JoKeR
Active member
R. RUVEYDA OKUMUŞ
Osmanlı devrinde padişah çocuklarının doğum ve sünnet merasimleriyle padişah kızlarının düğün merasimlerini anlatan manzum, mensur ya da manzum-mensur karışık yazılan yapıtlara surname denir. Sözlükte “düğün, ziyafet, şenlik” manasına gelen Farsça sûr sözüyle “mektup, yazılı belge” manasındaki nâme sözünün birleşmesinde surnâme (düğün kitabı) terimi oluşmuştur. Surnâmeler Osmanlı sarayının ve toplumun muhakkak günlerdeki ömrünü, zevk ve cümbüş anlayışını, kıyafetlerini, merasimlerini, musikisini, oyun ve cümbüş usullerini, devrin geleneklerini anlatması bakımından kültür tarihi ve halk biliminde kaynak kıymeti taşımaktadır.
Sultan Ahmed yanında şehzadeleri olduğu biçimde Selatin mescitleri pirlerini kabul ederken herkes elleri duaya kaldırmış olarak görülüyor.
Sadrazam Damat İbrahim Paşa ve öteki üst seviye devlet erkanı kendileri için kurulmuş sofralarda yemek yerken.
BEŞ GÜN SÜREN SÜPER DÜĞÜN
1720’de Sultan III. Ahmed’in oğulları Süleyman, Mustafa, Mehmed ve Bayezid’in on beş gün süren sünnet merasimi anlatan surnâmelerin en kıymetlisi Seyyid Vehbî tarafınca mensur ve manzum olarak yazılan Surnâme-i Vehbî’dir. Yirminin üzerinde nüshası tesbit edilen yapıtın saray nakkaşı Levnî’nin 137 adet minyaçeşidini içeren nüshası Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi’ndedir. Surname-i Vehbi Mertol Tulum tarafınca Türkçeye aktarılmış ve minyatürlerle birlikte birkaç kere neşredilmiştir. Kelam konusu eser son olarak Ketebe yayınları tarafınca harika bir baskıyla okuyucunun istifadesine sunuldu.
Surname-i Vehbi, Lale Devri’ne tesadüf eden sünnet düğünün başşehir İstanbul’daki yaşayışı, örf ve adetleri, cümbüş anlayışı yansıtması bakımından değerlidir. Vehbi surnamesinde sünnet düğünü için yapılan hazırlıkları, sadrazam başta olmak üzere devlet ricalinin padişah ve şehzadelerine sundukları armağanları, düğünde verilen ziyafetleri, esnaf alaylarının geçişini, şenlikler; Okmeydanı, Haliç, Aynalı Kavak Kasrı ve Tersane Sarayı üzere İstanbul›un farklı yerlerinde yapılan çeşitli şov ve şenlikler ile sünnet merasimini icrasını gün gün detaylı olarak söylemektedir.
Düğün alayının geçişi esnasında tersane neferleri şeker bahçelerini taşırken.
ŞEKER BAHÇELERİ, NAHILLAR, CÜMBÜŞLER
Sultan III. Ahmed’in şehzadelerinin on beş gün on beş gece süren sünnet düğünü şenliklerini düzenlemek için 27 Temmuz 1720’de sarayın mutfak emini Halil Efendi’nin düğün emini olarak nazaranvlendirilir. birinci vakit içinderda şeker bahçeleri ve nahılların imaline başlanır. Akabinde şenlik ve cümbüşler için Okmeydanı’nda başta otağ-ı hümayun (padişah otağı) olmak üzere çadırlar kurulur. Gece şovları sırasında meydanı aydınlatmak için mahya kandilleri yerleştirilir.
Devlet erkanın armağanları Sultan III. Ahmed’e sunulurken.
