Toplumsal yarayı sinema güzelleştirir

JoKeR

Active member
Geçtiğimiz hafta İstanbul’da İranlı ünlü direktör Puran Dırahşende ile bir ortaya geldik. Sultanahmet’te evvel kısa bir seyahat yapıp günün anısına fotoğraflar çekildik. ondan sonrasında ise Cedid Mehmet Efendi Medresesi’nde Türk kahvesi içip sohbet ettik. Bu sohbette bize çeviri konusunda dayanak veren Selma Avcı’ya teşekkür ediyoruz. Ülkemizde “Şşş!Kızlar Bağırmaz” sinemasıyla tanınan Dırahşande aile konusunu irdeleyen, toplumsal meselelere mercek tutan sinemalara imza atmış. “İlişki”, “Küçük Memnunluk Kuşu”, “Sonsuza Kadar Genç” sinemaları için kamera ardına geçen ve milletlerarası bir epeyce mükafatın sahibi olan bir direktör. Sohbetimizde “Şşş! Kızlar Bağırmaz” sinemasından daha sonra artık de erkek çocuklarının yaşadıkları sıkıntılara eğileceğini ve “Erkekler Ağlamaz” sineması için hazırlıklarını sürdürdüklerini söylemiş oldu. Dırahşende Türkiye’yi epey seviyor. Türk İran ortak üretimi bir sinema yapmayı hayli önemsiyor. İşte o sohbetimiz:

Filmleriniz Türkiye’de vizyona girmese de, internet üzerinden ağır ilgi görüyor. Aile ve toplum problemlerine odaklanıyorsunuz. Sinema sineması yapmak sizin için neyi söz ediyor?

Sinema epeyce kuvvetli bir araçtır. Toplumda var olan ve lisana getirilemeyen pek hayli sorunu ve sorunu düzgün bir biçimde sunabilir ve tahlil üretebilir. örneğin bedenimizde güzelleştirmemiz gereken bir iltihap var ve bunu güzelleştirmenin farklı yolları vardır. Sinema da tıpkı biçimde bir yarayı güzelleştirmek için farklı yollar arayan bir araçtır diyebiliriz. Sorunları farklı biçimde sunmanın yollarını arar.





Sinemadaki öykülerinizin bu kadar ilgi görmesini neye bağlıyorsunuz? Sinema çekerken neyi öncelersiniz?

Öncelikle yaşadığım topluma bakarım. Bugünkü topluluğumuzda toplumun öncelikli sorunu ne, aile konusunda mı badireler var? Gençlik ile ilgili sıkıntılar mı öne çıkıyor? İş alanında mı meşakkatler yaşanıyor? Toplum ve aile sıkıntılarında öne çıkan birtakım problemler neler? Bu alanda uzmanlarla araştırmalarımı yaparım. Kütüphanede ya da halkın ortasında onlarla muhabbet ederek araştırmalarımı derinleştiririm. bu biçimdelikle yavaş yavaş öyküm gün yüzüne çıkmaya başlar. Sinema yaparkilk öncelikli korkum insan ve toplumdur, ortasında bulunduğumuz toplumsal hayattır. Bu yüzden toplumsal olarak kusur veren ögeler neler onlara odaklanırım.

En hayli zorlandığınız konu nedir pekala?

Sinema yaparken benim için sinemanın bütçesi değerlidir. Sineması çekerken bütçenin dışına çıkmamak için masrafı aşikâr bir hudutta tutmak için hayli çabalıyorum ki bütçeyi tutturabileyim maddi meselelerle boğuşmayayım. Bir öbür sorun imalcisi direktörü ve senaryo muharriri olduğum filmlerimin üretilme sürecinde finansmana dayanak sağlayacak kişi ya da kurumların benim derdime ortak olmasını beklerim. Tahminen de bu yüzden dört beş yılda bir sinema yapabiliyorum. Yani beni en hayli yoran bahis iktisadi sıkıntılardır.



İran’da bayan direktörlerin durumu nedir? Bu kesimde sesinizi duyurmak kolay mı güç mu?

Öncelikle şunu söyleyeyim ki İran İslam İnkılabı‘yla bayan direktörlerin önü daha da açılmıştır. Şu anda 200’den çok kısa sinema alanında eser veren bayan direktörümüz ve uzun metrajlı sinema yapan en az 5-6 kıymetli bayan direktörümüz bulunuyor ve bu direktörlerimiz dünya çapında ödül almış yönetmenlerimizdir.

