JoKeR
Active member
Zeynep Tuba Kesimli
Uzun yıllar gazetecilik, radyo programcılığı, köşe müellifliği yapan Mine İzgi, topluluğun en çalışkan bayanlarından biri. Hâlihazırda aile ve çocuk ekseninde çalışmalarına devam eden Mine İzgi Hanımefendi ile evliliğin şayet olmazsa olmazları, eş seçiminin ehemmiyeti ve fıtrat üzere eğitim hakkında keyifli bir söyleşi gerçekleştirdik. Buyurun, birlikte okuyalım.
Uzun yıllardır devam eden bir evliliğiniz var. Şimdiye kadar da yüzlerce aileye danışmanlık yaptınız. YouTube kanalınızda evlilikte ahenk yakalamış çiftleri ağırlıyorsunuz. Tüm bu gözlemlerinize dayanarak sormak istiyorum. Evliliğin şayet olmazsa olmazları neler?
Her insan nasıl ki biricik ve özelse, kimse kimseye benzemiyorsa evlilik ilgisi de o denli. her insanın evlilik için şayet olmazsa olması farklı olabilir ancak bir aile danışmanı olarak genel bir çerçeve çizmem gerekirse; samimiyet, niyet, muhabbet, ahenk ve sonları bilmektir diyebilirim. Eklenecek daha epey unsur var fakat en kıymetli gördüklerim bunlar.
KİŞİSEL MAHREMİYETE ÖZEN
Evlilikte bayanın ve erkeğin şahsi vakit içinderının olması gerektiğini ve bunun yanında birbirlerine de vakit ayırmaları gerektiğini söylüyorsunuz. Bunu biraz ayrıntılandırabilir misiniz?
Kesinlikle eşlerin kendi özel alanları olmalı. “Sistem Teorisi”ni geliştiren Murray Bowen, kişisellik ve beraberlik istikrarının gerçek kurulmaması hâlinde sistemin sarsılacağından bahseder. Zira bireyselleşemeyen kişi, karşı tarafla psişik bir bağlantı kurar, onunla yapışık bir bağ kurması kararı kendi mahrem alanını koruyamaz ve bu bir vakit daha sonra sorun oluşturur. birlikte olduk diye bitişik yaşamamız gerekmiyor, herkes kendi alanını oluşturmalı. Bunu yaparken de mahremiyet, haddini ve hududunu bilmek değerli. Yani yakınlaşma ve uzaklaşma istikrarlı olursa bağ beslenir ve sağlıklı yürür. Burada kirpi uzaklığını örnek verebiliriz. Kirpiler soğuk havalarda ısınmak için birbirlerine yaklaşırlar fakat okların birbirlerine batmasından dolayı ok uzaklığını ayarlar, soğuğun tesirinden o denli korunurlar, eşler de buna dikkat etmeli.
Bugünün çiftleri, ebeveynlerinin evlilik hayatlarına bugünden baktığında genel olarak bu biçimde bir paylaşımın olmadığını söylüyorlar. Öte yandan günümüzde boşanma oranlarının geçmişe oranla daha fazla olduğu da bir gerçek. Bugünkü çiftlerin gördüğü ya da bundan evvelki jenerasyonun görmediği/yok saydığı şey nedir?
Bu hususta pek haklı olduklarını düşünmüyorum. Dünden bakarak bugünü inşa edemeyiz. Zira dün, o koşullarda ve durumda yapılması gerekendi, bugün her şey takdir edersiniz ki hayli daha farklılaştı. Geçmişte kendi anne babalarımıza baktığımızda bu biçimde bir iç içe geçme hâli olmadığı için paylaşım ortasında olmayan, birlikte vakit geçirmeyen eşler olarak görünebilirler, lakin dengeyi korudukları, bu biçimde boşanmalarının az olmasından anlaşılmalı. Natürel yalnızca bu değil, en kıymetlisi de annelerimizin tahammül gücü bizden daha fazlaydı. Bugünün insanı haz ve sürat çağının cenderesinde maalesef tahammülsüzleşti.
