JoKeR
Active member
Sanat ve sanatkar için soru sormak beslenmektir. Soru olmayan yerde üretimin imkanı olmaz. Soruyu sorun değil, kaynak olarak görmek gerek. Soru, tahminen de karşılıktan daha mühimdir. Aslında kıyas bile yanlış. Sanatkarın kederi bu olmamalı. Kendi keşif sürecini yürüten kişinin öncelik belirlemesi daha baştan özgünlüğüne ket vurması manasına gelir, ki bu da sanatın en büyük düşmanlarındandır.
Sorunun değerinin manası sinema üretim biçimlerinin çeşitliliğinde de kendini gösterir. Bu sebeptendir ki sinemaları temelde ikiye ayrırız; ticari sinemalar ve ticari olmayan (bağımsız) sinemalar.
Kırmızı halıda uzunluk göstermek artık bağımsız sinemaların de pazarlama teknikleri içinde.
SANAT, SANAT İÇİN MİDİR?
Ticari sinemanın amacı ortadadır. Amaç ‘kazanmak’ olacağından sinema sistemi de buna bakılırsa tasarlanır. Bağımsız sinemada ise maksat farklılaşır ve çoğalır. ‘Sanat sanat için midir, halk için midir’ sorusu da buradan doğar. Bu meşhur ve ‘yumurta mı tavuktan çıkar, tavuk mu yumurtadan’ minvalinde sonuçsuz kalmaya mahkum olan sorunsal şenlik sistematiğini ve bu mecraya yapılacak sinemaları de şekillendirir. Her eser maksadına bakılırsa dizayn edileceğine göre bu durum olağan karşılanabilir. Lakin ticari sinemanın karşısında bağımsız sinemanın hayat alanının şenlikler olması, vakit içinde şenlikleri de bir ticaret alanı haline getirdi. bu biçimde olunca da ‘festival için sinema yapmak’ üzere bir durum ortaya çıktı.
ŞENLİKLER NE İŞE FAYDA?
Sıkıntıyı daha sağlıklı anlayabilmemiz için şenliklerin sinema için ne tabir ettiğini anlamak gerekiyor.
Dünyanın her yerinde şenlikler, bağımsız sinemaların taltif edileceği, fon imkanlarının sağlanacağı, kesim aktörlerinin bir ortaya gelip ‘network’ oluşturacağı tertipler olarak fonksiyon görür. Ticari bir sinemanın gişede beklenen izleyiciyi bulması gayesine ulaşması manasına gelir. Usul de sinemanın izlenmesi üzerine kurulur. Şenlik sinemalarının önceliği ise sinema sanatı ismine prosedür uygulayabilmek, bu formların yaşamasını sağlamak ve insanoğlunun sanat ile irtibatından mülhem olan düşünme ve insanlığa katkı sunma fonksiyonunu ayakta tutabilmektir. Hal bu biçimde olunca ‘gişe seyircisi’ dediğimiz standardı sinema salonuna çekemeyecek eserler ortaya çıkar. Haliyle de gişeden elde edilen gelir, sinemanın yapılmasına da üreticilerin hayatta kalmasına da yetmez. Bu noktada şenliklerin fonksiyonelliği devreye girer.
ŞENLİĞE NAZARAN SİNEMA YAPMAK!
Şenliklerin sinema sanatının ayakta kalmasına ismine ortaya koyduğu bu yarar, tanınan kültürün tesiri, sistemin mekanikleşmesi ve finans kaynaklarıyla bağ kurulma zarureti üzere sebeplerle olumsuz görüntülere da yol açıyor. Şenlikler tarafınca kabul görmek, uygun ve özgün sinema yapma gayesinin önüne geçiyor. Maddi ve manevi taltif mecburiyeti, bilhassa genç sinemacıları ortasından çıkamayacakları bir çarkın dişlileri içinde kaybolmaya itiyor. Ve bu türlü de ‘festivale göre sinema yapmak’ üzere bir durum ortaya çıkıyor.
halbuki direktör (bağımsız sinemada sinemalar direktörleriyle anılır), özgün bakışı ile sinema sanatının insanlık ile içindeki bağı kuvvetlendirmek durumunda olmalı. Sanat dediğimiz olgu geçmiş, gelecek ve bugün içindeki güçlü bağı oluşturması, yeni bağlar tesis etmesi açısından hayati derecede tesire sahip. Vaktin ruhu bakımından değerlendirildiğinde sinema, vaktimizin ve geleceğimizin en tesirli sanat kolu olma hüviyetiyle karşımızda duruyor.
Yani bir sinema insanlığa karşı da mesuldür.
BAĞIMSIZ SİNEMA PAZARLAMAYA TESLİM Mİ OLUYOR?
