkarıldığında çabucak hemen küçük yaştaydı ve tahttayken Kovova Savaşı başladı.

Bunun üzerine Edirne’de bulunan babasına gelip, ordunun başına geçmesini istedi. Babası İkinci Murad ise padişahın kendisi olduğunu ve gelemeyeceğini bildirir.

Bunun üzerine tarihe geçen ünlü çağrıyı yapar babasına…

“EMREDİYORUM”

“Eğer devletin başı siz iseniz gelin ordunun başına geçiniz. Yok şayet bensem emrediyorum gelin”
demesi tarihçilerin bile doğruladığı bir anekdotdur.

Fatih Sultan Mehmed, Avni mahlâsıyla şiirler yazmış, divanı olan birinci Osmanlı padişahıdır. Fatih’in şiirlerinde değerli bir harp adamı olması ile tezata düşen hassas bir ruhun izleri gözükür.

Döneminin kıymetli şairlerine taş çıkartacak derecede şiir bilgisi olan Fatih’in şiirlerinde, güçlü bir lirizm ve ahenk gözükür.

SANATA DÜŞKÜN BİR PADİŞAH

Fatih; bilim ve sanat’ın her kısmını seven âlim ve sanatkârları himaye eden, musikiye ve şiire ve hoş sanatlara düşkün bir padişahtır. Resme de ilgi duymuş fotoğraflarını yaptırtmak için Venedik’ten ressamlar getirtmiştir.

Avni’nin altı lisan bildiği rivayet edilmekle birlikte Arapçayı ve Farsçayı yapıtların aslını okuyup anlayabilecek derecede düzgün bilmektedir. Avni, evresinin öteki şairlerine bakılırsa daha sade ve daha duru bir dille şiirler yazmıştır.



“BÖYLE DEVLET ADAMI AVRUPA’DA YOK”

Tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı, katıldığı bir televizyon programında padişah için şunları söylemişti.

Ortaylı; “bu biçimde oryantal bir adam Avrupa’da bile yok. Yunancayı şakır şakır konuşur, İlyada’yı ve Homeros’u anadilinde okur üzere okurdu. Resamlığı, şairliğini herkesçe bilimekte.”

“SEVDİM EY DİLBERİ”

“Sevdim ol dilberi kelam dinlemedin vay gönül Eyledin kendini âleme rüsva ey gönül Sana cevr eylemede kalmaz o perva gönül Etraf sabr eylemezsen nideyim hay gönül Gönül, ey vay gönül, vay gönül, ey vay gönül”



ŞİİRLERİNİN TEMASI


Sultan Mehmet’in şiirlerinin genelde ana teması mevt korkusu, dünyanın gelip geçiciliği, büyük irade karşısında duyulan çaresizlik hatta yer yer toplumsal hayata dair bahislere da değinmiştir.

tıpkı vakitte divan şairlerinin yazmaktan usanmadığı klasik hususlara ve benzetmelere de şiirlerinde yer vermiştir.

“BİR GÜNEŞ YÜZLÜ MELEK”

“Bir güneş yüzlü melek gördüm ki alem mâhıdır Ol kara sümbülleri Aşıklarının ahıdır. Kareler giymiş meh-i tâbân üzere ol serv-i nâz Mülk-i Efrengin halbuki kim hüsn ortasında şahıdır. Ukde-i zünnarına bir kimse kim lisan bağlamaz Ehli imân olmaz ol, âşıkların güm-râhıdır. Gamzesi öldürdüğüne lebleri canlar verir Var fse ol rûh-bahşın dini, Isa râhıdır.”

Ergül Tosun

Kitap sayfası için bağlantı:

[email protected]
 
Üst