Dünün ya da bugünün çiftlerinin gördüğü ya da görmediği şey bence haddin bilinmesidir. İnsan hiç bir şey bilmesin, lakin haddini bilsin! Zira sınırsız, uçsuz bucaksız, dorukta bir gidiş hiç bir vakit tavsiye edilmez. Hudutlar bilinirse hudutlar de denetim edilir. Bilhassa eşseniz, anne babaysanız lütfen sinirlenmeyi bırakın, yalnızca hudutları belirleyin. Meçhul sonlar, hudutları zıplatır. Hudutlarını denetim eden, sonlarını da koruyan eşler ve anne babalar, etrafıyla fazlaca huzurlu ve sağlıklı bir münasebet arasındadirler.
EŞ SEÇMENİN BİR MATEMATİĞİ VAR
“Çocuk eğitimi, kendinize eş ararken başlar.” diyorsunuz. Eş seçiminin bir matematiği var mı?
“Ben eşimi buldum, işte ruh ikizim, sevdiğim kişi…” üzere tozpembe başlayan eş olma masalı, her masal üzere gökten üç elma düşüp, onlar erdi muradına biz çıkalım kerevetine olmuyor. Evlenince pembesi gidip tozu kalıyor, o tozları temizlemek de biz aile danışmanlarına düşüyor. Yani eş seçmenin bir matematiği elbette var, lakin bu 1+1=2 formunda değil. Evlilik öncesi için “Cennet Yuvamız” kitabında 6T kuralını belirlemiştim. Bunlar; tespit, tercih, önlem, temsil, teslimiyet ve bildiri. Eş seçiminde, adaylar içindeki ruhsal, fizyolojik, toplumsal, kültürel, ekonomik denklik ve inanç denkliği değerlidir.
Bunları bir biraz açalım isterseniz.
Psikolojik denklik için huy ve mizaç ahengi diyebiliriz. Bunun için kişi evvel kendini tanımalı ve bilmeli. daha sonrasında da nasıl biriyle ahenk ortasında olacağını düşünmeli. Birinci evvel ruhlar birbirine ısınır ve anlaşır, daha sonrasında fizikî denklik gelir, ona bakması gerekir kişinin. Burada devreye giren görsellik kişi için ne kadar değerli? Uzunluğunun kısalığı ya da uzunluğu, göz rengi, kilosu, bunlardaki esneme hissesini da kişi kendi ayarlamalı. Toplumsal denklik; büyüdüğü, yetiştiği ortam ve çevredir. 25-30 yaşındaki biri tüm özelliklerini ailesi ve yetiştiği toplumsal etraftan almış ve kendini tamamlamıştır. Onun için eş seçiminde aman nasıl olsa evlenince değiştiririm, kanısına kapılmamak gerekir. Toplumsal ahenk dediğimiz şey, hem de eşler içinde bir aidiyet sağlayacağı için karar vermede tesirlidir. Birebir toplumsal etraftan gelen birini anlamakta ve manalandırmakta zorluk çekmezsiniz. Kültürel denklik toplumsal denklikle benzerlik gösterse de kişinin kültürel hazinesiyle ilgilidir. Eğitimi, konuşması, toplum ortasında ahengi, yetiştiği kültürü yansıtması, tüm bunların göz önünde bulundurulması gerekir. Ekonomik denklikte, kişinin zengin-fakir bulunmasına değil, çalışıp sorumluluk alıp almadığına bakılmasını tavsiye ederim. Bilhassa bir erkek meskenini geçindirebilmelidir. Doğal bunu yaparken de helal yoldan kazanmasını öncelemek ve bunu araştırmak elzemdir. İnanç denkliğine gelecek olursak, en kıymetlisi ve şayet olmazsa olmazıdır zira Peygamber Efendimizin bu mevzuda “Siz dindar ve ahlâklı olanı seçin.” formunda bir tavsiyesi vardır. Şayet bu denklik ve ahenkler ne kadar yüksekse evlilik uzaklığı dediğim yakınlık derecesi de yüksektir.
