IşıkHaber
New member
Conor Feehly
Öbür beşerlerle hakikaten irtibat kurmak istediğimiz vakit içinderda, sıklıkla kendimizi ailemiz ve yakın arkadaşlarımızla sınırlarız. Büyük ihtimalle, birçoğumuz açısından, bir yabancıya kendini açmak korkutucu bir mümkünlük üzere görünecektir; tıpkı vakitte, beklentilerimiz her vakit gerçeklikle uyuşmayabilir.
Yapılan yeni araştırmalar, insanların yabancılarla girdiği etkileşimlere dair beklentilerinin, bu etkileşimlerin sonuçlarıyle örtüşmediğini ortaya koyuyor: Beşerler, yabancılarla yapılan derin sohbetlerin gerçekte olduğundan daha tuhaf ve daha az tatmin edici olacağını düşünüyorlardı.
BİR ‘YABANCI’ SIRDAŞ OLABİLİR Mİ?
1800’den çok iştirakçi, insanların yabancılarla ve tanıdık sırdaşlarla yaptıkları ‘derin’ ve ‘sığ’ sohbetlerden beklentilerini ve bunların sonuçlarını pahalandıran bir dizi deneyde yer aldı. İştirakçiler, birinci deney serisinde, bir yabancıyla derin bir sohbet gerçekleştirdikten daha sonra kendilerini nasıl hissetmeyi beklediklerini bildirdiler. Akabinde, sohbet daha sonrasında gerçekte kendilerini nasıl hissettiklerini belittiler.
Bu formül, araştırmacılara beklenti ile gerçek tecrübesi karşılaştırma imkânı sundu. Araştırmacılar, “Başka bir kişinin önünde ağladığınız bir vakti tanım edebilir misiniz?” üzere hassas bahislerin konuşulmasını teşvik eden sorular yönelttiler. Bu birinci deney serisinde, iştirakçiler bir yabancıyı dinleme konusunda kendi ilgilerini ve partnerlerinin kendi karşılıklarına duydukları ilgiyi azımsamaya daha yatkındı. İştirakçilerin beklediği seviyede bir tuhaflık mevcut değildi ve bununla birlikte kendilerini öngörülenden daha alakalı ve keyifli hissettiler.
Öbür deney serileri, (sohbetlerin samimiyetini çeşitli yönlendirmelerle manipüle ederek) sığ sohbetleri daha derin sohbetlerle karşılaştırırken, hem de aile ve yakın arkadaşlarla gerçekleştirilen sohbetleri de yabancılarla yapılanlarla karşılaştırdı. İştirakçilerin, yakın arkadaşları ya da aileleriyle, bu bireylerden daha fazla ilgi ve alâka nazarancekleri daha derin sohbetler gerçekleştirme tarafındaki beklentileri daha doğruydu.
BİRDEN FAZLA İNSAN SIĞ BAĞLANTILARDAN ŞİKAYETÇİ
Araştırmacılar, iştirakçilerin yabancılarla gerçekleştirdikleri derin sohbetlerin sonuçlarını yanlış manaya ihtimali olup olmadığını, yabancılarla gorece daha derin konuşmaların daha kuvvetli bağlar kurup kuramayacağını ve insanların ilgi ve alâka beklentilerinin yabancılarla daha manalı sohbetler gerçekleştirmeleri önünde ruhsal mahzurlar yaratıp yaratmayacağını görmek istediler. Araştırma makalesinin muharrirleri, “Deneylerimiz, insanların derin sohbetler kelam konusu olduğunda öteki insanların ilgisini ve telaşını sistematik halde hafifçee alıp almadıklarını test ediyor” diyorlar.
İştirakçiler hem de, daha sevecen bir sohbet arkadaşı beklediklerinde daha derinlikli sorular seçtiler ve bu biçimdece, müelliflerin, bir insanın oburlarının toplumsallığına ait kusurlu beklentilerinin, yabancılarla daha derin sohbetler gerçekleştirmeleri önünde ruhsal bir mahzur üzere hareket edebileceği hipotezini desteklediler.
İnsanların genel refah durumu, toplumsal münasebetlerinin kalitesiyle sıkı sıkıya irtibatlıdır. Hâl bu biçimdeyken, kuvvetli ilgiler kurmaya ve sürdürmeye yönelik kuvvetli isteklerimiz olması şaşırtan değil üzere görünüyor. Bunun üzere bağlantılara birçok vakit içten ve savunmasız sohbetler aracılığıyla ulaşırız. Araştırmaya katılan bireyler, günlük hayatlarında şu anda yaşadıklarından daha derin etkileşimler yaşamak istediklerini de lisana getirdiler.
