Şair, Melih Cevdet Anday’ın 19’uncu mevt yıldönümü

AirdropAvcisi

New member
Türk şiirinin kıymetli dönüm noktalarından sayılan Garip Şiir Akımı’nın temsilcilerinden olan Anday, İstanbul’da Birinci Dünya Savaşı atmosferinde 1915’te dünyaya geldi.

Usta şair 2002’de ömrünü kaybetti. Melih Cevdet Anday’ı sevgi ve hürmetle anıyoruz.

Ankara Gazi Lisesi’nde mezun olan Anday’ın en yakın arkadaşları ise Oktay Rifat ve Orhan Veli’ydi…

Sosyoloji eğitimi için 1938’de Belçika’ya gitti, ama patlak veren İkinci Dünya Savaşı’nda karışan Avrupa’da eğitimini yarıda bırakarak yurda döndü. Gazi Lisesi’inde arkadaşları olan Orhan Veli Ve Oktay Rifat’la Sesimiz isminde bir duvar gazetesi çıkartırlar.


ŞİİRLE BAŞLAYAN EDEBİ HAYAT

Lise senelerında şiirle başlayan edebi ömrü ondan sonrasında öbür çeşitlerle devam etti. Farklı bir şiir anlayışını benimseyerek tüm kuralları elinin karşıtıyla itip, kendine yeni biçim ve öz oluşturdu. Sokaktaki kolay insanı şiirine mevzu yaptı, ustalıkla kullandı.

Şiiri aşikâr basmakalıplardan kurtararak şairin büsbütün şairin ortasında olması gerektiğini savundu. Usta şair, şiirde kullanılan süslü anlatımların, ses uyumlarının şiirin ahengini bozduğunu ileri sürdü.

Melih Cevdet Anday’ı Garip Akımı’ndan başka düşünmek imkanlar haricinde olsa bile, bu istikamette tartışmalar mevcuttur.


YAZI GEÇMİŞİ…

Ankara’da Ulusal Eğitim Bakanlığı Yayın Müdürlüğü’nde danışmanlık, Ankara Kitaplığı’nda memurluk, gazetecilik yaptı. ondan sonrasında İstanbul’a yerleşti. Akşam, Büyük Gazete, Tanin ve Cumhuriyet gazetelerinde fıkra müellifliği, sanat sayfası yöneticiliği yaptı, denemeler yazdı.

Ukde isimli birinci şiiri 1936’da Varlık mecmuasında çıktı. Birinci şiirlerinde hececilerin biçim ve tema özelliklerini benimsedi. Gizemci denebilecek bir hassaslıkla objeleri sıralayan, etrafına çocuksu bir şaşkınlıkla bakan bu şiirlerin ayırıcı yanı, uyaklı yazılmalarına karşın uyağa bağlı olmamaları.


Orhan Veli

GARİP AKIMI


Orhan Veli ve Oktay Rifat’la ortak yapıtları 1941’de yayınlanan Garip’teki şiirlerinde çocuksu şaşkınlığın bilince dönüştüğü, uyakların aşıldığı ve ölçünün kırıldığı görülür.

Birinci etapta yakın arkadaşı Orhan Veli ve Oktay Rifat ile birebir şiir çizgisini benimsemiş olsa da, ondan sonrasında his yoğunluğu bakımından başka bir formül denedi.

Telgrafhane ve Yan Yana kitaplarındaki şiirlerle bu kere, toplum ve insan kıymetlerini savunan, doğuşçu şiire yöneldiği dikkat çekti. Melih Cevdet, şiir haricinde roman, deneme, oyunlar kaleme aldı, diksiyon öğretmenliği yaptı.


Oktay Rifat

ŞİİRLERİNİN TEMASI


Cumhuriyet devri şairlerinden Anday, yapıtlarında yoksulluğu, köyden kentte göçü, devlet erklerinde yaşanan başıboşluğu, toplumsal ve siyasal olgularla açıklığa kavuşturdu.

Yazdığı yapıtlardan dolayı çeşitli kovuşturmalara maruz kaldı lakin ondan sonrasında beraat etti. Şiirimizin toplumcu gerçekçi kalemlerindendir. Anadolu ve Yunan külçeşidini harmanlayarak bir metafor olarak kullandı. Anday, 2002’de ortamızdan ayrıldı.

Melih Cevdet denilince şiir severlerin aklına Rahatı Kaçan Ağaç şiiri gelir. birinci vakit içinderda 1961’de yayımlanan Anday’ın en kıymetli satırlarından sayılan şiiri hatırlayalım:

Tanıdığım bir ağaç var
Etlik bağlarına yakın
Saadetin ismini bile duymamış
Yaradanın işine bakın

Geceyi gündüzü biliyor
Dört mevsimi, rüzgarı, karı
Ay ışığına bayılıyor
Fakat kötülemiyor karanlığı

Ona bir kitap vereceğim
Rahatını kaçırmak için
Bir öğrenegörsün aşkı
Ağacı o vakit seyredin.
 
Üst