JoKeR
Active member
Peygamberimizin hadislerle teşvik ettiği kırk hadis geleneği ve bunların neşri ilim tarihimizde değerli bir yerde durmaktadır. Bu mevzuda rivayet edilen hadislerde, kırk hadis derleyen kimseyi Allah’ın âlimler topluluğu içinde dirilteceği, kırk hadîs derleyenlerin şehitlerle birlikte haşredileceği, Hz. Peygamber’in şefaatine nail olacağı ve dilediği cennet kapısından gireceği üzere muştular yer alır.
KIRK HADİS ZİNCİRİNİN DEĞERLİ HALKASI
Ketebe Yayınları Kırk Hadis külliyatına kıymetli bir halkayı daha ekledi. İmam Nevevi’nin derlediği, son periyot değerli hadis âlimlerinden Babanzâde Ahmet Naim’in çevirisi ve Asım Cüneyt Köksal ve Ayşe Güler’in yayına hazırlaması ile Kırk Hadis isimli eser kitaplıklarımızdaki yerini aldı.
İmam Nevevi’nin bilhassa Riyâzü’s-sâlihîn isimli muhalled yapıtı ile şimdi bu alana ilgili duyan her insanın meskenine konuk olduğunu biliyoruz. Onun yalnızca hadis alanında değil, fıkı alanında da değerli bir iz bıraktığı kitabın giriş yazısında belirtiliyor. Nevevi’nin hadis ilmi alanındaki kıymetini tabir eden şu satırlar değerli: “On binlerce hadîsi ezbere bilen, sahabe devrinden itibaren hadîsleri birbirine aktaran râviler konusunda uzman olan ve bu biçimdece muteber (sahih) hadîsleri zayıf ve uydurma rivayetlerden kolaylıkla ayırabilen çok kuvvetli bir hadîs otoritesiydi.” (s.9) Hadis ilmini yalnızca bir disiplin olarak değil, hayata dönüşen bir ahlak manzumesi olarak idrak edip davranan Nevevi’nin bu yapıtı el-Erbaûne’n-Neveviyye ismiyle ve kırk hadis kitaplarının en meşhur örneği olarak evvel İbnü’s-Salâh tarafınca yazılan ve dinin asıllarına dair yirmi altı hadîs ihtiva eden el-Ehâdîsü’l- külliyye (dinin temel temellerini içeren hadîsler) isimli kitapçığa on altı hadîs ek ederek meydana getirilmiş. ötürüsıyla yayınlanan kitapta kırk iki hadîs yer almakta.
Nevevî, Efendimiz (s.a.v.)’in “Benden duyduklarını güzelce öğrenip de duymayanlara motamot nakledenlerin, Allah yüzünü ak etsin.” duasına mazhar olmak için kırk hadîs derlediğini söylemiştir.
BABANZADE’NİN KALEMİNDEN ÇEVİRİ
Kırk Hadis İmam Nevevi, Çeviri: Babanzade Ahmet Naim, Haz. Asım Cüneyt Köksal /Ayşe Güler, Ketebe Yayınları 2022
Kitabı hadis literatürümüz açısından kıymetli kılan bir başka konu ise yakın tarihimizin ahlak, ideoloji, mantık ve hadis üzere bir fazlaca ilmi disiplinde öne çıkmış âlimlerimizden Babanzâde Ahmet Naim Efendi’nin İslâmî ilimlere dair toplu yapıtlarının orjinal hâlleriyle neşrinin birinci halkasını oluşturması. Kitabın girişinde belirtilen bu konu Ahmet Naim Efendi’nin uzun vakittir bir daha neşri beklenen yapıtlarının de yayına hazırlandığının muştusudur. Kitabın girişinde kısa Ahmet Naim biyografisinde açıklandıği üzere Kırk Hadis yapıtını 1341/1343 senelerında neşreden mütercimin bu yapıtı bir daha gözden geçirilerek basılmış. Giriş kısmında yayına hazırlayanların notlarına bakılırsa yapıtın Arapça özgününden yola çıkarak çeviri metninde yer alan birtakım yazım yanılgılarını ve isimlerin zabtındaki sehivlerin düzeltilmesi, hadîslerin tahriç ettik, hadîslerin râvileri hakkında kısa ve açıklayıcı notlar konulması yanında Babanzâde’nin muhalled yapıtı Tecrîd-i Sarih Tercemesi’nde de çeviri ettiği hadîslerin Tecrîd’de yer alan çevirileri dipnotta verilmiş.