BAĞIMLI DEĞİL BAĞLI OLMAK
Fabrika ayarlarımız düzgün bir biçimde dünyaya geldik diyor ve fıtratı korumak üzerine ağırlaşıyorsunuz. Bu bahiste kitaplar yazdınız lakin sormadan geçmek istemiyorum. Çocuğu fıtrat üzere yetiştirmek niye kıymetli? Fıtrata göre yetiştirmekten ne anlamalıyız?
Rum Müddeti 30. ayette “bu biçimdece sen, batıl olan her şeyden uzaklaşarak yüzünü kararlı bir biçimde (hak olan) dine çevir ve Allah’ın insan bünyesine nakşettiği fıtrata uygun davran.” buyurulmaktadır. Buradan da anlıyoruz ki, dünyaya donanımlı bir biçimde geliyoruz. Değerli olan bu donanımı idrak etmektir. Bunun için de her beşere bahşedilen irademizle hareket edip kararlı olarak, yolumuzu ve seyahatimizi sağlıklı bir biçimde tamamlayabiliriz. Kendi üzere olabilmesine müsaade verilen çocuk, iradesini kullanmayı, hazlarını ötelemeyi ve hayatta kendi ayakları üzerinde durmayı başarabilir. Fıtrî annelik; çocuğuna kıyamamaktır, haddi aşmamaktır, kıymet ve değer bilmektir, bağımlı değil bağlı olmaktır, fark etmektir, olduğu üzere kabul etmektir, çocuğuyla büyümenin zevkine varabilmektir, rehberlik etmektir, mükemmeliyetçi olmamaktır, şikâyet makamından şükür makamına geçebilmektir, sahip değil, şahit olduğunu bilmektir.
Uzun yıllar gazetecilik, radyo programcılığı, köşe müellifliği yapan Mine İzgi, topluluğun en çalışkan bayanlarından biri. Hâlihazırda aile ve çocuk ekseninde çalışmalarına devam eden Mine İzgi Hanımefendi ile evliliğin şayet olmazsa olmazları, eş seçiminin ehemmiyeti ve fıtrat üzere eğitim hakkında keyifli bir söyleşi gerçekleştirdik. Buyurun, birlikte okuyalım.
Uzun yıllardır devam eden bir evliliğiniz var. Şimdiye kadar da yüzlerce aileye danışmanlık yaptınız. YouTube kanalınızda evlilikte ahenk yakalamış çiftleri ağırlıyorsunuz. Tüm bu gözlemlerinize dayanarak sormak istiyorum. Evliliğin şayet olmazsa olmazları neler?
Her insan nasıl ki biricik ve özelse, kimse kimseye benzemiyorsa evlilik ilgisi de o denli. her insanın evlilik için şayet olmazsa olması farklı olabilir ancak bir aile danışmanı olarak genel bir çerçeve çizmem gerekirse; samimiyet, niyet, muhabbet, ahenk ve sonları bilmektir diyebilirim. Eklenecek daha epey unsur var fakat en kıymetli gördüklerim bunlar.
KİŞİSEL MAHREMİYETE ÖZEN
Evlilikte bayanın ve erkeğin şahsi vakit içinderının olması gerektiğini ve bunun yanında birbirlerine de vakit ayırmaları gerektiğini söylüyorsunuz. Bunu biraz ayrıntılandırabilir misiniz?
