Retina neresidir?

JoKeR

Active member
Retina, Latince “net” yani ağ manasına gelen “rete” sözünden köken almaktadır. Retina gözün en içteki, ışığa hassas doku katmanıdır. Gözün optiği, görüş alanımızın imgesini iki boyutlu olarak retina üzerine odaklar. Bu imaj retina ortasında işlenir ve hudut ikazları ile optik hudut boyunca görsel kortekse gönderilir. Görsel kortekste iki gözden gelen bilgi birleştirilir ve 3d görme gerçekleşir. Işık göze geldiğinde irisin ortasındaki pupil açıklığından, lensten ve vitreus boşluğundan geçerek retinaya ulaşır, retinaya odaklanan manzara bilgisi elektrokimyasal bilgiye dönüştürülerek beyne iletilir.

Retina, sinapslarla birbirine bağlanan birkaç nöron katmanından oluşur. Retina ağır pigment içeren ve koroid katmanı ile temasta olan pigment epiteli hücrelerinin üzerinde uzanır. Retinadaki birincil ışığa hassas hücreler, iki tip olan fotoreseptör hücrelerdir: çubuklar ve koniler. Retinaya düşen imaj bilgisi fotoreseptörler tarafınca alınır işlenir ve retinadaki başka nöral hücrelerin yardımı ile retina hudut liflerine iletilir. Retina hudut liflerine gelen görme bilgisi hudut liflerinin oluşturduğu optik hudut kanalıyla bebir daha iletilir. Fotoreseptörlerden Çubuklar temel olarak ışığa daha hassas olup loş ışıkta çalışır ve tek renkli görüş sağlar. Koni fotoreseptörleri güzel aydınlatılmış şartlarda çalışır ve okuma üzere misyonlar için kullanılan yüksek sertlikte görmeden ve renk algısından sorumludur.

Retinaya çarpan ışık, bir dizi kimyasal ve elektriksel olayı başlatır. Tetiklenen hudut ikazları optik hudut lifleri aracılığıyla beynin çeşitli görsel merkezlerine gönderilir. Çubuklardan ve konilerden gelen nöral sinyaller, öbür nöronlar tarafınca işlenir. İşlenen bilgi gangliyon hücrelerinde aksiyon potansiyellerine dönüşür ve optik sonu oluşturan retina ganglion hücre aksonları ile iletilir

Retina, merkezi hudut sisteminin (MSS) bir kesimi olarak kabul edilir ve aslında beyin dokusu olup direkt olarak görüntülenebilen tek kesimidir. Beynin kan-beyin bariyeri yoluyla damar sisteminden izole edilmesi üzere, retina da emsal biçimde kan-retina bariyeri tarafınca korunur.

Retinada manzara oluşturulurken evvela fotoreseptörlerde ışık algılama gerçekleşir; ondan sonrasında bipolar hücrelere iletilir, daha sonra da ışığa hassas gangliyon hücreleri ve en son optik hudut boyunca iletim gerçekleşir. Her sinaptik basamakta ayrıyeten yatay ve amakrin hücreler içinde irtibat vardır.

Tüm retina yaklaşık 7 milyon koni ve 130 milyon çubuk içerir. Retinanın bir modülü olan optik disk optik hudut liflerinin gözden ayrıldığı papilla denen yerde bulunur. Optik hudut başı fotoreseptörlerden mahrum olduğu için görme alanımızda “kör nokta” olarak isimlendirilen görülemeyen alandan sorumludur
130 milyondan fazla retinal reseptör bulunmasına karşın, optik sonda yalnızca yaklaşık 1,2 milyon hudut lifi (akson) vardır. Bu durum retina ortasında büyük ölçüde ön sürece yapıldığını gösterir. Fovea en hakikat bilgiyi üretir. Fovea, görme alanının yaklaşık %0.01’ini (2°’den az görme açısı) işgal etmesine karşın, optik huduttaki aksonların yaklaşık %10’u foveaya ayrılmıştır. Beynin görme merkezinde bilginin de değerli bir kısmı makuladan gelen bilginin işlenmesine ayrılmıştır.
Görüldüğü üzere epeyce kompleks sistemlerle dış dünyanın manzarasını birinci alarak fotokimyasal yansımalar ile işleyen retina katmanı gözümüzün en kıymetli bölgesi iken retina katmanının da en kıymetli bölgesi makula bölgesidir.
Retina hastalıklarından makulayı etkileyenler merkezi görüşün bozulmasına niye olurlar. Makulanın sağlıklı kaldığı lakin etrafındaki retinanın bozulduğu hastalıklarda çevresel görme alanı bozulur. Makula dahil tüm retinanın etkilendiği hastalıklarda görüşümüzün tamamında bozulma meydana gelir.
Retina Hastalıkları damarsal retina hastalıkları, dejeneratif retina hastalıkları, retina tümörleri yahut retinanın etkilendiği göziçi tümörler, enfeksiyöz retina hastalıkları, immünolojik retina hastalıkları, retina yırtık ve dekolmanları ve genetik kökenli retina hastalıkları üzere sınıflandırılabilecek biroldukça hastalık içerir. Prof. Dr. Ümit İNAN
 
Üst