Fakat şayet beşerler diğerleriyle daha derin sohbetler deneyimlemek istiyorlarsa, niye bunu yapmıyorlar?
SAMİMİYETİN ÖNÜNDEKİ MAHZURLAR
Müellifler, “Ulaştığımız datalar, oburlarının derin toplumsal tabiatını -gerçekte olduğundan daha ilgisiz ve umursamaz olacağını var iseyarak- hafifçee almanın, günlük omurdaki sohbetlerin niye insanların tercih edebileceğinden daha sığ olduğunu açıklamaya yardımcı olabileceğini düşündürüyor” diyorlar. Araştırmacılar, bu sohbetler laboratuvar ortamında ve müşahede altında gerçekleşmiş olsa da, eldeki bulguların günlük ömrümüze daha yakın olan bağlamlara genelleştirilebileceğine inanıyorlar.
Araştırma müellifleri, “Hem ABD tıpkı vakitte İngiltere’de daha evvel yapılan araştırmalar, insanların, trenler, otobüsler ve taksilerde gerçekleştirilen doğal saha deneylerinde yabancıların sohbet etme isteklerini hafifçee alabileceğini ortaya koyuyor” diyorlar: “Yaptığımız deneyler, insanların daha doğal biçimlerde gerçekleşen sohbetlere kıyasla, derin konuşmaların kıymetini hafifçee alıp almadıklarına ait daha ölçülü bir test imkanı sunabilir.”
Muharrirler, bunun yanı sıra, bu tesirlerin kültürden kültüre nasıl değişiklik gösterebileceğini, farklı kültürlerin yabancılara gösterilen açıklık konusunda ne çeşit farklı görüşler barındırdığını ve kimilerinin küme içi bağlantılara nasıl öncelik verebildiğini de merak ediyor. Bu sebeple, tekrarki sefere, yabancı bir beşerle uzun bir süre birebir alanı paylaştığınızda, onlara ömürleriyle ilgili sorular sorun ve alışıldık hava durumu sohbetlerinden kaçınmaya çalışın. Kim bilir, tahminen yeni bir dost bile edinebilirsiniz.
Araştırma, Journal of Personality and Social Psychology: Attitudes and Social Cognition isimli mecmuada yayınlandı.
Yazının yepyenisi Science Alert sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)
Öbür beşerlerle hakikaten irtibat kurmak istediğimiz vakit içinderda, sıklıkla kendimizi ailemiz ve yakın arkadaşlarımızla sınırlarız. Büyük ihtimalle, birçoğumuz açısından, bir yabancıya kendini açmak korkutucu bir mümkünlük üzere görünecektir; tıpkı vakitte, beklentilerimiz her vakit gerçeklikle uyuşmayabilir.
Yapılan yeni araştırmalar, insanların yabancılarla girdiği etkileşimlere dair beklentilerinin, bu etkileşimlerin sonuçlarıyle örtüşmediğini ortaya koyuyor: Beşerler, yabancılarla yapılan derin sohbetlerin gerçekte olduğundan daha tuhaf ve daha az tatmin edici olacağını düşünüyorlardı.
BİR ‘YABANCI’ SIRDAŞ OLABİLİR Mİ?
1800’den çok iştirakçi, insanların yabancılarla ve tanıdık sırdaşlarla yaptıkları ‘derin’ ve ‘sığ’ sohbetlerden beklentilerini ve bunların sonuçlarını pahalandıran bir dizi deneyde yer aldı. İştirakçiler, birinci deney serisinde, bir yabancıyla derin bir sohbet gerçekleştirdikten daha sonra kendilerini nasıl hissetmeyi beklediklerini bildirdiler. Akabinde, sohbet daha sonrasında gerçekte kendilerini nasıl hissettiklerini belittiler.
Bu formül, araştırmacılara beklenti ile gerçek tecrübesi karşılaştırma imkânı sundu. Araştırmacılar, “Başka bir kişinin önünde ağladığınız bir vakti tanım edebilir misiniz?” üzere hassas bahislerin konuşulmasını teşvik eden sorular yönelttiler. Bu birinci deney serisinde, iştirakçiler bir yabancıyı dinleme konusunda kendi ilgilerini ve partnerlerinin kendi karşılıklarına duydukları ilgiyi azımsamaya daha yatkındı. İştirakçilerin beklediği seviyede bir tuhaflık mevcut değildi ve bununla birlikte kendilerini öngörülenden daha alakalı ve keyifli hissettiler.