Kesinlikle eşlerin kendi özel alanları olmalı. “Sistem Teorisi”ni geliştiren Murray Bowen, kişisellik ve beraberlik istikrarının gerçek kurulmaması hâlinde sistemin sarsılacağından bahseder. Zira bireyselleşemeyen kişi, karşı tarafla psişik bir bağlantı kurar, onunla yapışık bir bağ kurması kararı kendi mahrem alanını koruyamaz ve bu bir vakit daha sonra sorun oluşturur. birlikte olduk diye bitişik yaşamamız gerekmiyor, herkes kendi alanını oluşturmalı. Bunu yaparken de mahremiyet, haddini ve hududunu bilmek değerli. Yani yakınlaşma ve uzaklaşma istikrarlı olursa bağ beslenir ve sağlıklı yürür. Burada kirpi uzaklığını örnek verebiliriz. Kirpiler soğuk havalarda ısınmak için birbirlerine yaklaşırlar fakat okların birbirlerine batmasından dolayı ok uzaklığını ayarlar, soğuğun tesirinden o denli korunurlar, eşler de buna dikkat etmeli.
Bugünün çiftleri, ebeveynlerinin evlilik hayatlarına bugünden baktığında genel olarak bu biçimde bir paylaşımın olmadığını söylüyorlar. Öte yandan günümüzde boşanma oranlarının geçmişe oranla daha fazla olduğu da bir gerçek. Bugünkü çiftlerin gördüğü ya da bundan evvelki jenerasyonun görmediği/yok saydığı şey nedir?
Bu hususta pek haklı olduklarını düşünmüyorum. Dünden bakarak bugünü inşa edemeyiz. Zira dün, o koşullarda ve durumda yapılması gerekendi, bugün her şey takdir edersiniz ki hayli daha farklılaştı. Geçmişte kendi anne babalarımıza baktığımızda bu biçimde bir iç içe geçme hâli olmadığı için paylaşım ortasında olmayan, birlikte vakit geçirmeyen eşler olarak görünebilirler, lakin dengeyi korudukları, bu biçimde boşanmalarının az olmasından anlaşılmalı. Natürel yalnızca bu değil, en kıymetlisi de annelerimizin tahammül gücü bizden daha fazlaydı. Bugünün insanı haz ve sürat çağının cenderesinde maalesef tahammülsüzleşti.
Dünün ya da bugünün çiftlerinin gördüğü ya da görmediği şey bence haddin bilinmesidir. İnsan hiç bir şey bilmesin, lakin haddini bilsin! Zira sınırsız, uçsuz bucaksız, dorukta bir gidiş hiç bir vakit tavsiye edilmez. Hudutlar bilinirse hudutlar de denetim edilir. Bilhassa eşseniz, anne babaysanız lütfen sinirlenmeyi bırakın, yalnızca hudutları belirleyin. Meçhul sonlar, hudutları zıplatır. Hudutlarını denetim eden, sonlarını da koruyan eşler ve anne babalar, etrafıyla fazlaca huzurlu ve sağlıklı bir münasebet arasındadirler.
EŞ SEÇMENİN BİR MATEMATİĞİ VAR
“Çocuk eğitimi, kendinize eş ararken başlar.” diyorsunuz. Eş seçiminin bir matematiği var mı?
“Ben eşimi buldum, işte ruh ikizim, sevdiğim kişi…” üzere tozpembe başlayan eş olma masalı, her masal üzere gökten üç elma düşüp, onlar erdi muradına biz çıkalım kerevetine olmuyor. Evlenince pembesi gidip tozu kalıyor, o tozları temizlemek de biz aile danışmanlarına düşüyor. Yani eş seçmenin bir matematiği elbette var, lakin bu 1+1=2 formunda değil. Evlilik öncesi için “Cennet Yuvamız” kitabında 6T kuralını belirlemiştim. Bunlar; tespit, tercih, önlem, temsil, teslimiyet ve bildiri. Eş seçiminde, adaylar içindeki ruhsal, fizyolojik, toplumsal, kültürel, ekonomik denklik ve inanç denkliği değerlidir.
Bunları bir biraz açalım isterseniz.