Bu hayli boyutlu münasebet ağında sinemanın neye hizmet ettiği ve kalıcılığı açısından istikrarlar gözetmesi gerekebiliyor. İster istemez, ticari sinemanın en kıymetli ögesi olan ‘pazarlama’ şenlik sinemalarının de şayet olmazsa olmazı haline geliyor. şahsi kontaklar, sinemanın konusu, politik durumlar, direktörün dünya görüşü ve daha
biroldukca sorun istikrarları etkiliyor. Her şenliğin bir karakteri olduğu için de bir sinemanın her şenlikte taltif görmesi beklenemez.
MÜSPET AYRIMCILIK DAYATMAYA VARIYOR
Problemin bir öbür boyutu ve görüntüyü etkileyen yüklü konulardan biri de dünyanın ortasından geçtiği politik problemler. örneğin ABD’de siyah-beyaz ayrımının hala yapıldığı yarım asır öncesinde bu bahiste bir sinema yapmak ya da bu konuya dair politik açıklamalarda bulunmak sinemanın bahtını etkilerdi. Bugünlerde de o denli olmakla birlikte ‘pozitif ayrımcılık’ mevzuları değişkenlik gösterebiliyor. Ve bir vakit daha sonra bunlar dayatmaya yol açıyor. Global sanat ve şenlik algısının beğenilen gördüğünü olumsuzlamak da emsal biçimde karşıt tesir yapabiliyor.
bu biçimde niye SİNEMA YAPILIR?
İşte bu durumda başa dönüp sormamız gerekiyor; niye sinema yapılır? Bu soru, ele aldığımız açıdan bakılınca ‘nereye sinema yapılır’ formuna de dönüşebilir. Sorular çoğalabilir. Lakin temel sıkıntıyı atlamadan devam etmek gerekir. Çünkü sinema, bir düşünme aksiyonudur. Direktörün, izleyiciyi kendisiyle birlikte düşünmeye davet ettiği iştiraktir. Bir sinema yalnızca bugüne hitap etmez. Etmemeli. Sinema aksiyonu, yapıldığı vaktin fazlaca ötesinde gelecek ile geçmiş içinde bir irtibattır hem de. Kendisine, toplumuna, insanlığa faydalı olmak ve ‘ideal’ ömür için çabalayan insanın, ortasında bulunduğu kaideleri anlamlandırmasına yardımcı olan sinema, ortaya koyduğu sorularla yanıtlara kapı ortalar ve eşyanın hakikatinin izindeki serüvene katkı sunar.
Bağımsız sinema yapmanın, sinema sanatı yolunda ilerlemenin gayesinde olan her direktör de bu izlek üzere gitmeli. Hal bu biçimde olunca ne için sinema yapıldığı ya da yapılması gerektiği soruları bizatihi yanıtını bulur.
Sorunun değerinin manası sinema üretim biçimlerinin çeşitliliğinde de kendini gösterir. Bu sebeptendir ki sinemaları temelde ikiye ayrırız; ticari sinemalar ve ticari olmayan (bağımsız) sinemalar.
Kırmızı halıda uzunluk göstermek artık bağımsız sinemaların de pazarlama teknikleri içinde.
SANAT, SANAT İÇİN MİDİR?
Ticari sinemanın amacı ortadadır. Amaç ‘kazanmak’ olacağından sinema sistemi de buna bakılırsa tasarlanır. Bağımsız sinemada ise maksat farklılaşır ve çoğalır. ‘Sanat sanat için midir, halk için midir’ sorusu da buradan doğar. Bu meşhur ve ‘yumurta mı tavuktan çıkar, tavuk mu yumurtadan’ minvalinde sonuçsuz kalmaya mahkum olan sorunsal şenlik sistematiğini ve bu mecraya yapılacak sinemaları de şekillendirir. Her eser maksadına bakılırsa dizayn edileceğine göre bu durum olağan karşılanabilir. Lakin ticari sinemanın karşısında bağımsız sinemanın hayat alanının şenlikler olması, vakit içinde şenlikleri de bir ticaret alanı haline getirdi. bu biçimde olunca da ‘festival için sinema yapmak’ üzere bir durum ortaya çıktı.
ŞENLİKLER NE İŞE FAYDA?
Sıkıntıyı daha sağlıklı anlayabilmemiz için şenliklerin sinema için ne tabir ettiğini anlamak gerekiyor.
Dünyanın her yerinde şenlikler, bağımsız sinemaların taltif edileceği, fon imkanlarının sağlanacağı, kesim aktörlerinin bir ortaya gelip ‘network’ oluşturacağı tertipler olarak fonksiyon görür. Ticari bir sinemanın gişede beklenen izleyiciyi bulması gayesine ulaşması manasına gelir. Usul de sinemanın izlenmesi üzerine kurulur. Şenlik sinemalarının önceliği ise sinema sanatı ismine prosedür uygulayabilmek, bu formların yaşamasını sağlamak ve insanoğlunun sanat ile irtibatından mülhem olan düşünme ve insanlığa katkı sunma fonksiyonunu ayakta tutabilmektir. Hal bu biçimde olunca ‘gişe seyircisi’ dediğimiz standardı sinema salonuna çekemeyecek eserler ortaya çıkar. Haliyle de gişeden elde edilen gelir, sinemanın yapılmasına da üreticilerin hayatta kalmasına da yetmez. Bu noktada şenliklerin fonksiyonelliği devreye girer.