İKİ AY SÜREN HAZIRLIK
İki ay süren çeşitli hazırlıklar sonunda 18 Eylül 1720’de Sultan Ahmed’in alayla Okmeydanı’na gelerek otağına yerleşmesiyle sünnet düğünü başlar. Sultan’ı karşılamak ve tebrik merasiminde bulunmak üzere evvelinde davet edilen tüm devlet büyükleri de çadırlarına yerleşmişti. Sadrazam Damat İbrahim Paşa ve devlet adamları Sultan’ın huzurunda kabul merasiminde bulunur. Akabinde birinci şovlar yapılır, yeniçeriye pilav ve zerde ziyafeti verilir. Çadırlarda kurulan sofralarda devlet erkeklerina bir yemekler sunulur. daha sonrasında kahve, şerbet ve buhur ikramı yapılır. Sadrazam ve devlet erkanı sırayla Sultan III. Ahmed ve şehzadelerine çeşitli ikramlar sunarak düğün tebriğinde bulunur. Verilen armağanlar içinde cins atlar, pahalı koşum grupları, kumaşlar, hamam kadrosu, kürk, ayna, elmas saatler, değerli taşlarla bezeneli hançerler, Kur’an-ı Kerim, yazma kitaplar ve murakka üzere çeşitli eserler yer alıyordu.
Düğün vesilesiyle çeşitli şov ve cümbüşler de yapıldı. Geceleyin Okmeydanı’nda fişek gösterisi, Aynalıkavak istkelesi önünde sallarla yapılan hareketli oyun ve şovlar tertip edilmiş gündüz de hanende, sazende, çengi ve cambaz gösterisi, cirit oyunları, tersaneciler ve topçuların şovları üzere çeşitli etkinlikler düzenlenmişti.
Vehbi surnamesinde düğün şenliklerinin altıncı gününden itibaren esnaf alaylarının geçiş ve şovlarının yapıldığını anlatıyor. Ekmekçiler, değirmenciler, kasaplar, kahveciler, aşçılar, kebapçılar, debbağlar, mumcular, sandalcılar, berberler, bakkallar, yemişçiler, kuyumcular, kunduracılar, ve yorgancılar üzere çeşitli meslek erbabının geçişi icra edilmişti. Okmeydanın’ndaki şenliklerin tamamlanmasıyla otağ ve çadırlar sökülerek kente dönüldü. Topkapı Sarayı’nda yapılacak şehzadelerin sünnet merasimi ve düğün alayının geçişi için hazırlıklara girişilir.
KENT VE KÖYDEN GELEN ÇOCUKLARA SÜNNET
Bu süper düğünün tahminen de en göz kamaştırıcı son gösterisi Veznecilerden Divanyoluna oradan da Topkapı Sarayı’na nahıllar ve şeker bahçeleriyle devlet adamları, ulema ve askerlerin de yer aldığı bir alayla ulaşılmasıdır. Sultan Ahmed Vehbi’nin anlattığına nazaran alayın geçişini seyir köşkünden temaşa etmişti. Şehzadelerin küçük olan ikisi de atlı altın otomobillerle alayda yer almıştı. Alay Topkapı Sarayı’nda karşılanıp yemek ziyafeti verildikten daha sonra sadrazam, şehyülislam ve vezirler Topkapı Sarayı’nda Hırka-ı Şerif dairesinde padişah tarafınca kabul edilir. Akabinde hazır olan zevatın şehzadelere refakati ile Sünnet Odası’na geçilir. Burada cerrahbaşı tarafınca sünnet merasimi yapılır. Sünnetten daha sonra Sultan Ahmed duyduğu sevinçle Sünnet Odası önünde Enderun halkına altın para saçar. Sünnet merasiminden daha sonra sadrazam başta olmak üzere devlet erkanına ve düğün eminine kaftanlar giydirilir ve düğün sona ermiş olur.
Sünnet düğünü vesilesiyle gelenek olduğu üzere kentli ve köylü 532 çocuk da sünnet edilmiş bu sünnet çocukları için çeşitli ikramlar hazırlandığı üzere düğün alayında da yer almışlardı.
