Yeni Şafak muharriri Süleyman Seyfi Öğün, bugünkü yazısında ABD’nin geçilmesinin akabinde Taliban’nın Kabil’i ele geçirmesinin akabinde Afganistan’da yaşananları dünya istikrarları açısından kıymetlendirdi.
Son periyotta yaşananlara en epeyce Rusya’nın sevindiğini düşündüğünü yazan Öğün, “ABD’nin, üstelik ağır bir itibar kaybına uğrayarak Rusya’nın yumuşak karnından uzaklaşması Rusya’yı keyifli etmeyecek de kimi edecek? Memnun taraflardan bir ötekinin Çin olduğunu söz etmek bir bakıma malûmu ilam etmektir. Misal bir garantiyi, yâni Taliban’ın Doğu Türkistan’ı rahatsız etmeyeceği garantisini aldıktan daha sonra Çin’in gelişmelerden rahatsız olacağını beklememek gerekiyor. Dahası, mâhut İpek Yolu’nun lojistiği üzerinde son mânia olan Afganistan’ın kendi denetimine geçmesi ve yatırımlara açılması, Çin’i son derecede rahatlatacaktır. Artık, Afganistan, Pakistan ve İran, nesil değiştirmekte, ABD’nin ‘Yeşil Kuşak’ının yerini güya bir ‘Kızıl Kuşak’ almaktadır” diye yazdı.
“Tabiî ki bunlar birinci intibalar çabuk etmemek gerekiyor” diyen Öğün, “ABD açısından tablonun ise “Evet ABD askerî açıdan başarılı olamadı. Afganistan’ı ‘adam edemedi’ ve çekildi. 1979’da Sovyetler’in başına gelenle bu durum örtüştürülebilir. Şurası kesinlikle ki, Afganistan’ı terk ederek, ABD’ye ‘dünya jandarmalığı’ misyonunu kazandıran ‘Bush Doktrini’ hitama erdirildi. Bu suretle, kendisi ile işbirliği yapan devletler ve güçler nezdinde güvenirliliğini sarstı. Dahası gelişmelerin terör odaklarına cüret verdiğini tez edebiliriz” değerlendirmesinde bulundu.
ABD’nin Afganistan’dan çekilmesinin maliyetinin ağır olacağını yazan Öğün, Afganistan’ın el değiştirmesinin bu kez bir farklı olduğunu belirterek Çin’e dikkat çekti. Öğün, “Bu kere kendi krizleriyle boğuşan bir ABD’nin yerini, salgın kurallarına karşın canlı iktisadıyla Çin alıyor. Üstelik Çin’in Afganistan’a girişi askerî bir operasyon ile olmuyor. Çin, elinde Afganistan’ın temel sıkıntılarına şifa olacak ekonomik projelerle geliyor. Fakat, Çin’in, şayet gerekirse gözünü kırpmadan Afganistan’ı işgal edeceğini de unutmamak gerekir. Şayet süreç istediği üzere işlemezse, hem Doğu Türkistan üzerinden güvenliğini, birebir vakitte ekonomik yatırımlarını korumak mazeretiyle bir anda, asker, sivil on milyonları Afganistan’a yığarak, Afganistan’ı bir Çin vilayetine çevirebilir” dedi.
Yazının tamamını okumak için
Son periyotta yaşananlara en epeyce Rusya’nın sevindiğini düşündüğünü yazan Öğün, “ABD’nin, üstelik ağır bir itibar kaybına uğrayarak Rusya’nın yumuşak karnından uzaklaşması Rusya’yı keyifli etmeyecek de kimi edecek? Memnun taraflardan bir ötekinin Çin olduğunu söz etmek bir bakıma malûmu ilam etmektir. Misal bir garantiyi, yâni Taliban’ın Doğu Türkistan’ı rahatsız etmeyeceği garantisini aldıktan daha sonra Çin’in gelişmelerden rahatsız olacağını beklememek gerekiyor. Dahası, mâhut İpek Yolu’nun lojistiği üzerinde son mânia olan Afganistan’ın kendi denetimine geçmesi ve yatırımlara açılması, Çin’i son derecede rahatlatacaktır. Artık, Afganistan, Pakistan ve İran, nesil değiştirmekte, ABD’nin ‘Yeşil Kuşak’ının yerini güya bir ‘Kızıl Kuşak’ almaktadır” diye yazdı.
“Tabiî ki bunlar birinci intibalar çabuk etmemek gerekiyor” diyen Öğün, “ABD açısından tablonun ise “Evet ABD askerî açıdan başarılı olamadı. Afganistan’ı ‘adam edemedi’ ve çekildi. 1979’da Sovyetler’in başına gelenle bu durum örtüştürülebilir. Şurası kesinlikle ki, Afganistan’ı terk ederek, ABD’ye ‘dünya jandarmalığı’ misyonunu kazandıran ‘Bush Doktrini’ hitama erdirildi. Bu suretle, kendisi ile işbirliği yapan devletler ve güçler nezdinde güvenirliliğini sarstı. Dahası gelişmelerin terör odaklarına cüret verdiğini tez edebiliriz” değerlendirmesinde bulundu.
ABD’nin Afganistan’dan çekilmesinin maliyetinin ağır olacağını yazan Öğün, Afganistan’ın el değiştirmesinin bu kez bir farklı olduğunu belirterek Çin’e dikkat çekti. Öğün, “Bu kere kendi krizleriyle boğuşan bir ABD’nin yerini, salgın kurallarına karşın canlı iktisadıyla Çin alıyor. Üstelik Çin’in Afganistan’a girişi askerî bir operasyon ile olmuyor. Çin, elinde Afganistan’ın temel sıkıntılarına şifa olacak ekonomik projelerle geliyor. Fakat, Çin’in, şayet gerekirse gözünü kırpmadan Afganistan’ı işgal edeceğini de unutmamak gerekir. Şayet süreç istediği üzere işlemezse, hem Doğu Türkistan üzerinden güvenliğini, birebir vakitte ekonomik yatırımlarını korumak mazeretiyle bir anda, asker, sivil on milyonları Afganistan’a yığarak, Afganistan’ı bir Çin vilayetine çevirebilir” dedi.
Yazının tamamını okumak için