Sanat üretimi ‘mal’ mıdır: Türkiye’de geçen yıl 79 milyar 530 milyon 334 bin liralık kültür harcanması yapılmış

JoKeR

Active member
Türkiye’de geçen yılın kültür harcamalarına dair bilgiler belirtildi. Buna göre, bundan evvelki yıla kıyasla yüzde 31,8 yükselerek 79 milyar 530 milyon 334 bin liralık kültür harcanması yapılmış.

KÜLTÜR HARCAMASI ‘İZLEME’ ÜZERİNE

Türkiye İstatistik Kurumu datalarına nazaran hane halklarının harcama kalemleri ‘izleme’ eksenli… Kültür harcamalarının kapsamında televizyon ve ekipmanı masrafları, kablolu/özel TV yayın hizmetleri ve data süreç ekipmanları pastada en büyük hisseye sahip. Yani anlaşılan o ki klâsik medyaa olan televizyon hala baskın. daha sonrasında ise dijital mecralar geliyor.

TURİZM BUNUN NERESİNDE?

İstihdam içerisinde kültür dallarının yerinin genişlemesi de kıymetli bir görüntü. Turizm çeşitlenmesi ve döviz kur farkından doğan avantajlar sebebiyle daha epeyce turistin gelmesi de görüntüyü etkiledi. Çünkü ülkemizde kültür ile turizm başka tutulamıyor. Bakanlığı bile bir arada. Haliyle mevcut dataların turizmden beslendiğini söylemek de gerekir.



normal olarak bunun istihdamdaki karşılığı da incelenmeye paha. Kültürel istihdamın yüzde 89,3’ünü kültürel meslek alanlarında, yüzde 10,6’sını ise kültürel olmayan meslek alanlarında çalışanlar oluşturdu. El sanatları çalışanları, mimar, planlamacı ve dizayncılar yüklü iken yaratıcı sanatkarlar ve sahne sanatkarları ise azınlıkta kalıyor.

KÜLTÜR ‘MAL’ MI?

normal olarak yatırımcıların ciroları da arttı. Ve bu ciroların yüzde 13,3’ü sinema ve televizyon yapıtları ile alakalı. Bunların çoğunluğu televizyon dizilerinin ihracatı elbette. Ayrıyeten gişe sinemalarının çıkarları da pastanın ortasında. Bağımsız sinema ise uzaklarda bir yerde ‘harcama pastası’nda küçük yere sahip.

İşte bam teli burası… Kültürel üretimin ‘mal’ ve ‘harcama’ başlıkları altında kıymetlendirilmesi kültürel üretimin önündeki en büyük manilerden. Olağan ki çağdaş vaktin ve liberal hür piyasa iktisadının gerçekleri göz gerisi edilemez. Fekat sanatsal üretimin piyasa kurallarından ve ekonomik dengelerden korunarak, tam bir koruma ile artırılması gerekiyor.

TEK DEVA ‘HİMAYE’

‘Himaye’, sanat tarihi boyunca yegane prosedür oldu denebilir. Sanatkarlar kesinlikle lakin kesinlikle yönetici ya da ‘elit’ zümre tarafınca korundu ve kendi isimlerine üretim yapmaları istendi. Doğal ki burjuvanın sanatçıyı kullanımı kelam konusu. Lakin nihayetinde sanat üretimi yapan kişinin tek sorunu sanatını üretmek oldu. Batı’da bilhassa rönesans hareketinin rahmeti de bundandı.

Çağımızda geldiğimiz noktada bilhassa ülkemizde sanat üretimi piyasa koşullarına teslim olmakla olmamak içinde gidip geliyor. Başta devlet takviyeleri olmak üzere özel bölümün sanat üretimi desteklemesi epey değerli. ‘Mal’ ve ‘harcama’ üzere ögelere teslim edilmeden, özgünlüğü besleyerek sağlanmalı.
 
Üst