ŞENLİĞE NAZARAN SİNEMA YAPMAK!
Şenliklerin sinema sanatının ayakta kalmasına ismine ortaya koyduğu bu yarar, tanınan kültürün tesiri, sistemin mekanikleşmesi ve finans kaynaklarıyla bağ kurulma zarureti üzere sebeplerle olumsuz görüntülere da yol açıyor. Şenlikler tarafınca kabul görmek, uygun ve özgün sinema yapma gayesinin önüne geçiyor. Maddi ve manevi taltif mecburiyeti, bilhassa genç sinemacıları ortasından çıkamayacakları bir çarkın dişlileri içinde kaybolmaya itiyor. Ve bu türlü de ‘festivale göre sinema yapmak’ üzere bir durum ortaya çıkıyor.
halbuki direktör (bağımsız sinemada sinemalar direktörleriyle anılır), özgün bakışı ile sinema sanatının insanlık ile içindeki bağı kuvvetlendirmek durumunda olmalı. Sanat dediğimiz olgu geçmiş, gelecek ve bugün içindeki güçlü bağı oluşturması, yeni bağlar tesis etmesi açısından hayati derecede tesire sahip. Vaktin ruhu bakımından değerlendirildiğinde sinema, vaktimizin ve geleceğimizin en tesirli sanat kolu olma hüviyetiyle karşımızda duruyor.
Yani bir sinema insanlığa karşı da mesuldür.
BAĞIMSIZ SİNEMA PAZARLAMAYA TESLİM Mİ OLUYOR?
Bu hayli boyutlu münasebet ağında sinemanın neye hizmet ettiği ve kalıcılığı açısından istikrarlar gözetmesi gerekebiliyor. İster istemez, ticari sinemanın en kıymetli ögesi olan ‘pazarlama’ şenlik sinemalarının de şayet olmazsa olmazı haline geliyor. şahsi kontaklar, sinemanın konusu, politik durumlar, direktörün dünya görüşü ve daha
biroldukca sorun istikrarları etkiliyor. Her şenliğin bir karakteri olduğu için de bir sinemanın her şenlikte taltif görmesi beklenemez.
MÜSPET AYRIMCILIK DAYATMAYA VARIYOR
Problemin bir öbür boyutu ve görüntüyü etkileyen yüklü konulardan biri de dünyanın ortasından geçtiği politik problemler. örneğin ABD’de siyah-beyaz ayrımının hala yapıldığı yarım asır öncesinde bu bahiste bir sinema yapmak ya da bu konuya dair politik açıklamalarda bulunmak sinemanın bahtını etkilerdi. Bugünlerde de o denli olmakla birlikte ‘pozitif ayrımcılık’ mevzuları değişkenlik gösterebiliyor. Ve bir vakit daha sonra bunlar dayatmaya yol açıyor. Global sanat ve şenlik algısının beğenilen gördüğünü olumsuzlamak da emsal biçimde karşıt tesir yapabiliyor.
bu biçimde niye SİNEMA YAPILIR?
İşte bu durumda başa dönüp sormamız gerekiyor; niye sinema yapılır? Bu soru, ele aldığımız açıdan bakılınca ‘nereye sinema yapılır’ formuna de dönüşebilir. Sorular çoğalabilir. Lakin temel sıkıntıyı atlamadan devam etmek gerekir. Çünkü sinema, bir düşünme aksiyonudur. Direktörün, izleyiciyi kendisiyle birlikte düşünmeye davet ettiği iştiraktir. Bir sinema yalnızca bugüne hitap etmez. Etmemeli. Sinema aksiyonu, yapıldığı vaktin fazlaca ötesinde gelecek ile geçmiş içinde bir irtibattır hem de. Kendisine, toplumuna, insanlığa faydalı olmak ve ‘ideal’ ömür için çabalayan insanın, ortasında bulunduğu kaideleri anlamlandırmasına yardımcı olan sinema, ortaya koyduğu sorularla yanıtlara kapı ortalar ve eşyanın hakikatinin izindeki serüvene katkı sunar.
Bağımsız sinema yapmanın, sinema sanatı yolunda ilerlemenin gayesinde olan her direktör de bu izlek üzere gitmeli. Hal bu biçimde olunca ne için sinema yapıldığı ya da yapılması gerektiği soruları bizatihi yanıtını bulur.