TIP FAKÜLTESİNİ BIRAKIP SİNEMAYA YÖNELDİM

Sinemaya nasıl yöneldiniz? Bu süreç sizin için güç mu kolay mı oldu?


elbette sinema yapmak ve sinema alanında faaliyet göstermek benim için fazlaca kolay değildi. Tıp fakültesini kazanmıştım. Lakin devam etmek istemedim tıp eğitimine. çabucak sonrasında Sinema TV fakültesini kazandım. pek hayli zorlukla birlikte bu alanda çalışmaya başladım ve birinci bayan sinema direktörü ünvanlıyla bu alanda var oldum.



Toplumsal manada etkileyici sinemalar çekiyorsunuz. Sinema dünyasında nasıl reaksiyon görüyor filmleriniz. Bilhassa de memleketler arası arenada?

Ben halktan farklı bir birey değilim. Toplumun canını yakan bir sorun benim de canımı yakar. Bütün bunlar varken yalnızca eğlendiren, insanları oyalayan sinema yapamam. Benim için toplumun muhtaçlıkları kıymetli halkın tasaları önceliklidir. Kendi sinema zevklerim için onların muhtaçlıklarını gözardı edemem.

Şenlikler sizin için neyi söz ediyor ?

Benim bakış açıma bakılırsa şenlikler karar verici merci değildir. Asıl olan halkın gereksinimleridir. Filmlerimi halkın gereksinimlerine, sıkıntı ettikleri bahislere göre belirler çekerim. Bu benim için önemli bir sıkıntı. örneğin Şşş! Kızlar Bağırmaz sinemam. Hiç kimse bu sinemamda husus edindiğim çocuk istismarı hakkında sinema yapacak kadar yavuz değildi. Bu bahiste sinema de yapılmamıştı. Hatta Malatya Sinema Festivali’nde sinemam ödül aldığında bu bizim ülkemiz için de hayli değerli bir sorun gelin burada da bu mevzuyu işleyen bir sinema yapalım diye teklif getirmişlerdi. bu biçimdedan beri Türkiye’de sinema yapma dileği var bende.

NURİ BİLGE SİNEMALARINI TAKİP EDERİM

Sinemalarını beğendiğiniz bir Türk direktör var mı pekala?


Nuri Bilge Ceylan sinemasını takip etmeye çalışıyorum. Öğrencilik senelerımda Yılmaz Güney’in Yol sinemasını izlemiş çok etkilenmiştim. Halkın meseleleriyle ilgilenen tahlil yolları arayan sinemalar etkilemiştir beni.

Türk dizileri İran’da da epey izleniyor. Sizin ilginizi çekiyor mu? Neler söylersiniz?

Türkiye’deki dizi dalını takip etmeye çalışıyorum. Evet, İran’da Türk dizilerinin izlenme oranları çok yüksek. Lakin bir bahiste eleştirmek istiyorum.

TÜRK DİZİLERİNDE AİLE TAHRİP EDİLİYOR

Nedir size rahatsız eden?


Türk dizilerinde aile konusu maalesef fazlaca fazla tahrip ediliyor. İhanet, yasak aşk, birbirinin akabinde iş çevirmeler, palavra dolanlar. Toplumda ailenin yeri ve de ailede annenin rolünü goremiyoruz bu dizilerde. Bayanlar giyinip kuşanıp poz vermeden öteye geçemiyor maalesef. Aile teriminin değersizleştirildiğine şahit oluyoruz. Bayan toplumu ve geleceği kuran varlıklar olarak değil de giyinip kuşanıp , poz atan kişilikler olarak uzunluk gösteriyor dizilerde. Bir tek aileyi merkeze alması açısından Yaprak Dökümü dizisini beğenmiştim.

Yaprak Dökümü’nde ne ilginizi çekmişti?