İTİKAT AMEL VE AHLAKA DAİR HADİSLER
Kitapta yer alan hadislerin itikat, amel ve ahlâki düsturları içerdiği görülmektedir. Bu konuda mütercim “Bu ehâdîs-i şerîfe, hâiz oldukları vecâzet-i elfâz ile birlikte–câmi‘-i kitab rahmetullahi aleyhin mukaddimede îzâhı vechi ile– i‘tikāden, amelen, ahlâken insanlara rehber-i kemâlât olacak cevâmi‘u’l-kelim-i Ahmediye’dendir” (s.27) demektedir. Mütercim devamında bu hadisleri okuyup, amel edenlerin dünya ve ahirette selamet bulacaklarını, Hakk’a ve Resülüne bağlılıklarının, ictimai hayatlarının tertibe gireceğini tabir ediyor. Kitapta yer alan kırkıncı hadisle bu hususu daha müşahhas hale getirebiliriz tahminen:
İbn Ömer’den (radıyallâhu anhümâ); demiştir ki:
“Resûlullah (sallallâhu aleyhi ve sellem) (bir gün) omzumdan tutup buyurdu ki: ‘Dünyada bir garîb (yabancı) veyahut bir yolcu imişsin üzere ol (ve kendini ehl-i kubûrdan say).’” İbn Ömer (radıyallâhu anhümâ): “Akşamladığın vakit sabaha (çıkmaya) muntazır olma. Sabahladığın vakit de akşama (varmaya) muntazır olma. Sıhhatinden istifade edip marazına, hayâtından istifade edip mevtine hazırlık yap.” der idi.” (s.129)
ESKİMEYEN HAYAT DÜSTURLARI
olağan olarak Rasülüllahın hayat çizgisi olan sünneti, onun yazıya geçirilmiş hadisleri eskimeyen bir hüviyete sahiptir, zira haktır. Babanzâde’nin sözüyle cemiyet ne kadar değişirse değişsin bu düsturlardan istiğna edilemez.
İmam Nevevi’ye, Babanzâde Ahmet Naim Efendi’ye rahmet niyazıyla ve kitabın girişinde Ahmet Naim Efendi’nin duası ile yazımızı tamamlayalım: “Hak bizi ve cûyâ-yı savab olan olan istikāmet-pîşegânı sırât-ı müstakīmden ayırmasın.”
KIRK HADİS ZİNCİRİNİN DEĞERLİ HALKASI
Ketebe Yayınları Kırk Hadis külliyatına kıymetli bir halkayı daha ekledi. İmam Nevevi’nin derlediği, son periyot değerli hadis âlimlerinden Babanzâde Ahmet Naim’in çevirisi ve Asım Cüneyt Köksal ve Ayşe Güler’in yayına hazırlaması ile Kırk Hadis isimli eser kitaplıklarımızdaki yerini aldı.
İmam Nevevi’nin bilhassa Riyâzü’s-sâlihîn isimli muhalled yapıtı ile şimdi bu alana ilgili duyan her insanın meskenine konuk olduğunu biliyoruz. Onun yalnızca hadis alanında değil, fıkı alanında da değerli bir iz bıraktığı kitabın giriş yazısında belirtiliyor. Nevevi’nin hadis ilmi alanındaki kıymetini tabir eden şu satırlar değerli: “On binlerce hadîsi ezbere bilen, sahabe devrinden itibaren hadîsleri birbirine aktaran râviler konusunda uzman olan ve bu biçimdece muteber (sahih) hadîsleri zayıf ve uydurma rivayetlerden kolaylıkla ayırabilen çok kuvvetli bir hadîs otoritesiydi.” (s.9) Hadis ilmini yalnızca bir disiplin olarak değil, hayata dönüşen bir ahlak manzumesi olarak idrak edip davranan Nevevi’nin bu yapıtı el-Erbaûne’n-Neveviyye ismiyle ve kırk hadis kitaplarının en meşhur örneği olarak evvel İbnü’s-Salâh tarafınca yazılan ve dinin asıllarına dair yirmi altı hadîs ihtiva eden el-Ehâdîsü’l- külliyye (dinin temel temellerini içeren hadîsler) isimli kitapçığa on altı hadîs ek ederek meydana getirilmiş. ötürüsıyla yayınlanan kitapta kırk iki hadîs yer almakta.