Osmanlı devrinde padişah çocuklarının doğum ve sünnet merasimleriyle padişah kızlarının düğün merasimlerini anlatan manzum, mensur ya da manzum-mensur karışık yazılan yapıtlara surname denir. Sözlükte “düğün, ziyafet, şenlik” manasına gelen Farsça sûr sözüyle “mektup, yazılı belge” manasındaki nâme sözünün birleşmesinde surnâme (düğün kitabı) terimi oluşmuştur. Surnâmeler Osmanlı sarayının ve toplumun muhakkak günlerdeki ömrünü, zevk ve cümbüş anlayışını, kıyafetlerini, merasimlerini, musikisini, oyun ve cümbüş usullerini, devrin geleneklerini anlatması bakımından kültür tarihi ve halk biliminde kaynak kıymeti taşımaktadır.
Sultan Ahmed yanında şehzadeleri olduğu biçimde Selatin mescitleri pirlerini kabul ederken herkes elleri duaya kaldırmış olarak görülüyor.
Sadrazam Damat İbrahim Paşa ve öteki üst seviye devlet erkanı kendileri için kurulmuş sofralarda yemek yerken.
BEŞ GÜN SÜREN SÜPER DÜĞÜN
1720’de Sultan III. Ahmed’in oğulları Süleyman, Mustafa, Mehmed ve Bayezid’in on beş gün süren sünnet merasimi anlatan surnâmelerin en kıymetlisi Seyyid Vehbî tarafınca mensur ve manzum olarak yazılan Surnâme-i Vehbî’dir. Yirminin üzerinde nüshası tesbit edilen yapıtın saray nakkaşı Levnî’nin 137 adet minyaçeşidini içeren nüshası Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi’ndedir. Surname-i Vehbi Mertol Tulum tarafınca Türkçeye aktarılmış ve minyatürlerle birlikte birkaç kere neşredilmiştir. Kelam konusu eser son olarak Ketebe yayınları tarafınca harika bir baskıyla okuyucunun istifadesine sunuldu.
Surname-i Vehbi, Lale Devri’ne tesadüf eden sünnet düğünün başşehir İstanbul’daki yaşayışı, örf ve adetleri, cümbüş anlayışı yansıtması bakımından değerlidir. Vehbi surnamesinde sünnet düğünü için yapılan hazırlıkları, sadrazam başta olmak üzere devlet ricalinin padişah ve şehzadelerine sundukları armağanları, düğünde verilen ziyafetleri, esnaf alaylarının geçişini, şenlikler; Okmeydanı, Haliç, Aynalı Kavak Kasrı ve Tersane Sarayı üzere İstanbul›un farklı yerlerinde yapılan çeşitli şov ve şenlikler ile sünnet merasimini icrasını gün gün detaylı olarak söylemektedir.
Düğün alayının geçişi esnasında tersane neferleri şeker bahçelerini taşırken.
ŞEKER BAHÇELERİ, NAHILLAR, CÜMBÜŞLER
Sultan III. Ahmed’in şehzadelerinin on beş gün on beş gece süren sünnet düğünü şenliklerini düzenlemek için 27 Temmuz 1720’de sarayın mutfak emini Halil Efendi’nin düğün emini olarak nazaranvlendirilir. birinci vakit içinderda şeker bahçeleri ve nahılların imaline başlanır. Akabinde şenlik ve cümbüşler için Okmeydanı’nda başta otağ-ı hümayun (padişah otağı) olmak üzere çadırlar kurulur. Gece şovları sırasında meydanı aydınlatmak için mahya kandilleri yerleştirilir.
Devlet erkanın armağanları Sultan III. Ahmed’e sunulurken.