Psikolojik denklik için huy ve mizaç ahengi diyebiliriz. Bunun için kişi evvel kendini tanımalı ve bilmeli. daha sonrasında da nasıl biriyle ahenk ortasında olacağını düşünmeli. Birinci evvel ruhlar birbirine ısınır ve anlaşır, daha sonrasında fizikî denklik gelir, ona bakması gerekir kişinin. Burada devreye giren görsellik kişi için ne kadar değerli? Uzunluğunun kısalığı ya da uzunluğu, göz rengi, kilosu, bunlardaki esneme hissesini da kişi kendi ayarlamalı. Toplumsal denklik; büyüdüğü, yetiştiği ortam ve çevredir. 25-30 yaşındaki biri tüm özelliklerini ailesi ve yetiştiği toplumsal etraftan almış ve kendini tamamlamıştır. Onun için eş seçiminde aman nasıl olsa evlenince değiştiririm, kanısına kapılmamak gerekir. Toplumsal ahenk dediğimiz şey, hem de eşler içinde bir aidiyet sağlayacağı için karar vermede tesirlidir. Birebir toplumsal etraftan gelen birini anlamakta ve manalandırmakta zorluk çekmezsiniz. Kültürel denklik toplumsal denklikle benzerlik gösterse de kişinin kültürel hazinesiyle ilgilidir. Eğitimi, konuşması, toplum ortasında ahengi, yetiştiği kültürü yansıtması, tüm bunların göz önünde bulundurulması gerekir. Ekonomik denklikte, kişinin zengin-fakir bulunmasına değil, çalışıp sorumluluk alıp almadığına bakılmasını tavsiye ederim. Bilhassa bir erkek meskenini geçindirebilmelidir. Doğal bunu yaparken de helal yoldan kazanmasını öncelemek ve bunu araştırmak elzemdir. İnanç denkliğine gelecek olursak, en kıymetlisi ve şayet olmazsa olmazıdır zira Peygamber Efendimizin bu mevzuda “Siz dindar ve ahlâklı olanı seçin.” formunda bir tavsiyesi vardır. Şayet bu denklik ve ahenkler ne kadar yüksekse evlilik uzaklığı dediğim yakınlık derecesi de yüksektir.
BAĞIMLI DEĞİL BAĞLI OLMAK
Fabrika ayarlarımız düzgün bir biçimde dünyaya geldik diyor ve fıtratı korumak üzerine ağırlaşıyorsunuz. Bu bahiste kitaplar yazdınız lakin sormadan geçmek istemiyorum. Çocuğu fıtrat üzere yetiştirmek niye kıymetli? Fıtrata göre yetiştirmekten ne anlamalıyız?
Rum Müddeti 30. ayette “bu biçimdece sen, batıl olan her şeyden uzaklaşarak yüzünü kararlı bir biçimde (hak olan) dine çevir ve Allah’ın insan bünyesine nakşettiği fıtrata uygun davran.” buyurulmaktadır. Buradan da anlıyoruz ki, dünyaya donanımlı bir biçimde geliyoruz. Değerli olan bu donanımı idrak etmektir. Bunun için de her beşere bahşedilen irademizle hareket edip kararlı olarak, yolumuzu ve seyahatimizi sağlıklı bir biçimde tamamlayabiliriz. Kendi üzere olabilmesine müsaade verilen çocuk, iradesini kullanmayı, hazlarını ötelemeyi ve hayatta kendi ayakları üzerinde durmayı başarabilir. Fıtrî annelik; çocuğuna kıyamamaktır, haddi aşmamaktır, kıymet ve değer bilmektir, bağımlı değil bağlı olmaktır, fark etmektir, olduğu üzere kabul etmektir, çocuğuyla büyümenin zevkine varabilmektir, rehberlik etmektir, mükemmeliyetçi olmamaktır, şikâyet makamından şükür makamına geçebilmektir, sahip değil, şahit olduğunu bilmektir.