Öbür deney serileri, (sohbetlerin samimiyetini çeşitli yönlendirmelerle manipüle ederek) sığ sohbetleri daha derin sohbetlerle karşılaştırırken, hem de aile ve yakın arkadaşlarla gerçekleştirilen sohbetleri de yabancılarla yapılanlarla karşılaştırdı. İştirakçilerin, yakın arkadaşları ya da aileleriyle, bu bireylerden daha fazla ilgi ve alâka nazarancekleri daha derin sohbetler gerçekleştirme tarafındaki beklentileri daha doğruydu.
BİRDEN FAZLA İNSAN SIĞ BAĞLANTILARDAN ŞİKAYETÇİ
Araştırmacılar, iştirakçilerin yabancılarla gerçekleştirdikleri derin sohbetlerin sonuçlarını yanlış manaya ihtimali olup olmadığını, yabancılarla gorece daha derin konuşmaların daha kuvvetli bağlar kurup kuramayacağını ve insanların ilgi ve alâka beklentilerinin yabancılarla daha manalı sohbetler gerçekleştirmeleri önünde ruhsal mahzurlar yaratıp yaratmayacağını görmek istediler. Araştırma makalesinin muharrirleri, “Deneylerimiz, insanların derin sohbetler kelam konusu olduğunda öteki insanların ilgisini ve telaşını sistematik halde hafifçee alıp almadıklarını test ediyor” diyorlar.
İştirakçiler hem de, daha sevecen bir sohbet arkadaşı beklediklerinde daha derinlikli sorular seçtiler ve bu biçimdece, müelliflerin, bir insanın oburlarının toplumsallığına ait kusurlu beklentilerinin, yabancılarla daha derin sohbetler gerçekleştirmeleri önünde ruhsal bir mahzur üzere hareket edebileceği hipotezini desteklediler.
İnsanların genel refah durumu, toplumsal münasebetlerinin kalitesiyle sıkı sıkıya irtibatlıdır. Hâl bu biçimdeyken, kuvvetli ilgiler kurmaya ve sürdürmeye yönelik kuvvetli isteklerimiz olması şaşırtan değil üzere görünüyor. Bunun üzere bağlantılara birçok vakit içten ve savunmasız sohbetler aracılığıyla ulaşırız. Araştırmaya katılan bireyler, günlük hayatlarında şu anda yaşadıklarından daha derin etkileşimler yaşamak istediklerini de lisana getirdiler.
Fakat şayet beşerler diğerleriyle daha derin sohbetler deneyimlemek istiyorlarsa, niye bunu yapmıyorlar?
SAMİMİYETİN ÖNÜNDEKİ MAHZURLAR
Müellifler, “Ulaştığımız datalar, oburlarının derin toplumsal tabiatını -gerçekte olduğundan daha ilgisiz ve umursamaz olacağını var iseyarak- hafifçee almanın, günlük omurdaki sohbetlerin niye insanların tercih edebileceğinden daha sığ olduğunu açıklamaya yardımcı olabileceğini düşündürüyor” diyorlar. Araştırmacılar, bu sohbetler laboratuvar ortamında ve müşahede altında gerçekleşmiş olsa da, eldeki bulguların günlük ömrümüze daha yakın olan bağlamlara genelleştirilebileceğine inanıyorlar.
Araştırma müellifleri, “Hem ABD tıpkı vakitte İngiltere’de daha evvel yapılan araştırmalar, insanların, trenler, otobüsler ve taksilerde gerçekleştirilen doğal saha deneylerinde yabancıların sohbet etme isteklerini hafifçee alabileceğini ortaya koyuyor” diyorlar: “Yaptığımız deneyler, insanların daha doğal biçimlerde gerçekleşen sohbetlere kıyasla, derin konuşmaların kıymetini hafifçee alıp almadıklarına ait daha ölçülü bir test imkanı sunabilir.”
Muharrirler, bunun yanı sıra, bu tesirlerin kültürden kültüre nasıl değişiklik gösterebileceğini, farklı kültürlerin yabancılara gösterilen açıklık konusunda ne çeşit farklı görüşler barındırdığını ve kimilerinin küme içi bağlantılara nasıl öncelik verebildiğini de merak ediyor. Bu sebeple, tekrarki sefere, yabancı bir beşerle uzun bir süre birebir alanı paylaştığınızda, onlara ömürleriyle ilgili sorular sorun ve alışıldık hava durumu sohbetlerinden kaçınmaya çalışın. Kim bilir, tahminen yeni bir dost bile edinebilirsiniz.
Araştırma, Journal of Personality and Social Psychology: Attitudes and Social Cognition isimli mecmuada yayınlandı.
Yazının yepyenisi Science Alert sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)