Anne ve baba rol modeli uygun işlenmişti dizide. Çocuklar bir kusur yaptığında annenin o yanlışları gizlemeye çalışması ve birden daha sonra palavra üstüne palavra söylenmesiyle baba rölü art plana atılmıştı. Baba rölünün bu türlü silikleştirilerek, anne rolünün bu türlü olumsuz gösterilerek geleceğimiz ne olur, çocuklar bizden ne öğrenecek, kültürümüzü çocuklara nasıl aksettireceğiz? Bunu dizide görüyorduk. halbuki bizim kültürümüzde de anne ve babanın rolü kıymetlidir. Türkiye yurt haricinde sinema üzerinde sinemalarıyla değil daha epey bu dizileriyle tanınıyor. halbuki dizilerde bayan geleceği kuran ve şekillendiren bireyler olarak değil de ihanet ve fesatı yaygınlaştıran şahıslar olarak işleniyor. örneğin İran’da Aşk-ı Memnu fazlaca izleniyordu. Ancak hangi mevzuyu işliyor, kıssa nasıl başlıyor nerede son buluyor? Tahminen cazip ve sürükleyici bir mevzu olabilir ancak toplumun temellerini sarsacak tehlikeler içerdiğinden münasip değildi. İzlediklerimden “Vatanım Sensin” dizisini ise epey beğenmiştim bu manada. Aile, vatan, ülke kavramlarının işlendiği, savunulduğu ve başarılı oyuncuların göze çarptığı bir üretimdi.

Türkiye ile ortak sinemalar yapmak istediğinizi söylemiş olduniz. Neler düşünüyorsunuz?

İran ve Türkiye ortak bir kültür ve tarihe sahip. Halklar birbirine epeyce yakın. birlikte fazlaca hoş ortak eserler verebilir. yıllardır Türkiye ile ortak projelerde yer almak istediğimi her platformda lisana getirdim. Ticari sinemaların ötesinde ortak kültürel kıymetlerin işlendiği belgesel, dizi ya da sinema sinemaları çekilebilir. Her iki ülke oyuncularının yer aldığı hatta etraf komşu ülkelerden de oyuncuların yer alabileceği örneğin Afganistan’dan da oyuncuların davet edileceği ortak sinemalar çekebiliriz. Zira bu kıssa hepimizin, bu topraklara ilişkin telaşlar, ortak toplumsal ve ailevi meseleler, Korona hadisesi öncesi ve daha sonrası olaylar hepimizin yaşadığı şeyler. Dünyada meydana gelen ve ülkelerimizi etkileyen olayların mevzu edildiği ortak üretimlere imza atabiliriz.

GENÇLERİMİZİ KORE SİNEMALARINDAN KORUMALIYIZ

Şu an gençler içinde Kore sinemaları rüzgarı var tahminen bu rüzgar aksi çevrilebilir mi?


Dünyada Güney Kore K-pop akımı var evet. Bilhassa 11-14 yaş aralığında çocukları tesiri altına almış durumda. Bu mevzuda bir orta araştırma yaptım nasıl çocuklarımızı etkiliyorlar diye. Sizin ülkenizde de fanları var biliyorum. Kendini sev, kendinle konuş ve yalnızca kendini kabul et söylemi öne çıkıyor. Ailenin sevgisinden yoksun çocukları bir çeşit içlerine almış durumdalar. Bu kümelerin sembollerini üstlerinde taşıyan, kız erkek fark etmeden okullarda onlar üzere saçlarını kısaltan, Korece öğrenmeye çalışan gençler var. Bu mevzuyu hayli araştırdım. Bu mevzuda ortak belgesel sinema çekebiliriz. Dünyaya karşı uyanık olmak zorundayız. Bunun için de evvela çocukların gençlerin problemlerini anlamalıyız. Ailenin yeri nedir, çocuklarımız kendine inanç noktasında niye zayıflar, kırılganlar? Bu kümelerin ruhsal olarak etkisi ne kadar fazla. örneğin intihar hadiselerinin gençler içinde arttığını görüyoruz. Şimdiki sorunları takip etmeliyiz. Dünya hangi tarafta ilerliyorsa geri kalmamalı ancak yaşanan sıkıntıları da güzel ve hakikat tespit edebilmeliyiz. Anne ve babalar bu bahiste eğitim almalıdır. Çocukları neyin tesirinde kaldığını anne baba olarak bilmek gerekir. bir daha internette bir tıkla çocuklar nerelere ulaşıyor nasıl ulaşıyor. Benim zihnim daima bunlarla meşgul. Bu meselelere sinemayla nasıl dayanak verebiliriz ona bakıyorum. Üzerinde fazlacaca düşündüğüm bir bahistir.
 
Üst