Nevevî, Efendimiz (s.a.v.)’in “Benden duyduklarını güzelce öğrenip de duymayanlara motamot nakledenlerin, Allah yüzünü ak etsin.” duasına mazhar olmak için kırk hadîs derlediğini söylemiştir.
BABANZADE’NİN KALEMİNDEN ÇEVİRİ
Kırk Hadis İmam Nevevi, Çeviri: Babanzade Ahmet Naim, Haz. Asım Cüneyt Köksal /Ayşe Güler, Ketebe Yayınları 2022
Kitabı hadis literatürümüz açısından kıymetli kılan bir başka konu ise yakın tarihimizin ahlak, ideoloji, mantık ve hadis üzere bir fazlaca ilmi disiplinde öne çıkmış âlimlerimizden Babanzâde Ahmet Naim Efendi’nin İslâmî ilimlere dair toplu yapıtlarının orjinal hâlleriyle neşrinin birinci halkasını oluşturması. Kitabın girişinde belirtilen bu konu Ahmet Naim Efendi’nin uzun vakittir bir daha neşri beklenen yapıtlarının de yayına hazırlandığının muştusudur. Kitabın girişinde kısa Ahmet Naim biyografisinde açıklandıği üzere Kırk Hadis yapıtını 1341/1343 senelerında neşreden mütercimin bu yapıtı bir daha gözden geçirilerek basılmış. Giriş kısmında yayına hazırlayanların notlarına bakılırsa yapıtın Arapça özgününden yola çıkarak çeviri metninde yer alan birtakım yazım yanılgılarını ve isimlerin zabtındaki sehivlerin düzeltilmesi, hadîslerin tahriç ettik, hadîslerin râvileri hakkında kısa ve açıklayıcı notlar konulması yanında Babanzâde’nin muhalled yapıtı Tecrîd-i Sarih Tercemesi’nde de çeviri ettiği hadîslerin Tecrîd’de yer alan çevirileri dipnotta verilmiş.
İTİKAT AMEL VE AHLAKA DAİR HADİSLER
Kitapta yer alan hadislerin itikat, amel ve ahlâki düsturları içerdiği görülmektedir. Bu konuda mütercim “Bu ehâdîs-i şerîfe, hâiz oldukları vecâzet-i elfâz ile birlikte–câmi‘-i kitab rahmetullahi aleyhin mukaddimede îzâhı vechi ile– i‘tikāden, amelen, ahlâken insanlara rehber-i kemâlât olacak cevâmi‘u’l-kelim-i Ahmediye’dendir” (s.27) demektedir. Mütercim devamında bu hadisleri okuyup, amel edenlerin dünya ve ahirette selamet bulacaklarını, Hakk’a ve Resülüne bağlılıklarının, ictimai hayatlarının tertibe gireceğini tabir ediyor. Kitapta yer alan kırkıncı hadisle bu hususu daha müşahhas hale getirebiliriz tahminen:
İbn Ömer’den (radıyallâhu anhümâ); demiştir ki:
“Resûlullah (sallallâhu aleyhi ve sellem) (bir gün) omzumdan tutup buyurdu ki: ‘Dünyada bir garîb (yabancı) veyahut bir yolcu imişsin üzere ol (ve kendini ehl-i kubûrdan say).’” İbn Ömer (radıyallâhu anhümâ): “Akşamladığın vakit sabaha (çıkmaya) muntazır olma. Sabahladığın vakit de akşama (varmaya) muntazır olma. Sıhhatinden istifade edip marazına, hayâtından istifade edip mevtine hazırlık yap.” der idi.” (s.129)
ESKİMEYEN HAYAT DÜSTURLARI
olağan olarak Rasülüllahın hayat çizgisi olan sünneti, onun yazıya geçirilmiş hadisleri eskimeyen bir hüviyete sahiptir, zira haktır. Babanzâde’nin sözüyle cemiyet ne kadar değişirse değişsin bu düsturlardan istiğna edilemez.
İmam Nevevi’ye, Babanzâde Ahmet Naim Efendi’ye rahmet niyazıyla ve kitabın girişinde Ahmet Naim Efendi’nin duası ile yazımızı tamamlayalım: “Hak bizi ve cûyâ-yı savab olan olan istikāmet-pîşegânı sırât-ı müstakīmden ayırmasın.”