İKİ AY SÜREN HAZIRLIK
İki ay süren çeşitli hazırlıklar sonunda 18 Eylül 1720’de Sultan Ahmed’in alayla Okmeydanı’na gelerek otağına yerleşmesiyle sünnet düğünü başlar. Sultan’ı karşılamak ve tebrik merasiminde bulunmak üzere evvelinde davet edilen tüm devlet büyükleri de çadırlarına yerleşmişti. Sadrazam Damat İbrahim Paşa ve devlet adamları Sultan’ın huzurunda kabul merasiminde bulunur. Akabinde birinci şovlar yapılır, yeniçeriye pilav ve zerde ziyafeti verilir. Çadırlarda kurulan sofralarda devlet erkeklerina bir yemekler sunulur. daha sonrasında kahve, şerbet ve buhur ikramı yapılır. Sadrazam ve devlet erkanı sırayla Sultan III. Ahmed ve şehzadelerine çeşitli ikramlar sunarak düğün tebriğinde bulunur. Verilen armağanlar içinde cins atlar, pahalı koşum grupları, kumaşlar, hamam kadrosu, kürk, ayna, elmas saatler, değerli taşlarla bezeneli hançerler, Kur’an-ı Kerim, yazma kitaplar ve murakka üzere çeşitli eserler yer alıyordu.
Düğün vesilesiyle çeşitli şov ve cümbüşler de yapıldı. Geceleyin Okmeydanı’nda fişek gösterisi, Aynalıkavak istkelesi önünde sallarla yapılan hareketli oyun ve şovlar tertip edilmiş gündüz de hanende, sazende, çengi ve cambaz gösterisi, cirit oyunları, tersaneciler ve topçuların şovları üzere çeşitli etkinlikler düzenlenmişti.
Vehbi surnamesinde düğün şenliklerinin altıncı gününden itibaren esnaf alaylarının geçiş ve şovlarının yapıldığını anlatıyor. Ekmekçiler, değirmenciler, kasaplar, kahveciler, aşçılar, kebapçılar, debbağlar, mumcular, sandalcılar, berberler, bakkallar, yemişçiler, kuyumcular, kunduracılar, ve yorgancılar üzere çeşitli meslek erbabının geçişi icra edilmişti. Okmeydanın’ndaki şenliklerin tamamlanmasıyla otağ ve çadırlar sökülerek kente dönüldü. Topkapı Sarayı’nda yapılacak şehzadelerin sünnet merasimi ve düğün alayının geçişi için hazırlıklara girişilir.
KENT VE KÖYDEN GELEN ÇOCUKLARA SÜNNET
Bu süper düğünün tahminen de en göz kamaştırıcı son gösterisi Veznecilerden Divanyoluna oradan da Topkapı Sarayı’na nahıllar ve şeker bahçeleriyle devlet adamları, ulema ve askerlerin de yer aldığı bir alayla ulaşılmasıdır. Sultan Ahmed Vehbi’nin anlattığına nazaran alayın geçişini seyir köşkünden temaşa etmişti. Şehzadelerin küçük olan ikisi de atlı altın otomobillerle alayda yer almıştı. Alay Topkapı Sarayı’nda karşılanıp yemek ziyafeti verildikten daha sonra sadrazam, şehyülislam ve vezirler Topkapı Sarayı’nda Hırka-ı Şerif dairesinde padişah tarafınca kabul edilir. Akabinde hazır olan zevatın şehzadelere refakati ile Sünnet Odası’na geçilir. Burada cerrahbaşı tarafınca sünnet merasimi yapılır. Sünnetten daha sonra Sultan Ahmed duyduğu sevinçle Sünnet Odası önünde Enderun halkına altın para saçar. Sünnet merasiminden daha sonra sadrazam başta olmak üzere devlet erkanına ve düğün eminine kaftanlar giydirilir ve düğün sona ermiş olur.
Sünnet düğünü vesilesiyle gelenek olduğu üzere kentli ve köylü 532 çocuk da sünnet edilmiş bu sünnet çocukları için çeşitli ikramlar hazırlandığı üzere düğün alayında da yer almışlardı.